Ostateczna diagnoza
James White


Szpital kosmiczny #10


Po zjedzeniu trującego owocu pessinith i upadku z wysokiego drzewa mały Hewlitt powinien być martwy. Przeżył, jednak cudowne ocalenie stało się początkiem koszmaru. Odtąd przez całe życie z jego organizmem dzieją się dziwne rzeczy, a kolejni lekarze sugerują hipochondrię i problemy psychiczne. Badania w Szpitalu Kosmicznym też zmierzają wyraźnie ku znienawidzonej przez Hewlitta diagnozie… dopóki nie okazuje się, że Ziemianin jest nosicielem wirusa, który może zagrozić całej Federacji.

James White (1928–1999) — genialny twórca SF. Współwydawca czasopism "Slant" i "Hyphen". Debiutował w "Astounding Science Fiction". Największą popularność przyniósł mu cykl powieści o medycynie kosmicznej. REBIS opublikował dotąd dziewięć tomów tego cyklu: Szpital Kosmiczny, Gwiezdny chirurg, Trudna operacja, Statek szpitalny, Sektor Dwunasty, Gwiezdny terapeuta, Stan zagrożenia, Lekarz dnia sądu i Galaktyczny smakosz.


James White

Ostateczna diagnoza


Dla mojej kochanej żony Peggy 42 lata to nie za wiele…


Tytuł oryginału Final Diagnosis

cykl: Szpital Kosmiczny 10

Przekład Radosław Kot

Wydanie I

Poznań 2007

DOM WYDAWNICZY REBIS


ROZDZIAŁ PIERWSZY


W drodze do rękawa i dalej, do szpitala, orligiański oficer medyczny nie odezwał się ani słowem, co bardzo odpowiadało Hewlittowi. Nie przepadał za obcymi, a jeśli już musiał z nimi rozmawiać, wolał komunikatory, najlepiej niewyposażone w ekran. Ten osobnik szczególnie nie przypadł mu do gustu, głównie za sprawą brunatnej sierści wystającej przez otwory w odzieży. Na samą myśl o tym, jakie pasożyty mogą żerować w równie bujnym futrze, Hewlitt miał ochotę się podrapać. Z ogromną ulgą wszedł do obszernej recepcji, gdzie wreszcie mógł się odsunąć od mało atrakcyjnego kudłacza.

Obok noszy antygrawitacyjnych tkwiła kolejna istota, jakiej nigdy dotąd nie widział. Bez dwóch zdań czekała właśnie na nich. Była wielka, mocno zbudowana i stała na sześciu grubych kończynach, z których jedną opinała opaska będąca zapewne oznaką funkcji bądź identyfikatorem. Poza tym obcy nie miał na sobie odzienia. Tyle dobrego, że był bezwłosy, chociaż widoczne na bokach plamy jakiejś zaschniętej substancji nie świadczyły najlepiej o jego higienie osobistej. Parę cofniętych, pozbawionych powiek oczu powlekała twarda, przezroczysta tkanka. Na szczycie głowy wyrastało coś przypominającego koguci grzebień. Okazało się, że to narząd mowy.

— Oczekuję pacjenta klasy DBDG — zawibrował obcy, gdy podeszli bliżej. — Bez wątpienia należysz do ziemskiej klasy DBDG, nie wydajesz się jednak poważnie chory. Być może się pomyliłam i to jednak nie ty…

— To nie pomyłka, siostro — wtrącił się Orligianin. — Jestem porucznik chirurg Turragh-Mar ze statku zaopatrzeniowego Korpusu Kontroli Treevendar, któremu polecono dostarczyć pacjenta z jego świata do szpitala. Muszę zaraz wracać na pokład. To pacjent Hewlitt, a tutaj jest jego historia choroby.

— Dziękuję, doktorze — powiedziała siostra, przyjmując taśmę i wsuwając ją w szczelinę panelu kontrolnego noszy. — Ma pan jeszcze jakieś dane kliniczne, które powinnam przekazać lekarzowi odpowiedzialnemu za pacjenta?

Turragh-Mar zastanowił się chwilę.

— Stan pacjenta nie uległ zmianie, odkąd sześć dni temu zabraliśmy go z planetarnego szpitala. Jak sama pani widzi, jest w całkiem dobrej kondycji. Podczas lotu doszedłem do wniosku, że mimo bogatej historii klinicznej przypadku, w grę może wchodzić także element psychologiczny.

— Rozumiem, doktorze — odparła siostra. — Pacjent Hewlitt może jednak być pewien, że jakkolwiek złożony okaże się jego problem, zrobimy wszystko, aby go rozwiązać.

Turragh-Mar szczeknął krótko, a autotranslator w ogóle tego nie przełożył.

— Życzę powodzenia — dodał i zniknął w rękawie łączącym szpital ze statkiem.

— Pacjencie Hewlitt — powiedziała siostra — proszę zająć miejsce na noszach, i ułożyć się wygodnie. Zabieram pana na oddział siódmy na dwudziestym dziewiątym poziomie, gdzie będzie pan…

— Nie zamierzam na nic wsiadać! — warknął Hewlitt. Złość, niepewność i instynktowna niechęć do monstrualnej obcej istoty sprawiły, że odezwał się głośniej, niż chciał. — Nic mi nie jest, a szczególnie dotyczy to moich nóg. Sam pójdę.

— Proszę mi wierzyć, że o wiele lepiej będzie się panu podróżować na noszach.

— Lepiej będzie wtedy, gdy przestaniecie mówić tu o mnie jak o… o bezosobowym przypadku — odparł Hewlitt. — Przez cały rejs ta orligiańska karykatura lekarza nie potrafiła odezwać się do mnie jak do człowieka i mężczyzny, a pani od początku zachowuje się tak samo. Proszę zwrócić na to uwagę, siostro.

Przez dłuższą chwilę żadne z nich się nie odzywało. W końcu siostra przerwała milczenie.

— Wiem, że jest pan człowiekiem, choć wszystkie inteligentne istoty nazywają siebie ludźmi. Dzięki wykładom z anatomii obcych rozpoznaję w panu dorosłego samca ziemskiej klasy DBDG, jednak dla mnie jest pan przede wszystkim pacjentem. Staram się wykazać zrozumienie dla wagi, jaką przywiązuje pan do właściwego określenia swojej płci, chociaż nie jest to dla mnie łatwe, zważywszy na fakt, że istoty mego gatunku zmieniają płeć kilka razy w ciągu życia. Niemniej rozumiem, że to delikatna sprawa i że dla niektórych ras niewłaściwa identyfikacja płci jest obraźliwa. Mimo to ufam, że oswoiwszy się nieco ze Szpitalem, zrozumie pan, że zachowanie dystansu do takich kwestii bardzo ułatwia tu życie. A teraz proszę zająć miejsce na noszach.

— Czy pani gatunek ma kłopoty ze słuchem, siostro?! — krzyknął Hewlitt. — Powiedziałem, że sam pójdę.

Istota nie odezwała się, tylko przechyliła nieznacznie do tyłu, przenosząc ciężar ciała na tylną i środkową parę nóg. Dwie przednie kończyny rozwinęły się nagle i zanim Hewlitt zdążył cokolwiek zrobić, jedna objęła go w pasie, druga zaś ścisnęła mu nogi pod kolanami. Został uniesiony w powietrze i łagodnie ułożony na noszach. Nie próbował się nawet wyrywać, gdyż chwyt był pewny, a macki — których dotyk trudno byłoby nazwać niemiłym — twarde niczym giętki, ogrzany metal i potwornie silne.

W powietrzu Hewlitt zdążył zauważyć, że otaczające go macki mogą pełnić zarówno funkcję rąk, jak i nóg. Każda z nich miała na spodzie zgrubienie służące do chodzenia, podczas gdy odgięte lekko ku górze delikatniejsze wyrostki tworzyły palce. Chwilę potem Hewlitt został unieruchomiony w udach przez pasy zabezpieczające noszy. Przezroczyste osłony wysunęły się z obu stron, ale nie zamknęły nad nim. Oparcie uniosło się, pozwalając mu siedzieć prosto. Dzięki temu mógł przynajmniej słyszeć i widzieć, co się dzieje wokół.

Docenił to, pamiętając wiele przejazdów noszami w ziemskich szpitalach, gdzie przed jego oczami przesuwał się jedynie urozmaicony lampami sufit.

— Zarówno personel, jak i pacjenci mają zwykle z początku kłopoty z poruszaniem się korytarzami Szpitala — powiedziała siostra, przechodząc do porządku dziennego nad sposobem, w jaki właśnie potraktowała pacjenta. — Ma pan szczęście, że jako chory nie musi pan chodzić.

— Ale ja mógłbym pójść! — zaprotestował Hewlitt z prowadzonych w kierunku przejścia noszy.

— Większość przybywających do nas pacjentów nie może się poruszać o własnych siłach. Zazwyczaj nie są też w stanie mówić, rozglądać się czy wykłócać z pielęgniarkami. Nie będziemy zmieniać naszych zasad tylko dlatego, że raz zjawił się pacjent, który to wszystko może.

Drzwi otworzyły się przed nimi. Hewlitt natychmiast zamknął oczy i minęło kilka chwil, zanim odważył się spojrzeć. Teraz był zadowolony, że chroni go gruba, przezroczysta osłona.

Szerokim korytarzem zdążały w obu kierunkach istoty przypominające monstra z jego najgorszych sennych koszmarów. Dojrzał też kilka takich, które wyobraźnia z pewnością podsunie mu, gdy tylko znowu zaśnie. Tu i ówdzie pojawiała się w tłumie ludzka sylwetka, co tylko podkreślało potworny kontrast. Niektóre istoty przemieszczały się w pewnym odosobnieniu, większość jednak zbijała się w maszerujące różnym tempem gromady. Jedne przerażały masywnością, mnogością macek i oczywistą siłą, inne budziły mdłości za sprawą niekształtnych, pokrytych śluzem ciał. Chwilami Hewlitt nie wierzył własnym oczom, tak dziwaczna była ta menażeria. Obok noszy przeszło na dwudziestu nogach jakieś indywiduum okryte srebrzystą, nieustannie falującą sierścią. Widział już takie stworzenie na zdjęciu i kojarzył, że to mieszkaniec planety zwanej Kelgią. Stopniowo zaczął też rozpoznawać inne mijane istoty.

Wielkie, sześcionogie słoniowate bestie z czterema mackami i nieruchomą niemal głową pochodziły z Tralthy. Przysadziste krabowate istoty z pięknie nakrapianymi pancerzami, które mijały ich, poszczękując po pokładzie cienkimi, wielostanowymi odnóżami kostnymi, zwano Melfianami. Małe dwunogi połowy wzrostu człowieka i z rudawym futrem porastającym całe ciało pochodziły z Nidii.

Jeden z Nidiańczyków uderzył groźnie w bok noszy i szczeknął coś do siostry. Zapewne była to reprymenda w rodzaju „jak jedziesz”, ale została ona zignorowana. Wkoło trwała zresztą nieustannie irytująca kakofonia pohukiwań, świergotania, warczenia i gulgotania. Autotranslator noszy w ogóle na nią nie reagował, co sugerowało, że został zaprogramowany jedynie na języki Hewlitta i siostry.

Hewlittowi bardzo się nie podobało, że nie rozumie ani słowa. Zastanawiał się, czy pozwolą mu używać w Szpitalu osobistego autotranslatora. Zapewne nie. Jeśli tutejsi lekarze przypominają, choć trochę tych, z którymi miał do czynienia na Ziemi, też stwierdzą, że nie powinien za wiele wiedzieć.

Szczególnie, gdy nie będą pewni swego.

Przykre wspomnienia wielu nieskutecznych terapii, jakie przeszedł na ojczystej planecie, uleciały na widok wielkiego, metalowego i posykującego pojazdu, który jechał szybko prosto na nich. Wskazał na niego i krzyknął:

— Uwaga, siostro! Niech pani zwolni, do diabła, i zjedzie na bok.

Pielęgniarka nie zareagowała, a metalowy potwór skręcił w ostatniej chwili i minął nosze w odległości kilku centymetrów. Przez otwarte częściowo osłony owiał Hewlitta obłok bezwonnej, gorącej pary.

— To pojazd środowiskowy dla SNLU — wyjaśniła siostra. — Jego pasażer reprezentuje wysokograwitacyjną formę życia, która wyewoluowała w atmosferze złożonej z przegrzanej pary pod wielkim ciśnieniem. Ani trochę nam nie zagrażał. — Oderwała jedną mackę od panelu kontrolnego noszy i wskazała w głąb korytarza. — Błyskawicznie zorientuje się pan, że wszystkich tutaj można podzielić na dwie kategorie: omijanych i omijających. Zależy to od stopnia medycznego, o którym informuje opaska, zwykle noszona na którejś z kończyn albo innym wyrostku. Przekazuję panu tę informację, gdyż przyda się ona także przy ustalaniu starszeństwa lekarzy i średniego personelu medycznego, który pozna pan w trakcie leczenia. Niebawem spostrzeże pan, czym różni się moja opaska stażystki od opaski siostry przełożonej, internisty, starszego lekarza, kogoś z działu psychologii czy Diagnostyka. Teoretycznie — kontynuowała — osoba o wyższej pozycji ma pierwszeństwo na korytarzach, wielu jednak jest zdania, że nie ma, co ryzykować zdrowia tylko po to, by udowodnić swoje prawa, i widząc istotę znacznie większą i cięższą, schodzi jej z drogi niezależnie od koloru opaski. To, dlatego prawie wszyscy mi ustępują. Poza tym nosze, być może z pacjentem wymagającym pilnej interwencji, mają pierwszeństwo bez względu na to, kto nimi kieruje. Choćby nawet ja, która mam bardzo niski status jak na ten szpital.

Nieco uspokojony, Hewlitt zaczął się przyglądać uważniej mijanym istotom. Nie zamykał więcej oczu i nie kulił się, gdy podchodziły bliżej. Do wszystkiego można przywyknąć, pomyślał, ale kilka minut później gotów już był w to zwątpić.

— Co to za odrażający potwór? — spytał, wskazując istotę, która właśnie ich minęła.

Siostra nie odpowiedziała, dopóki nie skręcili na skrzyżowaniu, a stworzenie zniknęło im z oczu.

— W fizjologicznej klasyfikacji to typ PVSJ, illensański chlorodyszny, który w naszej tlenowej atmosferze nosi skafander ochronny. Illensańczycy mają bardzo czuły słuch i dobrze byłoby, gdyby pan o tym pamiętał.

Hewlitt nie pamiętał, by dostrzegł u stworzenia coś, co przypominałoby uszy. Oczu, nosa czy ust też zresztą nie zauważył. Widział jedynie fałdy połyskliwej plątaniny czegoś, co przypominało mu zbity kłąb roślinności skryty częściowo w żółtawej mgiełce wewnątrz przezroczystego skafandra.

— Siostro — rzekł z naciskiem — niezależnie od tego, jak ma wyglądać moje leczenie, nie życzę sobie, aby coś takiego plątało się w pobliżu!

Membrana jego opiekunki zawibrowała, ale autotranslator się nie odezwał.

— Za kilka minut dotrzemy na oddział siódmy — powiedziała po paru chwilach. — Mam nadzieję, że będę mogła obserwować przebieg pańskiej terapii, pacjencie Hewlitt. Gdybym mogła się okazać pomocna w jakichkolwiek sprawach niemedycznych albo udzielić jakichś informacji, wystarczy…

— Czy tutaj w ogóle nie ma ludzkich lekarzy i pielęgniarek? — przerwał jej pacjent. — Chcę być leczony przez przedstawicieli mojego gatunku.

— Wśród personelu medycznego jest wielu ziemskich DBDG — odparła siostra. — Mogą jednak nie chcieć pana leczyć.

Zdumienie i niedowierzanie odebrało na chwilę Hewlittowi mowę. Niemniej, gdy skręcili w boczny, mniej uczęszczany korytarz, siostra sama odpowiedziała na nie zadane pytanie.

— Zapomina pan, że to szpital wielogatunkowy — powiedziała. — Największa i najlepsza tego typu placówka w całej Federacji. Trafiający tu na szkolenie albo do pracy przechodzą bardzo ostrą selekcję na swoich planetach. Przylatują tylko najlepsi, którzy są szczególnie zainteresowani medycyną i chirurgią obcych gatunków. Sam więc pan chyba rozumie, że żaden z pobratymców nie zajmie się panem bez wyraźnego polecenia albo jednoznacznych przesłanek klinicznych. Nie po to lecieli taki kawał drogi do Szpitala Kosmicznego, by robić to, czym mogliby się zajmować u siebie i bez całej tej fatygi. Zwykle ziemscy lekarze i pielęgniarki skupiają uwagę, na co ciekawszych przypadkach obcych — ciągnęła. — Przekona się pan jeszcze, że ma to głębszy sens, również dlatego, że lekarz zawsze bardziej ciekaw jest pacjenta obcego gatunku i poświęca mu więcej uwagi. Eliminuje się też ryzyko rutynowego pomylenia objawów typowych dla kilku chorób. Oczywiście takie sytuacje są u nas naprawdę rzadkie. Gdy pacjentem zajmuje się obcy lekarz, niczego nie zakłada z góry. Różnice fizjologiczne zmuszają go do zachowania szczególnej ostrożności, zatem przypadki błędów w sztuce są jeszcze rzadsze. Proszę mi wierzyć, znajdzie się pan w dobrych rękach. Albo innych kończynach, zależnie od gatunku. I proszę pamiętać, pacjencie Hewlitt — dodała, skręcając nagle w kierunku szerokich drzwi — że dla mnie to pan jest obcym, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Dotarliśmy na miejsce.

Oddział siódmy był wielkim, jasno oświetlonym pomieszczeniem z dwoma rzędami łóżek, między którymi zostawiono sporo pustej przestrzeni. Hewlitt nie miał wątpliwości, że to łóżka, bo chociaż były dziwnych kształtów, a nad nimi wisiało mnóstwo jeszcze osobliwszego wyposażenia, na samym końcu dojrzał jedno bez wątpienia przeznaczone dla człowieka. Tuż obok drzwi, po lewej, mieściły się dyżurka pielęgniarek i otoczona przezroczystymi ścianami kuchnia. Przejechali jednak za szybko, aby zdążył dojrzeć, kto lub co tam akurat przebywa.

Zabudowa sprawiała, że po lewej mieściło się tylko osiem łóżek, gdy po prawej stało ich dwanaście. Kilka z nich otaczały parawany, a zza jednego dobiegało ciche gulgotanie, jednak bez pomocy autotranslatora nie potrafił orzec, czy to konsultacja lekarska, pogawędka czy może oznaki bólu. Nim zdążył spytać, nosze zatrzymały się płynnie, on zaś został uniesiony i posadzony na krześle obok swojego łóżka.

Pielęgniarka wskazała trzy pary drzwi w końcu pomieszczenia.

— Pierwsze to uniwersalny sanitariat dla pacjentów, którzy mogą się sami poruszać. Drugie to wejście do łazienki, również dostosowanej do potrzeb wielu gatunków, za ostatnimi zaś kryją się sanitariat i łazienka dla potrzebujących pomocy przy tych czynnościach. Szafka przy pańskim łóżku jest podobna do tej, z której korzystał pan na pokładzie Treevendara. Przedmioty osobistego użytku, które pozwolono tu panu przywieźć, trafią do niej jutro. W razie nagłej potrzeby może pan użyć tego przycisku. Gdyby z jakiegoś powodu nie mógł pan go dosięgnąć, na suficie zamontowane są mikrofony i kamery połączone z dyżurką. Przy łóżku ma pan kierunkową lampkę do czytania, aby nie przeszkadzać innym pacjentom, są też słuchawki podłączone do odbiornika przekazującego szpitalne programy rozrywkowe. Wszystkie nagrano dawno temu, najbardziej przydają się więc, gdy chce się zasnąć bez pomocy środków farmakologicznych. Pańskie łóżko ma numer osiemnasty — kontynuowała. — Ma pan z niego wprawdzie najbliżej do toalety, ale najdalej do dyżurki i do wejścia. W Szpitalu panuje przekonanie, że najcięższe przypadki umieszcza się zaraz obok drzwi, aby lekarz mógł do nich jak najszybciej dotrzeć. Pacjentów w lepszym stanie i z pomyślniejszymi rokowaniami kładzie się w głębi oddziału. Może to podniesie pana nieco na duchu. A teraz, pacjencie Hewlitt — dodała zdecydowanym tonem — proszę się rozebrać, przywdziać szpitalny strój, który znajdzie pan na oparciu krzesła, i położyć się do łóżka, zanim zjawi się tutaj siostra oddziałowa. Poczekam za parawanem. Gdyby potrzebował pan pomocy, proszę zawołać.

Pielęgniarka cofnęła nosze, a z sufitu opuścił się cicho segmentowy parawan.

Hewlitt podniósł szpitalny mundurek i przez kilka długich chwil tylko się w niego wpatrywał. Było to coś gładkiego i białego, bez wyraźnego fasonu. I jak wszystkie takie stroje, wydawało się co najmniej o dwa numery za małe. Nie miał najmniejszej ochoty kłaść się w tym do łóżka. O wiele lepiej by się czuł, mogąc zostać na krześle i we własnym ubraniu, które pozwoliłoby mu zachować jakieś poczucie niezależności. Przypomniał sobie jednak, jak silna jest siostra i jej rzuconą na odchodnym uwagę, że w razie potrzeby chętnie mu pomoże. Czy było to wyrażone uprzejmie ostrzeżenie, iż jeśli sam się nie przebierze, ona zrobi to siłą?

Uznał, że nie da jej tej satysfakcji albo i przyjemności, którą mogłoby być wysupływanie z odzieży ciekawego przypadku obcego.

Kładąc się, usłyszał, że ktoś jeszcze podchodzi do parawanu. Ten ktoś raczej szurał stopami, niż stawiał je twardo na podłodze. W tle mechanicznego głosu autotranslatora rozległo się mało przyjemne posykiwanie.

— Siostro, pani powłoka odżywcza wyraźnie już odpada — powiedział ten ktoś. — Proszę przekazać mi historię choroby pacjenta i swoje spostrzeżenia, a potem niezwłocznie udać się do jadalni.

— Tak, siostro oddziałowa — odparła jego dotychczasowa opiekunka. — Przekazując mi dokumenty pacjenta, porucznik chirurg Turragh-Mar, oficer medyczny z Treevendara, powiedział, że podczas podróży nie zaobserwował u Hewlitta żadnych symptomów chorobowych ani zmiany jego stanu. Zasugerował natomiast, że choroba może mieć w jakimś stopniu podłoże psychosomatyczne. Jedynym niepokojącym objawem była manifestowana na pokładzie ksenofobia. Przez analogię do wcześniejszych przypadków skłonna jestem sądzić, że pacjent nie miał dotąd wiele do czynienia z przedstawicielami innych gatunków, jeśli w ogóle ich spotykał. Wydawał się mocno zaniepokojony widokiem wielorasowego tłumu na korytarzach Szpitala, gdy zgodnie z instrukcjami starałam się przygotować go na to, co zastanie na oddziale. Zanim tu dotarliśmy, pacjent zaczął chyba częściowo panować nad swą ksenofobią. Panicznie zareagował tylko na jedną istotę, której widok jest dla niego zapewne nadal trudny do zniesienia…

— Dziękuję, siostro — przerwał ten drugi głos. — Teraz proszę, czym prędzej udać się, gdzie trzeba, i spryskać skórę nową warstwą substancji odżywczej, zanim padnie pani z głodu. Od tej chwili ja odpowiadam za pacjenta.

Uniesiony parawan odsłonił widmową postać w nogach łóżka. Hewlitt odruchowo wbił się w poduszki, by odsunąć się jak najdalej.

— Jak pan się dzisiaj czuje, pacjencie Hewlitt? — spytała istota. — Jestem siostra oddziałowa Leethveeschi i, jak pan już bez wątpienia zauważył, należę do IIlensańczyków…


ROZDZIAŁ DRUGI


Istota ruszyła się z miejsca przy nogach łóżka. Skryte w żółtawej mgiełce żółtozielone, liściaste twory odsunęły się, ukazując dwie krótkie kończyny pokryte czymś, co wyglądało na spływające oleistą substancją pęcherze.

— Proszę się nie bać, pacjencie Hewlitt — powiedziała Leethveeschi. — Nie zamierzam się zbliżać ani dotykać pana, chyba, że będzie to konieczne z powodów klinicznych. Być może przyniesie panu ulgę myśl, jak ja muszę postrzegać pańskie różowe, gładkie i obwisłe ciało. Proszę, więc przestać wciskać się w ścianę i posłuchać. Może pan zamknąć oczy, jeśli będzie panu łatwiej. Po pierwsze, kiedy jadł pan ostatnio? Po drugie, nie odczuwa pan potrzeby usunięcia z organizmu produktów przemiany materii?

— Ta… tak — odparł Hewlitt. Mimo wszystko nie zacisnął powiek i mierzył obrzydliwą istotę wzrokiem. Miała jednak zbyt wiele dziwnych guzów, by orzec, które z nich są oczami. — Jadłem tuż przed opuszczeniem statku. I nie muszę na razie iść do toalety.

— Zatem nie ma powodu, aby wstawał pan z łóżka — powiedziała siostra oddziałowa. — Proszę pozostać w nim, aż zbada pana starszy lekarz Medalont, który oficjalnie zdecyduje, czy może się pan samodzielnie poruszać po oddziale. Najbliższy posiłek podamy za trochę ponad trzy godziny, pańskie badanie zaś odbędzie się wcześniej. Nie ma jednak powodów do niepokoju, pacjencie Hewlitt. Stosowane przez nas procedury są całkowicie nieinwazyjne i sprowadzają się w znacznej części do wywiadu. Gdy będzie już panu wolno wstawać — kontynuowała — otrzyma pan autotranslator nastawiony na języki pacjentów oddziału oraz pracującego tu personelu. Wydaje się, że dotąd nie miał pan zbyt wielu okazji do kontaktów z przedstawicielami innych gatunków. U nas zdoła pan nadrobić ten brak. Gdy tylko trafi się okazja, proszę spróbować porozmawiać z innymi pacjentami, oczywiście nie przeszkadzając personelowi. Niektórzy nasi podopieczni ze względów terapeutycznych, dla odpoczynku czy z innych powodów są oddzieleni parawanami. Tym pod żadnym pozorem nie wolno przeszkadzać. Większość jednak chętnie z panem porozmawia i nie musi się pan przejmować ich wyglądem. Tutaj o wszystkich można powiedzieć, że są na swój sposób brzydcy i odpychający. Bez wyjątku.

Hewlitt zastanowił się, czy ostatnie zdanie nie dowodzi przypadkiem poczucia humoru, ale uznał, że to zbyt śmiałe przypuszczenie.

— Naprzeciwko pana leży pacjent Henredth, Kelgianin — powiedziała siostra. — Na lewo od niego pacjent Kletilt z planety Melf, obok pana zaś Ianin Makolli, który ma zostać dziś przeniesiony na poziom czterdziesty siódmy, więc zapewne nie zdąży pan z nim zamienić ani słowa. Nie wiem, kogo przyślą na jego miejsce. Na razie jednak, pacjencie Hewlitt, proszę spróbować się odprężyć, a może nawet zdrzemnąć przed przyjściem lekarza.

Ciało Leethveeschi zwinęło się w budzący mdłości sposób. Hewlitt dopiero po chwili pojął, że istota odwróciła się od niego. Ulżyło mu, że to obrzydliwe stworzenie postanowiło wreszcie się oddalić. Sam nie pojmował, dlaczego ją zatrzymał. Pytania mogły przecież poczekać.

— Siostro oddziałowa — rzekł zdecydowanym tonem — nie chcę odzywać się tu do kogokolwiek, jeśli nie okaże się to absolutnie niezbędne dla przebiegu leczenia. Jest jednak ktoś, z kim jestem w stanie rozmawiać bez… hm… szczególnie niemiłych wrażeń. To siostra, która mnie przywiozła. Nie miałbym nic przeciwko temu, żeby się mną opiekowała. Czy w razie potrzeby mógłbym ją przywołać? Mogę poznać jej imię?

— Nie — odparła Leethveeschi równie pewnym głosem. — To jedyna hudlariańska siostra przydzielona do mojego oddziału, więc rozpozna pan ją bez trudu. Wystarczy wskazać kończyną i zawołać głośno „siostro”.

— Tam, skąd przybyłem — powiedział Hewlitt, usiłując nie stracić panowania nad sobą — podobne zachowanie dowodziłoby braku dobrych manier. Dlaczego nie chce mi pani pomóc? Zdradziła pani, jak się nazywa i jakie imiona noszą pacjenci wokół mnie, a odmawia przekazania imienia Hudlarianki?

— Sama go nie znam.

— To paradne! — wybuchnął Hewlitt, nie potrafiąc dłużej powstrzymać gniewu, jaki budziła w nim ta tępa istota. — Odpowiada pani za oddział i nie zna swojego personelu? Oczekuje pani, że w to uwierzę? Naprawdę ma mnie pani za tak głupiego? Zresztą, mniejsza z tym. Sam ją spytam, gdy znowu się tu pojawi.

— Mam nadzieję, że pan tego nie zrobi! — powiedziała siostra oddziałowa i zawróciła w stronę łóżka. — Tylko uprzejmość powstrzymuje mnie przed skomentowaniem pańskiej głupoty. Niemniej możliwe, że pańskie słowa są jedynie wyrazem ignorancji. Jeśli tak, pozwolę sobie nieco pana oświecić. Nasza Hudlarianka — ciągnęła — nosi na jednej z kończyn opaskę z oznaczeniem rangi oraz numerem przydzielonym jej przez Szpital. Ten numer to wszystko, co o niej wiemy, i korzystamy z niego, gdy chcemy się do niej zwrócić, ponieważ nikt nie umie odróżnić jednego Hudlarianina od drugiego, a sami nie zwykli zdradzać łatwo swych imion. Mają je za coś nad wyraz osobistego i używają jedynie w kręgu najbliższych krewnych oraz w kontaktach z partnerami życiowymi. Rozumiem, że w pewnym sensie polubił pan naszą siostrę, ale to o wiele za mało, aby oczekiwać zgody na taką poufałość.

Leethveeschi wróciła do dyżurki, wydając odgłosy, które mogły się kojarzyć z rzężeniem konającego, ale były najpewniej illensańskim odpowiednikiem śmiechu. Hewlitt był pewien, że cały oddział widzi jego zakłopotanie. W końcu opadł z powrotem na poduszki i wbił wzrok w zamontowaną na suficie kamerę. Miał nadzieję, że rumieniec, który wykwitł na jego twarzy, nie zaalarmuje kolejnego potwora gotowego sprawdzić, co się dzieje z pacjentem.

Nikt jednak nie zwrócił na niego uwagi. Po kilku minutach odetchnął z ulgą, chociaż irytacja jeszcze mu nie przeszła. W sumie chciałby, aby ktoś się nim zajął. A gdybym tak spadł z łóżka i złamał sobie rękę? — pomyślał. Co wtedy? Chociaż lepiej nie, to byłoby zbyt melodramatyczne. Z wolna zaczął powracać stary, znajomy gniew. A z nim głęboka frustracja.

Nie powinienem tu przejeżdżać, stwierdził w duchu.

Przyjrzał się dużym, skomplikowanym łóżkom stojącym pod ścianami oddziału. Niestety nie wszystkich chorych skrywały parawany. Za przeszklonymi ścianami dyżurki poruszały się obce postacie, nieco tylko mniej przerażające z racji odległości. Skądś dobiegały ciche, bełkotliwe odgłosy rozmów. Hewlitt nigdy nie przepadał za nieznajomymi. Boczył się nawet na krewnych, jeśli pojawiali się nagle po dłuższym czasie. Zawsze wnosili wówczas jakieś zmiany, burząc zastały i wygodny porządek, dzięki któremu mógł pędzić dni samotnie, ale względnie szczęśliwie. Teraz jednak był między istotami, które były mu dalsze niż ktokolwiek i kiedykolwiek. I sam był sobie winien.

Cała rzesza lekarzy, którzy badali jego przypadek na Ziemi, odradzała mu wyjazd do Szpitala Kosmicznego. Znali jego profil osobowościowy i wiedzieli, czym to się może skończyć. Z drugiej strony żaden z nich nie potrafił go wyleczyć. Stwierdzali tylko oczywiste: że symptomy jego choroby są nietypowe i nadzwyczaj różnorodne, a samo schorzenie nie poddaje się żadnemu zaordynowanemu leczeniu. Sugerowali też, że przyczyną problemów może być jego charakter i skłonność do regulowania wszystkiego, nawet funkcji własnego ciała.

Będąc samotnikiem z konieczności raczej niż z wyboru, Hewlitt musiał jednak jakoś dbać o siebie. Uważał, więc, aby nie stać się ofiarą żadnego wypadku i nie zachorować. Nie był wszakże hipochondrykiem, w każdym razie nie bez reszty. Wiedział, że naprawdę cierpi na poważne schorzenie i że w dobie zaawansowanej medycyny jako obywatel Federacji Galaktycznej ma prawo oczekiwać wyleczenia.

Z jednej strony nie podobało mu się, że trafił między obcych, z drugiej nie chciał przechorować reszty życia, zatem upomniał się o swoje prawa. Teraz jednak zastanawiał się, czy nie wygodniej byłoby pozostać na Ziemi i tam umrzeć. Obawiał się, że tutejsza kuracja, a już z pewnością kontakty z lekarzami, będą go kosztowały więcej zdrowia niż sama choroba.

W tej chwili bardzo chciał wrócić do domu.

Spojrzał na drzwi dyżurki, w których pojawiły się dwie istoty. Ruszyły w jego kierunku. Jedna była długa, gruba, z zamiatającym podłogę srebrzystym futrem i takim mnóstwem nóg, że nie zdołał ich policzyć. Należała do tego samego gatunku, co pacjent Henredth, który zajmował łóżko naprzeciwko. Obok szła Hudlarianka — z jakiegoś powodu zaczął o niej myśleć jako o swojej pielęgniarce — bez dwóch zdań z nową warstwą jakiejś substancji na skórze. Zdziwił się, bo w ziemskich szpitalach siostry rzadko używały kosmetyków.

Przez moment zastanawiał się, czy innym Hudlarianom jego siostra może się wydawać piękna. Potem usiadł na łóżku i przygotował się na pierwsze badanie przeprowadzane przez wielką stonogę. Tymczasem para zniknęła za parawanem osłaniającym łóżko pacjenta Kletilta, kompletnie ignorując nowego podopiecznego.

Po chwili usłyszał głosy trzech istot pogrążonych w cichej rozmowie. Odróżniał modulowane pojękiwanie kelgiańskiego lekarza, szczękliwie wyrzucane głoski, których nigdy nie słyszał, ale które kojarzyły mu się z Melfianinem, i od czasu do czasu, w odpowiedzi na pytanie lub polecenie, włączającą się do rozmowy siostrę. Jednak ich autotranslatory nie były nastawione na ludzką mowę, nie wiedział, więc, o czym rozmawiali.

Zirytowało go to. Na dodatek, co kilka minut materia parawanu wybrzuszała się, jakby ocierał się o nią Hudlarianin, kiedy indziej zaś próbowało się przez nią przebić coś ostrego, czego nie umiał sobie nawet wyobrazić. Chociaż to, co działo się obok, mogłoby go przerazić, wolałby wiedzieć, o co chodzi.

Cokolwiek tam robili, zajęło im to około dwudziestu minut. Potem kelgiański lekarz wyszedł zza parawanu i nie spojrzawszy nawet na Hewlitta, skierował się do dyżurki. Pielęgniarka krzątała się jeszcze chwilę przy łóżku, zajmując się pacjentem, lecz w końcu ruszyła za lekarzem. Hewlitt nie wskazał na nią i nie krzyknął „siostro”, jak zalecała mu Leethveeschi, pomachał tylko ręką, aby zwrócić uwagę Hudlarianki.

Ta zatrzymała się i zmieniła ustawienia w autotranslatorze.

— Coś nie tak, pacjencie Hewlitt? — spytała.

Przecież widać, ty głupia istoto, co jest nie tak, pomyślał. Postarał się wszakże zachować spokój.

— Oczekiwałem, że zostanę zbadany, siostro — powiedział. — Co się dzieje? Doktor całkiem mnie zignorował!

— Ten lekarz przygotowywał przeniesienie pacjenta Kletilta na inny oddział — odparła pielęgniarka — ja zaś pomagałam pacjentowi zmieniać pozycję podczas badania. To starszy lekarz Karthad, który jest w Szpitalu specjalistą od położnictwa i ginekologii obcych, i pański przypadek go nie interesuje. Jeśli jednak zechce pan poczekać cierpliwie jeszcze chwilę, pacjencie Hewlitt, pański doktor się zjawi, aby pana zbadać.


ROZDZIAŁ TRZECI


Hewlitt widział już wcześniej zdjęcia Melfian, dostrzegł też kilka osobników podczas podróży korytarzem, ale po raz pierwszy miał okazję oglądać któregoś naprawdę z bliska i prawie w bezruchu. Ten nadal przypominał mu gigantycznego kraba ze szkieletem na zewnątrz ciała. Ziemianin nie patrzył na wystające ze szczelin między płytami pancerza nogi, jego uwagę zwracała, bowiem przede wszystkim głowa z wielkimi oczami, na które co chwila nasuwały się pionowe powieki, ogromne żuwaczki, szczypce wyrastające w miejscach, gdzie normalna istota powinna mieć uszy, i sterczące z kącików ust czułki, które wyglądały na absurdalnie cienkie i kruche.

— Jak pan się czuje, pacjencie Hewlitt? — spytała istota i, jak można się było spodziewać, przysunęła bliżej przerażający łeb.

— Dobrze — odparł Hewlitt, co też zapewne nikogo nie zaskoczyło.

— W porządku. Jestem doktor Medalont i jeśli pan pozwoli, chciałbym wstępnie pana zbadać oraz zadać kilka pytań. Proszę odsunąć nakrycie i położyć się na brzuchu. Nie musi pan zdejmować odzieży, gdyż skaner łatwo ją przeniknie. Wszystko wyjaśnię panu zresztą w trakcie badania.

Skaner był płaskim, prostokątnym urządzeniem, które skojarzyło się Hewlittowi z dawnymi ziemskimi książkami. Jak powiedział Medalont, widoczny z jednej strony panel kontrolny pozwalał regulować zasięg i głębokość pola badania, matowy spód zaś pokrywały mikroczujniki. Niewielki ekran ukazywał ze szczegółami wnętrze organizmu pacjenta. Ten sam obraz, tylko powiększony, pojawił się na stojącym obok łóżka monitorze, zapewne na użytek pielęgniarki. Hewlitt wykręcił głowę, aby go dojrzeć.

— Proszę się nie wiercić, pacjencie Hewlitt — powiedział lekarz. — Teraz niech się pan położy twarzą ku górze. Dziękuję.

Szczypce złapały delikatnie jego nadgarstek i ułożyły rękę wzdłuż tułowia. Jeden z czułków oparł się o łokieć, wznosząc końcówkę ku górze, drugi zległ w poprzek twarzy Hewlitta. Był lekki jak piórko, ale podrażnił nos na tyle, że Ziemianin musiał zmobilizować wszystkie siły, aby nie kichnąć. Chwilę potem lekarz odsunął się i wyprostował.

— Na ile pamiętam anatomię ziemskiej klasy DBDG, wszystko wydaje się w porządku i skłonny jestem zgodzić się z tym, co pan powiedział o swym samopoczuciu — stwierdził Melfianin i dodał kilka cichych dźwięków, które musiały być śmiechem, gdyż autotranslator ich nie przetłumaczył. — Jeśli nie liczyć zbyt wielkiego napięcia mięśni, które jest zrozumiałe w tych okolicznościach, jest pan w świetnej kondycji fizycznej.

Hewlitt przypomniał sobie ze złością, że tak samo kończyła się dotąd większość podobnych badań. Inni lekarze, też się z niego śmiali, a kilku zarzuciło mu nawet, że marnuje ich czas. Medalont wydawał się jednak wystarczająco uprzejmy, by nie wygłaszać żadnych komentarzy, chociaż był obcym. Pewnie zastanawiał się teraz w duchu, co począć z takim przypadkiem.

— Chciałbym zadać panu kilka pytań, pacjencie Hewlitt — powiedział lekarz. — Bez wątpienia słyszał pan te pytania już wiele razy, a pańskie odpowiedzi zapisano w historii choroby, pragnę jednak zadać je osobiście. Istnieje, bowiem ryzyko, że przez częste powtarzanie tych samych kwestii jakaś istotna informacja umknęła uwagi moich poprzedników. Poza bardzo wczesnym dzieciństwem, które spędził pan na Etli, nie opuszczał pan Ziemi, prawda?

— Zgadza się — odparł Hewlitt.

— Czy na Etli miał pan jakieś kontakty z przedstawicielami innych gatunków?

— Pamiętam, że widziałem kilku obcych, ale nie potrafiłbym teraz powiedzieć, do jakich ras należeli. Miałem wówczas tylko cztery lata i bardzo mnie przerażali. Rodzice mówili, że z tego wyrosnę, ale pilnowali, bym nie kręcił się w pobliżu, gdy obcy przychodzili do nas. Najwyraźniej jednak nie wyrosłem z tej przypadłości.

— Wszystko jeszcze przed panem — stwierdził Medalont. — Pamięta pan, na co chorował w dzieciństwie? Proszę zacząć od najwcześniejszego okresu, jeśli można.

— Pamiętam niewiele — odparł Hewlitt. — Byłem bardzo zdrowym niemowlakiem, jak powiedziano mi później. Ale gdy moi rodzice zginęli w katastrofie ślizgacza, postanowiono odesłać mnie na Ziemię, do dziadków, i zaszczepiono przeciwko ludzkim chorobom wieku dziecięcego oraz dojrzałego. Wtedy właśnie zaczęły się kłopoty. Na Etli mieszkało bardzo niewielu Ziemian, a moi rodzice nie planowali powrotu, więc nie widzieli potrzeby mnie szczepić.

— Sądzi pan, że właśnie szczepienia wywołały chorobę? — spytał lekarz.

— Tak.

— Wyjaśni mi pan, na jakich podstawach opiera to przypuszczenie? Mogłoby trochę nam to pomóc. Szczególnie panu, skoro przebywa pan obecnie wśród obcych.

Hewlitt nie lubił takiego paternalistycznego traktowania. Nie był ani dzieckiem, ani zniedołężniałym starcem i irytowało go, gdy wszystkowiedzący lekarze sugerowali, że jest słaby na umyśle albo, co gorsza, niewykształcony.

— Jeśli pan kichnie, nie zarazi mnie pan melfiańskim katarem i vice versa — rzekł. — To samo odnosi się do wszystkich form życia w Szpitalu. Wiąże się to z niepowtarzalną specyfiką organizmów, które wyewoluowały w takim, a nie innym środowisku. Mikroby zrodzone na jakimś świecie nie mogą się rozwijać w istotach, które z tego świata nie pochodzą. Na Ziemi mawiano kiedyś, że szpital to miejsce, gdzie może cię wyleczą, ale na pewno zarażą przy okazji całą masą innych chorób. Dotyczyło to zwłaszcza tych starszych i gorzej zarządzanych. Czy dlatego właśnie dbacie tutaj, aby na każdym oddziale był zawsze tylko jeden pacjent danego gatunku? Aby uniknąć przypadkowej infekcji wewnątrzgatunkowej?

Medalont zamrugał na tyle energicznie, że Hewlitt usłyszał postukiwanie chitynowych płytek.

— Nikt w Szpitalu nie potwierdzi panu tego oficjalnie, a są też jeszcze inne powody. Wydaje się pan całkiem dobrze wyedukowany w pewnych kwestiach medycznych, ale czy mógłby pan teraz wrócić do opisu wczesnych objawów pańskiej choroby?

— Wysłuchując dziesiątków debatujących nad moją głową lekarzy, nie mogłem nie nauczyć się przez lata tego i owego — odpowiedział Hewlitt. — Ale dobrze, wróćmy do objawów. Zaraz po pierwszym zastrzyku miałem wysoką temperaturę, wysypkę na całym ciele i podrażnione błony śluzowe. Wszystko przeszło po paru dniach, jednak nie były to symptomy chorób, przeciwko którym zostałem zaszczepiony. Sprawa powtórzyła się po przybyciu na Ziemię, tyle, że z innymi objawami i odmiennym czasem powrotu do zdrowia. Zdarzało się też, że bardzo źle się czułem, choć trudno to było wytłumaczyć zmęczeniem po zabawie, bez wyraźnego powodu dostawałem mdłości i wymiotowałem, nagle dopadała mnie gorączka czy pojawiały się wykwity na skórze. Nigdy jednak nie chodziło o dolegliwości na tyle poważne, abym o nich pamiętał. Moi dziadkowie byli ciekawi, co się ze mną dzieje, ale nie widzieli powodów do niepokoju. Wzięli mnie do miejscowego lekarza, a ten zgodził się z nimi, że jestem po prostu chorowity i łapię każdego wirusa, który się nawinie. Jednak to nie było to — stwierdził Hewlitt, wspomniawszy ze złością owo pierwsze niesprawiedliwe oskarżenie. — Poza czasem choroby byłem w wyśmienitej formie i z powodzeniem udzielałem się w szkolnym zespole…

— Pacjencie Hewlitt — przerwał mu Medalont — te przejściowe mdłości, podrażnienia skóry i inne objawy nie były zapewne, na ile jesteśmy to w stanie dzisiaj stwierdzić, powiązane z zastrzykami. Może występowały po przyjmowaniu innych farmaceutyków? Na przykład środków przeciwko bólowi głowy albo specyfików uśmierzających stosowanych przy urazach sportowych? Mógł pan być wtedy czymś zbyt pochłonięty, aby to pamiętać. A może jadał pan czasem coś, czego nie powinien, jak niegotowane albo niemyte warzywa?

— Nie — rzucił Hewlitt. — Gdyby ktoś walnął mnie w brzuch podczas meczu, na pewno bym to zapamiętał. Tak samo, gdybym zjadł coś, co by mi zaszkodziło. I na pewno nie tknąłbym tego więcej. Nie jestem aż tak głupi i nigdy nie byłem.

— Zatem proszę kontynuować — powiedział doktor.

Zły i zniecierpliwiony, Hewlitt podjął opowieść, jak robił to już wiele razy przy lekarzach, którzy tylko udawali, że go słuchają. Opisał nagłe rozszerzenie się listy objawów, które trudno było powiązać z jakąkolwiek przyczyną. Niekiedy tylko kłopotliwych, innym razem zawstydzających, ale nigdy szczególnie poważnych. Gdy miał dziewięć lat, pięć wiosen po przylocie na Ziemię, ciotka wzięła go do starszego już lekarza rodzinnego. On pierwszy nie zlekceważył problemu, nawet, jeśli nie uznał go za nic istotnego, i postanowił nie podawać jakichkolwiek leków, chyba, że pojawiłyby się jakieś symptomy bólowe. Na razie zaś takie nie występowały. Doktor uznał, że każdorazowe nasilenie objawów ma związek ze zwiększeniem liczby zalecanych lekarstw, tak, więc rozsądnie będzie odstawić je wszystkie i obserwować rezultaty. W razie ich nawrotu miał ponownie stawić się w gabinecie, na razie jednak to było wszystko.

Skierowano go także do psychiatry, który wysłuchiwał go ze współczuciem kilka tygodni, aż w końcu powiedział jego babce, że Hewlitt jest całkiem zdrowym, wysoce inteligentnym i obdarzonym bujną wyobraźnią młodym człowiekiem, który z nadejściem dojrzałości wyrośnie ze swoich problemów.

— Dopiero później zrozumiałem — kontynuował Ziemianin — że żaden z nich nie uważał mnie za chorego. Psychiatra powiedział to między wierszami, lekarz zaś zrobił tyle dobrego, że nie zrobił nic. Przez trzy lata po zaordynowaniu tej negatywnej terapii objawy słabły i o ile na widocznych partiach skóry nie pojawiały się żadne plamy, nie wspominałem nawet, że coś mi jest. Jednak w okresie dojrzewania problem wrócił. Powtarzał się, co kilka tygodni, a objawy były bardzo kłopotliwe. Lekarz rodzinny nadal nie podawał mi leków i częstotliwość nawrotów zaczęła spadać. Pomiędzy czternastym a dwudziestym rokiem życia miałem tylko trzy ataki, niemniej niektóre symptomy oraz ich skutki poważnie mi dokuczały.

— Teraz rozumiem, dlaczego w pańskiej historii choroby widnieje notatka przestrzegająca przed podawaniem leków bez uprzedniej konsultacji z pacjentem — wtrącił się Medalont. — Pański wiekowy lekarz wykazał się sporym rozsądkiem, którego brakuje wielu jego młodszym i bardziej entuzjastycznie nastawionym kolegom. Gdy stan pacjenta nie zagraża życiu i gdy nie wiadomo dokładnie, co robić, rzeczywiście najlepiej nie robić nic. Skoro jednak choroba stała się naprawdę dokuczliwa, będzie pan musiał nam zaufać. Nie jesteśmy w stanie pana wyleczyć, nadal niczego nie robiąc.

— Wiem — mruknął Hewlitt. — Mam mówić dalej?

— Za chwilę — powiedział lekarz. — Niebawem pora głównego posiłku, a Leethveeschi dałaby mi do wiwatu, gdyby pana przegłodził. Siostro, proszę o przejście na kanał konsultacji.

Lekarz i pielęgniarka zmienili ustawienia autotranslatorów i Hewlitt przestał cokolwiek rozumieć. Zachowywał cierpliwość, dopóki się dało, ale w końcu nie wytrzymał.

— Rozmawiacie o mnie? — rzucił ze złością. — Jeśli tak, to róbcie to w taki sposób, bym was rozumiał. Jesteście tacy sami jak cała reszta. Uważacie, że wcale nie jestem chory i wszystko sobie uroiłem. Tak?

Oboje znowu pomanipulowali przy autotranslatorach.

— Może pan się przysłuchiwać naszej rozmowie, jeśli panu na tym zależy, pacjencie Hewlitt — powiedział lekarz. — Nie zamierzamy czegokolwiek przed panem ukrywać, może poza zakłopotaniem klinicystów, którzy trafili na nietypowy przypadek. Czy naprawdę ważne jest dla pana, co inni o panu myślą?

— Nie lubię, gdy ludzie mają mnie za kłamcę — powiedział spokojniej Hewlitt. — Albo, gdy próbują mi wmówić, że jestem zdrowy.

Medalont milczał chwilę.

— W ciągu najbliższych dni albo tygodni usłyszy pan wiele dziwnych rzeczy. Różne istoty będą wyrażać swoje domysły na pański temat, próbując dojść istoty problemu. Nikt jednak nie uzna pana za kłamcę. Gdyby był pan zdrowy, nigdy by pan tu nie trafił. Ale teraz proszę mi wybaczyć. — Przeniósł spojrzenie wielkich, wybałuszonych oczu na Hudlariankę. — Nie ma większych wątpliwości, że stan pacjenta Hewlitta ma pewien związek z jego psychiką. Niezależnie od poczynań klinicznych poprosimy psychologię o przeprowadzenie odpowiednich badań. Ponieważ znane nam objawy wskazują na występowanie ksenofobii, któryś z Ziemian, O'Mara albo Braithwaite, będzie chyba najwłaściwszy…

— Z całym szacunkiem, doktorze — powiedziała pielęgniarka — moim zdaniem major O'Mara to nie najlepszy kandydat.

— Zapewne ma pani rację — rzekł Medalont. — Należy do tego samego gatunku i jest utalentowanym psychologiem, ale brakuje mu podejścia. Porucznik Braithwaite jest mniej szorstki. Na razie — kontynuował — pozostaniemy przy zasadzie nie podawania żadnych lekarstw z wyjątkiem łagodnych środków uspokajających, jeśli pacjent ich sobie zażyczy. Nie przebywał jeszcze tak długo w jednym pomieszczeniu z tyloma obcymi i może mieć przez to kłopoty z zaśnięciem, proszę jednak obserwować, czy środki te nie wywołają kolejnego ataku. Symptomy mogą pojawić się nagle i być poważne. Z tego też względu chcę, aby poza zwykłym monitorowaniem nosił osobisty czujnik medyczny z priorytetem sygnału. Pacjent może wstawać, swobodnie poruszać się po oddziale i zawierać znajomości z innymi pacjentami, o ile tylko będzie pozwalał na to ich stan kliniczny. Nie zalecam żadnych ograniczeń diety, na razie jednak powinien jadać sam, przy swoim łóżku. — Spojrzał znowu na Hewlitta. — Wiele przybywających tu istot nie potrafi z początku znieść widoku przedstawicieli innych ras podczas przyjmowania pokarmu. Nie ma w tym nic wstydliwego. Sam dostałem mdłości, gdy po raz pierwszy zobaczyłem Kelgianina spożywającego potrawkę klejową.

— Nie! — krzyknął przerażony Hewlitt. — Nie mam zamiaru bratać się lub jadać w niczyim towarzystwie, ani teraz, ani w przyszłości, ani nigdy. Wystarczy, że to słoniowate coś, co weszło właśnie na oddział i stoi przy dyżurce, wygląda, jakby zaraz miało mnie pożreć.

— Pacjent Cossunallen jest roślinożerny, nie ma się, więc czego obawiać — powiedział lekarz. — Co zaś do nawiązywania kontaktów towarzyskich z innymi pacjentami, nie jest to obowiązkowe, ale ile można leżeć w łóżku, wstając tylko do toalety? Przy pańskiej niezłej kondycji zacznie pan w końcu odczuwać nudę, a wówczas rozmowy z pozostałymi pacjentami mogą się okazać atrakcyjną perspektywą.

Hewlitt jęknął przeciągle, wiedząc, że autotranslator zignoruje ten dźwięk.

— Na razie dam panu spokój — stwierdził Medalont. — Gdyby miał pan pytania, z którymi personel pielęgniarski nie mógłby sobie poradzić, w co zresztą wątpię, zjawię się ponownie, nim pan zaśnie. A teraz życzę smacznego obiadu.

Postukiwanie melfiańskich kończyn i cięższe stąpanie macek Hudlarianki oddaliły się z wolna i ucichły. Hewlitt wpatrzył się w parawan. Nie miał pojęcia, co podadzą mu do jedzenia, ale oczekiwał najgorszego. Kilka minut później między osłonami pojawiła się hudlariańska siostra z tacą i umieściła ją na stoliku obok łóżka.

— Nie wiemy nic o pańskich upodobaniach żywieniowych, zamówiliśmy, więc najpopularniejszy zestaw wybierany przez ziemski personel. Składa się on z płaskiego kawałka materii organicznej zwanego stekiem, podawanego z mało kształtnymi obiektami o cechach warzyw. Ale nim zacznie pan jeść, muszę przyczepić to urządzenie do pańskiego ciała. Czujnik na piersi pozwoli pielęgniarkom czuwać na bieżąco nad pańskim stanem. Translator proszę zawiesić na szyi. Jest zaprogramowany na języki używane przez pacjentów i personel tego oddziału. Teraz będzie pan już zawsze wiedział, o czym się rozmawia w pańskiej obecności. Pomyślałam — ciągnęła — że na razie wolałby pan zachować nieco prywatności podczas posiłku, i nie uniosłam parawanu. Muszę już iść, ale gdyby pan czegoś potrzebował, proszę skorzystać z przycisku przywołania. Wszystko w porządku, pacjencie Hewlitt?

— Tak, tak, dziękuję — odparł. — Chociaż, siostro…

Przerwał zmieszany, nie rozumiejąc, dlaczego poczuł nagle tak wielki przypływ wdzięczności do tej istoty. Chciałbym powiedzieć jej coś więcej niż zwykłe „Dziękuję”. Może jakiś komplement?

Pielęgniarka cofnęła się, rozchylając fragment parawanu. Pokrywająca jej ciało substancja zostawiła na nim ciemną smugę.

— Tak, pacjencie Hewlitt?

— Siostro, nie oczekiwałem aż takiej troski — powiedział, lekko się jąkając. — Nie przypomina pani żadnej ziemskiej istoty…

— No myślę.

— Nie tylko w sensie dosłownym — dodał. — Przede wszystkim chcę jednak podziękować i powiedzieć, że świetnie pani w tym makijażu.

Pielęgniarka zamamrotała coś niezrozumiale.

— Hudlarianie nie malują ciała, pacjencie Hewlitt — powiedziała. — To mój obiad.


ROZDZIAŁ CZWARTY


Pierwszej nocy na oddziale Hewlitt nie mógł zasnąć. Łóżko okazało się bardzo wygodne, przytłumione światło lampki nie przeszkadzało, on zaś był bardzo zmęczony, szczególnie, że ciągle jeszcze nie przestawił się z czasu pokładowego na szpitalny, a mimo to sen nie nadchodził. Próbując po raz kolejny zamknąć ciężkie powieki, doszedł do wniosku, że podświadomie obawia się zasnąć w miejscu pełnym obcych.

Całymi godzinami, jak mu się wydawało, leżał i słuchał docierających zza parawanu nocnych odgłosów. Coraz wyraźniej słyszał szum wentylacji, na który za dnia w ogóle nie zwrócił uwagi. Czasem dobiegały go też ciche kroki pielęgniarek, które zmierzały do któregoś z pacjentów. Raz czy drugi ktoś zamamrotał przez sen albo jęknął, chociaż biorąc pod uwagę, że w Szpitalu nie skąpiono środków uśmierzających prawdopodobnie było to po prostu pozaziemskie chrapanie.

Zdesperowany włączył ekran przy łóżku i założywszy słuchawki, aby nie przeszkadzać pozostałym, zaczął przeszukiwać kanały rozrywkowe. Większość przeznaczona była dla przedstawicieli innych ras i chociaż translator pozwalał zrozumieć dialogi, tralthańskie czy melfiańskie komedie sytuacyjne przypominały mu raczej horrory. Kiedy trafił wreszcie na kanał dla ludzi, nadawany akurat film dotyczył niemal prehistorycznych czasów. W zasadzie powinien go błyskawicznie uśpić, jednak Hewlitt okazał się odporny i na to.

Wrócił do tralthańskich perypetii rodzinnych, z jednej strony osobliwych, z drugiej zaś przerażająco banalnych. Nagle tuż obok niego pojawiła się masywna hudlariańska pielęgniarka.

— Powinien pan spać, pacjencie Hewlitt — powiedziała tak cicho, że autotranslator ledwie uchwycił jej słowa. — Czy coś jest nie tak?

— To pani mnie tu dzisiaj przyprowadziła? — spytał. — A może to był ktoś inny?

— Wszyscy, łącznie z Leethveeschi, udali się na spoczynek, ale ja mogę bardzo długo obywać się bez snu, stąd biorę nocne dyżury. Jutro i pojutrze przypadają moje dni nauki i odpoczynku, więc zobaczy mnie pan później. Jeśli, rzecz jasna, jeszcze pan tu będzie. Czujniki wykazują u pana podwyższone napięcie i narastające zmęczenie. Dlaczego pan nie śpi?

— Chyba… chyba obawiam się zasnąć — powiedział, nie rozumiejąc, dlaczego łatwiej mu się przyznać do słabości przed obcym niż przed człowiekiem. — Gdybym tu zasnął, zaraz dopadłyby mnie koszmary i obudziłbym się w jeszcze gorszym stanie. Wie pani, czym są koszmary senne, prawda?

— Tak — odparła pielęgniarka. Uniosła przednią mackę i pomachała nią w kierunku dyżurki. — Miałby pan koszmary związane z nami?

Hewlitt nie odpowiedział, bo w zasadzie już to uczynił. Poza tym było mu wstyd.

— Ale skoro po przebudzeniu z koszmarnego snu stwierdzi pan, że wszystkie urojone potwory istnieją naprawdę, albo jako pacjenci, albo usiłujący pomóc panu personel, czy walka ze snem nie jest bez sensu? Świadomość, że to samo dzieje się na jawie, powinna złagodzić przykre wizje i skłonić pański umysł do śnienia o czymś przyjemniejszym. Czy to nie logiczny wniosek, pacjencie Hewlitt? Może, więc jednak pan spróbuje?

Hewlitt ponownie nie odpowiedział. Tym razem próbował podważyć hudlariańską logikę.

— Poza tym — kontynuowała pielęgniarka — oglądanie tego trzeciorzędnego melfiańskiego programu jest szkodliwe dla zdrowia psychicznego, i to niezależnie od rasy widza. Może, więc wolałby pan trochę ze mną porozmawiać?

— Tak… to znaczy nie — odparł Hewlitt. — Na pewno inni pacjenci bardziej wymagają pani uwagi. Mnie nic nie dolega, przynajmniej na razie.

— Na razie — odparła Hudlarianka — wszyscy pozostali pacjenci są spokojni, ich stan stabilny, czujniki zaś pokazują, że śpią. Tylko pan nie może zasnąć, a dla młodej i ciekawej świata stażystki nocne dyżury bywają nudne. Czy jest cokolwiek, o co chciałby pan poprosić albo zapytać?

Hewlitt spojrzał na potwora z sześcioma masywnymi mackami, wibrującą membraną głosową i grubą niczym pancerz skórą.

— Ta substancja, która pokrywa pani ciało, znowu zaczyna się łuszczyć — zauważył.

— Dziękuję za ostrzeżenie — powiedziała Hudlarianka. — Na razie jednak nic mi nie grozi. Wytrzymam do przyjścia dziennej zmiany.

— Nie rozumiem — rzekł Ziemianin. — Nie rozumiem wielu rzeczy, które pani mówi, i z tego powodu trudno mi o cokolwiek pytać.

— Rzeczywiście. Wcześniej sugerował pan, że używam kosmetyków — stwierdziła pielęgniarka. — Wie pan, dlaczego Hudlarianie spryskują się substancją odżywczą?

Hewlitt nie był wcale zainteresowany obyczajami obcych. Jednak Hudlarianka chciała porozmawiać, nawet, jeśli tylko dla zabicia czasu, on zaś mógł dzięki temu nie myśleć o całej tej pozaziemskiej menażerii wokoło. Pogawędka ze znanym już potworem pozwoliłaby zapomnieć na chwilę o innych, nieznanych, i dodała mu pewności siebie.

— Nie — odparł. — Dlaczego, siostro?

Najpierw usłyszał, że Hudlarianie nie mają ust, a pożywienie wchłaniają przez skórę. To z kolei wymagało wyjaśnienia, dlaczego tak właśnie się dzieje.

Istoty te ewoluowały na planecie o bardzo wysokiej grawitacji i proporcjonalnie do niej wysokim ciśnieniu. Niższe warstwy atmosfery przypominały gęstą, półpłynną zupę, w której unosiły się drobne formy życia roślinnego i zwierzęcego wchłaniane przez umieszczone na bokach i plecach Hudlarian organy absorpcyjne. Z racji swej wielkiej aktywności Hudlarianie wymagali nieustannego dopływu substancji pokarmowych. W innych środowiskach, takich jak Szpital, odtworzenie atmosfery rodzinnej planety było prawie niemożliwe, uznano, zatem, że najlepszym rozwiązaniem będzie regularne spryskiwanie ich skóry specjalnie przygotowaną mieszanką odżywczą.

— Zdarza się jednak, że coś nazbyt nas pochłania i zapominamy o kolejnym posiłku — wyjaśniła pielęgniarka. — Słabniemy wówczas raptownie z wygłodzenia i pierwsza istota, która to zauważy, czy z personelu medycznego, czy technicznego, czasem nawet pacjent, ratuje nas szybkim podaniem pokarmu. Spryskiwacze z zapasami naszej substancji znajdują się na wszystkich oddziałach i na większości głównych korytarzy. Najbliższy wisi na ścianie obok dyżurki. Jest bardzo łatwy w obsłudze, ale mam nadzieję, że nigdy nie zmuszę nikogo, aby po niego sięgnął. To jednak bardzo przeszkadza wszystkim w pracy, gdy Hudlarianin padnie nagle w trakcie dyżuru. Na dodatek substancja odżywcza zabrudziłaby podłogę i pobliskie łóżka. Siostra oddziałowa Leethveeschi nie byłaby zadowolona, a nikt tutaj nie lubi jej drażnić.

— Jasne — mruknął Hewlitt, nie potrafiąc wyobrazić sobie irytacji chlorodysznego. — Niemniej podawanie posiłków przez skórę… to straszne. A myślałem, że to ja mam problemy.

— Nie jestem tu pacjentem, pacjencie Hewlitt — stwierdziła pielęgniarka. — Pańskie odczyty wskazują na coraz większe zmęczenie, a ja zachowuję się egoistycznie, przeszkadzając panu. Czy gotów jest pan już zasnąć?

Myśl, że miałby znowu zostać sam w półmroku pełnym potworów równie przerażających jak monstra, które antyczni marynarze widzieli w morzach i oceanach jego świata, sprawiła, że zduszony na chwilę strach powrócił z całą siłą. Nie chciał spać. Niezbyt miał też ochotę się do tego przyznać, odpowiedział, zatem wymijająco, zadając kolejne pytanie.

— Nie wiem, czy to możliwe, ale czy miewacie w takiej sytuacji coś w rodzaju ludzkiego bólu brzucha? I czy w ogóle chorujecie?

— Nigdy — odparła pielęgniarka. — Powinien pan już spróbować zasnąć, pacjencie Hewlitt.

— Skoro nie znacie chorób, po co wam lekarze i pielęgniarki? — spytał, nalegając na podtrzymanie konwersacji.

— W dzieciństwie jesteśmy podatni na całe mnóstwo chorób, które przestają nam zagrażać w wieku dojrzewania. Ten stan trwa do późnej starości i dopiero w ostatnich latach życia zaczyna nam szwankować umysł i następuje szybka degeneracja organizmu. Diagnostyk Conway prowadzi w Szpitalu specjalny program dla naszych lekarzy, ucząc ich, jak z pomocą chirurgii ulżyć doli najstarszych spośród nas. Minie jednak jeszcze wiele lat, nim skorzysta na tym cała populacja Hudlarian.

— Pani też bierze udział w tym szkoleniu? — spytał Hewlitt. — Będzie się pani zajmować starymi Hudlarianami?

Istota nie miała twarzy, z wyrazu, której dałoby się cokolwiek wyczytać, a jej ciało pozostawało nieruchome niczym nadmuchany balon. Odpowiedziała jednak szybko, jakby temat był niezręczny albo wręcz wstydliwy.

— Nie. Studiuję ogólną medycynę i chirurgię obcych. W Federacji Galaktycznej jesteśmy wyjątkowymi istotami. Dzięki grubej skórze możemy pracować we wrogim środowisku, zarówno przy potężnym ciśnieniu, jak i w całkowitej próżni. Nie potrzebujemy też atmosfery do wchłaniania substancji odżywczej. Z tego powodu Hudlarianie są bardzo poszukiwani do różnych ciężkich prac, które przedstawiciele innych gatunków mogliby wykonywać jedynie w specjalnych strojach ochronnych. Szczególnie odnosi się to do budowy obiektów w przestrzeni kosmicznej. Hudlariański lekarz wykształcony w Szpitalu może zapewnić opiekę medyczną pracownikom reprezentującym wiele gatunków, i to od razu, na miejscu zdarzenia, bez specjalnych przygotowań. Nasza planeta — dodała — nigdy nie była bogata. Brakuje na niej złóż surowców, nie produkujemy niczego, czym moglibyśmy handlować, nie ma nawet krajobrazów, które przyciągnęłyby turystów. Jesteśmy tylko my, twardy lud, który nie boi się żadnej pracy w żadnym środowisku. Oferujemy nasze umiejętności Federacji, a ta sowicie nas wynagradza.

— A gdy zdobędzie już pani w kosmosie sławę i bogactwo, zapewne wróci pani do domu i będzie miała liczną rodzinę? — spytał Hewlitt.

Pielęgniarka jakby się zawahała. Może było jej wstyd, że zostawiła dom dla dobrze płatnej pracy, miast poświęcić się opiece nad starymi i chorymi pobratymcami? Chyba jednak nie powinien jej o to pytać.

— Będę miała połowę licznej rodziny — powiedziała.

— Znowu nie rozumiem.

— Widać, pacjencie Hewlitt, że niewiele pan wie o Hudlarianach. Urodziłam się jako osobnik rodzaju żeńskiego i nie zmieni się to aż do chwili, gdy postanowię związać się z kimś z myślą o potomstwie. Wówczas, aby uniknąć współżycia, jako ciężarna rozpocznę proces zmiany płci na męską, mój partner zaś stanie się istotą rodzaju żeńskiego. Proces ten zakończy się hudlariański rok po porodzie, kiedy potomek nie wymaga już tyle uwagi. Wówczas dawna matka gotowa jest do podjęcia roli ojca, a były ojciec może zostać matką następnego dziecka. Cykl powtarza się do czasu osiągnięcia pożądanej liczby dzieci. Zwykle jest to liczba parzysta, aby ich podział między rodziców był sprawiedliwy. Potem oboje decydują wspólnie, jaką płeć chcą przybrać na resztę życia. To bardzo prosty, satysfakcjonujący i równoprawny system — dodała Hudlarianka. — Dziwi mnie, że inne inteligentne istoty tak nie postępują.

— Oczywiście, siostro — mruknął Hewlitt, nie mając pojęcia, co jeszcze mógłby powiedzieć.


ROZDZIAŁ PIĄTY


Hewlitt leżał przytomny albo raczej, pozostając na granicy przytomności, starał się nie zasnąć pośród obcych i nieznanych potworów wypełniających oddział. W pewnej chwili doszedł jednak do wniosku, że chyba zmęczenie przytępiło mu zmysły, nie potrafił bowiem już sobie wyobrazić niczego bardziej niezwykłego niż odporna na próżnię skóra, dziwne zwyczaje żywieniowe i jeszcze dziwniejsze cykle zmiany płci przyjaźnie nastawionego monstrum. Na dodatek nie było to już tak bardzo obce.

— Dziękuję za rozmowę, siostro — powiedział. — Teraz chyba już zasnę.

— Odradzałabym to, pacjencie Hewlitt — powiedziała zdecydowanie. — Za dwadzieścia minut zjawi się dzienna zmiana. Będą budzić wszystkich, aby zdążyć z myciem przed porannym posiłkiem. Mamy tu trzech pacjentów ambulatoryjnych i przypuszczam, że pierwszego ranka na oddziale może pan jeszcze nie być gotowy na widok ich ablucji. Proponuję zatem, by wstał pan wcześniej i już teraz zajął się toaletą.

— Tak, zaiste — mruknął Hewlitt bez wahania. — Ale jestem zmęczony, siostro. Czy mógłbym umyć się później?

— Biorąc pod uwagę, jak źle znosi pan obecność innych istot, nie będę panu towarzyszyć. Zostanę jednak przed drzwiami, na wypadek gdyby pański czujnik, którego nie wolno zdjąć na czas kąpieli, zasygnalizował jakiś problem albo gdyby trzeba było panu pomóc obsługiwać nieznane wyposażenie. Ale skoro jest pan zmęczony, może pan poprosić o mycie na łóżku. Zajmie się tym trzech naszych młodszych stażystów, Melfianin i dwaj Kelgianie, którzy z przyjemnością przećwiczą na panu mycie i toaletę poranną Ziemianina. Wiem, że szczególnie pragną opanować technikę usuwania tego szczeciniastego włosa, który pojawia się przez noc na twarzy DBDG. Byliby zadowoleni, gdyby mogli to zrobić.

Zanim jeszcze skończyła, Hewlitt odrzucił nakrycie i odszukał miękkie szpitalne pantofle. Włożył je szybko i wstał.

— Chyba bardziej odpowiada mi pierwsza propozycja, siostro — powiedział.

Hudlarianka odsunęła się, aby go przepuścić.

Po jakichś dwudziestu minutach usiadł z powrotem na łóżku, jakby mniej zmęczony, a przede wszystkim czysty. W tej samej chwili światła na suficie rozbłysły i na oddziale pojawiła się dzienna zmiana personelu. Między segmentami parawanu ukazała się Kelgianka pchająca mały wózek z miskami i ręcznikami.

— Dzień dobry, pacjencie Hewlitt — powiedziała. — Wygląda pan całkiem świeżo. Mył się pan już?

— Tak — odparł Hewlitt i pielęgniarka zniknęła.

Kilka minut później obok jego łóżka przeszło dwóch pacjentów. Wyraźnie kierowali się do łazienki. Jeden stąpał ciężko na przynajmniej czterech nogach, drugi poruszał się, nieregularnie postukując. Wiedział, że to pacjenci, jeden z nich, bowiem narzekał, że ledwie zdołał zasnąć, już go obudzili, drugi natomiast utrzymywał, że Leethveeschi prowadzi nielegalne badania nad brakiem snu i że jest istotą odmóżdżoną i czeka na nowe croamsteti w przewodzie kuldowym. Autotranslator użył tu oryginalnych wyrażeń, co oznaczało zapewne, że Ziemianie nie mają odpowiedników wspomnianych części ciała. Hewlitt był pełen współczucia dla obu niewyspanych.

Oparł się na poduszkach i przymknął oczy, a odgłosy z sali zaczęły cichnąć. W tym momencie obok jego łóżka pojawiła się znana mu już Kelgianka, tym razem niosąc tacę ze śniadaniem. Zresztą może była to inna gąsienicowata, na razie bowiem Hewlitt nie był w stanie dopatrzyć się między nimi żadnej różnicy. I wątpił, czy kiedykolwiek będzie.

— Proszę usiąść przy stoliku i brać się do jedzenia, pacjencie Hewlitt — powiedziała. — Pański gatunek źle trawi, jeśli jedzenie odbywa się w pozycji leżącej. Ciążenie nie pomaga wtedy należycie przedostawać się pokarmowi do żołądka. Smacznego.

— Nie chcę jeść, siostro — rzekł Hewlitt, tłumiąc irytację. — Chcę spać. Proszę odejść.

— Najpierw niech pan zje, a potem pośpi — odparła. — Albo przynajmniej spróbuje coś zjeść. Inaczej siostra oddziałowa Leethveeschi zje mnie.

— Naprawdę? — spytał Hewlitt. Dawne lęki odżyły i natychmiast oprzytomniał. Tutaj chyba nie żartowali z takich rzeczy.

— Jasne, że nie — odparła Kelgianka. — Ale tylko dlatego, że jest chlorodyszna i byłabym dla niej trująca.

— Dobrze już, dobrze — mruknął. Wiedział, że podobnie jak na statku, w Szpitalu nie może oczekiwać niczego poza syntetyzowanymi daniami. Jednak, gdy uniósł pokrywę tacy, zapach uświadomił mu, że naprawdę dawno już nie jadł. — Nieźle pachnie. I wygląda też nie najgorzej.

— Ja dostaję mdłości, gdy na to patrzę — powiedziała pielęgniarka, wycofując się pospiesznie za parawan. — A smród może zabić.

— Nie jest pani zbyt taktowna, siostro! — powiedział Hewlitt, lecz odgłosy kroków Kelgianki już cichły. Chwilę później dobiegł go jednak głos pacjenta zajmującego sąsiednie łóżko, Kelgianina imieniem Henredth.

— Co to znaczy być taktownym? — spytał.

Hewlitt zignorował pytanie i ogłuchł na wszystko do momentu, gdy skończył jeść. Chwilę potem oczy same mu się zamknęły.

Obudziły go ciche głosy obcych istot rozmawiających po drugiej stronie parawanu. To przypomniało mu od razu, gdzie się znajduje. Z jakiegoś powodu nie był jednak tym równie przerażony jak poprzedniego dnia. Po paru minutach podsłuchiwania rozmowy sięgnął do przycisku unoszącego parawan.

Natychmiast zauważył, że leżący jeszcze niedawno obok Ianin, pacjent Makolli, został przeniesiony podczas jego snu. Teraz spoczywał tam Orligianin. Hewlitt rozpoznał tę rasę, należał, bowiem do niej oficer medyczny Treevendara. Ten tutaj osobnik musiał być jednak znacznie starszy. Części ciała, które wyglądały spod przykrycia — głowa, ramiona i górna część klatki piersiowej — porastała brunatna sierść z pasemkami siwizny. Miał własne urządzenie monitorujące i autotranslator, ale nie zauważył Hewlitta. Trudno było powiedzieć, czy spał czy był pod wpływem środków uspokajających. Mógł też nie mieć najmniejszej ochoty na jakiekolwiek kontakty.

Leżący naprzeciwko Melfianin Kletilt ustawił ekran w taki sposób, aby było mu najwygodniej oglądać program. Wpatrywał się w obraz i chyba nie zauważał niczego więcej. Hewlitt nie wiedział, że można umieścić ekran nad łóżkiem, i postanowił sprawdzić później jego możliwości.

Przy kolejnym łóżku, które zajmował Kelgianin Henredth, stała pielęgniarka nieznanej Hewlittowi rasy i rozmawiała z pacjentem. Mówili na tyle cicho, że autotranslator gubił większość słów. Kolejne miejsce zajmowała wielka, słoniowata istota, w której rozpoznał Tralthańczyka. Zamiast leżeć, stała na sześciu masywnych nogach, przymocowana uprzężą do skomplikowanego rusztowania. Hewlitt czytał kiedyś, że Tralthańczycy wszystko robią na stojąco, nawet śpią. Gdy któryś z nich upadł — nawet, jeśli był całkiem zdrowy i w świetnej kondycji — miał wielkie kłopoty ze wstaniem.

Hewlitt ciągle jeszcze zastanawiał się nad tym i nad powodami, dla których tak wielka istota znalazła się w Szpitalu, kiedy w drzwiach dyżurki pojawił się starszy lekarz Medalont. Za nim szła siostra oddziałowa Leethveeschi. Nierównym krokiem przemieszczali się między łóżkami. Nie rozmawiając z nikim i na nikogo nie patrząc, zdążali prosto do Hewlitta, a ten wiedział, co zaraz usłyszy.

— Jak się pan dziś czuje, pacjencie Hewlitt?

— Dobrze — odpowiedział, podtrzymując tradycję.

— Odczyty czujników monitorujących stan zdrowia pacjenta Hewlitta od chwili przyjęcia go na oddział potwierdzają jego subiektywne deklaracje — oznajmiła Leethveeschi. — Pacjent jest najwyraźniej w optymalnej kondycji.

— Dobrze — mruknął starszy lekarz, strzygąc w powietrzu szczypcami. Mogło to oznaczać po prostu aprobatę, ale wyglądało groźnie. — Chciałbym znowu z panem porozmawiać, pacjencie Hewlitt, tym razem o epizodzie, po którym pierwszy raz trafił pan do ziemskiego szpitala…

— Ale przecież ma pan te informacje — zaprotestował Hewlitt. — Opis zdarzenia znajduje się w mojej historii choroby, i to bardziej szczegółowy, niż mógłbym teraz odtworzyć z pamięci. Nic mi nie jest, przynajmniej w tej chwili. Zamiast marnować czas na mnie, może zająłby się pan pacjentami, którzy bardziej go potrzebują?

— Zajęliśmy się nimi, gdy pan spał — wtrąciła się Leethveeschi. — Teraz pańska kolej. Niemniej co do jednego pacjent Hewlitt ma rację. Chwilowo mam kilka pilniejszych zajęć niż słuchanie pogawędki dwóch zdrowych istot. Czy jestem tu potrzebna, doktorze?

— Dziękuję, na razie nie — odparł Medalont i ponownie spojrzał na Hewlitta. — Rozmowa z panem nie jest dla mnie stratą czasu. Mam nadzieję, że albo dzisiaj, albo w najbliższej przyszłości usłyszę od pana coś, czego nie ma w pańskiej historii choroby, coś, co skieruje mnie na właściwy trop…

Hewlitt podjął relację w miejscu, w którym przerwał ją poprzedniego dnia. Dłużyła mu się niemiłosiernie, na dodatek miał wrażenie, że lekarz jest rozczarowany, chociaż chitynowe oblicze Melfianina pozostawało dlań nieodgadnione. Przerwał im dopiero głos siostry oddziałowej dobiegający z zamontowanego na ramie łóżka komunikatora. Wcześniej Hewlitt nie spostrzegł nawet tego urządzenia.

— Doktorze, za trzydzieści minut podamy południowy posiłek — oznajmiła Leethveeschi. — Skończy pan do tego czasu?

— Tak, przynajmniej na dzisiaj — stwierdził Medalont. — Zwykle nie ograniczam się do przepytywania pacjentów — dodał, zwracając się do Hewlitta. — Przeprowadzimy szereg badań i analiz, co oznacza konieczność pobrania próbek krwi dla laboratorium patologii. Nie musi się pan bać, to całkiem bezbolesne. Proszę odsłonić rękę.

— Ale… ale nie poda mi pan niczego, co mogłoby…

— Wiem, wiem — powiedział lekarz mniej cierpliwie niż zwykle. — Może pan pamięta, że to ja zdecydowałem o niestosowaniu leków, dopóki nie ustalimy, co panu jest. Po to właśnie chcę pobrać próbkę krwi. Trochę większą niż zazwyczaj. To nie będzie zastrzyk, pacjencie Hewlitt. Nic pan nawet nie poczuje, ale jeśli odczuwa pan dyskomfort przy podobnych zabiegach, może pan zamknąć oczy.

Hewlitt nigdy nie był wrażliwy na widok swojej krwi, przynajmniej w takich ilościach, jakie pobierało się do badań, nawet, jeśli Medalont uważał, że to duża próbka. Gdy było po wszystkim, lekarz podziękował mu i powiedział, że się spieszy, by zdążyć na spotkanie podczas lunchu.

Zgodnie z obietnicą, Hewlitt nic nie poczuł. Miejsce w zgięciu łokcia, skąd pobrano krew, było jeszcze kilka chwil bez czucia, i to wszystko. Ułożył głowę na poduszce, ale postanowił nie zasypiać przed posiłkiem. Miał ochotę poobserwować i posłuchać trochę najbliższych sąsiadów. Mimo wczorajszego przerażenia, które bliskie było wręcz panice, dzisiaj zaczynała w nim zwyciężać ciekawość.

Nie wiedział, ile czasu minęło, bo nie chciało mu się unosić ręki i spoglądać na zegarek. Nadal czuł się dobrze, nic go nie bolało. Nie rozumiał tylko, skąd się wzięła gęsta, szara mgła, która ogarnęła oddział, przesłaniając mu pobliskie łóżka. Słyszał też coraz słabiej, chociaż w pewnym momencie do jego uszu dotarło jeszcze uparte popiskiwanie, któremu towarzyszyło błyskające czerwone światło. Chwilę potem zamajaczyła nad nim sylwetka siostry oddziałowej Leethveeschi.

— Łóżko osiemnaste, ziemska klasa DBDG — krzyczała do swojego komunikatora. — Dwie minuty od zatrzymania akcji serca i oddechu. Wzywam zespół reanimacyjny!

Od tułowia Leethveeschi oderwało się coś na kształt oleistej kolumny wodorostów i wparło w jego pierś. Poczuł silny, regularny nacisk na żebra. W ostatnich sekundach ujrzał, że istota pochyla się nad nim.

— Tylko nie usta-usta — pomyślał w desperacji. — Jesteś cholernym chlorodysznym…


ROZDZIAŁ SZÓSTY


Widok procesji postaci wynurzających się z dyżurki sprawił, że wszyscy na oddziale umilkli i przerwali normalne zajęcia. Na przedzie szedł starszy lekarz Medalont, za nim siostra oddziałowa Leethveeschi oraz bezimienna hudlariańska siostra i dwóch internistów, Kelgianin i Nidiańczyk, między którymi płynął na antygrawitacyjnej poduszce uniwersalny moduł reanimacyjny. Ostatni kroczył Ziemianin w zielonym mundurze Korpusu Kontroli. Cała grupa skierowała się prosto do łóżka Hewlitta i otoczyła je ciasnym półokręgiem.

Pacjent, który pięć godzin wcześniej otarł się o śmierć, nie poczuł się przez to ani trochę lepiej.

— I co zafundujecie mi tym razem? — spytał.

— Nic, czego już pan nie doświadczył — odparł starszy lekarz głosem, który zapewne uspokoiłby innego Melfianina. — Chcemy raz jeszcze pobrać panu krew. Proszę odsłonić rękę.

Kelgiański internista spojrzał na nidiańskiego kolegę i zafalował sierścią.

— Jeśli pan nic nie zrobi, pacjencie Hewlitt, my też niczego nie zdołamy zrobić — powiedział, przysuwając moduł reanimacyjny nieco bliżej łóżka.

Hewlitt dowiedział się już z przelotnych konwersacji z leżącym obok kelgiańskim pacjentem, że przedstawiciele tego gatunku są fizycznie niezdolni do kłamstwa. Ich futro poruszało się nieustannie w charakterystyczny sposób, pozwalający odczytać aktualne emocje. Była to jakby forma wizualnej telepatii, wskutek czego każda ich myśl stawała się widoczna dla innych. Z tego samego powodu nie wiedzieli, czym jest takt, uprzejmość czy delikatność. Nawet wobec chorego.

Hewlitt ponownie poczuł na skórze chłód małego krążka metalu.

— W tej chwili instrument wstrzykuje panu niewielką dawkę łagodnego środka znieczulającego — powiedział Medalont. — Wysuwana igła jest tak mała, że nie ma pan prawa nic poczuć. Zaraz wysunie się jeszcze druga, nieco grubsza i dłuższa, która pobierze krew. O właśnie. Dziękuję, pacjencie Hewlitt. Jak pan się czuje?

— Dobrze — odparł Hewlitt. — A jak mam się czuć?

Medalont zignorował pytanie.

— Odczuwa pan cokolwiek niezwykłego? Nie ma żadnej, nawet najdrobniejszej zmiany?

— Nie.

— Żadnego ucisku w klatce piersiowej czy trudności z oddychaniem? — pytał dalej lekarz. — Mrowienia lub utraty czucia? Bólu głowy?

— Nie! — warknął Hewlitt. — Tylko lekki brak czucia w miejscu, skąd pobrał pan krew. Tak samo jak poprzednio.

— Nawet słabe objawy mogą być zapowiedzią rychłych zaburzeń — stwierdził Medalont. — Nie wykluczam, że okażą się tak słabe, że sam pan będzie skłonny uznać je za urojone.

— Na razie nic mi się nie roi — rzucił Hewlitt, próbując nad sobą zapanować.

Ziemianin w zielonym mundurze uśmiechnął się przelotnie.

— Żadnych objawów psychicznych? — dociekał Medalont. — Żadnego lęku czy strachu, który mógłby narastać, aż wywołałby fizjologiczne objawy? Wiem, że wkraczam na poletko porucznika Braithwaite'a, ale…

— Owszem — odezwał się mężczyzna w mundurze. — Ale proszę się nie krępować. Zwykle nikt się tym nie przejmuje.

Zanim starszy lekarz zdążył odpowiedzieć, Hewlitt przejął pałeczkę.

— Jeśli chce pan wiedzieć, czy odczuwam niepokój, to tak. Jestem niespokojny, i to nawet bardzo. Do przybycia tutaj nie miałem ataku serca. Nie sądzę jednak, byście zdołali mnie wystraszyć na tyle, aby zaraz szlag mnie trafił.

— A poprzednim razem odczuwał pan strach? — spytał Medalont.

— Nie. Byłem tylko śpiący i odprężony — powiedział Hewlitt. — Teraz jednak się boję.

— Nie ma czego — stwierdził Medalont. — Nie pozwolimy, by cokolwiek się panu stało.

Na dłuższy czas zapadła cisza. Sylwetka Leethveeschi pulsowała z wolna pod osłoną skafandra, membrana głosowa Hudlarianki ani drgnęła, sierść Kelgianina falowała niczym czesana podmuchami wiatru, jego nidiański kolega sprawdzał wyposażenie, a Medalont, co kilka sekund szczękał szczypcami niby organiczny metronom. W końcu to on się odezwał.

— Siostro oddziałowa, proszę raz jeszcze podać szacunkowy czas między pierwszym pobraniem krwi a pojawieniem się sygnału zagrożenia oraz zrelacjonować pokrótce dalszy przebieg wypadków.

— Biorąc pod uwagę odczucia pacjenta, który zdaje się, rozumie sporo z medycznej terminologii, lepiej byłoby nie ujawniać teraz tych informacji — zauważyła Leethveeschi.

— Mam nadzieję, że wyczerpujące informacje raczej mu pomogą — powiedział Medalont. — Proszę, siostro.

— System monitorujący zasygnalizował nagłe pogorszenie się stanu pacjenta jakieś dwanaście i pół minuty po tym, jak pobrał pan krew i wyszedł — wychrypiała Leethveeschi. — Dziesięć sekund później funkcje życiowe ustały. Odczyty pracy mózgu wskazywały na rychły zgon. Personel oddziału przebywał akurat poza dyżurką, zajęty wydawaniem posiłku, postanowiłam, więc sama zareagować, aby nie tracić dodatkowych sekund na przekazanie dalej informacji. Biorąc pod uwagę wyśmienity dotychczas stan pacjenta, spodziewałam się raczej awarii czujników niż zaprzestania akcji serca. Gdy dotarłam do łóżka chorego, tracił on właśnie przytomność. Przed upływem czterdziestu sekund rozpoczęłam masaż serca. Pacjent pozostawał jednak nieprzytomny aż do przybycia zespołu reanimacyjnego, co nastąpiło sześć minut i piętnaście sekund później…

— Jest pani pewna, siostro? — przerwał jej Medalont. — Może zaangażowanie w wypadki zaburzyło u pani odczuwanie upływu czasu? Sześć minut to nie jest właściwy czas reakcji.

— Pacjent Hewlitt też nie reagował właściwie, a ja sprawdzałam czas w trakcie reanimacji — powiedziała Leethveeschi. — Oddziałowy zegar nie ma skłonności do angażowania się w cokolwiek.

— Siostra się nie myli — rzekł Nidiańczyk, spoglądając na swojego kolegę. — Pan też ma rację, doktorze. Normalnie byłby to niedopuszczalny czas dotarcia do chorego. Mieliśmy jednak pod drodze mały wypadek, zderzenie z wózkiem do rozwożenia posiłków. Gdy obsługa zobaczyła migające światło, zeszła nam z drogi, lecz zostawiła na środku oddziału ten nieszczęsny wózek. Nie było ofiar, tylko niewyobrażalny bałagan. Jedzenie dla różnych gatunków poleciało na podłogę i łóżka…

— Pacjent Hewlitt wybrał nie najlepszą porę na atak serca — przerwał mu Kelgianin.

— Potem musieliśmy jeszcze poświęcić kilka minut na sprawdzenie sprzętu — dodał Nidiańczyk. — Impuls odpowiedni dla tralthańskiego serca Ziemianina po prostu by usmażył…

— Tak, tak — mruknął Medalont. — Niemniej, po ponad sześciu minutach udało wam się resuscytować pacjenta. Jak wyglądał jego powrót do przytomności?

— W ogóle go nie resuscytowaliśmy — wyjaśnił kelgiański internista. — Siostra oddziałowa Leethveeschi dokonała tego, zanim byliśmy gotowi. Pacjent nie wydawał się wcale zagubiony ani zmieszany. Ofuknął siostrę, aby nie ugniatała tak klatki piersiowej, bo połamie mu żebra. Wypowiadał się jasno, poprawnie, chociaż bez szacunku.

— Przepraszam — rzekł starszy lekarz. — Zrozumiałem, że to wasza akcja uratowała pacjenta. Dobra robota, siostro. Mam nadzieję, że pacjent za bardzo pani nie uraził.

— Słyszałam już gorsze wyzwiska — stwierdziła Leethveeschi. — Poza tym nazbyt mi ulżyło, abym się przejmowała.

— W rzeczy samej — zgodził się Medalont i spojrzał na Kelgianina. — Proszę kontynuować.

— Gdy było już jasne, że pacjent Hewlitt w pełni odzyskał przytomność, zaczęliśmy wraz z siostrą Leethveeschi sprawdzać, czy nie doszło do uszkodzenia mózgu. Nadal się tym zajmowaliśmy, gdy zjawił się pan, by zadać mniej więcej te same pytania. Resztę już pan wie.

— Tak — mruknął starszy lekarz. — Ponad dwie godziny wywiadu wykluczyły luki w pamięci, upośledzenie mowy i utratę koordynacji ruchów. Monitorowanie stanu pacjenta dowiodło, że jego funkcje życiowe utrzymują się na optymalnym poziomie. Tak jak teraz.

— Pragnę zwrócić uwagę, że czas, który dzielił pierwsze pobranie krwi od ataku, został już przekroczony o cztery i pół minuty — powiedziała siostra oddziałowa, wskazując na zegar.

Słuchając ich wszystkich, Hewlitt zastanawiał się, jak najlepiej byłoby przeprosić Leethveeschi i podziękować jej za uratowanie życia, ale usłyszawszy ostatnią wypowiedź chlorodysznej, porzucił te rozważania.

— Co tu jest grane?! — wybuchnął. — Stoicie sobie i czekacie, aż znowu mnie to spotka? A może jeszcze jesteście rozczarowani, że nic się nie dzieje?

Na chwilę zapadła cisza. Tylko Hudlarianka wysunęła lekko mackę w stronę pacjenta, ale zaraz ją opuściła.

— Nie jesteśmy rozczarowani, pacjencie Hewlitt — odezwał się w końcu Medalont. — Niemniej pańska ocena sytuacji jest prawidłowa. Pierwsze zatrzymanie akcji serca musiało mieć jakąś przyczynę. Istniało niewielkie prawdopodobieństwo, że tym czynnikiem było pobranie krwi. Mimo że miał pan nie otrzymywać leków, przeoczyłem fakt, iż zabiegowi temu towarzyszy zawsze podanie niewielkiej dawki środka znieczulającego. Odtworzyliśmy, więc tamte warunki, na razie jednak bez podobnych skutków, co oznacza, że przyczyny ataku musimy szukać gdzie indziej. Chyba, że… Pańska twarz pociemniała nagle, pacjencie Hewlitt. Jak pan się czuje?

Najchętniej bym cię udusił, pomyślał Hewlitt.

— Dobrze, doktorze — odparł.

— Odczyty to potwierdzają — oznajmiła Leethveeschi.

— Skoro tak — powiedział Medalont, spoglądając kolejno na pozostałych — proszę o wyznaczenie zespołu reanimacyjnego, który mógłby tu dotrzeć w ciągu dwóch minut, pacjent zaś może się przygotować do posiłku. Niech się pan nie obawia, pacjencie Hewlitt. Znajdziemy sposób na to, co pana gnębi, cokolwiek to jest. Na razie jednak zostawimy pana samego.

— Nie całkiem samego — rzekł Braithwaite. — Chciałbym chwilę z nim porozmawiać.

— Jak pan sobie życzy, poruczniku — odparł starszy lekarz i odszedł wraz z pozostałymi medykami. Leethveeschi i Hudlarianka ruszyły do swoich obowiązków.

— Proszę mi tylko nie zamęczać pacjenta — rzuciła jeszcze zdecydowanym tonem siostra oddziałowa. — Ani nie rozmawiać z nim o sprawach, które ponownie doprowadziłyby do zatrzymania akcji serca.

Braithwaite spojrzał kolejno na obie pielęgniarki.

— Oczywiście — powiedział z uśmiechem. — Nie ośmieliłbym się.

Gdy zostali sami, oficer przysiadł na łóżku Hewlitta.

— Nazywam się Braithwaite, jestem z sekcji psychologii obcych. Miło dla odmiany porozmawiać z kimś, kto ma prawidłową liczbę rąk i nóg.

Hewlitt nadal miał ochotę kogoś udusić albo przynajmniej zbesztać, ale ten człowiek nie zrobił nic, co kwalifikowałoby go jako obiekt napaści. Na razie. Spojrzał, więc tylko w kierunku dyżurki, ignorując psychologa.

— O czym pan myśli? — spytał Braithwaite, przerywając coraz bardziej kłopotliwą ciszę. I dodał z uśmiechem: — Czy takiego właśnie pytania się pan po mnie spodziewał?

— Pan przynajmniej nie nazywa mnie pacjentem Hewlittem, jak reszta — mruknął Hewlitt, spoglądając na oficera. — To zamierzone czy też uważa pan, że nie jestem chory i nie powinienem być pacjentem? A może zapomniał pan mojego nazwiska?

— Pan też nie musi zwracać się do mnie per „poruczniku” czy „Braithwaite” — oparł psycholog i ponownie zapadło milczenie.

— Dobrze — odezwał się w końcu Hewlitt. — Odpowiem na pańskie pytanie. Myślę o tej potwornej siostrze oddziałowej i zastanawiam się, jak przeprosić ją za mylną ocenę jej działań i podziękować za uratowanie życia.

Braithwaite pokiwał głową.

— Sądzę, że wie pan już, co powiedzieć. Wystarczy skorzystać z najbliższej okazji, kiedy będzie w pobliżu.

Z jakiegoś powodu Hewlittowi trudno było się złościć na tego człowieka.

— Przyszedł pan, aby przekonać mnie, że cały problem tkwi w mojej głowie. Mam za sobą wiele takich rozmów. Sugerowali mi to, gdy byłem dzieckiem, i powtarzali, gdy dorosłem. Znam to na pamięć, więc nie marnujmy czasu na tworzenie przyjaznej atmosfery. W porządku?

— Nie — odparł zdecydowanie porucznik. — Zamierzam marnować czas na tworzenie przyjaznej atmosfery. — Usiadł nieco inaczej, opierając się na ręce przerzuconej nad nogami pacjenta. Był tak blisko, że Hewlitt czuł jego oddech na twarzy. — Nie przeszkadza panu, że tak siedzę? A może wolałby pan, abym się odsunął albo wstał?

— Obawiam się jedynie podchodzących zbyt blisko obcych — odparł Hewlitt. — Proszę tylko nie siadać mi na nogach.

Porucznik skinął głową. Niewinne pytanie pozwoliło mu ustalić, że pacjenta nie stresuje bliskość innych ludzi, ta istotna informacja zaś umożliwiała wyeliminowanie jednego z potencjalnych problemów. Dzięki swemu doświadczeniu Hewlitt domyślał się, o co chodzi w poczynaniach psychologa, a i porucznik był wystarczająco inteligentny, by wiedzieć, że Hewlitt wie.

— Oboje wiemy, jak bardzo złożony jest pański przypadek — rzekł Braithwaite, zerkając na monitor. — Wydaje się pan całkiem zdrowy, tymczasem cierpi pan na niezidentyfikowane schorzenie, które może nawet zagrozić pańskiemu życiu. O ile miało ono związek z niedawnym zatrzymaniem akcji serca, oczywiście. Wiemy też, że podobne problemy mają wpływ na stan umysłu i vice versa, chociaż niekiedy może się wydawać, że taki związek nie istnieje. Chciałbym bardzo go odnaleźć, jeśli tylko występuje i w pańskim przypadku. — Odczekał, aż Hewlitt skinie lekko głową, i podjął wątek. — Zwykle pacjent trafia do tego szpitala, gdyż jest poważnie chory albo ciężko ranny, i od początku nikt nie ma wątpliwości, jak powinno przebiegać leczenie. Tutejsi lekarze dysponują najlepszymi w całej Federacji środkami, tak, więc w zdecydowanej większości przypadków odsyłają do domu całkiem zdrową istotę. Jednak gdy w grę wchodzi również element psychiczny…

— Zaczyna pan swoje zaklęcia — dokończył Hewlitt.

— O wiele chętniej słucham — powiedział Braithwaite, ignorując sarkazm. — Mam nadzieję, że przede wszystkim to pan będzie mówił. Proszę zacząć od wszelkich niezwykłych zdarzeń albo okoliczności, które poprzedzały wystąpienie pierwszych objawów. I co pan myślał o tym wszystkim jako dziecko, niezależnie od tego, co twierdzili lekarze i pańscy bliscy. Proszę. Pan mówi, ja słucham.

— Chce pan, abym opowiedział wszystko o czasach, gdy nie byłem chory? — spytał Hewlitt. Spojrzał w kierunku kuchni, gdzie ładowano już tace na wózki. — Nie wystarczy na to czasu… Zaraz będzie lunch.

Braithwaite westchnął.

— Chciałbym kontynuować tę rozmowę, gdy tylko będzie to możliwe, zanim jeszcze Medalont, który za pana odpowiada, wymyśli jakąś terapię. Czy byłby pan tak uprzejmy i zamówił także coś dla mnie? Nic szczególnego, wystarczy to, co zwykle tu podają.

— Ale pan nie jest pacjentem — rzekł Hewlitt. — Wczoraj słyszałem, jak Leethveeschi przygadała jednemu z internistów, że jest leniwym scrassugiem, cokolwiek to znaczy, skoro podkrada jedzenie z oddziałowej kuchni, zamiast iść do jadalni. Nie sądzę, aby siostra zrobiła dla pana wyjątek.

— Pozwoli, jeśli powie jej pan, że chcemy przedyskutować ważne sprawy osobiste — stwierdził porucznik. — Po tym dramatycznym przedstawieniu, które odbyło się kilka godzin temu, nie zaryzykuje odmowy. Gdy przyjdzie, proszę powiedzieć jej to, co pan zamierzał: że jest panu przykro i że dziękuje pan za uratowanie życia. A potem niech pan doda, że pańskim zdaniem ta rozmowa może mieć znaczenie dla analizy przypadku, więc nie chciałby pan jej przerywać. I dlatego właśnie prosi pan o jeszcze jedną porcję dla DBDG, abym nie musiał się udawać do stołówki. Illensańczycy często zbierają pochwały od przełożonych — kontynuował — bo są naprawdę dobrzy w tym, co robią. Rzadko natomiast zdarza im się usłyszeć coś miłego od pacjentów. Raz, że ci zwykle są tu zbyt krótko, aby docenić opiekę, a dwa, chodzi o jedyny chlorodyszny gatunek w Federacji, często uznawany także za najbrzydszy. Proszę jednak zrobić tak, jak mówię, a siostra oddziałowa będzie zbyt zaskoczona, aby czegokolwiek panu odmówić. Hewlitt milczał dłuższą chwilę.

— Jest pan samolubnym, pokrętnym i wyrachowanym kawałem… scrassuga, poruczniku.

— Oczywiście — zgodził się Braithwaite. — Jestem psychologiem.

— Myślałem, aby zrobić to później — powiedział Hewlitt, który zaczynał się już pocić na samą myśl, że ma wezwać wstrętną Leethveeschi. — Muszę się trochę pozbierać.

Braithwaite uśmiechnął się i wskazał na komunikator.


ROZDZIAŁ SIÓDMY


Najbardziej zapadło mu w pamięć pierwsze niezwykłe zdarzenie, które nastąpiło kilka dni po jego czwartych urodzinach. Rodzice pracowali przy osobnych domowych terminalach, przekonani, że nikt nie będzie im przeszkadzał. Każde z nich myślało, iż to drugie zajmuje się dzieckiem, które żadną miarą nie zdoła wyjść niepostrzeżenie ze swojego pokoju.

Zwykle zresztą nie był tym zainteresowany. Wolał bawić się sam. Ostatnio przesiadywał najczęściej przy swoim kolorowym terminalu z dodatkowymi światełkami, grając w najnowszą przygodową grę edukacyjną, która była jego urodzinowym prezentem. Jednak tego dnia coś go nosiło, gra wydawała się nudna i przemądrzała. Otwarte okno obiecywało o wiele ciekawsze przygody w ogrodzie.

Jego rodzice zakładali mylnie, że nie zdoła się wspiąć na parapet, ponieważ nigdy wcześniej tego nie zrobił. Sądzili również, że jeśli nawet wyjdzie do ogrodu i spróbuje ruszyć gdzieś dalej, nie przedostanie się przez ogrodzenie.

Jednak świat za płotem wydał mu się znacznie bardziej interesujący. Był też niebezpieczny, o czym jako dziecko oczywiście nie wiedział. Cała okolica została spustoszona podczas wojny domowej, która wybuchła, gdy mieszkańcy planety postanowili obalić militarystyczny rząd, prowadzący wbrew woli obywateli krwawą międzygwiezdną wojnę. Tylko niektóre ze zrujnowanych domów odbudowano na użytek gości spoza planety, głównie doradców i specjalistów od rekonstrukcji. Takich jak jego rodzice. Teren został wcześniej przeszukany i usunięto z niego broń oraz ogniwa paliwowe pojazdów, ale rozsypujących się i rdzewiejących ruin nikt nie ruszał. Zarosły je z wolna drzewa i krzewy, które okazały się ostatecznymi zwycięzcami minionej wojny. Od dawna nikt do nich nie zaglądał — aż do dnia, gdy zbłądził tam pewien mały chłopiec.

Brodził wśród wysokich traw, które — zdawało się — porastały każdy skrawek ziemi. Penetrował szczęśliwy zarośla i przeskakiwał szczeliny w nawierzchni ulicy. Wszedł nawet do jednego ze zrujnowanych budynków. W środku dojrzał małe, pokryte futrem zwierzątka, które czym prędzej przed nim uciekły. Jedno, z długim i grubym ogonem, wspięło się na belkę pod sufitem i obserwowało go, dopóki sobie nie poszedł. Starannie omijał zamieszkane domy, niepewny, kogo może w nich zastać. Wiedział, że mieszkają tu też inne istoty niż on. Raz rodzice zabrali go na spacer poza ogród i powiedzieli, że w sąsiedztwie jest kilka rodzin wywodzących się z innych gatunków i że w żadnym wypadku nie chciałyby mu one zrobić krzywdy, ale ich dzieci mogą być nieprzewidywalne, a nawet niebezpieczne podczas zabawy.

Pamiętał świetnie dzień, kiedy uczył się pływać na miejskim basenie i mały Melfianin, zapewne w jego wieku, wciągnął go pod wodę. Myślał, że chłopiec też jest istotą dwudyszną, i chciał pobawić się z nim na dnie. Od tamtej pory Hewlitt bał się obcych, niezależnie od ich kształtu, rozmiaru czy wieku i starał się przebywać jak najdalej od nich.

Tutaj było jednak wiele ciekawszych miejsc niż cudze ogrody, w których mogły się bawić jakieś brzydkie, obce dzieci. Wszędzie widział pojazdy pancerne czerwieniejące rdzą spomiędzy zieleni. Niektóre wyglądały na nieuszkodzone, gotowe w każdej chwili ruszyć z miejsca. Inne leżały na boku, a jeden nawet kołami do góry. Włazy większości z nich stały otworem, w burtach zaś widniały olbrzymie dziury o ostrych krawędziach. Podarł koszulę, gdy próbował przejść przez jedną z nich. Znalazł lufę działa zwisającą na tyle nisko, że mógł się na niej pohuśtać. Gdzie indziej trafił na oderwaną i rozciągniętą na ziemi gąsienicę; trawa i kwiaty przeciskały się przez jej ogniwa. W paru pojazdach kryły się jakieś drobne zwierzęta, ale uciekały, gdy podchodził bliżej. Jeden z pancernych potworów okazał się pełen brzęczących owadów. Chłopiec ominął go, wiedząc, że owady mogą go użądlić.

W końcu trafił na całkiem pusty pojazd, bez zwierząt i owadów. Przez otwarte włazy wpadało do środka dość światła, aby dało się spostrzec siedzenie umieszczone przed tablicą kontrolną z paroma ekranami. Siedzenie było miękkie i brudne, a przy tym tak wielkie, że musiał przycupnąć na samym skraju, aby dosięgnąć tablicy. Wszystko tu było pordzewiałe poza kilkoma plastikowymi elementami, które pokrywała gruba warstwa lepkiego kurzu. Musiał przetrzeć panel dłonią, by odkryć kolor przełączników. Sam też był już cały wysmolony, jednak nie przeszkadzało mu to w rozgrywaniu wielkiej bitwy, która się właśnie zaczęła.

Był w niej prawdziwym żołnierzem, dowódcą maszyny bojowej. Jego wyobraźnia ożywiła martwe ekrany, na których pojawiły się sylwetki wrogich czołgów i samolotów eksplodujących, ilekroć próbowały go zaatakować. Był niezwyciężony, ponieważ dysponował specjalnym, tajnym rodzajem czołgu. Słyszał, jak matka i ojciec rozmawiali kiedyś o czasach, gdy takie bitwy toczyły się naprawdę. Twierdzili, że nie były interesujące, a z ich słów wywnioskował, że prowadzili je ludzie chorzy czy szaleni.

Teraz wszakże strzelał do wszystkiego, co tylko mógł sobie wyobrazić. Niszczył bombowce nurkujące, statki kosmiczne i potwornych obcych żołnierzy próbujących podejść do niego pod osłoną drzew. Krzyczał głośno z radości, gdy maszyny przeciwnika spadały z nieba albo wybuchały, oczywiście zawsze w ostatniej chwili. Rodzice byli daleko i wreszcie nie zabraniali mu krzyczeć. Nie przypominali mu także, że w tych wyobrażonych celach musiałyby siedzieć żywe istoty. Może i bardzo odmienne, ale żywe i inteligentne.

Niektórzy z ich sąsiadów wyglądali naprawdę potwornie, ale gdyby odwiedzili dom Hewlitta i odkryli, że chłopiec strzela do takich jak one istot, mogliby uznać gospodarzy za mało cywilizowanych i więcej do nich nie zajrzeć. Tak w każdym razie powiedzieli kiedyś rodzice. Dorośli naprawdę nie wiedzą, co to zabawa.

Z wolna zaczynało mu brakować wyobraźni. Zniszczył już wszystkie monstra, jakie tylko mógł przywołać, na dodatek od dłuższej chwili słońce nie zaglądało do pojazdu i pordzewiałe metalowe ściany zrobiły się prawie czarne. Zastanowił się, kto mógł kiedyś kierować tym czołgiem i co by się stało, gdyby nagle wrócił i znalazł go w środku, zajętego zabawą. Wyszedł tak szybko, że przy okazji rozdarł spodnie.

Słońce zniknęło za drzewami, ale niebo było nadal czyste i błękitne. Nie robiło się jeszcze ciemno, jednak w pobliżu nie było już widać nic wartego zbadania, poza tym chłopiec zaczął odczuwać głód. Pora wracać do domu, pomyślał. Trzeba będzie się wkraść przez okno i poprosić mamę o coś do jedzenia. Tymczasem gdziekolwiek spojrzał, widział tylko drzewa i wysoką trawę.

Gdy wspiął się na największy pojazd, jaki był w pobliżu, zobaczył trochę więcej. Całkiem niedaleko rosło drzewo, za którym otwierała się głęboka rozpadlina. Liczne poskręcane konary rozciągały się tuż nad ziemią i można było wejść po nich prawie na szczyt, gdzie brakło liści, za to gałęzie uginały się od owoców. Z góry powinien też zobaczyć dom.

Oto kolejna przygoda, powiedział sobie, zaczynając wspinaczkę. Tyle że tym razem prawdziwa, a nie udawana. Nie bał się — był tylko głodny i dokuczała mu samotność. Bardzo chciał zobaczyć, gdzie jest jego dom, wrócić tam, czym prędzej, zjeść coś i dokończyć grę. Gdy był już wyżej, spojrzał między konarami na dno rozpadliny, gdzie leżały kolejne pordzewiałe kształty, w tym jeden bardzo gruby, okrągły, tuż pod nim. W końcu wychynął spomiędzy konarów. Tutaj nadal było jasno, ale w rozpadlinie zaczynały już zalegać głębokie cienie.

Ciągle nie widział wszakże żadnych domów. Tak jak wcześniej trawa, perspektywę przesłaniały rzędy niższych drzew. Wszedł, więc jeszcze wyżej, tam gdzie zwisały kiście owoców, i wtedy dojrzał dom. Był bliżej, niż myślał. Znajdował się w tym samym kierunku co tablica z zabawnym rysunkiem drzewa o osobliwych gałęziach. Hewlitt był jednak zmęczony, zgrzany, spragniony i głodny, sięgnął, więc po owoce rosnące tuż nad nim na rozkołysanych wiatrem gałęziach.

Na końcu każdej wielkiej przygody na wędrowca powinna czekać nagroda, pomyślał. Te owoce nadadzą się w sam raz.

Gałąź, na której siedział, była gruba i mocna, a jedna z bocznych odnóg wiodła w pobliże kiści owoców. Zapomniawszy o zmęczeniu, zaczął pełznąć wyżej, chwytając się nierówności i małych gałązek. Słońce znowu poczęło znikać za drzewami i dno rozpadliny niemal całkowicie pogrążyło się w mroku. Przestał patrzeć w dół, bo kiść prawie już dotykała jego głowy.

Gdy spróbował zerwać pierwszy owoc, ten rozpadł mu się w dłoni. Przy drugim uważał już bardziej i zdołał oderwać go w całości.

Przypominał dużą gruszkę, ale żadna z gruszek, które widział na taśmach edukacyjnych o ziemskiej przyrodzie, nie miała ciemnozielonych i żółtych pasów biegnących od ogonka do grubszego końca. Wiedział już, że owoce są miękkie i soczyste. Ten był też bardzo ciężki, prawie jak balon wypełniony wodą. Ściekający po dłoni sok wysychał szybko, mile chłodząc skórę. Przyjrzał się uważnie ostatniej kropli znikającej z nadgarstka.

Nadal był głodny i chętnie zjadłby coś konkretnego, uznał jednak, że sok owocu również się nada, szczególnie, że po wspinaczce naprawdę chciało mu się pić. Ścisnął, więc gałąź nogami i wziął gruszkę w obie dłonie.

Sok smakował osobliwie. Nie był ani dobry, ani zły. Aby nie upaprać się całkowicie, wygryzł małą dziurkę, przez którą wyssał go do końca. Gdy próbował powiększyć otwór palcem, skórka pękła wzdłuż jednej z barwnych linii i przekonał się, że owoc nie był pusty. Wypełniała go miękka, gąbczasta żółta masa z czarnymi pestkami. Wypluł je, bo parzyły w język. Miąższ miał ten sam smak, co gruszka, a lepiej wypełniał żołądek.

Ciągle nie mógł się zdecydować, czy smakuje mu ta dziwna gruszka czy nie. Zastanawiał się właśnie, czy nie zjeść kolejnej, gdy rozbolał go żołądek. Ból napływał falami, z każdą chwilą silniejszy.

Po raz pierwszy, odkąd opuścił dom, przestraszył się i zapragnął wrócić. Zaczął się cofać po gałęzi w kierunku pnia, po którym mógłby zejść na dół, nagle jednak zabolało go tak bardzo, że aż krzyknął. Łzy napłynęły mu do oczu i w ogóle nie widział, co robi. Przy kolejnym paroksyzmie bólu przycisnął dłonie do żołądka i poczuł, że zaczyna się przechylać. Przez chwilę wisiał na gałęzi głową w dół. Nadal trzymał ją mocno nogami, ale gdy spróbował się podciągnąć, następny atak bólu niemal go obezwładnił. Zaczął spadać.

Obok jego głowy mignęły zalane resztkami słonecznego blasku zielone liście. Trochę niżej zalegał już cień. Poczuł, jak gałęzie smagają mu plecy, nogi i ręce, i nagle zrobiło się całkiem ciemno. Przez chwilę w nic nie trafiał. Gdy uderzył w strome zbocze, wiedział już, gdzie spada. Stoczył się na samo dno rozpadliny. Czuł teraz nie tylko żołądek, ale także nogi, ręce i grzbiet. A potem uderzył w coś, co pękło pod jego ciężarem, i zemdlał.

Obudziły go liczne głosy, w tym jego rodziców. Dojrzał promienie latarek oświetlających dno rozpadliny oraz zbliżającego się mężczyznę w mundurze Korpusu Kontroli. Płynął z góry wyposażony w pas antygrawitacyjny. Rodzice i jacyś obcy schodzili wolno po zboczu. Oficer wylądował obok niego i przyklęknął.

— Obudziłeś się, więc, młody człowieku — rzekł. — Zafundowałeś sobie niezłą wycieczkę. Ale przede wszystkim, nic ci nie jest?

— Już nie boli — odparł chłopiec, przyciskając dłoń do żołądka i sprawdzając bok głowy. — Nigdzie już nie boli.

— Dobrze — stwierdził mężczyzna. Sięgnął do noszonej na ramieniu torby i wyjął płaski przyrząd z małym, jasnym ekranem. Zaczął przesuwać nim powoli nad głową, kończynami i tułowiem Hewlitta.

— Zjadłem owoc z tego drzewa w górze — powiedział chłopiec. — Zaraz zaczął mnie od tego boleć brzuch i spadłem.

— To bardzo wysokie drzewo — mruknął oficer tym samym tonem, jakim mówił ojciec Hewlitta, gdy był przekonany, że ktoś go nabiera. — Opuść rękę i nie ruszaj się, aż zakończę skanowanie. Spałeś po upadku?

— Tak — odparł chłopiec. — Ale nie wiem, jak długo. Kiedy spadłem, zachodziło słońce. Wy mnie obudziliście.

— Pewnie cztery, może pięć godzin — powiedział mężczyzna cicho, z niepokojem. — Zaraz pomogę ci usiąść, a ty powiesz mi, czy coś się boli, dobrze? Chciałbym dokładniej zbadać twoją głowę.

Tym razem skaner przesunął się wolno przed twarzą Hewlitta, nad jego ciemieniem, a potem wzdłuż boków głowy i nad potylicą. W końcu Kontroler schował urządzenie do torby i wstał. Zanim zdążył cokolwiek powiedzieć, obok zjawili się rodzice Hewlitta. Matka przyklęknęła i objęła go tak mocno, że ledwie mógł oddychać. Płakała, podczas gdy ojciec próbował zadawać mu pytania.

— Miał dużo szczęścia — powiedział cicho lekarz. — Jak państwo widzicie, ubranie jest w strzępach, ale on nawet nie został draśnięty, choć pewnie bawił się całym złomem wojennym, jaki znalazł po drodze. Powiedział mi, że zjadł owoc z drzewa pessinith i tak rozbolał go żołądek, że spadł i leżał tu nieprzytomny od zachodu słońca. Może ma zbyt bujną wyobraźnię, nie moja sprawa to oceniać, ale popatrzcie sami. Zaburzenia żołądkowe przeszły bez śladu. Upadek z wysokiego drzewa powinien skutkować licznymi obrażeniami, a może nawet złamaniami, tymczasem nie jest nawet podrapany. Cztery godziny był nieprzytomny, co sugerowałoby obrażenia wewnętrzne, ale skan nie wykazał żadnych anomalii. Tak naprawdę najpewniej bawił się długo w jakiś wraku, aż zmęczony zszedł tutaj i zasnął. Ból żołądka i upadek zaś wymyślił sobie, aby zasłużyć na współczucie i uniknąć gniewu rodziców.

Matka przestała płakać i spytała, czy naprawdę nic mu nie jest. Ojciec dodał, że wcale nie zamierzają się na niego gniewać, gdyż nie posiadają się z radości, że znalazł się cały i zdrowy.

— Dzieci gubią się czasem — mruknął oficer — i nie zawsze kończy się to tak dobrze jak w tym wypadku. Podwiozę go do domu naszym ślizgaczem, bo nadal może być bardzo zmęczony. Zajrzę do państwa jutro, by sprawdzić, jak się miewa, chociaż nie sądzę, żeby to było naprawdę konieczne. Nic mu nie jest. Macie naprawdę zdrowego syna.

Ciepło matczynych ramion zniknęło gdzieś, podobnie jak promienie latarek oświetlających rozpadlinę oraz postać gadatliwego Kontrolera. Hewlitt znowu był na oddziale siódmym, a naprzeciwko niego siedział inny oficer Korpusu Kontroli, który nie odzywał się ani słowem.


ROZDZIAŁ ÓSMY


— Uważał, że kłamię — powiedział Hewlitt, starając się ukryć złość. — Tak samo rodzice, gdy kilka razy chciałem im o tym opowiedzieć. I pan też.

Porucznik Braithwaite przyglądał mu się bez słowa.

— Wcale im się nie dziwię — stwierdził. — Lekarz miał wszelkie powody, aby uznać, że pan zmyśla. Trudno, aby podważał wyniki skanu. Rodzice zaś, jak większość ludzi, byli bardziej skłonni uwierzyć lekarzowi niż obdarzonemu bujną wyobraźnią czterolatkowi. Nawet jeśli był on ich synem. Ja zaś nie wiem, komu albo w co wierzyć. Nie było mnie tam, a prawda to pojęcie mocno subiektywne. Sądzę, że wierzy pan we wszystko, co mi opowiedział. Nie oznacza to w żadnym razie, że mam pana za kłamcę.

— Miesza mi pan w głowie — powiedział Hewlitt. — A może jednak uważa pan, że kłamię, tylko nie chce powiedzieć mi tego wprost?

Braithwaite zignorował pytanie.

— Czy opowiadał pan innym lekarzom o zdarzeniu w rozpadlinie?

— Tak, ale w końcu przestałem o tym wspominać. Żaden nie był zainteresowany szczegółami. Psychologowie zaś uznawali wszystko za wytwór mojej wyobraźni, tak jak pan.

— Zapewne nieraz pytali pana, jaki był pański stosunek do rodziców. Czy nie lubił ich pan, a jeśli tak, to jak bardzo? Przepraszam, ale ja też muszę o to spytać.

— Dobrze pan przypuszcza, ale tylko marnuje pan czas. Jasne, że były takie chwile, kiedy nie lubiłem rodziców. Na przykład, gdy nie chcieli mi czegoś dać albo byli zbyt zajęci, aby się ze mną bawić, i kazali mi odrabiać lekcje. Jednak to były rzadkie sytuacje. Czasem tylko wypadało im coś tak pilnego, że oboje byli zajęci. Pracowali w komórce kontaktów między-kulturowych w pobliskiej bazie i należeli do Korpusu Kontroli, ale nieczęsto nosili mundury. Większość obowiązków wykonywali przy domowych terminalach. Nie zaniedbywali mnie jednak. Matka była bardzo miła i do wielu rzeczy można ją było nakłonić podstępem. Ojca rzadziej udawało mi się oszukać, ale więcej było z nim zabawy. Któreś z nich zawsze było w domu i po szkole spędzali ze mną wiele czasu. Ja jednak chciałem, by było go więcej. Może jakoś przeczuwałem, że stracę ich i niedługo już będziemy razem. Bardzo mi ich potem brakowało. Nadal brakuje. Ale tak czy owak — rzekł, potrząsając głową w daremnej próbie odpędzenia wspomnień — pańscy koledzy po fachu uznawali mnie za samolubnego, skłonnego do podstępów czterolatka. Poniekąd normalne dziecko.

Braithwaite pokiwał głową.

— Trauma wywołana utratą rodziców w tak wczesnym dzieciństwie potrafi wracać przez długie lata. Zginęli w katastrofie ślizgacza, którą pan zdołał przeżyć. Ile pan pamięta z tego wypadku? I jakie były pańskie odczucia, wtedy i teraz?

— Pamiętam wszystko — odparł Hewlitt, pragnąc, żeby porucznik zmienił temat na mniej bolesny. — Wówczas nie wiedziałem, co się dzieje, ale później ustaliłem, że byliśmy nad wielkim obszarem dżungli. Rodzice udawali się na tygodniową konferencję w mieście po drugiej stronie Etli. Lecieliśmy niewielką maszyną, na wysokości pięciu tysięcy stóp, gdy nagle doszło do rozległej awarii. Ślizgacz zaczął spadać, ale upłynęło kilka minut, zanim uderzył w drzewa. Matka przeszła na tylne siedzenie, gdzie było moje miejsce, i niemal owinęła się dokoła mnie. Ojciec próbował odzyskać kontrolę nad sterami. Uderzyliśmy na tyle mocno, że konary przebiły spód maszyny. Wtedy zemdlałem. Gdy znaleziono nas następnego dnia, rodzice nie żyli, ja zaś byłem cały i zdrowy.

— Miał pan szczęście — rzekł cicho psycholog. — O ile można nazwać tak sytuację, w której dziecko traci rodziców.

Hewlitt nie odpowiedział i po chwili porucznik znowu się odezwał.

— Wróćmy do tego drzewa, na które pan się wspiął, albo uważa, że to zrobił, i do owocu, którego zjedzenie miało pana przyprawić o ból żołądka. Czy podobne objawy wróciły jeszcze, przed katastrofą lub po niej?

— Po co mam odpowiadać, skoro i tak uważa pan, że sobie to wymyśliłem?

— Jeśli to panu pomoże, mogę powiedzieć, że nie zdecydowałem jeszcze, co o panu myśleć — odparł Braithwaite.

— No dobrze — mruknął Hewlitt, czując, że i tak traci tylko czas. — Przez pierwsze dni po upadku do rozpadliny mdłości wracały, ilekroć coś zjadłem. Nie było to jednak dotkliwe. Z czasem nawroty osłabły i stały się bardzo rzadkie, w końcu zaś całkiem ustały. Pojawiły się ponownie na krótko po przylocie na Ziemię, ale to akurat mogło mieć związek ze zmianą pożywienia i sposobów jego przyrządzania. Ani na Etli, ani na Ziemi nie udało się ustalić przyczyn tych nudności. Wtedy właśnie po raz pierwszy usłyszałem o problemach psychosomatycznych. Potem przez lata był spokój aż do chwili, gdy po raz pierwszy spróbowałem syntetycznego jedzenia na Treevendarze. Zdarzyło się to wszakże tylko raz i bez wątpienia wiązało z moją bujną wyobraźnią.

Braithwaite ponownie zignorował sarkazm.

— Jest pan pewien, że to była gra wyobraźni czy może jednak niekoniecznie? Proszę się zastanowić nad odpowiedzią.

— Jeśli wyobraźnia mnie zwodzi, nie chciałbym być jedynym, który o tym nie wie.

— Rozsądnie — rzekł Braithwaite. — Pamięta pan, jak wyglądało to drzewo, na które wspiął się pan na Etli? I owoc, który pan zjadł?

— Wystarczająco, aby je narysować, chociaż nie jestem w tym dobry — powiedział Hewlitt. — Chce pan, abym spróbował?

— Nie. — Psycholog pochylił się do komunikatora i jedną ręką wystukał krótki ciąg cyfr. Na ekranie pojawił się emblemat Szpitala Kosmicznego. — Biblioteka, zasoby niemedyczne, sterowanie głosowe, wynik na wizji i głosowo. Temat: byłe Imperium Etli, planeta Etla, zwana Chorą.

— Proszę czekać — odezwał się bezosobowo biblioteczny komputer.

— Nie wiedziałem, że można w ten sposób połączyć się z biblioteką — powiedział ze zdumieniem Hewlitt. — Myślałem, że to urządzenie daje dostęp tylko do kanałów rozrywkowych i pielęgniarek w dyżurce.

— Bez odpowiednich kodów dostępu rzeczywiście nie można — wyjaśnił porucznik. — Gdyby jednak zaczął się pan nudzić i miał ochotę coś poczytać, zdołałam załatwić panu autoryzację. Oczywiście bez dostępu do zasobów medycznych. W przypadkach podejrzenia hipochondrii taka lektura jest niewskazana.

Hewlitt roześmiał się wbrew sobie.

— Chyba nawet się domyślam, dlaczego.

— Uwaga — rozległ się ponownie głos z komunikatora. — Dysponujemy danymi na temat Etli, ale nie są one kompletne. Zaraz po szeroko zakrojonej akcji policyjnej Korpusu Kontroli przeciwko Imperium Etli oraz po ostatecznym przyjęciu jego światów do Federacji, co nastąpiło dwadzieścia siedem lat temu, zdecydowano o nadaniu etlańskim przekazom botanicznym niższego priorytetu. Miało to związek z trwającymi tam niepokojami społecznymi, które uznano za kwestię najważniejszą. Obecnie sytuacja na Etli jest już stabilna, miejscowe istoty inteligentne klasy DBDG nie przejawiają wrogości i nie ma żadnych ograniczeń w odwiedzaniu planety. Proszę uściślić obszar zainteresowań.

Szeroko zakrojona akcja policyjna Korpusu Kontroli, pomyślał Hewlitt. Była to krótka, ale bardzo gwałtowna wojna prowadzona przez Etlę przeciwko Federacji. Władcy imperium chcieli odwrócić w ten sposób uwagę obywateli od problemów wewnętrznych, które groziły rewolucją. Wówczas do akcji wkroczył Korpus Kontroli, którego głównym zadaniem było utrzymywanie pokoju i zapobieganie wojnom, o tyle zatem przeciwdziałanie zajęciu przez imperium całego sektora galaktyki nosiło znamiona akcji policyjnej. Fakt, że na Etlę powrócił spokój, świadczył jednoznacznie, że Federacja wygrała.

— Rodzima flora Etli — powiedział Braithwaite, przerywając Hewlittowi tok cynicznych myśli. — Zwłaszcza wszystkie drzewa powyżej dziesięciu metrów wysokości z południowej strefy umiarkowanej. Warunek dodatkowy: drzewa owocujące. Pokazuj obraz każdego z nich dwadzieścia sekund aż do zmiany polecenia.

Hewlitt poczuł się nieswojo. Spojrzał na porucznika i otworzył usta, aby coś powiedzieć, ale oficer pokręcił głową i wskazał na ekran.

— Opisał pan drzewo jako bardzo wysokie, ale był pan wówczas małym chłopcem i mało, co nie było dla pana wysokie. Dlatego sądzę, że lepiej będzie zacząć od dziesięciu metrów.

Hewlitt czuł się jak na lekcji botaniki. Patrzył na kolejne obrazy bez specjalnego zainteresowania. Większość drzew wyglądała co najmniej dziwnie, zarówno jeśli chodzi o kształty, jak i rodzaj listowia. Inne przypominały raczej wielkie krzaki, które widział kiedyś za płotem ogrodu. Nagle jednak…

— To jest to drzewo!

— Zatrzymaj i wyświetl dane na temat drzewa pessinith — powiedział Braithwaite do komunikatora. Następnie spojrzał na Hewlitta. — Bez dwóch zdań przypomina drzewo z pańskiego opisu. Grube, poskręcane konary i cztery znacznie cieńsze gałęzie bez kory u samego szczytu, gdzie rosną kiście owoców. Kolor liści pasuje do późnego lata, kiedy odbyła się pańska wyprawa. Biblioteka, daj powiększenie owocu i obraz jego wzrostu.

Kilka minut oglądali animację pokazującą, jak mały, zielony zalążek przeradza się w dojrzały, gruszkowaty kształt z pasami w barwie żółci i zieleni. Znajomy widok przyprawił nagle Hewlitta o skurcz żołądka. Ból odwrócił jego uwagę od wygłaszanego monotonnym głosem komentarza.

— To jest to — powtórzył po chwili. — Bez wątpienia. Czy teraz mi pan wierzy?

— Cóż — powiedział Braithwaite, kręcąc głową w sposób, który mógł wyrażać zarówno przeczenie, jak i zmieszanie. — Chyba mamy dodatkowy powód, dla którego lekarz Korpusu Kontroli potraktował pańskie słowa jak fantazję. Nie słuchał pan. To drzewo zaczyna owocować dopiero po osiągnięciu piętnastu do dwudziestu metrów wysokości. Owoce rosną tylko na samej górze. Jeśli rosło nad brzegiem rozpadliny, a pan spadł z wierzchołka, powinien pan skręcić kark. Pan zaś wyszedł z tego bez draśnięcia. Owszem, można założyć, że niższe gałęzie zmniejszyły prędkość upadku albo że najpierw wylądował pan w gęstych krzewach i dopiero potem stoczył się na dno rozpadliny. Różnie bywa, zatem i pańska opowieść jakoś mieści się w granicach prawdopodobieństwa. Ale to nie wszystko. Proszę posłuchać, pacjencie Hewlitt.

Spokojny, bezosobowy głos komputera bibliotecznego brzmiał głośno i wyraźnie.

— Podczas dojrzewania gąbczasty miąższ absorbuje wodę, aż wypełni ona całe wnętrze wytrzymałego, ale mimo to elastycznego owocu. Gdy miąższ osiąga półpłynną konsystencję, owoc spada na ziemię i odtacza się na niewielką odległość, aż rozmieszczone na skórce chemiczne sensory wyczują właściwy typ gleby. Wówczas skórka pęka, uwalniając półpłynną zawartość i nasiona do gleby, owoc zaś zaczyna się rozkładać, co ma dwojakie znaczenie. Po pierwsze użyźnia w ten sposób ziemię, po drugie zabija za pomocą soku inne mogące wegetować w pobliżu rośliny. Należy pamiętać, że owoce drzewa pessinith są wysoce trujące zarówno dla rdzennych mieszkańców Etli, jak i dla wszystkich gatunków ciepłokrwistych tlenodysznych. Dwa centymetry sześcienne ich soku wprowadzone do organizmu istoty o masie Orligianina, Kelgianina albo Ziemianina powodują szybką utratę przytomności i zgon przed upływem jednej standardowej godziny. Trzy centymetry sześcienne wywołują analogiczny efekt u Hudlarianina albo Tralthańczyka. Śmiertelność wynosi sto procent i nie ma na tę truciznę antidotum. Badania nad jej medycznym wykorzystaniem w małych dawkach nie przyniosły pozytywnych rezultatów…

— Dziękuję, biblioteko — powiedział Braithwaite spokojnie. Wydawał się całkiem opanowany, ale wyłączając komunikator, uderzył w klawisz z taką siłą, jakby chciał zabić największego wroga. Przez dłuższą chwilę patrzył na Hewlitta bez mrugnięcia. Pacjent był pewien, że zaraz usłyszy jednoznaczną diagnozę, ale psycholog nie okazał niedowierzania. Był raczej zaciekawiony.

— Wystarczy kilka kropli soku pessinith, aby zabić dorosłego człowieka — powiedział cicho. — Pan zaś miał cztery lata i opróżnił cały owoc. Potrafi pan to jakoś wyjaśnić, pacjencie Hewlitt?

— Wie pan, że nie.

— I ja też nie — stwierdził porucznik.

Hewlitt wciągnął głęboko powietrze i powoli je wypuścił.

— Rozmawiamy już ponad cztery godziny i to chyba wystarczy panu, aby ocenić, czy jestem hipochondrykiem. Proszę o diagnozę. Nie tyle uprzejmą, ile szczerą.

— Spróbuję być i szczery, i uprzejmy — rzekł psycholog i westchnął. — Pański przypadek nie należy do łatwych. Zdarzyły się panu w dzieciństwie epizody, które musiały wywrzeć silny wpływ na późniejsze życie, ale nie znalazłem na razie niczego, co mogłoby spowodować zaburzenia. Ma pan spójną osobowość, inteligencję powyżej średniej, na dodatek najwyraźniej pokonuje pan z wolna przejawianą wcześniej ksenofobię. Poza nadwrażliwością i postawą obronną, która wynika z okazywanego panu dotąd niedowierzania, nic panu nie jest.

— Dotąd? — spytał Hewlitt. — Czy to znaczy, że pan mi wierzy?

Braithwaite zignorował go.

— Pańskie zachowanie nie wskazuje na hipochondrię. Ktoś taki, jak wiemy, symuluje objawy choroby, aby uzyskać zainteresowanie czy współczucie lub uciec przed głęboko skrywanymi problemami, którym nie potrafi stawić czoła. W sumie hipochondria jest formą obrony, rodzajem uprzedzającego ataku. Gdyby tak było, byłby pan mistrzem w ukrywaniu swoich problemów. Ewentualnie musiałoby chodzić o coś tak strasznego, że wolałby pan o tym zapomnieć. Nie sądzę jednak, aby coś pan przede mną ukrywał. Z drugiej strony, trudno mi przyjąć, że zjadł pan owoc pessinith, spadł z tego drzewa i przeżył. To już nie byłby szczęśliwy zbieg okoliczności, ale prawdziwy cud! — Spojrzał przeciągle na Hewlitta. — Medycyna nie radzi sobie z cudami. Ja także nie znajduję dla nich miejsca. To raczej domena Liorena. Niemniej nawet Ojczulek krzywi się na to słowo, bo wierzy, że postęp nauk medycznych odeśle je w końcu do lamusa. A pan wierzy w cuda?

— Nie. Nigdy w nic nie wierzyłem.

— W porządku. To oszczędzi nam wątków metafizycznych. Jest jeszcze jeden element, który dobrze byłoby wyeliminować, mianowicie pańska dziecięca ksenofobia. Być może została spowodowana przez jakiś incydent z obcym, który tak pana wystraszył, że wyparł go pan z pamięci. Chciałbym przeprowadzić pewien test.

— Czy mogę odmówić udziału? — spytał Hewlitt.

— To naprawdę nie jest szpital psychiatryczny — rzekł porucznik. — Mój dział odpowiada za stan ducha personelu tej placówki. Mamy tu przedstawicieli ponad sześćdziesięciu różnych gatunków. Robimy, co możemy, aby wszyscy czuli się dobrze i nie skakali sobie do gardeł. Czasem bywa to niełatwe. Test pozwoli mi ustalić, czy można oddać pana w kleszcze Medalonta, czy może lepiej będzie skierować pana do planetarnej jednostki psychiatrycznej.

Hewlitta ogarnęła złość. Ta sama, którą odczuwał już wiele razy, połączona z zakłopotaniem i rozpaczą. Od najlepszego szpitala Federacji oczekiwał jednak czegoś więcej.

— Co pan chce zrobić? — spytał.

— Nie mogę powiedzieć — odparł Braithwaite z uśmiechem. — To będzie nieprzyjemne i stresujące, ale nie stworzy zagrożenia dla życia. Cały czas będę trzymał rękę na pulsie.


ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY


To jakiś koszmar, pomyślał Hewlitt, omal nie schowawszy głowy pod koc. Gdyby tylko mógł się obudzić… Niestety, to nie był sen.

Było ich piętnaścioro. Szurając i poczłapując, szli przez oddział, a on był pewny, że zmierzają właśnie do jego łóżka. Troje znał — byli to porucznik Braithwaite, starszy lekarz Medalont i jego hudlariańska pielęgniarka. Cała grupa otoczyła go półkolem. Siostra milczała, porucznik zaś uśmiechnął się lekko, dodając mu odwagi. Milczenie przerwał dopiero Medalont.

— Jak może już pan wie, pacjencie Hewlitt, Szpital jest także placówką szkoleniową. Oznacza to, że wśród personelu znajdują się stażyści, którzy prawdopodobnie zostaną kiedyś lekarzami albo oficerami medycznymi Korpusu, przydzielonymi do któregoś z kosmicznych projektów Federacji. Wcześniej jednak muszą zgromadzić rozległą wiedzę na temat fizjologii obcych, co obejmuje także i pana. Nie musi pan wyrażać zgody na badania wykonywane przez stażystów, jednak większość pacjentów nie ma nic przeciwko nim, świadoma, że dzieje się to w ich najlepiej pojętym interesie.

Hewlitt zmusił się do spojrzenia na stażystów. Rozpoznał dwóch Kelgian, kolejnego Melfianina, który różnił się od Medalonta jedynie wzorem na pancerzu, trzech Nidiańczyków i sześcionogiego Tralthańczyka. Reszta była całkiem obca i tym samym straszna. Chciał pokręcić głową, ale nie mógł się ruszyć. Suchość w ustach nie pozwoliła mu powiedzieć „Nie”.

— Aby trafić na staż do Szpitala, kandydat musi się wykazać szczególnym zamiłowaniem do pracy lekarza i zdobyć duże doświadczenie w szpitalach na rodzinnej planecie — powiedział Medalont. — Wspominam o tym, aby wiedział pan, że niezależnie od tego, co mogą o nich mówić wykładowcy, nie są to nowicjusze.

Autotranslator nie przełożył cichej kakofonii głosów. Zapewne był to obowiązkowy wybuch śmiechu, którym grupa odpowiedziała na żart lekarza.

Medalont całkiem go zignorował.

— Był już pan badany przez obce istoty, takie jak obecna tu pielęgniarka oraz ja, i nie przyjął pan tego źle. Chciałbym też zapewnić, że jeśli którykolwiek ze stażystów zrobi albo powie coś niemiłego panu, spotka się to z moją ostrą reprymendą. Czy możemy zaczynać, pacjencie Hewlitt?

Wszyscy spojrzeli na niego trudną do policzenia mnogością oczu. Braithwaite i pielęgniarka przysunęli się bliżej. Porucznik zmarszczył czoło i ponownie się uśmiechnął. Zamysły innych pozostawały dla Hewlitta tajemnicą. Otworzył usta, ale sam nie zrozumiał dźwięku, który się z nich wydobył.

— Dziękuję — powiedział Medalont i zwrócił się do stażystów. — Pierwszy odważny?

Naturalnie okazał się nim najroślejszy w grupie Tralthańczyk, który po kilku ciężkich krokach znalazł się tuż obok łóżka. Jednym okiem popatrzył prosto na Hewlitta, drugim na Medalonta, pozostałymi dwoma zaś zerkał gdzieś w przestrzeń. Dwie z czterech macek wyrastających z jego masywnych ramion znalazły się tuż nad piersią pacjenta. Jedna trzymała skaner.

— Nie ma powodu do niepokoju, pacjencie Hewlitt — powiedziała istota, podczas gdy Ziemianin daremnie próbował wtopić się w łóżko. — Badanie będzie miało nieinwazyjny charakter. Gdyby któreś z pytań naruszało pańską prywatność, nie musi pan na nie odpowiadać. W przyszłości zamierzam specjalizować się w chirurgii obcych, zwłaszcza obszaru czaszkowego, zatem zwrócę uwagę przede wszystkim na tę właśnie część ciała. Chciałbym zacząć od podstawy czaszki, gdzie rdzeń nerwowy wnika do górnej części kręgosłupa. Czy mógłby pan usiąść i oprzeć twarzoczaszkę na środkowej części swoich kończyn dolnych? O ile pamiętam, potocznie nazywacie to miejsce kolanami. Zgadza się?

— Tak — odparli równocześnie Hewlitt i Medalont.

— Dziękuję — rzekł stażysta i nie spuszczając z oka starszego lekarza, kontynuował: — W wypadku ziemskiej klasy DBDG możemy mówić o szczęśliwym zbiegu okoliczności, gdyż połączenia nerwowe między narządami zmysłów a mózgiem są krótsze niż u większości istot, włączając w to także moją rasę. Dzięki temu gatunek ten charakteryzuje się wyjątkowo krótkim czasem reakcji na bodźce, co bez wątpienia zapewniło mu przewagę ewolucyjną i pozwoliło rozwinąć inteligencję. Niemniej czaszka jest tak wypełniona, że śledzenie przebiegu dróg nerwowych nie należy do łatwych zadań. Trzeba to jednak zrobić, ponieważ chirurgia czaszkowa wymaga wielkiej precyzji. Czy podczas ruszania szczękami, a zwłaszcza otwierania i zamykania otworu gębowego, odczuwa pan subiektywne zmiany ciśnienia u podstawy czaszki, pacjencie Hewlitt?

— Nie — odparł pacjent wespół ze starszym lekarzem. Medalont wyglądał, jakby uznał to pytanie za mało inteligentne.

— Wystarczy. Kto następny? — spytał.

Z grupy wysunęła się istota o sześciu długich i cienkich kończynach oraz wąskim, rurowatym tułowiu pokrytym brunatnymi i żółtymi pasami. Miała też dwie pary skrzydeł, tyle, że złożonych tak ciasno, iż trudno było określić ich kolor. Z owadziej głowy wyrastały dwie pierzaste czułki. Oparła się środkowymi kończynami o krawędź łóżka i spojrzała na pacjenta wielkimi, pozbawionymi powiek oczami.

W pierwszym odruchu Hewlitt chciał odepchnąć istotę, tak jak zmiatał ręką każdego większego owada, który zanadto się do niego zbliżył. Opanował się jednak. Stworzenie było tak kruche, że każde silniejsze dotknięcie musiałoby się skończyć dla niego fatalnie. Oznaczało to również, że nie ma powodu się go bać. Poza tym Hewlitt nigdy nie przegonił motyla, mimo że nie spotkał dotąd aż tak wielkiego.

— Jestem Dwerlaninem, pacjencie Hewlitt — oświadczył stażysta, wyjmując skaner z przypasanego do tułowia zasobnika. — W tej chwili nie ma w Szpitalu innych przedstawicieli mojej rasy, ale też rzadko zdarza nam się wyruszać w kosmos. Mam nadzieję, że to pierwsze spotkanie nie okaże się dla pana stresujące. I ja jestem zainteresowany chirurgią obcych, jeśli zatem pan pozwoli, zbadam go od szczytu czaszki do wyrostków u dolnych kończyn…

Wielki motyl, pomyślał Hewlitt. I to o nienagannych manierach i z podejściem lekarza.

— Nie jest pan pierwszym ziemskim DBDG, którego badam i którego obraz zapisuję dla przyszłych studiów — ciągnął obcy. — Pozostali jednak, jak to się często zdarza w Szpitalu, cierpieli na różne choroby albo byli ranni. Pan wydaje się zdrowym i kompletnym okazem i jako taki jest dla mnie szczególnie interesujący ze względów porównawczych. Oczywiście w sensie klinicznym. Zacznę od zmierzenia panu tętna w arteriach skroniowych i szyjnych oraz w nadgarstku. Jest to umiejętność przydatna w nagłych wypadkach, kiedy skaner może się okazać niedostępny.

Stażysta pochylił się i przekrzywił na bok głowę, tak, że jedna z jego czułek dotknęła delikatnie najpierw skroni, a potem gardła Hewlitta. Gdyby Ziemianin miał zamknięte oczy, mógłby wcale tego nie poczuć.

— Dzięki wyposażeniu, którego używam, nie będzie pan musiał całkiem się rozbierać. Szczególnie dotyczy to odsłaniania genitaliów. Z niemedycznych źródeł wiem, że dla ziemskiej klasy DBDG nagość jest swoistym tabu i niechętnie publicznie odkrywa okolice narządów rodnych. Nie zamierzam wprawiać pana w zakłopotanie, pacjencie Hewlitt, niezależnie od tego, czy jest pan osobnikiem płci męskiej czy żeńskiej…

— Nie widzisz, durniu, że to samiec? — rzucił jeden z Kelgian. — Popatrz tylko na płaską klatkę piersiową. Nawet mimo szpitalnego ubrania można zobaczyć, że brak mu wyraźnie rozwiniętych gruczołów, które charakteryzują żeńskie osobniki DBDG…

Medalont uniósł szczypce i kliknął dwa razy, przerywając stażyście.

— Wystarczy. To nie czas na kliniczne spory. Pacjent was słyszy i może wyciągnąć wnioski, co do waszych kompetencji medycznych.

Następny podszedł do Hewlitta ten Kelgianin, który wyrwał się nieproszony. Stanął na trzech ostatnich parach odnóży i zawisł nad pacjentem niczym futrzany znak zapytania. Po przedstawicielu tego gatunku nie należało się spodziewać godnych uwagi manier.

— To badanie będzie przypominać czynności przeprowadzone przez mojego dwerlańskiego kolegę — powiedział. — Chciałbym jednak zadać też panu kilka pytań. Po pierwsze, co tak zdrowy na oko pacjent robi w Szpitalu? Zgodnie z notatkami starszego lekarza, jeśli nie liczyć groźnego epizodu kardiologicznego, w sensie klinicznym nic panu nie dolega. Co panu jest, pacjencie Hewlitt? Albo na co, pańskim zdaniem, pan choruje?

— W obu wypadkach odpowiedź jest ta sama: Nie wiem — odparł Hewlitt.

Kelgianin był bezpośredni i aż do bólu szczery, ale innego sposobu zachowania po prostu nie znał. Z tego samego powodu nie można go było obrazić. Hewlitt już o tym wiedział i postanowił wykorzystać sposobność, aby zadać kilka pytań. Kelgianin nie mógł go okłamać.

— Mój stan jest niestabilny, przy czym nie sposób wykryć sygnały nadchodzących zmian ani określić ich przyczyny — powiedział. — Ale to na pewno wie pan już z mojej historii choroby. Co jeszcze pan w niej wyczytał?

— Znalazłem tam też przypuszczenie, że przyczyna choroby tkwi w panu i może być związana z histerycznymi reakcjami powodowanymi przez głęboko skrywaną psychozę. Podjęto już odpowiednie badania mające zweryfikować tę hipotezę. Proszę się odwrócić na lewy bok.

— Jak dotąd nie ma dowodów na psychotyczne skłonności, i nic w tym dziwnego, ponieważ takowe u mnie nie występują — zaznaczył Hewlitt, zerkając na porucznika, który uśmiechał się dziwnie i wpatrywał w sufit. — Gdyby w mojej podświadomości tkwiło wspomnienie jakiegoś urazu z dzieciństwa, który został wyparty, musiałyby temu towarzyszyć luki w pamięci, koszmary senne albo całkiem inne objawy niż nagłe zatrzymanie akcji serca?

Kelgianin zafalował gwałtownie futrem.

— Nie specjalizuję się w psychologii obcych, nie jestem nawet kelgiańskim psychologiem, ale nie zgodzę się z panem. Powszechnie uważa się, że głęboko ukryte wspomnienia, ilekroć próbuje się wydobyć je na światło dzienne, mogą powodować szkody proporcjonalne do tego, jak bardzo są skrywane. Coś tkwi w pańskiej głowie i pragnie tam pozostać. Niewykluczone, że problem kardiologiczny oraz inne objawy chorobowe, o których mowa jest w notatkach, mają zapobiec ujawnieniu tego. Jeśli tak, należy z największą ostrożnością odszukać, rozpoznać i ujawnić to fatalne wspomnienie, gdyż inaczej może pan nie przetrwać leczenia.

Tym razem to Kelgianin spojrzał na psychologa, a ten pokiwał głową. Czyli znowu wszyscy uważali, że Hewlitt sam jest przyczyną swoich kłopotów.

— A jak pan zabrałby się do ustalania tego czegoś? — spytał, opanowując gniew, który w rozmowie z Kelgianinem nic by nie przyniósł.

Na chwilę zapadła cisza.

— Mam wrażenie, że teraz to pacjent bada lekarza — powiedział nagle Medalont. — Ale ja też chętnie poznałbym odpowiedź na to pytanie.

Kelgianin wyraźnie zjeżył sierść.

— Jak dotąd starszy lekarz Medalont nie odkrył w pańskim organizmie żadnych klinicznych anomalii, a porucznik Braithwaite nie trafił na nic, co świadczyłoby o zaburzeniach emocjonalnych. Niemniej, jeśli coś w panu tkwi, musi pan tak albo inaczej to wyczuwać, choćby to było bardzo słabe wrażenie. Sugerowałbym jak najgłębsze wsłuchanie się w siebie, pacjencie Hewlitt. Wnikliwsze niż to, co może osiągnąć dzięki technikom rozmów z pacjentem obecny tu psycholog. Możliwe, że wiele dałoby również badanie przeprowadzone przez Priliclę, cinrussańskiego empatę. Potrafi on wykryć nawet te odczucia, których sam zainteresowany nie jest świadomy. Często jest w stanie określić także ich źródła.

— Ale ja zwykle czuję się całkiem dobrze — zaprotestował Hewlitt. — Przecież gdyby coś było naprawdę nie tak, chyba pierwszy bym o tym wiedział? Poza tym spotkałem już tutaj najdziwniejsze stworzenia i nie przypominam sobie, aby któreś z nich było Cinrussańczykiem.

— Gdyby spotkał pan Priliclę, na pewno by go pan zapamiętał — rzekł Kelgianin.

Medalont kliknął szczypcami, prosząc o ciszę.

— Winniście pamiętać, że Cinrussańczycy są empatami, nie telepatami. Dopiero ci drudzy potrafią precyzyjnie badać ścieżki emocji. Niemniej pomysł, by zaaranżować spotkanie pacjenta Hewlitta z Priliclą, jest na miejscu i już został wysunięty tak przeze mnie, jak i przez psychologię. Niestety, musimy z tym poczekać, aż starszy lekarz Priliclą wróci z Wemaru, co nastąpi dopiero za dwa tygodnie. Póki, co pacjent Hewlitt był tak uprzejmy, że zgodził się pomóc wam w nauce. Wszyscy będziecie mogli go zbadać. Nie marnujmy, zatem czasu, gdyż czekają was jeszcze wykłady.

Niektóre badania były mniej delikatne niż inne, ale żadne nie okazało się przykre. Hewlitt nie zadawał już pytań, tylko na nie odpowiadał. Gdy lekcja dobiegła końca, Medalont i stażyści podziękowali mu i wyszli. Został tylko Braithwaite.

— Dobrze pan to zniósł, pacjencie Hewlitt — stwierdził porucznik. — Jestem pod wrażeniem.

— A co z tym trudnym testem, któremu chce mnie pan poddać? — spytał Hewlitt. — Czy też zdołam go znieść?

— Właśnie pan to zrobił — rzekł ze śmiechem psycholog.

— Rozumiem. Chciał się pan przekonać, jak moja nieistniejąca psychoza zareaguje na zmasowany atak obcych, zgadza się? Nadal nie czuję się najlepiej w ich obecności, ale jestem ich coraz bardziej ciekaw. Można powiedzieć, że ciekawość pokonała strach. Czy to normalne?

— Ciekawość, to dobrze — mruknął psycholog, nie odpowiadając na pytanie. — Ma pan jeszcze jeden problem. Lekarze nie poświęcają zbyt wiele czasu pacjentom, szczególnie takim, którzy nie wymagają pilnego leczenia, jak pan. Ma pan jakiś pomysł, który pozwoli panu nie umrzeć z nudów w ciągu najbliższych tygodni?

— Chce pan powiedzieć, że na razie nikt się mną nie zajmie?! — warknął Hewlitt. — Że do przybycia tego Prilicli będę służyć tylko za pomoc naukową dla stażystów? Od niego pewnie i tak usłyszę, że nic mi nie jest i że przyczyna tkwi w mojej głowie, więc powinienem wziąć się w garść i przestać marnować cenny czas lekarzy. A do tego momentu nic nie będzie się działo?

Braithwaite znowu się roześmiał i pokręcił głową.

— Mnie to nie śmieszy — rzucił Hewlitt.

— Jeszcze zacznie — odparł porucznik. — Wystarczy, że raz spotka pan Cinrussańczyka. Prilicla nigdy nie powie panu czegoś takiego. My zaś postaramy się zrobić, co w naszej mocy, by jak najdokładniej pana przebadać. Przyznaję, że może to niewiele, ale jest pewien ślad. Być może trucizna z owocu, o którym pan opowiadał, ma inne działanie, gdy podać ją w małej dawce, inne zaś wchłonięta w dużych ilościach. Nie potrafię podać medycznego uzasadnienia, dlaczego wówczas miałaby leczyć, ale znamy precedens podobnego zjawiska. Tłumaczyłoby to zapewne również późniejsze objawy, chociaż i tutaj nie umiem odgadnąć nawet mechanizmu ich występowania. Na razie poprosiłem o przysłanie z Etli próbek owocu, aby patologia mogła przeprowadzić badania jego toksyczności. Od Etli dzielą nas dwa skoki nadprzestrzenne, do tego trzeba dodać kilka dni na zebranie i zapakowanie okazów oraz jakiś czas na analizy. W sumie oznacza to, co najmniej dwa tygodnie. W tym okresie rzeczywiście nie zamierzamy robić z panem nic szczególnego, chyba, że Prilicla wróci wcześniej albo Medalont zaproponuje jakąś nową terapię. Dlatego właśnie spytałem, czy ma pan jakieś plany.

— Nie wiem — odparł Hewlitt. — Pewnie będę oglądał tutejsze programy i czytał. Jeśli da mi pan kody dostępu do biblioteki, oczywiście. A co pan sądzi o owocu pessinith?

Braithwaite pokręcił głową.

— Nie chciałbym się wypowiadać na ten temat. To był pomysł Ojczulka Liorena. Jest Tarlaninem klasy BRLH przydzielonym do psychologii. Zapewne odwiedzi pana w najbliższych dniach. W pierwszej chwili może się wydać mało przystępny, ale kto wie, czy nie zdoła panu pomóc. Skoro przetrwał pan badanie przez stażystów, jego wygląd nie powinien stanowić problemu.

— Zapewne nie… — zgodził się Hewlitt, chociaż daleko mu było do zachwytu. — Ale… czy to wszystko znaczy, że zaczynacie mi wierzyć?

— Przykro mi, ale nie — odparł porucznik. — Jak już wspomniałem, wierzymy, że pan wierzy w to, co mówi. Nie oznacza to jeszcze, że mamy całą opowieść za prawdę. Niemniej zdarzenie z owocem to jedyny wyraźny ślad, który nam pan podrzucił. I ten ślad możemy sprawdzić. Musimy to zrobić, aby ruszyć, chociaż o krok.

— A jak pan zamierza to zrobić? Dacie mi ten owoc do zjedzenia i poczekacie, czy mnie szlag trafi?

— Nie jestem lekarzem, bym mógł odpowiedzieć na to pytanie — rzekł Braithwaite, ponownie się uśmiechając. — Ani myślimy niepotrzebnie pana na cokolwiek narażać, jednak zapewne ma pan rację.


ROZDZIAŁ DZIESIĄTY


Nie był to objaw, który mógłby zostawić jakikolwiek ślad na odczytach jego czujników, niemniej nuda dawała się już Hewlittowi tak bardzo we znaki, że zaczął się nawet zastanawiać, czy długie milczenie może wywołać atrofię języka.

Kontakty z Medalontem ograniczały się do rutynowych pytań o samopoczucie, kwitowanych niezmiennym „To dobrze”. Hudlariańska pielęgniarka, chociaż przyjazna i zawsze chętna do pomocy, zjawiała się rzadko, bo większość czasu spędzała na wykładach, a często była po prostu bardzo zajęta. Braithwaite wpadał codziennie na kilka minut w drodze do stołówki, jednak skoro robił to w wolnych chwilach, traktował te wizyty jako czysto prywatne. Podał Hewlittowi kody dostępu do biblioteki i nawet bywał rozmowny, ale w sumie niczego nowego nie powiedział. Siostra oddziałowa Leethveeschi miała dla pacjentów czas tylko wtedy, gdy system monitorujący sygnalizował większe problemy ze zdrowiem. Kolega porucznika, Tarlanin Lioren zwany Ojczulkiem, jeszcze się nie pojawił.

Zdolni do poruszania się pacjenci, którzy codziennie wędrowali obok łóżka Hewlitta do łazienki — dwóch Melfian, nowo przybyły Dwerlanin, Kelgianin i powolny Tralthańczyk — rozmawiali czasem ze sobą, ale nigdy z nim. Ich rozmowy, które słyszał czasem z końca sali, też jakoś go nie obejmowały. W zasadzie, więc nie miał, do kogo się odezwać, gdyż sąsiedzi z łóżek obok i naprzeciwko zostali gdzieś przeniesieni.

Hewlitt zaczynał mieć już serdecznie dość bezosobowego głosu bibliotecznego komputera. Czuł się prawie jak wtedy, gdy zaczął naukę w szkole i musiał znosić nudę nie kończących się lekcji. Tyle, że wtedy miał tuż obok otwarte okno z widokiem na okolicę, która obiecywała późniejszą zabawę. Tutaj nikt nie otwierał okien, a na zewnątrz była tylko próżnia. W rozpaczliwej próbie odmiany swego losu podjął spacery po sali.

Dwa razy pokonał całą długość oddziału i był w trakcie trzeciego nawrotu, gdy Leethveeschi wyszła z dyżurki i stanęła mu na drodze.

— Pacjencie Hewlitt, proszę nie poruszać się tak szybko. Może pan się zderzyć z którąś z moich pielęgniarek i zrobić krzywdę jej albo sobie. Poza tym chyba nie dociera do pana, że demonstrując w ten sposób swoją wyśmienitą kondycję, może pan sprawiać przykrość tym pacjentom, którzy są poważnie chorzy i nie mają szans na wstanie z łóżek. Może pan wykonywać swoje ćwiczenia, ale wolniej.

— Przepraszam, siostro oddziałowa — powiedział Hewlitt.

Człapiąc krok za krokiem, przestał w końcu patrzeć tylko przed siebie i pod nogi. Raz i drugi zerknął na mijanych pacjentów. Większość nie odwzajemniła spojrzenia. Może spali, byli zbyt chorzy albo uważali go za szpetnego. Inni jednak wodzili za nim oczami, czasem aż nazbyt wieloma. W końcu jeden z nich się odezwał. Jak można było oczekiwać, zrobił to Kelgianin.

— Nieźle wyglądasz jak na Ziemianina — powiedział, falując tą częścią futra, która nie była zakryta płachtą szarego materiału przymocowaną do jego boku. — Co ci jest?

— Nie wiem — odparł Hewlitt, przystając i spoglądając na gąsienicowatego. — Cały czas próbują to ustalić.

— W dniu, w którym się zjawiłeś, Leethveeschi wzywała do ciebie zespół reanimacyjny. To musi być coś poważnego. Masz umrzeć niebawem?

— Nie wiem — powtórzył Hewlitt. — Liczę na to, że nie.

Kelgianin leżał na boku na wielkim kwadratowym łóżku zasłanym kocem. Ciało miał wygięte w wielkie, spłaszczone S. Po chwili wyciągnął się nieco i rzekł:

— Widok Ziemianina balansującego na dwóch nogach przyprawia mnie o zawroty głowy. Jeśli chcesz porozmawiać, usiądź na łóżku. Dla mnie to nie problem. Dodam też, że nie gryzę. Jestem roślinożerny.

Hewlitt przysiadł na skraju posłania, uważając, aby nie dotknąć futrzanej istoty biodrem ani nie trącić żadnej z jej krótkich kończyn. Zawsze lubił rozmawiać z ludźmi i pomyślał, że przymykając oczy albo odwracając spojrzenie, zdoła jakoś podciągnąć Kelgianina pod tę kategorię.

Dopiero po uwadze obcego skonstatował, że dla kogoś poruszającego się na dwudziestu nogach istota mająca tylko dwie dolne kończyny musi być nie lada dziwolągiem. Byli dla siebie nawzajem równie obcy.

Odchrząknął, aby rozpocząć uprzejmą konwersację. O ile coś takiego było w ogóle możliwe z Kelgianinem.

— Nazywam się Hewlitt — powiedział. — Kilka razy widziałem cię, gdy mijałeś moje łóżko, zwykle z Tralthańczykiem albo Dwerlaninem. A raz chyba z Duthaninem. Odszukałem w bibliotece listę klas fizjologicznych znanych gatunków i wiem mniej więcej, kto jest, kim, ale nie wszystkich jeszcze rozpoznaję.

— Ja nazywam się Morredeth — odparł gąsienicowaty. — Masz rację, co do Duthanina i pozostałych dwóch. Gdy parę razy przeszliśmy obok ciebie, a ty się nie odezwałeś, uznaliśmy, że musisz być bardzo chory albo niechętnie nastawiony do innych.

— Nie odzywałem się, bo zawsze byłeś w towarzystwie — wyznał Hewlitt. — Nie chciałem wam przeszkadzać w rozmowie. To byłoby nieuprzejme.

— Znowu to dziwne słowo, które nie ma odpowiednika w moim języku! — powiedział Kelgianin, jeżąc sierść. — Jeśli miałeś ochotę odezwać się do mnie, należało to zrobić. Gdybym nie chciał cię słuchać, po prostu odparłbym, abyś się zamknął. Dlaczego inne rasy tak bardzo komplikują sobie życie?

Hewlitt uznał, że to pytanie retoryczne.

— A tobie, co jest, Morredeth? Coś poważnego?

Kelgianin nie odpowiedział ani zaraz, ani po chwili.

Zapadła kłopotliwa cisza. Gąsienicowaci byli fizycznie niezdolni do kłamstwa, ale mogli zachować milczenie, jeśli nie chcieli czegoś wyjawić. Już miał przeprosić, że poruszył ten temat, gdy tamten jednak się odezwał.

— Samo zranienie nie było groźne — rzekł. — Niestety, wynikło z tego coś, co okazało się fatalne w skutkach i niemożliwe do wyleczenia. Nie zabije mnie jednak, ku mojemu wielkiemu zmartwieniu. Nie chcę o tym mówić.

Hewlitt zastanowił się chwilę.

— Masz ochotę porozmawiać o czymś innym czy wolałbyś, abym sobie poszedł?

— Lioren twierdzi, że powinienem podjąć wreszcie ten temat, zamiast nieustannie go od siebie odsuwać — stwierdził Morredeth, puszczając pytanie Hewlitta mimo uszu. — Teraz chciałbym zamienić kilka słów o innych pacjentach, personelu czy kimkolwiek albo czymkolwiek, byle tylko nie myśleć ciągle o tym jednym. Ale przecież nie można tak cały czas uciekać, zwłaszcza w nocy, gdy wszyscy śpią albo, gdy pielęgniarka z nocnej zmiany musi przerwać rozmowę ze mną, bo ma inne obowiązki. Albo, gdy śpię. Nie wiem jak ty, ale Kelgianie nie potrafią wpływać świadomie na treść swych marzeń sennych.

— My też nie — odparł Hewlitt, zerkając na materiał spowijający bok tamtego i zastanawiając się, jaka to straszliwa rana kryje się pod opatrunkiem.

Morredeth odnotował jego badawcze spojrzenie.

— Nie będę o tym rozmawiał — oznajmił, poruszając sierścią.

Może, ale i tak o tym mówisz albo krążysz wokół tematu, pomyślał Hewlitt. Robisz to, odkąd przysiadłem na twoim łóżku. Psycholog pewnie wyciągnąłby z tego jakieś wnioski.

— Wspomniałeś o Liorenie — rzekł. — Już o nim słyszałem. To Tarlanin. Podobno ma mnie niebawem odwiedzić.

— Oby nie za szybko — mruknął Morredeth.

— Co chcesz przez to powiedzieć? — spytał niespokojnie Hewlitt. — Czy to szczególnie niemiły osobnik?

— Nie, w żadnym razie. Moim zdaniem jest całkiem miły, przynajmniej jak na kogoś, kto nie pochodzi z Kelgii. Nie przebywam tu wystarczająco długo, by stwierdzić, czym dokładnie się zajmuje, ale Horrantor wspomniał, że podobno zjawia się zawsze u tych pacjentów, którym lekarze nie są już w stanie pomóc. Wiesz, u przypadków beznadziejnych.

Hewlittowi ani trochę się to nie spodobało i zastanowił się, o co mogło chodzić porucznikowi, gdy zapowiedział wizytę Liorena. Ostatecznie mało, kto był tak prawdomówny jak Kelgianie.

— Kto to jest Horrantor? — spytał. — Jeden z lekarzy?

— Jeden z pacjentów — odparł Morredeth, wskazując kończyną. — Tamten. Właśnie do nas idzie, żeby sprawdzić, o czym rozmawiamy. Czujesz chyba, jak podłoga się trzęsie.

— Co mu jest? — Hewlitt zniżył głos, na wypadek gdyby Tralthańczyk też nie przepadał za rozmowami o swoich problemach.

— To chyba oczywiste — rzucił Kelgianin. — Chodzi tylko na pięciu nogach. Ta podwiązana została zmiażdżona w wypadku przemysłowym. Odbudowują ją obecnie z wykorzystaniem mikrochirurgii i w końcu będzie jak nowa. Doszło też do uszkodzenia narządów rozrodczych oraz kanału rodnego, które wymagają jeszcze leczenia. Ale nie pytaj go lepiej o szczegóły. Przynajmniej nie teraz, gdy jestem obok. Dość się już nasłuchałem o jego zmartwieniach związanych z rozmnażaniem. Poza tym przypomina mi to o moim problemie. O, Bowab też tu idzie. Zwykle gramy w karty, aby zabić czas. W bellas albo scremman. Ty też grywasz?

— Tak… Nie… To znaczy znam zasady paru ziemskich rozgrywek karcianych, ale nie jestem w tym dobry. Bowab to ten Duthanin za Horrantorem? A jemu, co dolega?

— Jesteś wyjątkowo niezdecydowany, Hewlitt — powiedział Morredeth. — Albo grasz w karty, albo nie. Bellas to tralthańska gra podobna do ziemskiego wista. Scremman powstał na Nidii i według Bowaba, który ma się w tej dziedzinie za eksperta, to coś jak znalazł dla wszelkiej maści zręcznych oszustów. A co do Duthanina, nie wiem, co mu jest. Słyszałem tylko, że chodzi o coś rzadkiego i niezwiązanego z chirurgią. Ten oddział jest przeznaczony głównie do obserwacji, czasowego przechowywania i niekiedy rekonwalescencji tych pacjentów, którzy mieli dość szczęścia, by wyżyć. Leethveeschi twierdzi, że tutaj jest takich większość. W ten sposób czasem trafiają do nas prawdziwe cudaki.

— Tak — powiedział Hewlitt, spoglądając na podchodzących i zastanawiając się, czy ostatnia uwaga Kelgianina nie była przypadkiem skierowana do niego.

Horrantor zatrzymał się w nogach łóżka, a jego zraniona kończyna ledwie dotykała podłogi. Cztery gałki oczne wystające z nieruchomej głowy skierował na Morredetha, Bowaba i Hewlitta oraz — z nieznanego powodu — na dyżurkę pielęgniarek. Duthanin znalazł sobie miejsce naprzeciwko Ziemianina. Hewlitt zaczął się zastanawiać, co znaczą nieregularne brunatne plamy na ciemnozielonej sierści przypominającego centaura stworzenia: czy to oznaki choroby, czy naturalna cecha umaszczenia, podobnie jak gruba biała linia, która zaczynała się pośrodku czoła i biegła wzdłuż kręgosłupa aż do bujnego ogona. Wolał jednak nie pytać. Stworzenie podkurczyło tylne nogi i stojąc na przednich, złożyło przedramiona na skraju łóżka. Oboma oczami, które były zawsze skierowane w tę samą stronę, spojrzało na Hewlitta.

Ten przedstawił się po krótkim wahaniu i w paru zdaniach omówił swój problem. Nie wiedział, co jeszcze mógłby powiedzieć, ponieważ tylko choroby łączyły wszystkich tu obecnych.

Horrantor wydał niski, jękliwy dźwięk, który zapewne był oznaką współczucia.

— My przynajmniej wiemy, co nam jest — rzekł. — Jeśli w twoim wypadku gubią się w domysłach i na dodatek wyglądasz na całkiem zdrowego, może potrwać, zanim ustalą, jak cię leczyć.

— Zaiste — dodał Bowab. — Może potrwać i możesz się wynudzić za wszystkie czasy. Chyba, że znajdziesz sobie miły sposób na spędzanie wolnych chwil. Grywasz w coś, pacjencie Hewlitt?

Nim Ziemianin zdążył odpowiedzieć, Morredeth wszedł im w słowo.

— Nawet Kelgianie potrafią mniej gwałtownie zmieniać temat rozmowy. Hewlitt gra w karty, ale nie zna bellasa ani scremmana. Możemy go nauczyć. Chyba, że on nauczy nas jakiejś swojej gry.

— To by ci dało wstępną przewagę, pacjencie Hewlitt — powiedział Horrantor, znowu zwracając oko w jego stronę. — Bardzo przydatną, skoro to my mamy być przeciwnikami.

Bez wątpienia cała trójka była przekonana o swoich wysokich umiejętnościach, jego zaś kusiło, aby dać im nauczkę, przedstawiając grę tak złożoną jak na przykład brydż. Ale z drugiej strony, jeśli naprawdę byli tak dobrzy, nie byłaby ona dla nich długo nowością.

— Wolę sam się uczyć, niż nauczać — powiedział. — Poza tym nie pomyślałem nawet, aby wziąć ziemskie karty.

— Nie szkodzi — rzekł Bowab, sięgając do kieszeni wielkiego fartucha, który był jego jedyną odzieżą, i wyciągając grubą talię. — Gdy ktoś potrzebuje czegoś takiego, Leethveeschi zgłasza zapotrzebowanie na poziom rekreacyjny dla personelu. W ten sposób dostałem moją talię. Rozegramy kilka próbnych partii, abyś załapał zasady. Nie marnujmy czasu, Morredeth. Przesuń się wyżej i zrób miejsce.

Kelgianin zwinął się w ciaśniejsze S, oswabadzając część koca, a następnie uniósł spiczastą głowę oraz górną część ciała i zawisł z krótkimi rękami nad polem gry. Bowab, Horrantor i Hewlitt byli już gotowi, gdy Tralthańczyk rzekł nagle:

— Leethveeschi do nas idzie. Czego może teraz chcieć? Czy ktoś dostaje o tej porze zastrzyk?

— Pacjencie Hewlitt — powiedziała siostra oddziałowa, stając tak, aby widzieć Ziemianina między Horrantorem a Bowabem. — Cieszę się, że rozpoczął pan proces socjalizacji i gotów jest się włączyć w aktywność grupową innych pacjentów. Porucznik Braithwaite ucieszy się, gdy mu o tym powiem. Istnieją jednak zasady, o których należy pamiętać w podobnych sytuacjach. Takie i inne gry dozwolone są w Szpitalu wyłącznie jako forma zabawy i ćwiczenia umysłu. Nie można wykorzystywać w nich żadnej własności, uznawanej przez Federację waluty ani jakichkolwiek kwitów zastawnych. Znajduje się pan pomiędzy cywilizowanymi drapieżnikami, ale choć pańska sytuacja najbardziej odpowiada chyba ziemskiemu powiedzeniu o owcy, która trafiła między wilki, proszę się nazbyt nie ekscytować, aby nie wywołać alarmu systemu monitorującego. Ponadto — jedna z zielonych dłoni zniknęła w kieszeni, aby wyjąć stamtąd małe, plastikowe pudełko, które wylądowało na kocu między graczami. — mam tu coś, czego wiele gatunków, w tym pański, używa do usuwania resztek pożywienia spomiędzy zębów. Bez wątpienia znajdziecie dla tych przedmiotów inne zastosowanie. Powodzenia — dodała i odeszła.

Pierwszy odzyskał głos Bowab.

— Wykałaczki! Całe pudełko! — rzucił. — Musimy rozdzielić je między siebie. Hewlitt, jesteś milionerem!


ROZDZIAŁ JEDENASTY


Gra nie była tak złożona, jak Hewlitt z początku się obawiał, chociaż talia zawierała siedemdziesiąt pięć kart w pięciu kolorach, z których każdy miał własny symbol. Były to niebieskie półksiężyce, czerwone włócznie, żółte tarcze, czarne węże i zielone drzewa. Najwyższą kartą był władca, następnie jego czy jej partner, potem zaś dziedzic i kolejne walory oznaczone liczbami od dwunastki do jedynki. W odróżnieniu od ziemskich kart, w których najwyżej stał as, tutaj biedak, jak go zwano, miał najniższą wartość, chyba, że ktoś zgromadził pełen zestaw dwunastu kart jednego koloru. Wówczas mógł wykorzystać biedaka, by przebić jedną z trzech najwyższych kart.

Jak wyjaśnili pozostali, gra miała swoją tradycję i odbijały się w niej różne historyczne i socjopolityczne zaszłości. Połączenie wszystkich kart z cyframi oznaczało powstanie ludowe, rewolucję płacową albo, w nowszych czasach, udane przejęcie korporacyjne. Grupy trzech, czterech albo pięciu kart o tym samym numerze w różnych kolorach miały osobno zdefiniowane wartości, a jeśli dochodziła jeszcze do tego dziesiątka, były one warte tyle, co dwóch władców przeciwnika. Istniały ponadto inne kombinacje numerów i symboli, które dawały określoną przewagę nad pojedynczymi kartami lub grupami rzucanymi przez grających. Hewlitt wiedział jednak, że potrwa trochę, zanim wszystko zapamięta.

Każdy z graczy mógł w trakcie trzech pierwszych wymian zażądać dodatkowej karty, jednak musiał w zamian rzucić którąś ze swoich. Później wolno było już tylko kupować kolejne od mistrza gry w zamian za podwyższenie stawki. Nie kupowali kart jedynie ci, którzy mieli bardzo złe rozdania i nie chcieli marnować pieniędzy albo — odwrotnie — mieli nad wyraz dobre karty i woleli je zachować.

Kolejna komplikacja polegała na tym, że każdy z graczy miał dwie kupki złożone z maksymalnie trzech kart leżących licami do góry, ale tylko on wiedział, której zamierza się pozbyć, a która ma w razie potrzeby wrócić do ręki. Rozpoznać je można było jedynie dzięki mowie ciała przeciwnika, chociaż należało pamiętać, że może on celowo zwodzić rywali.

— Podczas kilku pierwszych rozdań zastosujemy wobec ciebie taryfę ulgową — oznajmił Horrantor i wydał dźwięk, który mógł być odpowiednikiem śmiechu. — Będziemy wskazywać ci błędy. Chyba wystarczająco rozumiesz zasady, byśmy mogli zaczynać.

— Na pewno nie na tyle, aby oszukiwać — mruknął Bowab, siadając głębiej na materacu.

— Właśnie, oszukiwanie — powiedział Tralthańczyk. — Musisz pamiętać, pacjencie Hewlitt, że twoi przeciwnicy gotowi są oszukiwać, czyli imać się nieuczciwych sposobów, aby zdobyć nad tobą przewagę. Wykorzystają w tym celu nawet różnice fizjologiczne. Możesz na przykład nie zdawać sobie sprawy z tego, że tkwiąc niby z boku, potrafię tak ustawić moje szypułki oczne, aby zajrzeć ci w karty. Duthanin może tak wyostrzyć spojrzenie, że zdoła dojrzeć odbicie kart w twoich oczach, powinieneś, zatem kryć je, przymykając powieki albo zasłaniając je częściowo włosami. Są jeszcze i subtelniejsze metody, ale te pozwolimy ci na razie odkrywać samemu, abyś nauczył się jakoś im przeciwdziałać.

— Dziękuję — powiedział Hewlitt.

— Koniec gadania, rozdajemy — rzucił Morredeth. Dwie godziny gry minęły bardzo szybko i dopiero przybycie hudlariańskiej pielęgniarki uświadomiło wszystkim, że nadeszła pora wieczornego posiłku.

— Jeśli nie chcecie przerywać, możecie zjeść razem przy stole obok dyżurki — powiedziała. — W przeciwnym razie będę musiała poprosić każdego, aby wrócił do swojego łóżka. To jak?

Horrantor, Bowab i Morredeth powiedzieli „stół” w tej samej chwili. Hewlitt zrobił to moment później.

— Jest pan pewien, pacjencie Hewlitt? — spytała pielęgniarka. — Nie ma pan zbyt dużego doświadczenia w kontaktach z obcymi, nie widział ich pan jeszcze przy jedzeniu. W pierwszej chwili może to być dla pana ciężkie przeżycie. A może miał pan już okazję z nimi jadać?

— Nie, nie miałem, ale nie chciałbym przerywać rozmowy. Na pewno wszystko będzie dobrze, siostro.

— Najważniejsze to patrzeć zawsze tylko w swój talerz — podpowiedział Horrantor.

Hewlitt wziął sobie tę radę do serca, ale gdy tace pojawiły się na stole, nie mógł nie zerknąć na to, co podano pozostałym. Jego zdaniem nie wyglądało to apetycznie, ale też nie powodowało mdłości. Dopiero widok Horrantora pochłaniającego olbrzymie ilości gotowanych warzyw okazał się nieco nieapetyczny. Tralthańczyk, co najmniej sześć razy cięższy od człowieka, wrzucał pożywienie do jamy, która wcześniej wcale nie kojarzyła się Hewlittowi z ustami. Morredeth też był roślinożerny. Chrupiąc głośno, pałaszował jakieś kruche, całkiem surowe bulwy. Najtrudniej było określić, co je Bowab. Jego danie pachniało, jakby zostało ostro przyprawione. Hewlitt zauważył, że żaden z kolegów nie spojrzał nawet na jego talerz.

Zastanowił się, czy chodziło tylko o dobre maniery czy może widok syntetycznego steku z pieczarkami był dla nich o wiele bardziej odrażający niż te wszystkie warzywa dla niego.

Gdy skończyli, pozostała trójka odstawiła tace na wózek, Hewlitt poszedł, zatem w ich ślady. Nie wiedział, czy chodziło o oszczędzenie czasu i pracy pielęgniarek czy o szybkie sprzątnięcie ze stołu, aby można było zacząć kolejne rozdanie. Tak czy owak, uznał, że to dobry pomysł.

Tym razem karty rozdzielał Bowab, który wygrał poprzednią partię.

— Straszni z was karciarze — powiedział Hewlitt. — Wcale nie uważam, aby te pierwsze rozdania były łatwe. To nie w porządku. Straciłem już połowę wykałaczek.

— Pomyśl o tym jako o przymusowej opłacie za naukę — rzekł Duthanin. — Poza tym scremman nie jest grą dla uczciwych. To raczej uczciwe polowanie.

Kudłaty centaur z poczuciem humoru, pomyślał Hewlitt i zaśmiał się uprzejmie.

— To najbardziej niesprawiedliwa gra, jaką dotąd poznałem. Wygrana zależy nie tylko od zdolności blefowania, ale i odczytywania gestów przeciwnika. Tymczasem nawet nie wiem, czy pokryci futrem Kelgianie i Duthanie znają mowę ciała, a wygląd Horrantora mówi mi równie mało, co zachowanie Hudlarian. Przed przybyciem do Szpitala rozmawiałem z obcymi tylko przez komunikatory. Nie znam was i nie potrafię niczego z was wyczytać.

— Widziałem jednak, że studiowałeś przegląd klas fizjologicznych i kodów używanych do opisywania ras Federacji. Każdy z nich zawiera podstawowe informacje o ich zachowaniu. Podczas ostatniego rozdania bardzo szybko odkryłeś, która z moich kupek jest prawdziwa. Jesteś zbyt skromny, pacjencie Hewlitt. Albo też maskujesz się, co na jedno wychodzi. I tak nie zamierzamy ci uwierzyć.

— Tak czy owak, masz właśnie okazję poznać kolejny podstęp stosowany w scremmanie, po który sięga się przy okazji przerwy — rzekł Horrantor. — Naprawdę dobrze sobie radzisz.

— Czy ten podstęp to rozbrajanie przeciwnika komplementami? — spytał Hewlitt.

— Oczywiście — odparł Bowab.

Ziemianin znowu się roześmiał.

— Zatem jeśli przyznam się do braku umiejętności, nie osłabi to mojej pozycji, gdyż zostanie uznane za rodzaj dezinformacji? Ale jak radzi sobie ktoś taki jak Morredeth? Chyba z góry jest bez szans, skoro nie umie kłamać.

— Kelgianie skrywają swoje intencje, zachowując milczenie — wyjaśnił Horrantor. — W jego wypadku trzeba się przyglądać falowaniu sierści. Wiele można z tego wyczytać, chociaż chodzi o subtelne zmiany, trudne do odczytania dla istot innego gatunku.

Bowab spojrzał na Horrantora, a następnie na Hewlitta i chrząknął. Autotranslator niczego nie przetłumaczył, ale wyglądało to tak, jakby Duthanin chciał przed czymś ostrzec Ziemianina.

— Gdy byłem dzieckiem, znałem jedno futrzaste stworzenie wystarczająco dobrze, aby zawsze rozumieć, co myśli albo przynajmniej czuje — powiedział Hewlitt. — Czasem udawało mi się skłonić je do zabawy, gdy chciało spać, kiedy indziej ono potrafiło przekonać mnie do czegoś, co jemu było miłe. To był młody kot, ziemski zwierzak towarzyszący nam w domach. Zasadniczo należał do moich rodziców, chociaż sądząc po jego zachowaniu, on uważał chyba odwrotnie. Była to bardzo ładna samiczka z czarną sierścią podobną całkiem do włosa Bowaba, tyle, że miała białe łapki, białą pierś i niewielką białą łatkę pod brodą. Gdy była zła albo wystraszona, jeżyła sierść. Dzięki temu wydawała się większa i groźniejsza, tak samo jak jej dzicy przodkowie z czasów przed udomowieniem. Szybko nauczyła się jednak znacznie subtelniejszych sposobów komunikacji. Gdy chciała jeść, ocierała się głową o moje kostki. Jeśli zbyt długo ignorowałem prośbę, pokazywała pazurki i wspinała mi się na kolana. Tam potrafiła się przewracać z boku na bok, machając łapami w powietrzu, co oznaczało chęć zabawy. Niekiedy zwijała się w kłębek na moich kolanach i chowała koniec ogona pod brodę. Wtedy chciała spać. Czasem jednak nie potrafiła zdecydować, czy bardziej zależy jej na drzemce, czy na zabawie. Była bardzo żywym i przyjaznym stworzeniem — dodał Hewlitt i przez chwilę mógłby przysiąc, że widzi na stole czarną kotkę z białymi akcentami, która kroczy dumnie na wyprostowanych nogach, z wysoko uniesionym ogonem, i rozrzuca łapą leżące tam karty.

— Nie miała nic przeciwko temu, abym ją głaskał, tulił czy drapał lekko po brzuchu, pod brodą i za uszami. Lubiła to, ale zawsze udawała, że jej to przeszkadza, i uderzała łapą w moją dłoń. Robiła to jednak łagodnie, ze schowanymi pazurkami. Najbardziej odpowiadało jej głaskanie po grzbiecie, szczególnie, jeśli przyciskałem lekko palce do sierści między uszami i przesuwałem je wzdłuż kręgosłupa aż do ogona, który prostował się wtedy jak świeca. Mruczała przy tym, co jest charakterystycznym odgłosem wydawanym przez zadowolone koty…

— Ta rozmowa staje się nazbyt erotyczna i tym samym mało dla mnie przyjemna — powiedział nagle Morredeth. — Przestań natychmiast.

— Na mnie też to działa, ale przyjemnie — stwierdził Bowab. — Dlaczego opowiadasz nam tyle o swoim futrzanym podopiecznym? Czy jego charakter albo zachowanie ma coś wspólnego z Morredethem lub ze mną? Czy był to jakiś szczególny zwierzęcy przyjaciel? Co się z nim stało? Jak się kończy ta opowieść?

— Przepraszam, nie chciałem nikogo urazić — rzekł Hewlitt. — Sam nie wiem, dlaczego tyle o niej mówię, chociaż od lat nie przywoływałem jej obrazu. Może, dlatego, że była moim pierwszym przyjacielem należącym do innego gatunku. Była przyjazna i nie przypominała żadnego z was, zwłaszcza z tych chwil, gdy gracie w scremmana. Lubiła jednak przygody i raz nie skończyło się to dla niej dobrze. Podbiegła zbyt blisko dużego pojazdu antygrawitacyjnego i została odrzucona przez skraj jego pola. Straciła przytomność, ale oddychała. Widziałem krew, która pociekła jej z uszu i noska, jednak nie wyglądała na ciężko ranną. Niemniej moi rodzice orzekli, że nie ma dla niej szansy, i posłali po weterynarza, aby zakończył jej cierpienia. Nie mogłem na to pozwolić. Zanim zdążyli mnie powstrzymać, wziąłem ją z ziemi i pobiegłem do mojego pokoju, gdzie zamknąłem się na klucz, aby nikt mi jej nie zabrał. Całą noc czuwałem przy niej w łóżku, aż…

— Aż odeszła — powiedział Horrantor głosem trochę zbyt wątłym jak na tak masywną istotę. — Smutna historia.

— Nie — zaprotestował Hewlitt. — Rano było już lepiej i nie minęło wiele czasu, a znowu chodziła za mną, cała i zdrowa, trącając mnie pyszczkiem, abym ją nakarmił. Rodzice nie wierzyli własnym oczom, ale ojciec powiedział w końcu coś o tym, że każdy kot ma dziewięć żywotów. To stare ziemskie przysłowie, nawiązujące do faktu, że koty są bardzo wytrzymałe, mają dobry zmysł równowagi i rzadko spadają. Dodał jeszcze, że moja kotka musiała chyba spożytkować wszystkie za jednym razem. Przypuszczam, że zmarła sporo potem ze starości.

— Smutna historia ze szczęśliwym zakończeniem — powiedział Bowab. — Takie lubię najbardziej.

— Będziemy teraz gadać o futrzanych przyjaciołach czy może raczej zagramy? — spytał Morredeth, jeżąc się w szczególny, nierówny sposób, który oznaczał złość albo zniecierpliwienie.

Problem rozwiązał się błyskawicznie, gdy Horrantor zaczął rozdawać. Hewlitt starał się uspokoić Kelgianina, który z jakiegoś powodu nie miał ochoty słuchać o kotach.

— Zacząłem mówić o niej i o jej sierści przede wszystkim w związku obecną sytuacją, gdy muszę rozpoznawać reakcje obcych. Horrantor i Bowab nie pokazują niczego, co umiałbym rozpoznać, Morredeth wręcz przeciwnie: za dużo tego, abym się połapał. Może z czasem nauczę się was rozumieć, ale na razie to Morredeth powinien chyba mieć powody do narzekania. Wy dwaj znacznie dłużej niż ja obserwowaliście poruszenia jego sierści…

— Pacjencie Hewlitt — przerwał mu Kelgianin, a przez jego futro przebiegło coś w rodzaju małego tornada — bez względu na to, jak długo byś próbował, nie nauczysz się odczytywać mowy moich włosów. Nawet inny Kelgianin miałby z tym kłopoty.

Wrócili do gry, ale tym razem w ciszy. Hewlitt długo się zastanawiał, co tym razem powiedział nie tak.


ROZDZIAŁ DWUNASTY


Rozważania Hewlitta o popełnionym błędzie i tym, jak go uniknąć w przyszłości, zostały przerwane przez hudlariańską pielęgniarkę. Nakazała całemu towarzystwu powrót do łóżek na wieczorny obchód i podawanie leków, które zawsze odbywało się tuż przed snem. Cała trójka przeszła potem jeszcze obok jego łóżka, udając się do łazienki. Morredeth nawet się nie odezwał, z pozostałymi zaś Hewlitt nie chciał o tym rozmawiać, by nie pogorszyć jeszcze przypadkiem sprawy. Sam nie otrzymywał lekarstw, odwiedzano go, zatem na końcu.

Hudlarianka sprawdziła tylko podłączenie czujników. W zasadzie nie miała już nic pilnego do roboty, gdyż następny obchód śpiących pacjentów czekał ją dopiero za dwie godziny. Hewlitt miał nadzieję, że da się namówić na urozmaicenie nudnego dyżuru krótką pogawędką. No i że będzie miał dzięki temu szansę uzyskać odpowiedzi na kilka pytań.

— Proszę nie włączać już dzisiaj ekranu — powiedziała. — Siostra oddziałowa stwierdziła, że dość pan miał radości jak na jeden dzień. Przy scremmanie czas płynie bardzo szybko i cieszę się, że znalazł pan przyjaciół. Teraz jednak proszę spać.

— Spróbuję, siostro. Coś jednak mnie niepokoi.

— Boli pana? — spytała, przysuwając się szybko. — Wszystkie odczyty są w normie. Proszę opisać objawy. Tak dokładnie, jak tylko pan potrafi.

— Nie o to chodzi, siostro. Przepraszam, że niechcący wprowadziłem panią w błąd. To nie ma nic wspólnego z moim stanem. Chodzi o to, że uraziłem dziś jednego z pacjentów, Kelgianina Morredetha. Nie wiem jednak, co takiego powiedziałem, że poczuł się urażony. Graliśmy w scremmana. Pozostali dwaj próbowali chyba dać mi do zrozumienia, bym zmienił temat. Ale stało się. Bardzo chciałbym wiedzieć, co zrobiłem źle, aby uniknąć tego w przyszłości. No i przeprosić, jeśli to coś poważnego.

Pielęgniarka chyba się uspokoiła, chociaż w wypadku tak pancernej istoty trudno było orzec cokolwiek na pewno.

— Nie sądzę, aby było się czym przejmować, pacjencie Hewlitt. Podczas partii scremmana, które ciągną się zwykle wiele godzin, mówi się wiele rzeczy, niekiedy nawet mało uprzejmych…

— Zauważyłem — mruknął Ziemianin.

— Do następnego rozdania zazwyczaj wszystko idzie w niepamięć. Proszę o tym nie myśleć. Pozostali na pewno o wszystkim już zapomnieli. Pora spać.

— Ale to nie było tak. Rozmowa toczyła się podczas przerwy w grze, gdy jedliśmy kolację.

Hudlarianka zamilkła na chwilę i spojrzała na rzędy łóżek. Poza nią i Hewlittem wszyscy prawdopodobnie już spali i nic nie przyciągnęło jej uwagi. Ziemianin poczuł przypływ dumy, że potrafi podejść obcą istotę, chociaż było mu także z tego powodu trochę wstyd.

— Dobrze, pacjencie Hewlitt — rzekła pielęgniarka. — O co chodziło w tej rozmowie i czy może pan odtworzyć to, co powiedział pacjentowi Morredethowi?

— Dokładnie nie. Opisywałem akurat zachowanie małego, pokrytego futrem zwierzątka domowego… Czy Hudlarianie trzymają zwierzęta w domach? Bawiłem się z nim w dzieciństwie. Morredethowi nie przeszkadzało to przez dłuższy czas, aż nagle oskarżył mnie, że wprowadzam erotyczną atmosferę, a Bowab się z nim zgodził. Myślałem, że żartują, ale teraz nie jestem tego wcale pewien.

— W obecnym stanie pacjent Morredeth jest przeczulony na punkcie swojej sierści — szepnęła Hudlarianka. — Ale pan nie mógł o tym wiedzieć. Proszę powtórzyć dokładnie, co pan powiedział.

Czy to możliwe, pomyślał nagle Hewlitt, że to pielęgniarka jego wciąga w rozmowę, nie zaś odwrotnie? Zawsze byłoby to dla niej jakieś urozmaicenie, a i Leethveeschi nie miałaby prawdopodobnie nic przeciwko temu, aby jedna z jej podwładnych spróbowała pomóc pacjentowi zrozumieć pewne niemedyczne kwestie. Powtórzenie rozmowy zabrało trochę czasu, ale musiał wyjaśnić, skąd w opowieści wziął się wątek futra i kocich zachowań towarzyszących głaskaniu. Nie miał wprawdzie pojęcia, czy istota o skórze twardej jak stal wychwyci erotyczne podteksty takich pieszczot, ale w Szpitalu niczego nie można było być pewnym.

— Teraz rozumiem — oświadczyła Hudlarianka, gdy skończył. — Zanim wyjaśnię panu, co się stało, proszę powiedzieć, czego do tej pory dowiedział się pan o Kelgianach.

— Wiem tylko tyle, ile udało mi się znaleźć w tekstach wprowadzających niemedycznego spisu ras Federacji — odparł Hewlitt. — W większości był to materiał historyczny. Kelgianie należą do klasy DBLF, są ciepłokrwiści, mają wiele kończyn i cylindryczne ciało porośnięte ruchliwym srebrzystym włosem. Ich sierść faluje nieustannie, nie zamierając nawet wtedy, kiedy śpią. Narządy mowy nie są dobrze wykształcone, przez co ich wypowiedziom brakuje bogatej modulacji czy innych form ekspresji emocjonalnej. Kompensują to sobie właśnie falowaniem sierści, które odbija każdą ich emocję. Z tego też powodu nie są taktowni ani nawet uprzejmi i nie potrafią kłamać. Kelgianin zawsze mówi to, co myśli albo czuje, ponieważ sierść i tak zdradza jego intencje. Każde inne zachowanie uważają za pozbawione sensu. Mam rację?

— Tak — powiedziała Hudlarianka. — Niemniej w tej sytuacji więcej dałaby panu lektura jakiegoś poradnika medycznego. Czy Morredeth mówił panu coś o swoim stanie?

— Niewiele. Gdy spytałem, odparł, że wolałby nie podejmować tego tematu. Byłem ciekawy, ale nie naciskałem.

— Czasem chce rozmawiać o swoim problemie, kiedy indziej unika tego, jak może. Jeśli spyta go pan jutro, zapewne opowie panu wszystko o wypadku i jego długofalowych skutkach. Są bez wątpienia poważne, chociaż nie zagrażają jego życiu. Wspominam o tym, bo tutaj już chyba wszyscy znają jego historię, nie naruszam, zatem tajemnicy lekarskiej.

— Rozumiem — rzekł Hewlitt.

— Nie, nie rozumie pan, ale za chwilę wszystko pan pojmie — szepnęła pielęgniarka, przysuwając się jeszcze bliżej. — Gdyby któryś z użytych przeze mnie terminów anatomicznych był dla pana niezrozumiały, proszę pytać. Ale wziąwszy pod uwagę, ile czasu spędził pan dotąd w różnych szpitalach, raczej nie powinno być z tym problemu. Mogę zaczynać?

Hewlitt spojrzał na wielką Hudlariankę balansującą na sześciu nogach i zastanowił się, czy istnieją jakiekolwiek inteligentne istoty — bez względu na ich rozmiary, kształt czy liczbę kończyn — które nie gustują w plotkowaniu.

Pamiętając, jaki problem spowodowało kilka słów wypowiedzianych do Morredetha, wolał jednak nie poruszać tego tematu.

— Anatomicznie najważniejszą cechą Kelgian jest to, że poza cienką osłoną, która chroni mózg, nie mają wcale kośćca — powiedziała pielęgniarka takim tonem, jakim starszy lekarz Medalont zwracał się do stażystów. — Ich ciała usztywnia gruby pierścień mięśni, które pomagają w poruszaniu się, a także chronią ważne życiowo organy. Dla nas, istot o bardzo masywnym szkielecie, brzmi to wręcz niewiarygodnie. Kolejnym słabym punktem Kelgian jest ich system krwionośny. Arterie doprowadzające krew do pierścieni mięśni znajdują się tuż pod skórą, podobnie jak nerwy, które sterują ruchami sierści. W tej sytuacji grube futro stanowi jedyną ochronę przed urazami, nie może jednak pomóc w wypadku głębszych ran ciętych. Pacjent Morredeth stracił przez to aż jedną dziesiątą powierzchni ciała, gdy podczas zderzenia w próżni impet rzucił go na poszarpane metalowe krawędzie… Dla wielu istot nie byłoby to nic szczególnie poważnego, wyjaśniła siostra, jednak Kelgianin mógł w ciągu paru minut umrzeć na skutek wykrwawienia. Szybkie podanie środka koagulacyjnego ocaliło mu życie, niemniej za pewną cenę. Pierwszą operację przeszedł jeszcze na statku szpitalnym, kolejną już tutaj. Połączenie głównych naczyń krwionośnych nie było problemem, ale nawet szpitalni mikrochirurdzy nie potrafili odtworzyć naczyń włosowatych, nerwów powiązanych z futrem ani samych utraconych włosów. Piękna kelgiańska sierść, która odgrywa olbrzymią rolę w komunikowaniu się, a także jest dla każdego gąsienicowatego ozdobą wabiącą płeć przeciwną, została trwale uszkodzona. Nawet, jeśli coś mogło jeszcze pojawić się na bliznach, miał to być włos sztywny, żółtawy i martwy. Obrzydliwa szrama na zdrowym ciele. Wprawdzie zranione miejsce można by pokryć sztucznym futrem, ale syntetykom brakowało tej puszystości, no i były nieruchome, przez co błyskawicznie rzucały się w oczy. W takiej sytuacji Kelgianie byli zwykle zbyt dumni, aby nosić coś podobnego, i decydowali się na życie w osamotnieniu, jak najrzadziej kontaktując się z kimkolwiek. — Kelgiańscy członkowie personelu twierdzą, że Morredeth był nad wyraz przystojny, teraz jednak nie ma szansy ani na znalezienie partnerki, ani na jakiekolwiek normalne życie. Zatem obecnie to raczej problem emocjonalny, nie medyczny.

— A ja zacząłem opowiadać o pięknej sierści mojego kota — powiedział Hewlitt, czerwieniąc się ze wstydu. — Dziwię się, że mi czymś nie przyłożył. Czy naprawdę nie można zrobić dla niego nic więcej? I czy powinienem przeprosić, czy lepiej nie, bo tylko pogorszę sprawę?

— Za kilka dni będziecie już pewnie wszyscy zaprzyjaźnieni — powiedziała siostra, ignorując jego pytanie. — Objawy ksenofobii, które zdradzał pan na samym początku, najwyraźniej zanikają. Jeśli to naprawdę pierwszy pana kontakt z tak wielogatunkowym środowiskiem, jestem pod wrażeniem pańskich zdolności adaptacyjnych. Zakładając oczywiście, że nie stara się pan być tylko uprzejmy, aby jakoś przetrwać niemiłą sytuację. Jeśli to szczere, zdumiewa mnie pan coraz bardziej.

— Nie udawałem — odparł Hewlitt po chwili zastanowienia. — Nie bywam również aż tak uprzejmy. Może sedno sprawy tkwi w tym, że jestem jedynym zdrowym pacjentem na oddziale. Bardzo się przez to nudziłem, ale też zżerała mnie ciekawość. To pani zasugerowała w pewnej chwili, abym spróbował porozmawiać z innymi pacjentami. Wyglądali koszmarnie i nadal tak ich postrzegam, ale coś sprawiło, że zapragnąłem ich poznać. Nie wiem dokładnie, co to było, ale jednak. Sam się zdziwiłem.

Membrana głosowa pielęgniarki zawibrowała lekko, nie wydając praktycznie żadnego dźwięku. Hewlitt zastanowił się, czy mógł to być hudlariański wyraz wahania.

— Odpowiadając na pańskie wcześniejsze pytanie, nie, nie da się zrobić dla Morredetha nic więcej poza zmienianiem opatrunków. Potem przyjdzie czas na terapię zasugerowaną przez Ojczulka Liorena, który do niedawna odwiedzał codziennie naszego pacjenta. Dziś też tu zajrzał, ale pozostał w dyżurce. Słuchał waszych rozmów, korzystając z sieci czujników medycznych.

— Podsłuchiwał prywatne rozmowy? — przerwał jej Hewlitt. — To nie w porządku! Nie wiedziałem, że czujniki pozwalają na coś takiego. Mogliśmy przecież powiedzieć coś nie przeznaczonego dla cudzych uszu.

— I owszem, powiedzieliście to i owo, ale Leethveeschi przywykła już do podobnych tekstów. Czujniki muszą być tak skalibrowane, aby wychwycić najcichszy nawet szept, na wypadek gdyby słabnący pacjent zaczął wołać o pomoc, uprzedzając alarm systemu monitorującego. Lioren stwierdził, że takie wprowadzanie nowego gracza w tajniki scremmana to świetny sposób na oderwanie się od kłopotów i że może bardziej pomóc pacjentowi niż niejedna rozmowa. Zapowiedział, że zajrzy do nas znowu jutro.

Hewlitt chciał coś powiedzieć, ale nie zdążył nawet otworzyć ust.

— Jednym z elementów terapii jest odstawianie środków nasennych, które Morredeth otrzymywał dotąd w dużych dawkach, tak, więc będzie miał teraz więcej czasu na myślenie. Medalont i Lioren mają nadzieję, że pomoże mu to uporać się z problemami emocjonalnymi. Jak pan już zauważył, za dnia stara się o tym nie myśleć. Otrzymałam instrukcję, aby tej nocy nie zajmować go rozmową. Wy, Ziemianie, macie swoje określenie na podobne sytuacje, ale ja uważam, że lekarz nigdy nie powinien być okrutny, nawet, jeśli może to pomóc pacjentowi. Zwłaszcza, gdy zwykła rozmowa to dość, aby ulżyć jego cierpieniu. Nie zgadzam się, więc z proponowanym trybem leczenia.

Membrana istoty znowu poruszyła się lekko. Hewlitt położył dłoń na monitorze w nadziei, że tam właśnie kryje się mikrofon. Nie chciał, aby słowa pielęgniarki doszły do niepowołanych uszu.

— Wcześniej pytał mnie pan, jak mógłby naprawić swój błąd — powiedziała Hudlarianka, szykując się do odejścia. — Gdyby stwierdził pan, że pacjent Morredeth nie śpi, a zapewne nie będzie spał, nie zaszkodzi podejść i porozmawiać z nim.

Pielęgniarka odeszła przez pogrążony w mroku oddział. Mimo wielkiej masy poruszała się całkiem cicho. Pancerna istota z bardzo czułym sercem. Nawet nie będąc empatą, Hewlitt wiedział, na co liczyła z jego strony.

Jako pielęgniarka nie mogła postąpić wbrew poleceniu przełożonego. Nic nie stało jednak na przeszkodzie, aby ktoś ją w tym wyręczył.


ROZDZIAŁ TRZYNASTY


Hewlitt oparł się na łokciu, aby dojrzeć Morredetha ponad łóżkami innych pacjentów. Liczne odgłosy na oddziale sugerowały, że większość obcych śpi. Zastanowił się, ile powinien odczekać, zanim podejdzie do Kelgianina. Jego łóżko otaczał parawan, na suficie ponad nim widać było lekką poświatę. Blask nie migotał, była to więc zapewne lampka nocna, nie ekran z kanałem rozrywkowym. Możliwe, że Morredeth czytał albo zasnął przy włączonym świetle i w chórze różnych dźwięków pobrzmiewało również jego chrapanie. Jeśli tak, mógłby nie być zbyt miły dla Ziemianina, który go obudził.

Na wszelki wypadek Hewlitt postanowił zaczekać, aż Kelgianin odbędzie swoją conocną wędrówkę do toalety, i podejść dopiero wtedy, gdy wróci do łóżka. Jednak czas płynął, a nikt nie wychodził za potrzebą. Ziemianin zaczynał mieć dość nudnego wpatrywania się w rząd pogrążonych w mroku łóżek i plamę światła nad posłaniem Kelgianina. Nawet melfiański program rozrywkowy byłby lepszy, pomyślał i uznał, że spróbuje przeprosić już teraz, a potem położy się wreszcie spać.

Usiadł, opuścił nogi na podłogę i poszukał w ciemnościach pantofli. Były zbyt duże i człapał nimi miękko przy każdym kroku, co brzmiało teraz o wiele donośniej niż za dnia. Jeśli Morredeth nie spał, powinien go usłyszeć. Jeśli wszakże zasnął, przyjdzie podwójnie go przepraszać.

Kelgianin leżał na zdrowym boku wygięty w wielki, futrzany znak zapytania. Jego jedynym nakryciem był ogromny opatrunek nałożony na zranione miejsce. Hewlitt pomyślał, że z taką naturalną izolacją, jaką zapewniało futro, gąsienicowaci chyba rzeczywiście nie potrzebują zwykle koców. Oczy miał zamknięte, podkurczone kończyny niemal chowały się w futrze, które nadal lekko falowało. Być może jednak nie spał.

— Morredeth — powiedział Hewlitt tak cicho, że sam ledwie się usłyszał. — Śpisz?

— Nie — odparł tamten, nie otwierając oczu.

— Jeśli nie możesz zasnąć, może porozmawiałbyś ze mną chwilę?

— Nie — rzucił Kelgianin, ale zaraz się poprawił. — Tak.

— O czym chciałbyś rozmawiać?

— O czymkolwiek — powiedział, otwierając oczy. — O czymkolwiek, tylko nie o mnie.

Hewlitt stwierdził, że nie będzie łatwo. Jak tu rozmawiać o tak złożonych sprawach z kimś, kto nie potrafi kłamać? Ktoś taki za nic ma przecież uprzejme kłamstwa, które mogą czasem poprawić samopoczucie. Musiał uważać, bo inaczej mógł zacząć gadać tak samo jak Kelgianin — do bólu szczerze. Z drugiej strony czuł, że musi jednak spróbować, chociaż sam nie wiedział, skąd się wziął ten imperatyw.

Co się ze mną dzieje? — pomyślał nie po raz pierwszy. Co mi przychodzi do głowy? Przecież to całkiem dla mnie nietypowe.

— Przede wszystkim chcę cię przeprosić — rzekł głośno. — Nie powinienem tak szczegółowo rozprawiać o moim pokrytym futrem przyjacielu. Nie przy tobie. Nie miałem zamiaru sprawić ci przykrości i dopiero po fakcie dowiedziałem się, jakie długofalowe skutki może spowodować twoja rana. Teraz wiem, że był to głupi postępek, przykład braku wrażliwości. Bardzo przepraszam, pacjencie Morredeth.

Przez kilka sekund Kelgianin nie odpowiadał, chociaż futro zafalowało o wiele gwałtowniej, aż pokrywające je brzegi opatrunku zaczęły się marszczyć.

— Nie miałeś zamiaru mi dokuczyć. Zrobiłeś to z niewiedzy, nie z głupoty. Siadaj na materacu. A jaki jest drugi powód twojej wizyty?

Hewlitt nie odpowiedział od razu.

— Dlaczego inne gatunki marnują tyle czasu na obmyślanie długich odpowiedzi, kiedy wystarczyłoby parę słów — rzekł Morredeth. — Zadałem proste pytanie.

I dostaniesz prostą, kelgiańską odpowiedź, postanowił Hewlitt.

— Ciekawiła mnie sprawa twojej rany. Ale zabroniłeś o tym rozmawiać. Mam wrócić na swoje posłanie?

— Nie — odparł Morredeth.

— Czy jest coś jeszcze, o czym chciałbyś pomówić?

— Ty.

Hewlitt ponownie się zawahał.

— Mam czuły słuch i wyłapuję niemal każde słowo, jakie zamieniasz z personelem medycznym — powiedział Kelgianin. — Jesteś zdrowy i nie dostajesz lekarstw, jeśli nie liczyć tego jednego razu, kiedy zemdlałeś i wzywali do ciebie zespół reanimacyjny. Nikt nie wie, co ci jest. Słyszałem, jak ziemski psycholog wspominał o zatruciu i upadku z drzewa, które powinny cię zabić. Jednak Szpital jest dla rannych i chorych, nie dla tych, którzy doszli już do siebie. Zatem co jest z tobą? Czy to coś tak osobistego albo zgoła wstydliwego, że nie możesz o tym opowiedzieć nawet przedstawicielowi innej rasy, który ma całkiem inne pojęcie na temat wstydu?

— Nie o to chodzi — odparł Hewlitt. — Problem w tym, że gdybym miał ci opowiedzieć wszystko od początku, zabrałoby to wiele czasu, szczególnie, że co rusz konieczne byłyby dygresje na temat ziemskich norm i zwyczajów. Poza tym byłoby to dla mnie przykre, bo przypomniałoby ze wszystkimi szczegółami, jak ziemscy lekarze zlekceważyli mój przypadek, upierając się, że jestem całkiem zdrowy. Wróciłyby dawne frustracje i zapewne zacząłbym przede wszystkim narzekać.

Futro Kelgianina zafalowało w całkiem nowy, nawet atrakcyjny sposób. Czy mógł to być znak rozbawienia?

— Ty też? To dlatego i ja nie chcę mówić o swoim problemie. Zacząłbyś narzekać na moje narzekanie.

— Masz do niego więcej powodów niż ja — rzekł Hewlitt, ale umilkł, gdy Morredeth nastroszył sierść, a przez pierścienie mięśni przebiegł jakby spazm. — Przepraszam, zaczynam mówić o tobie zamiast o mnie. Co chciałbyś wiedzieć w pierwszym rzędzie?

Kelgianin uspokoił się, chociaż futro nadal mocno falowało.

— Opowiedz o pozostałych wypadkach związanych z twoją chorobą. Szczególnie o takich, których z różnych osobistych powodów wolałbyś nie przedstawiać Medalontowi albo stażystom. Może twój świat okaże się wystarczająco ciekawy, abym na chwilę zapomniał o moich problemach. Zrobisz to dla mnie?

— Tak, ale nie oczekuj niczego szczególnie zabawnego ani pikantnego. Gdy mieszkałem z dziadkami na Ziemi, nie mieli w domu zwierzaka, z którym mógłbym się bawić. Niemniej niektóre z tych wydarzeń rzeczywiście były kłopotliwe. Czy Kelgianie wiedzą, czym jest próg dojrzałości?

— Jasne — rzucił Morredeth. — Sądzisz, że jesteśmy aktywni seksualnie już w chwili narodzin?

— To może być trudny okres — powiedział Hewlitt, uznawszy pytanie za retoryczne. — Trudny nawet dla osób w pełni zdrowych.

— No to opisz ze wszystkimi szczegółami swoje zakłopotanie oraz uszczerbki na zdrowiu, jeśli nie masz już ciekawszych tematów.

Mogłem wybrać coś mniej osobistego, pomyślał Hewlitt, ale ku własnemu zdumieniu nie zawahał się, tylko zaczął mówić. Być może zdecydował o tym fakt, że rozmówca należał do innego gatunku i przebywał tu jako pacjent. To było zupełnie, co innego niż medyczny wywiad prowadzony przez melfiańskiego starszego lekarza czy hudlariańską pielęgniarkę. Z drugiej strony Morredeth był naprawdę ciekaw całej historii, chociaż z osobistych powodów.

Hewlitt opowiedział, jak przeszedł od samotnej nauki przy domowym komputerze do edukacji w szkole, gdzie spotkał się z większą grupą rówieśników i zaczął uprawiać sport. Lekkoatletyka stała się jego wielką pasją i zaowocowała nowymi przyjaźniami oraz znajomością z dziewczynami.

Nagle Morredeth przerwał jego wywód.

— Narzekasz czy chwalisz się, jaki byłeś dobry?

— Narzekam — wyjaśnił Hewlitt, podnosząc nieco głos. — Narzekam, bo wszystko poszło na marne. Do niczego nigdy nie doszło. Nawet, gdy któraś z młodych kobiet bardzo mi się podobała i ja też, zapewne, nie byłem jej obojętny… kończyło się to źle, frustrująco i boleśnie.

— Bo ktoś inny interesował cię bardziej? — spytał Kelgianin. — Może kobieta, która nie chciała patrzeć na ciebie? A może czułeś się silniej związany z którymś z twoich pokrytych futrem przyjaciół?

— Nie! — rzucił Hewlitt i zaraz spojrzał na śpiących na sąsiednich łóżkach. — Za kogo mnie masz?!

— Za bardzo chorego Ziemianina — odparł Kelgianin. — Czy nie dlatego tu jesteś?

— Aż tak chory nie byłem — powiedział Hewlitt i nie zdołał powstrzymać śmiechu. — Według lekarzy uniwersyteckich w ogóle nie byłem chory. Powiedzieli, że jestem zdrowym pod każdym względem okazem młodego mężczyzny. Po wielu uciążliwych testach i eksperymentach orzekli brak anatomicznych czy hormonalnych powodów, dla których moje podniecenie nie może się skończyć wytryskiem. Uznali na dodatek, że najpewniej podświadomie ingeruję w mechanizm ejakulacji, sprawiając, iż w chwili wytrysku blokuję przepływ nasienia, co powoduje silny ból, ustający dopiero wówczas, gdy materiał tkwiący w nasieniowodach zostanie zaabsorbowany przez organizm. Nie potrafili jednak powiedzieć, dlaczego tak się dzieje. Sugerowali, że może chodzić o jakieś wydarzenie z wczesnego dzieciństwa, które zaszczepiło mi silne poczucie wstydu manifestujące się aż na poziomie fizjologicznym.

— Co to jest poczucie wstydu? — spytał Morredeth. — Mój autotranslator twierdzi, że w naszej mowie podobne pojęcie nie występuje.

Hewlitt pomyślał, że ktoś, kto zawsze mówi, co myśli, rzeczywiście nie zrozumie tego pojęcia. Wyjaśnianie komuś takiemu, czym jest wstyd, mogło przypominać rozmowę ze ślepym o kolorach, ale mimo wszystko spróbował.

— To rodzaj psychicznej bariery występującej w interakcjach społecznych — powiedział. — Uniemożliwia ona powiedzenie albo zrobienie czegoś, co bardzo chciałoby się powiedzieć lub zrobić. Blokada ta może wynikać z braku odwagi, pewności siebie czy doświadczenia albo z nadmiernej wrażliwości. Wśród Ziemian pojawia się szczególnie w okresie dojrzewania, kiedy dochodzi do pierwszych kontaktów społecznych związanych z życiem erotycznym.

— To dziwne — mruknął Morredeth. — Na Kelgii nie sposób ukryć seksualnego zainteresowania drugą osobą. Gdy bywa nieodwzajemnione, można albo próbować do skutku, albo od razu skierować się gdzie indziej. Najlepsze związki tworzą zwykle ci uparci. Czy terapia psychologiczna pozwoliła ci przełamać tę barierę i rozpocząć normalne spółkowanie?

— Nie — odparł Hewlitt i po raz pierwszy ujrzał Kelgianina, który prawie przestał ruszać sierścią. Jednak po chwili zafalowała jeszcze mocniej.

— Przykro mi. To musi być dla ciebie bardzo frustrujące.

— Owszem.

— Może ci tu pomogą — dodał Morredeth, próbując pocieszyć go mimo szczerości rozmowy. — Jeśli Medalontowi nie uda się nic z tym zrobić, uzna to za osobistą porażkę. Ten szpital cieszy się reputacją miejsca, w którym potrafią leczyć wszystko i wszystkich. No, prawie wszystkich.

Przez chwilę Hewlitt wpatrywał się w sierść Kelgianina, która zdawała się płynąć niczym rtęć.

— Starszy lekarz Medalont zna historię mojej choroby, ale nie pytał mnie jeszcze o ten przymusowy celibat. Może jest podobnego zdania, co uniwersytecki psycholog, mianowicie, że problem tkwi w moim umyśle. Pojawiał się jednak tylko wtedy, gdy próbowałem kontaktów z kobietami. Poza tym jakby nie istniał. Psycholog nie miał żadnego pomysłu i ostatecznie uznał, że złośliwie stawiam opór terapii. Usłyszałem, że najwyżej będę żył bez towarzystwa kobiet, co może jest rzadkie, lecz na pewno nie zagraża zdrowiu. Wielu szanowanych ludzi wybrało w przeszłości taką drogę, a mimo to znacznie przyczynili się do rozwoju filozofii czy nauki. Nawet ci, którzy zdecydowali się na celibat z powodów religijnych, mogli być dobrymi nauczycielami czy pisarzami. Inni po prostu poświęcali całą energię pracom badawczym…

Przerwał, ponieważ futro Kelgianina znowu ożywiło się ponad miarę, ciałem zaś zaczęły targać spazmy, przez co istota zwinęła się na łóżku.

— Dobrze się czujesz? — spytał z niepokojem. — Mam wezwać pielęgniarkę?

— Nie — odrzekł Kelgianin, chociaż górną częścią ciała wisiał już poza materacem i lada chwila mógł spaść. — Ale nie gadaj więcej podobnych głupot.

Hewlitt zastanowił się, czy nie unieść parawanu, aby łóżko było widoczne z dyżurki, ale przypomniał sobie o mikrofonach. Spojrzał znowu na wijące się ciało.

— Chciałem ci tylko pomóc.

— Dlaczego jesteś wobec mnie taki okrutny? — spytał Morredeth. — Kto kazał ci to robić?

— Nie… nie rozumiem — wykrztusił zdumiony Hewlitt. — Co takiego powiedziałem?

— Nie jesteś Kelgianinem, zatem nie możesz w pełni zrozumieć, jak mnie zraniłeś. Najpierw opowiadałeś o głaskaniu kota, potem przeprosiłeś za mimowolny brak wrażliwości. Teraz zaś zacząłeś mówić o swoim braku szans na znalezienie partnerki, ale przecież tak naprawdę odnosisz się do mnie i mojego problemu. Na pewno o tym wiesz. Gdy Lioren chciał przekazać mi coś podobnego, nie słuchałem go. Kto podpowiedział ci, jak masz ze mną rozmawiać? Lioren? Braithwaite? Starszy lekarz? I dlaczego?

W pierwszej chwili Ziemianin chciał wszystkiemu zaprzeczyć, ale byłoby to nie w porządku, bo Kelgianin za żadne skarby nie wyczułby kłamstwa. Należało albo milczeć, albo powiedzieć prawdę.

— To hudlariańska pielęgniarka — wyznał. — To ona poprosiła, bym z tobą porozmawiał.

— Ale ona nie jest psychologiem — zdziwił się Morredeth. — Dlaczego miałaby zaplanować coś tak dziwnego? Nie ma kwalifikacji, aby zajmować się moimi odczuciami. Powinienem zgłosić jej niesubordynację starszemu lekarzowi.

— Każdy, kogo tu spotykam, ma się za wprawnego i doświadczonego psychologa — powiedział Hewlitt, odnosząc te słowa również do siebie. — Podobnie jak każdy ma się za świetnego kierowcę czy istotę obdarzoną wielkim poczuciem humoru. Sęk w tym, że psychologowie rzadko aprobują terapie amatorów. Nadal jest ci przykro?

— Nie. Jestem zły.

W wypadku Kelgianina należało chyba rozumieć to dosłownie. Jego sierść falowała w sposób, który mógł być odpowiednikiem ludzkich przekleństw.

— Nie złość się na nią — rzekł Hewlitt. — Powiedziała mi, że Lioren uzgodnił z Medalontem stopniowe zmniejszanie dawek twoich środków nasennych, byś miał więcej czasu na rozmyślanie nad swoją sytuacją. Sądzą, że w ten sposób szybciej odzyskasz równowagę. Personel medyczny ma współpracować, nie angażując się nocą w długie rozmowy z tobą, nawet gdybyś tego chciał. Hudlarianka nie uważa takiego traktowania pacjentów za właściwe, ale nie może nie wykonać polecenia przełożonych. Martwi się o ciebie. Gdy usłyszała, że chciałbym cię przeprosić, poprosiła, abym to ja z tobą porozmawiał. Nie podpowiadała mi niczego. Stwierdziła tylko, że dobrze byłoby, gdybym pomógł ci przestać myśleć ciągle o najgorszym. Niestety, nie udało mi się, ale to moja wina, nie jej.

— Zatem nie będę o niczym meldował — zgodził się Morredeth. — Ale nadal jestem wściekły.

— Rozumiem — oświadczył Hewlitt. — Znam tę złość, frustrację i smak gorzkich rozczarowań. Zazdrość wobec przyjaciół, którzy mogli cieszyć się życiem i szeptali różne rzeczy za moimi plecami, nazywając mnie seksualnym kaleką…

— Ale twoje okaleczenie nie było widoczne — przerwał mu Morredeth, znowu dając się ponieść spazmom. — Moi przyjaciele nie będą szeptać ani śmiać się. Będą uprzejmie mnie unikać, abym nie mógł spostrzec ich obrzydzenia. Tego nie zrozumiesz.

— Postaraj się leżeć spokojnie, do licha! — rzucił Hewlitt. — Jeszcze trochę, a spadniesz i zrobisz sobie krzywdę.

— Jeśli ten widok sprawia ci przykrość, zostaw mnie samego. Kelgianin potrafi czasem kontrolować swoje zachowanie, ale nigdy nie ukrywa emocji. Te najsilniejsze są powiązane z mimowolnym falowaniem futra oraz skurczami ciała. Nie wiedziałeś o tym?

Nie, ale już wiem, pomyślał Hewlitt.

— Nawet ziemska psychologia twierdzi, że lepiej czasem wyładować negatywne odczucia, niż tłumić je w sobie — rzekł. — Ale nie chcę odchodzić. Miałem porozmawiać z tobą i pomóc ci. Tymczasem na razie chyba nie radzę sobie najlepiej?

— Straszny jesteś — rzucił Morredeth. — Zostań jednak, jeśli chcesz.

Zaczął się z wolna uspokajać, więc Hewlitt postanowił zaryzykować i nie zmieniać tematu.

— Dziękuję — powiedział. — Oczywiście masz rację. Twoja sytuacja jest o wiele gorsza niż moja, ponieważ chodzi o stan trwały i widoczny dla każdego. Nie znaczy to wszakże, że nijak nie mogę zrozumieć, co czujesz, bo wiele lat cierpiałem przez coś podobnego, chociaż na mniejszą skalę. Nie sądzę, aby moje emocjonalne rany, przez które żyłem i pracowałem sam, mogły się kiedyś do końca wygoić. Domyślam się, jak musisz się czuć, ale wiem też, że nie zawsze będzie tak źle. Poza tym, czy przyszło ci do głowy, że pielęgniarka może się mylić i to Lioren ma rację? A jeśli jednak lepiej byłoby stawić czoło problemowi teraz i tutaj, w Szpitalu, gdzie jest wiele osób, które zawsze mogą pomóc, nie zaś w domu, gdzie, jak mówisz, będziesz całkiem sam? Może naprawdę nie zawsze będzie ci tak źle jak teraz. Wszystkie istoty potrafią adaptować się z czasem do różnych warunków…

— Z Liorenem też rozmawiałeś… — zaczął Morredeth, gdy stało się to, na co zanosiło się od paru dobrych minut.

Gąsienicowaty zaczął się już jakby uspokajać, wskutek czego kolejny spazm, który targnął jego cylindrycznym ciałem, był tym bardziej nieoczekiwany. Gdy Kelgianin stoczył się z łóżka, Hewlitt nie zastanawiał się, tylko złapał go obiema rękami, aby pchnąć z powrotem na materac. Naparł przy okazji dłońmi na opatrunek, aż taśmy mocujące nie wytrzymały i materiał został mu w rękach.

Kelgianin jęknął niczym fałszująca syrena mgłowa i chciał przebiec po Hewlitcie na drugą stronę materaca, ale Ziemianin ześliznął się z łóżka i wylądował na podłodze. Chwilę później poczuł na sobie ciężar Morredetha.

— Siostro! — krzyknął.

— Jestem — powiedziała Hudlarianka, która cały czas śledziła ich na ekranie. — Nic się panu nie stało, pacjencie Hewlitt?

— Nie — wyjąkał Ziemianin. — Chyba nie.

— I dobrze — mruknęła siostra. — DBLF nigdy nie używają nóg jako naturalnej broni, więc najpewniej pan nie ucierpiał. Potrzebuję pomocy, ale nie chciałabym marnować czasu na wzywanie pielęgniarki z sąsiedniego oddziału. Mogę na pana liczyć?

Na mnie? — zdumiał się Hewlitt, wydając przy tym pomruk, którego sam nie zrozumiał. Hudlarianka musiała jednak uznać, że właśnie wyraził zgodę.

— Świetnie się składa, że leży pan akurat na podłodze — powiedziała. — Przytrzyma pan pacjenta, aby się nie ruszał. Proszę objąć go rękami. Mocniej, jeśli łaska. Nie sprawi mu pan bólu. Niestety, potrzebuję czterech kończyn do utrzymania masy mego ciała, co zostawia tylko jedną ich parę do przygotowania miejsca iniekcji i podania zastrzyku. Dobrze, dokładnie o to chodzi.

Przyciskał Morredetha do siebie, podczas gdy jedna z macek Hudlarianki unieruchomiła kark Kelgianina, który nadal wydawał urywane dźwięki i próbował się wyswobodzić, przebierając licznymi odnóżami po brzuchu, piersi i twarzy Hewlitta. Szczęśliwie były one krótkie, słabo umięśnione i nie kończyły się nawet pazurami. Poduszeczki przypominały małe, twarde gąbki. Kontakt z nimi nie był bolesny. Nagły wysiłek musiał spowodować u pacjenta silne wydzielanie potu, w powietrzu, bowiem unosił się coraz silniejszy zapach przypominający lekko woń mięty.

Nagle Hewlittowi zrobiło się słabo, jakby uszły z niego wszystkie siły. Poczuł dziwne, łaskoczące ciepło rozchodzące się wszędzie tam, gdzie jego naga skóra stykała się z futrem. Uczucie było tak dziwne, że omal się nie roześmiał. Niespodziewanie Morredeth znowu się szarpnął i omal się nie wyrwał.

— Przepraszam, ręce mi się pocą — rzekł Ziemianin.

— Dobrze pan sobie radzi, pacjencie Hewlitt — powiedziała pielęgniarka, odkładając strzykawkę ciśnieniową do saszetki. — Jeszcze kilka sekund i będzie po wszystkim. Pański kłopot z utrzymaniem pacjenta może się wiązać z oleistą substancją stosowaną jako podkład pod opatrunki. Wiem też, że ziemscy DBDG mogą się pocić również wtedy, gdy nie występuje u nich podwyższona temperatura ciała ani nie są szczególnie aktywni. Przypuszczam, że chodzi raczej o reakcję emocjonalną na coś, co może być stresujące…

— Ale ręce pocą mi się aż do łokci — przerwał jej Hewlitt.

— Tak czy owak, nic panu nie grozi. Kelgiańskie patogeny nie przejdą na pana. Poza tym pacjent Morredeth zaczyna się już uspokajać.

Kelgianin przestał ruszać nogami i zległ nieruchomo na piersi Hewlitta. Mając dwie wolne macki, pielęgniarka objęła pacjenta i przeniosła go z powrotem na łóżko. Zanim Hewlitt wstał, Morredeth leżał już niczym płaskie S, co było chyba naturalną pozą Kelgian, Hudlarianka zaś zakładała mu nowy opatrunek. Najpierw jednak przyjrzała się bliźnie i porastającym ją mizernym włosom.

— Pacjencie Hewlitt, proszę zmyć kelgiański środek z rąk. Nie zaszkodzi panu, ale może nieprzyjemnie pachnieć. Potem proszę wrócić do łóżka i spróbować zasnąć. Sprawdzę jeszcze, czy nie odniósł pan żadnych pomniejszych obrażeń, których w obecnym stanie może nie odczuwać. Ale zanim pan pójdzie, muszę przeprosić, że zjawiłam się tak późno. Sygnał z pańskich czujników zawiera przekaz dźwiękowy, który jest zawsze nagrywany, na wypadek gdyby trzeba było dokładniej go zbadać. Widziałam, jak rozwija się sytuacja, i zdawałam sobie sprawę, że potrzebny będzie zastrzyk uspokajający. Niestety, środek, którym obecnie dysponujemy, należy do nowych i jeśli na oddziale nie ma akurat lekarza, muszę za każdym razem skonsultować jego użycie z patologią. Dlatego właśnie nie zjawiłam się, dopóki nie zawołał pan o pomoc.

Hewlitt się roześmiał.

— A ja myślałem, że zareagowała pani naprawdę szybko. Jeśli jednak moja rozmowa z Morredethem została nagrana, czy może to oznaczać dla pani kłopoty? I jak on się teraz czuje? Na pewno nic mu nie będzie?

Trudno było odgadnąć odczucia Hudlarianki, miał wszakże wrażenie, że nieco się zaniepokoiła.

— Parę osób, w tym Medalont, Leethveeschi i Lioren, na pewno zapozna się z tym nagraniem i usłyszę wiele przykrych słów. Musi pan jednak wiedzieć, że Hudlarianie mają grubą skórę. Dziękuję za troskę, pacjencie Hewlitt. Teraz proszę wracać do łóżka. Morredeth czuje się dobrze i śpi…

Przerwała nagle, spostrzegłszy, że odruchowe falowanie sierści Kelgianina zwolniło i ustało. Sięgnęła szybko macką do podstawy jego czaszki, następnie zaś gwałtownym ruchem wydobyła skaner i przyłożyła go do dwóch miejsc na tułowiu pacjenta. Drugą macką wystukała równocześnie prosty kod na komunikatorze. Lampa ponad łóżkiem Kelgianina zaczęła mrugać niepokojącą czerwienią.

— Zespół reanimacyjny, oddział siódmy, łóżko dwunaste, klasyfikacja DBLF, Kelgianin — powiedziała. — Szacowany czas około pięciu sekund od zatrzymania akcji obu serc. Pacjencie Hewlitt, proszę natychmiast wracać do siebie.

Ziemianin wycofał się, ani na chwilę nie odrywając wzroku od nieruchomego ciała. Nie wrócił jednak do łóżka, a tylko cofnął się za parawan, by poczekać tam na zespół reanimacyjny. Ten przybył po niecałej minucie. Czerwone światło przestało mrugać i zapadła cisza. Zespół uruchomił parawan dźwiękowy wokół posłania Kelgianina.

Zapewne chodzi o to, aby nie przeszkadzać śpiącym pacjentom, pomyślał Hewlitt i tak próbując nasłuchiwać, co się dzieje. Nie wiedział, jak długo stał w ciemności, obserwując przesuwające się po parawanie cienie. W końcu zespół wyszedł i bez słowa opuścił oddział, co w najmniejszym stopniu nie zaspokoiło ciekawości Ziemianina. Hudlarianka, wielka i nieruchoma, trwała nadal przy łóżku.

Odczekał kilka chwil, ale siostra chyba nie miała jeszcze zamiaru wracać do dyżurki. Smutny i trawiony poczuciem winy, Hewlitt ruszył do swego łóżka. Po drodze skręcił do łazienki, aby umyć dłonie i ramiona, po czym położył się i zamknął oczy.

Dwa razy słyszał jeszcze, jak Hudlarianka obchodziła oddział. Udawał tylko, że śpi, ale widać nie chciała z nim rozmawiać. Może też czuła się odpowiedzialna za to, co zaszło. Nie było mu jednak przez to wcale lżej. W sumie bał się nawet trochę takiej rozmowy. Leżał cicho i spokojnie, zastanawiając się, czy zwykłą rozmową nie przyczynił się do czyjejś śmierci. Nigdy jeszcze nie było mu tak źle.

Nadal nie spał, gdy światła się zapaliły i na oddziale nastał kolejny dzień.


ROZDZIAŁ CZTERNASTY


Tego ranka obchód potraktowano ulgowo. Medalontowi towarzyszyła jedynie siostra oddziałowa Leethveeschi, bez zwykłej grupy stażystów. Przystawali tylko przy najbardziej chorych i większość czasu spędzili przy łóżku Morredetha, które nadal było chronione parawanem dźwiękowym.

Byli tam jeszcze, gdy Horrantor i Bowab zatrzymali się przy posłaniu Hewlitta w drodze do łazienki.

— Dziś nie pogramy w scremmana — powiedział Bowab. — Nikt nie wie, co się stało z Morredethem. Próbowałem zagadnąć kelgiańską pielęgniarkę, ale znasz Kelgian, powiedzą albo prawdę, albo nic. A ty wiesz cokolwiek?

Hewlitt nadal czuł się po części winny zajścia i wolałby nie odpowiadać. Jednak tych dwóch było szpitalnymi przyjaciółmi Morredetha i mieli prawo wiedzieć jak najwięcej. Nie chciał ich okłamywać, chociaż nie będąc Kelgianinem, mógł nieco ocenzurować prawdę.

— Nagle mu się pogorszyło — rzekł. — Siostra wezwała zespół reanimacyjny. Powiedziała, że oba serca Morredetha stanęły. Gdy przybyli, zaciągnęli ekran dźwiękowy wokół jego łóżka. Nie wiem, co się działo dalej.

— Musieliśmy to przespać — powiedział Horrantor. — Ale Hudlarianka jest miła i lubi rozmawiać. Może powie nam wszystko podczas nocnego dyżuru… — Przerwał, wskazując w stronę dyżurki. — Patrzcie, kto przyszedł z Ojczulkiem. Thornnastor! Co on tu robi?

Istota należała do tego samego gatunku, co Horrantor, ale była większa, z liczniejszymi zmarszczkami na grzbiecie i chodziła oczywiście na wszystkich sześciu, nie pięciu kończynach. Sprawa wyjaśniła się, gdy przybyły stanął przy łóżku Morredetha, po czym wraz z Liorenem wszedł za parawan. Kilka minut później kelgiańska siostra podprowadziła zakryte nosze i też dołączyła do grupy.

— Musi tam być teraz dość tłoczno — zauważył Horrantor.

Nikt nie odpowiedział. Cisza się przedłużała. Hewlitt, który ciągle miał przed oczami obraz Kelgianina leżącego na materacu z nieruchomą sierścią, spróbował się czegoś dowiedzieć.

— Kim jest Thornnastor?

— Nie znam go, żebyś sobie nie myślał, ale to musi być Thornnastor, bo to jedyny Tralthańczyk w Szpitalu, który nosi opaskę Diagnostyka. Kieruje działem patologii. Podobno rzadko wychodzi z laboratorium, a chorymi interesuje się tylko wtedy, gdy są już post mortem albo w bardzo małych kawałkach.

— Horrantor! — warknął Bowab. — Masz tyle taktu, co pijany Kelgianin!

— Przepraszam — mruknął olbrzym. — Może źle dobrałem słowa. Patrzcie, wychodzą.

Pierwsza pojawiła się kelgiańska pielęgniarka z noszami. Ruszyła prosto ku wyjściu z oddziału. Osłona noszy była zamknięta. Za nią podążyli Thornnastor, Medalont i Leethveeschi. Parawan uniósł się, ukazując Liorena stojącego obok łóżka i wpatrującego się wszystkimi czterema oczami w puste posłanie. Gdy w końcu się ruszył, nie poszedł za grupą.

— Idzie do nas — szepnął teatralnie Bowab. — Hewlitt, on chyba patrzy na ciebie.

Lioren rzeczywiście wpatrywał się w Ziemianina parą oczu, pozostałe kierując na Bowaba i Horrantora. Zatrzymał się przy łóżku.

— Przepraszam, przyjaciele, że przeszkadzam, ale chciałbym porozmawiać chwilę na osobności z pacjentem Hewlittem. Mogę?

— Oczywiście, Ojczulku — odparł Horrantor, a Bowab dodał: — Właśnie odchodziliśmy.

Lioren poczekał, aż tamci znajdą się nieco dalej, i zwrócił się do Hewlitta.

— Mam nadzieję, że wybrałem dobrą porę. Będzie pan skłonny ze mną porozmawiać?

Hewlitt nie odpowiedział natychmiast. Pierwszy raz widział Ojczulka z bliska, a obraz, który znalazł wcześniej w bibliotece, nie przygotował go odpowiednio na spotkanie z Tarlaninem. Fizjologicznie Lioren należał do klasy BRLH-czworonożnych istot o stożkowatym ciele poruszających się w postawie wyprostowanej. Na poziomie pasa wyrastały mu z tułowia cztery dalsze kończyny, kolejna czwórka zaś w okolicach szyi. Te najwyżej położone były też najdelikatniejsze. Wkoło głowy rozmieszczonych było równomiernie czworo oczu. Dzięki szypułkom każde mogło patrzeć w inną stronę. Dorosły Tarlanin powinien mieć osiem stóp, Lioren był jednak wyższy i cięższy niż przeciętny osobnik. Z bliska mógł onieśmielać. Po wypadkach ostatniej nocy Hewlitt wcale nie był pewien, co od niego usłyszy. Niemniej, zamiast czekać na pytania, sam zaatakował.

— Co jest z Morredethem?

Oblicze Tarlanina wydawało się równie nieodgadnione jak u Hudlarian.

— Nie wiemy. Niemniej czuje się dobrze. Nie ma żadnych problemów.

Hewlitt doskonale pamiętał, czym zajmuje się w Szpitalu Lioren, doskonale widział też puste łóżko. Spodziewał się podobnych słów pocieszenia i wcale nie pragnął ich usłyszeć.

Lioren poruszył jedną ze środkowych kończyn, aby włączyć ekran dźwiękowy. Odgłosy oddziału nagle gdzieś odpłynęły. Hewlitt nie miał pojęcia, który z otworów na głowie służy tej istocie za usta, ale przemawiała cicho i spokojnie.

— Mam wrażenie, że są trzy istoty odpowiedzialne w różnym stopniu za to, co się stało z pacjentem Morredethem. Hudlariańska pielęgniarka, ja i pan. Chciałbym zacząć od podsumowania pańskiego udziału. Hudlarianka wspomniała już panu, że cała wasza rozmowa była nagrywana. Dołączyliśmy ją do historii choroby. Stało się to bez waszej wiedzy i zgody, ponieważ przypadek należy do najbardziej niezwykłych. Medalont sądzi, że pańskie zeznania będą wartościowsze, jeśli nie dowie się pan od razu, co zaszło. Oficjalnie informuję, zatem, że wszystko, co pan mówi, jest rejestrowane, ale bardziej niż opisy zdarzeń interesują mnie pańskie odczucia i reakcja emocjonalna na ranę odniesioną przez pacjenta Morredetha. Czy odbiera pan widok takich blizn w jakiś szczególny sposób i czy chce pan o tym rozmawiać?

Hewlitt zaczął się uspokajać. Oczekiwał krytyki i dopiero teraz zrozumiał, że Ojczulek nie był wobec nikogo szorstki.

— Tak, ale proszę nie oczekiwać za wiele. Nie żywię do Morredetha żadnych uczuć poza współczuciem, normalnym w sytuacji, gdy kogoś spotyka nieszczęście. Kiedy odkryłem, jak bardzo został okaleczony, próbowałem pomóc mu rozmową o problemie, który dokuczał mi szczególnie, gdy byłem nastolatkiem i młodym mężczyzną. Musiałem niechcący powiedzieć coś niewłaściwego.

— W każdej trudnej sytuacji usiłujemy szukać właściwych słów — rzekł Lioren. — I część z tych, które pan znalazł, była bardzo na miejscu. Czy problem, o którym rozmawiał pan z Kelgianinem, został rozwiązany? Pańska historia choroby nie wspomina o partnerce ani o żadnej innej bliskiej relacji.

Hewlitt niezbyt rozumiał, dlaczego rozmowa zeszła na niego, ale odpowiedział.

— Nie został rozwiązany. Nie czuję się dobrze w kobiecym towarzystwie, chociaż uchodzę za atrakcyjnego i pierwsze moje reakcje są najzupełniej prawidłowe. Obawiam się nawrotu sytuacji kłopotliwych dla obojga partnerów i silnego bólu zamiast intensywnej przyjemności. Nie chcę tego więcej doświadczać. Dlaczego pyta pan mnie o te szczegóły? Czy potępia pan moje zachowanie? To już chyba bardziej kwestia etyki niż medycyny.

— Wbrew pozorom to jest pytanie medyczne — odparł bez wahania Lioren. — Jeśli jednak to dla pana zbyt trudny temat, proszę mi powiedzieć. Gdyby oczekiwał pan pomocy duchowej, służę i w tej materii. Znam całkiem dobrze doktryny wszystkich ważniejszych religii praktykowanych w Federacji. Interesowałaby mnie też pańska religia, o ile czuje się pan z jakąś związany. Jeśli nie, proszę się tym nie przejmować. Nie zamierzam prawić kazań ani nikogo nawracać. Zasadnicze pytanie zadałem natomiast, ponieważ z wykształcenia jestem lekarzem. Chociaż od dawna już nie pracuję w swoim zawodzie, czasem włączam się w dyskusje kolegów. Cudzy celibat zaś nic mnie nie obchodzi i nie moją sprawą jest chwalić go lub ganić.

— Przepraszam, Ojczulku, ale nie mam dziś ochoty na długie dyskusje. Co chce pan wiedzieć?

Lioren zagulgotał dziwnie i nader nieartykułowanie.

— Wszystko, co gotów będzie pan mi powiedzieć. Po pierwsze, wydaje się, że ciągle przeżywa pan to, co spotkało go w okresie dojrzewania, ale wcześniej powiedział pan już niemal wszystko na ten temat, na razie, zatem zostawimy tę sprawę. Obecnie interesuje mnie, czy były jeszcze inne epizody, które pana zaniepokoiły, chociaż lekarze uznali je za niewarte wzmianki. Sprawy mające konsekwencje na różnych polach. Pamięta pan coś takiego?

— Jeśli czegoś nie ma w mojej historii choroby, pewnie już o tym zapomniałem. Ilekroć działo się ze mną coś niemiłego, narzekałem. Długo i głośno.

Lioren milczał chwilę. Gdy znowu się odezwał, spoglądał na Hewlitta kompletem oczu. Nie było to przesadnie miłe.

— Jest pan bardzo dziwnym przypadkiem, pacjencie Hewlitt. Przesłuchałem pańskie rozmowy z Medalontem, Braithwaitem, hudlariańską pielęgniarką i trzema przyjaciółmi od kart oraz nocną rozmowę z Morredethem, w której wykazał się pan dużą wrażliwością, i uważam, że nie ma pan żadnych problemów osobowościowych. Wziąwszy pod uwagę wojnę, którą toczy pan od lat z medycyną, należy uznać, że pańska osobowość jest wyjątkowo stabilna i spójna. Jeśli jest tu jakiś problem emocjonalny, w co coraz bardziej wątpię, musiałby być tak głęboko schowany, że nie mielibyśmy szansy go znaleźć.

— Zawsze powtarzałem wszystkim, że to nie były twory mojej wyobraźni — zaczął Hewlitt.

Lioren nie pozwolił sobie przerwać.

— Poza tym jest pan wyjątkowo zdrowym okazem ziemskiego DBDG. Jeśli nie liczyć niewyjaśnionego zatrzymania akcji serca w wieczór przybycia do Szpitala, pańskie odczyty całkowicie mieszczą się w normie. Obecne gorsze samopoczucie wiąże się zapewne z nieprzespaną nocą. Nie wątpię, że myślał pan o Morredecie.

— Czyli w zdrowym ciele zdrowy duch — parsknął Hewlitt. W tej chwili gotów był się wypisać ze Szpitala, jak robił to już nieraz. — Dziękuję za jeszcze jedną udaną diagnozę. Co mam panu odpowiedzieć?

Tarlanin pochylił się nad łóżkiem i otworzył usta. Hewlitt po raz pierwszy ujrzał jego ostre zęby i poczuł oddech obcego na twarzy. Z dumą odnotował, że udało mu się pozostać na posłaniu. Jeszcze niedawno uciekłby z krzykiem. Tak, tutaj można było przywyknąć naprawdę do wszystkiego.

— Nie wiem — rzekł Ojczulek. — Cokolwiek. Wszystko. Coś, co ułatwi mi wgryzienie się w problem.

— Wgryzienie się? — spytał Hewlitt, spoglądając mu w paszczę. Zaśmiał się nerwowo. — Skoro o tym mowa, miałem trochę kłopotów z zębami. Jeszcze jako dziecko, na Etli, ale nie chodziło o nic ważnego. Gdy w wieku siedmiu lat zaczęły mi wyrastać pierwsze dwa stałe zęby, stare nie chciały wypaść. Bolało, ale bardziej obawiałem się, że nie dostanę pieniędzy obiecanych za każdy znaleziony mleczny ząb. Gdy z trzecim było to samo, nasz dentysta stracił cierpliwość i wyrwał wszystkie trzy mleczaki. Potem było już normalnie i premie za stare zęby czekały na mnie na poduszce. Ale nie wydaje mi się, aby to było istotne.

— Kto wie, co w pańskim przypadku może być istotne — powiedział Lioren. — Ale tutaj zgadzam się z panem. Czy jest jeszcze coś, co pan pamięta, a co nie znalazło się w historii choroby?

Im dłużej Hewlitt wysilał pamięć, tym więcej sobie przypominał. Kilka z tych wydarzeń znalazło się nawet w zapiskach, o czym wcześniej nie miał pojęcia. Reszta wydawała się nader nudna. Młodzieńcze wypryski na skórze, które zawsze szybko znikały, rozcięte przypadkiem palce, kilka guzów i wielokrotnie rozbite kolana. Wszystko goiło się błyskawicznie, nawet jeśli w pierwszej chwili wyglądało poważnie. Nigdy nie zakładano mu szwów.

— W młodości nie lubiłem lekarzy — oznajmił. — Zawsze chcieli mi przepisywać lekarstwa, po których czułem się gorzej. Z początku myślałem, że Medalont też tego spróbuje, ale okazał się dość rozsądny. Oprócz tego jednego wypadku, oczywiście. Mam mówić dalej, Ojczulku? Czy takich informacji pan szuka?

— Nie wiem, czego szukam, pacjencie Hewlitt. Albo nie poznaję tego, jeżeli już na to trafiłem. Jeśli jednak pańscy lekarze mówili prawdę i pan też nie kłamał, to biorąc pod uwagę aż dwa dziwne zdarzenia, w których uczestniczył pan od przybycia do Szpitala, zostaje nam tylko jedno wyjaśnienie. Nawet, jeśli jestem mniej skłonny je przyjąć, niż może pan to sobie wyobrazić.

Tarlanin jeszcze bardziej pochylił się nad łóżkiem. Hewlitt zaczynał się obawiać, że lada chwila Ojczulek straci równowagę i runie na niego.

— Należy pan do jakiejś sekty religijnej, pacjencie Hewlitt?

— Nie.

— Czy pańscy rodzice albo dziadkowie byli członkami jakiejś sekty? Choćby małej i nielicznej, ale za to nader pewnej swoich przekonań, dbającej o moralność i tak dalej? Czy ktokolwiek przekazywał panu w dzieciństwie zasady jakiejś wiary?

— Nie — powtórzył Ziemianin.

— Nie dał pan sobie dość czasu, aby przetrząsnąć pamięć. Proszę uczynić to teraz.

Lioren wyprostował się, ale trudno było orzec, czy oznacza to odprężenie czy raczej wzrost napięcia.

— Przykro mi, Ojczulku. Gdy wspomniał pan o wsparciu duchowym, a ja odmówiłem, byłem pewien, iż wie pan doskonale, jak daleko było mi zawsze do jakiejkolwiek religii. Dlaczego tak pan o to pyta? Nigdy nie wyznawałem żadnej wiary.

Gdy Lioren odpowiedział, Hewlitt podziękował losowi za wynalazek ekranu akustycznego, gdyż inaczej głos BRLH byłby słyszany chyba na drugim końcu oddziału.

— Pytam, bo w tej sytuacji to właściwe pytania. Głęboka wiara religijna potrafi czasem wywrzeć silny wpływ na kliniczny obraz pacjenta. Bezpośrednio zaś chodzi o to, co zrobił pan w nocy. Na skutek rozmowy z panem pacjent najpierw dostał konwulsji, chociaż wcześniej nic nie wskazywało na jakiekolwiek osłabienie organizmu. Pomógł pan siostrze podać mu środek uspokajający i nie minęła chwila, a stanęły oba serca pacjenta. Potem zrobiło się jeszcze dziwniej. Wezwany zespół reanimacyjny nie posiadał się ze złości — dodał Ojczulek nieco ciszej. — W ciągu dwóch dni drugi raz trafili na ten sam oddział, i znowu na darmo. Gdy zaczęli badać pacjenta, okazało się, że alarm był fałszywy. Nawet Thornnastor nic z tego nie rozumie, a to bardzo rzadkie u Diagnostyka z patologii. Kazał przenieść Morredetha do laboratorium, aby lepiej go zbadać. Sam Kelgianin zaś, że dodam na koniec, nie posiada się ze szczęścia, bo jego futro odrosło w jedną noc i jest teraz jak nowe. — Przerwał na chwilę. — Owszem, nasz szpital słynie z cudów. Ale cudów medycznych. Co mamy zrobić, gdy nagle trafia nam się cud prawdziwy? To, co się stało z Morredethem, to wypisz, wymaluj cudowne uzdrowienie. Nie potrafię wyjaśnić tego w żaden inny sposób. A pan, pacjencie Hewlitt?


ROZDZIAŁ PIĘTNASTY


W ciągu następnego tygodnia Hewlitt, co rusz dostrzegał, jak zmieniło się nastawienie wszystkich do niego. Nie mógł jednak narzekać. Starszy lekarz Medalont odzywał się doń rzadko i w ogóle nie poruszał jego przypadku. Siostra oddziałowa Leethveeschi zrobiła się niemal uprzejma. Hudlarianska pielęgniarka pozostała przyjaźnie nastawiona, chociaż była jakby mniej rozmowna. Gdy chciał zagrać z Horrantorem i Bowabem w trzyosobowego scremmana, obaj zaczęli się nagle jąkać. Zdawało się, że wszyscy chodzą wokół niego na paluszkach, jak mawiała kiedyś babcia Hewlitta.

Jedynym, który rozmawiał z nim zawsze i chętnie, był Lioren. Jego wizyty przeradzały się w długie dyskusje, często o podtekście religijnym. Przejawiany przez Hewlitta brak wiary powodował, że ich temperatura rosła niekiedy niebezpiecznie. On sam wolał nazywać je dysputami filozoficznymi. Tak czy owak, pozwalały mu przepędzać dni, miał też, o czym myśleć przed zaśnięciem. I to go cieszyło, nawet, jeśli Ojczulek nie był najciekawszym kompanem. Zwłaszcza w takich chwilach jak ta, kiedy znowu próbował skierować rozmowę na temat cudownej regeneracji futra Kelgianina.

— Gdy rozmawiałem z nim dzisiaj, powiedział, że patologia nic u niego nie znalazła — rzekł Lioren. — Nowy włos jest dokładnie taki sam jak wszystkie inne. Thornnastorowi kończą się już pomysły, co jeszcze zbadać, i pewnie niebawem odeśle go do domu. Morredeth prosił, abym przekazał panu pozdrowienia, na wypadek gdybyście się już nie zobaczyli. I podziękował za uzdrowienie, jakkolwiek pan to zrobił…

— Ale ja nic nie zrobiłem — przerwał mu Hewlitt. — Tylko go przytrzymałem. Opowiadałem panu.

— Owszem. Ale i tak jest wdzięczny. Też ma problemy z wiarą w cuda.

— Nie ma cudów — powiedział Hewlitt, nie po raz pierwszy zresztą. — Istnieją tylko prawa przyrody, których jednak często nie rozumiemy albo jeszcze nie odkryliśmy. Mnóstwo rzeczy, które robimy w każdej chwili, uznawano by kiedyś albo gdzieś za cud. Nie jest tak? Na przykład to — dodał, włączając komunikator i wystukując kod biblioteki. Miał nadzieję, że Lioren zrozumie aluzję i pójdzie sobie wreszcie, chociaż już parę razy okazał się zbyt uparty.

— Kilka wieków temu przekaz obrazu uznano by za cud, to prawda — zgodził się Ojczulek. — Morredeth bardzo się cieszy i jest dumny z nowego futra. Nalegał, abym sam go dotknął i przekonał się, jakie jest miękkie, grube i elastyczne. Na Tarli robimy takie rzeczy jedynie w bardzo intymnych sytuacjach, ale wobec prośby pacjenta nie mogłem stchórzyć. Dziwne wrażenie, trudne do opisania. Całkiem, jakby…

— Dziwne? — spytał Hewlitt. — Też tak pomyślałem, gdy przyszło mi dotknąć Horrantora. Medalont poprosił mnie o to tytułem eksperymentu. Miałem położyć dłonie na leczonej nodze Tralthańczyka, która podobno nie reaguje wystarczająco szybko na terapię. Obok stali Medalont, Leethveeschi, dwie orligiańskie pielęgniarki i jeszcze zespół reanimacyjny wezwany z góry na wypadek, gdyby znowu coś się działo. Wszystkim chyba ulżyło, gdy nie stało się dokładnie nic. Nawet Horrantor jakby odetchnął. Tak, więc przepraszam, ale nie było drugiego cudu.

— Nie ma, za co przepraszać — powiedział Lioren. — Czuję to samo, co oni. Cuda wprawiają mnie w zakłopotanie. Zaraz zaczynam szukać dowodów na to, że w ogóle się nie zdarzyły.

— Bo i nie ma cudów — powtórzył Hewlitt. — Możemy porozmawiać o czymś innym?

— Zazdroszczę panu takiej pewności — rzekł Lioren, załamując środkowe kończyny w geście, który innemu Tarlaninowi zapewne coś by powiedział. — A ja i tak zastanawiam się, czy w otchłaniach czasu i przestrzeni oraz trwających w równowadze sił stworzenia nie ma jednak miejsca na przypadkowy, mały cud. Tylko, dlaczego akurat tutaj?

Hewlitt pokręcił głową. Nie miał szans uciec od tematu kelgiańskiego futra i cudownych zjawisk.

— To się tutaj nie zdarzyło. Nie ma cudów, Ojczulku. Gdyby istniały, byłby to rodzaj defektu materii wszechświata. Po prostu w naszym uniwersum nie ma na nie miejsca.

— Ciekawe podejście — mruknął Lioren. — Sugeruje, że nasz akt stworzenia naznaczony jest niedoskonałością, skoro przewiduje cuda. Jeśli uznać istnienie najwyższego nadprzyrodzonego bytu, rodzi się pytanie, dlaczego miałby on stwarzać coś niedoskonałego.

— Nie wiem. Nie znam się na tym. Ale może ten wszechświat to tylko prototyp, wczesny model, który wymaga modyfikacji, a czasem i dostrojenia. Wtedy owe cuda byłyby znakiem takich właśnie ingerencji. Dzięki Bogu… o, przepraszam, to taka figura stylistyczna… Szczęśliwie nie dzieje się to zbyt często.

— Jeśli pan w to wierzy… — zaczął Lioren.

— Nie wierzę w to, Ojczulku. Snuję tylko dywagacje.

Tarlanin milczał chwilę.

— Jeśli ten wszechświat jest niedoskonały, to by sugerowało, że gdzieś i kiedyś w otchłani czasu zaistnieje także ten doskonały. Mógłby pan to rozwinąć?

— Nie miałem, kiedy tego przemyśleć — rzekł Hewlitt z uśmiechem. — To tylko taki pomysł. W odróżnieniu od tego wszystkiego, co znamy, tam panowałaby doskonałość. Nie byłoby praw przyrody, bo takie prawa same z siebie zawierają niedoskonałość. Nie byłoby czasu ani przestrzeni, żadnych fizycznych ani mentalnych ograniczeń, zatem cokolwiek by tam zaistniało, byłoby cudowne. Przypuszczam, że osoby religijne skłonne byłyby nazwać takie miejsce niebem.

— A dalej?

— Największy problem z religią jest taki, że brakuje wyjaśnienia, religijnego wyjaśnienia, skąd się bierze tyle zła, a dokładniej, tragedii, wypadków, katastrof naturalnych, chorób, patologii społecznych i tak dalej. Krótko mówiąc, skąd w naszym wszechświecie tyle cierpienia. Gdybyśmy uznali, że żyjemy w tworze niedoskonałym, nie mielibyśmy problemów z wyjaśnieniem tego wszystkiego. Szczególnie wobec oczekiwania, że po śmierci trafimy do miejsca doskonałego. Oczywiście to czysta herezja — dodał Hewlitt na koniec. — Mam nadzieję, że nie uraziłem tym pana, Ojczulku?

— Zgadzam się. Herezja i odstępstwo, ale wcale nie takie nowe. Moja praca wymaga obszernej wiedzy religijnej i znajomości religijnych praktyk z wielu światów. Przypominam sobie pisma ziemskiego teologa imieniem Augustyn, który miał zwyczaj dziwić się głośno wielu rzeczom. Specjalizował się w zadawaniu Bogu niewygodnych pytań. Jedno z nich brzmiało: „Gdzie byłeś, zanim stworzyłeś ten wszechświat?” Nic nie wiadomo o tym, by kiedykolwiek doczekał się odpowiedzi, przynajmniej wtedy, gdy żył na Ziemi. Pan poszedł nawet trochę dalej niż on, sugerując, że Stwórca zadbał najpierw o prototyp dzieła stworzenia, w którym wszyscy obecnie żyjemy. Nie jestem urażony ani nawet zdumiony, pacjencie Hewlitt — dodał. — Gdy chodzi o wierzenia różnych ras, nic chyba już mnie nie zdziwi. Chociaż… zbiorowość telfiańskich VTXM była tego nawet bliska. Odwiedziłem ich kilka dni temu. Wierzą oni, że zostali stworzeni na boski obraz i podobieństwo, a ich wszechmocny stwórca składa się z nieskończonej liczby małych, słabych i jednostkowo bezrozumnych bytów takich samych jak oni. Wspólnie byty owe tworzą byt najwyższy, do którego każdy Telfi kiedyś dołączy. Istoty, które rozwinęły inteligencję i cywilizację dzięki łączeniu się jednostek w ścisłe zbiorowości, nie mogą chyba widzieć tego inaczej. Trudno mi było jednak ogarnąć koncepcję nieskończonych bytów tworzących jeden byt. Oczywiście, wiele religii uznaje, że w każdej żywej istocie jest mała cząstka Boga… Kojarzy pan, jacy są Telfi?

— Trochę — odparł Hewlitt, starając się skorzystać z okazji i zmienić temat. — Znalazłem w bibliotece ich krótki opis. Żyją w grupach i kontaktują się telepatycznie, zlewając jednostkowe umysły w jeden. Żywią się twardym promieniowaniem, które na ich świecie jest normą, ponieważ krąży on blisko gwiazdy macierzystej. Na swoich statkach kosmicznych muszą umieszczać sztuczne źródła promieniowania. Czasem ulegają one awarii, a wtedy załoga, jeśli ma szczęście, trafia tutaj. Są jednak silnie radioaktywni i zwykły człowiek nie przeżyje takiego spotkania. Używacie przy nich komunikatorów czy ubrań ochronnych?

— Dziękuję za sugestię, że jestem kimś niezwykłym — powiedział Ojczulek i chrząknął nieartykułowanie. — Odpowiedź na oba pytania brzmi „Nie”. Tylko laicy uważają, że nie można się zbliżyć do Telfi bez grubych osłon czy skafandrów. Gdy znajdą się na kilka dni w środowisku pozbawionym promieniowania, słabną trochę z głodu, ale ich radioaktywność spada do niegroźnego poziomu. Stosujemy tę metodę w razie klinicznej potrzeby. Można ich wówczas dotknąć, co zdarzyło mi się nawet zrobić. To jest pacjent, który naprawdę potrzebuje cudu.

Było jasne, że Ojczulek naprawdę współczuje Telfi. Hewlitt rozumiał go, ale w ten sposób znowu wrócili do cudów. Trudno.

— Jeśli myśli pan, że położę dłonie na Telfi, proszę o tym zapomnieć — rzekł Hewlitt. — Podobno najlepszą metodą wywołania cudu jest modlitwa. Cud powinien być zdarzeniem niespodziewanym i niezależnym od chęci współdziałania takiego heretyka jak ja. Jeśli pan tak nie uważa, Ojczulku, to, w co pan właściwie wierzy?

— Nie mogę odpowiedzieć — oznajmił Lioren. — Nie przysłużyłbym się pacjentom, gdybym zaczął wyjawiać swe przekonania. W ramach pracy muszę oddzielać własne przekonania od obowiązków.

— Ale dlaczego? Jaka byłaby to różnica, gdyby przedstawił pan swoje poglądy religijne niewierzącemu?

— Nie wiem i to właśnie jest problem — powiedział Ojczulek. — Znam dokładnie ponad dwieście religii, które są albo były praktykowane w Federacji. Moim zadaniem jest wysłuchać każdego ze współczuciem, pocieszyć, dodać odwagi. Czasem towarzyszyć po prostu nieuleczalnie chorym albo mającym bardzo poważne kłopoty. Z racji mojej przeszłości, którą chyba pan już zna, ale przez uprzejmość o niej nie mówi, znajdą się i tacy, którzy będą chcieli czegoś więcej. W ciężkich chwilach gotowi są zaufać mi i wierzą, że ja zawsze wiem wszystko najlepiej. Szukają czegoś w rodzaju religijnej pewności, której ja mam być źródłem. Nie wolno mi tego robić, gdyż byłoby to wykorzystywanie ich strachu i zagubienia dla kierowania na taką czy inną drogę. Cokolwiek powiemy o rozmaitych religiach, nie mogę wskazywać żadnej z nich jako tej jednej prawdziwej. Raz już zabawiłem się w Boga i to wystarczy. — Znowu chrząknął coś niezrozumiale. — Z niewierzącymi staram się uważać podwójnie. Czułbym się fatalnie, gdyby na skutek rozmów ze mną zwrócił się pan kiedyś ku jakiejś religii.

— To byłby prawdziwy cud — rzekł Hewlitt ze śmiechem.

Lioren chciał coś powiedzieć, ale nie zdążył. Nagle obok nich pojawiła się Leethveeschi i wskazała wejście do sali.

— Pacjencie Hewlitt, ma pan gości. Diagnostycy Thornnastor i Conway, starsi lekarze Medalont i Prilicla oraz patolog Murchison. Chcą się z panem zobaczyć. Biorąc pod uwagę fakt, że dawno nie widziałam naraz tylu medycznych znakomitości, zapewne nie zostanie pan u nas długo. Ojczulku, Prilicla przeprasza, że przeszkodził wam w rozmowie, i pyta, czy mógłby pan się odsunąć od pacjenta i zaczekać wraz z pozostałymi, aby pańska obecność nie zakłóciła badania.

— Oczywiście — odpowiedział Lioren.

Hewlitt odprowadził go wzrokiem, gdy szedł w stronę grupy stojącej — a w jednym wypadku polatującej — obok drzwi. Nie zwrócił prawie uwagi na Diagnostyków, a nawet na uderzająco piękną kobietę, która musiała być patolog Murchison. Patrzył na wielką i zapewne bardzo kruchą istotę, która leciała w jego kierunku, poruszając trzema parami półprzezroczystych skrzydeł.

Poczuł lekki podmuch, gdy zatrzymała się nad jego łóżkiem. Hewlitt zawsze nie cierpiał owadów. Im były większe, tym szybciej usuwał je z pola widzenia. Ten jednak był tak delikatny i piękny, że Ziemianin zapomniał języka w gębie.

— Dziękuję, przyjacielu Hewlitt — powiedziało stworzenie, wydając kilka cichych treli i kląśnieć, które brzmiały jak muzyka. — Twoje emocje są dla mnie bardzo miłe i czuję się skomplementowany. Jestem Prilicla.

— Co… — spytał Hewlitt, odzyskując głos — co dokładnie zamierzasz mi zrobić?

— Zrobiłem już wszystko, co było konieczne, przyjacielu Hewlitt — odparł skrzydlaty. — Nie ma powodów do niepokoju.

Pozostali musieli usłyszeć jego słowa, bo podeszli bliżej. Gdy zebrali się wkoło łóżka, Prilicla odezwał się głośniej:

— W tej chwili umysł pacjenta Hewlitta nie wykazuje żadnych anomalii. Tak samo jak podczas badania pacjenta Morredetha, który może zostać bez zwłoki odesłany do domu. Wyczuwam wasze rozczarowanie i wcale mnie ono nie dziwi. Przykro mi. Z tego, co widzę, z pacjentem jest wszystko w porządku. Przyjacielu Hewlitt — spytał, lądując w nogach łóżka — nie masz nic przeciwko wycieczce na pokładzie statku szpitalnego?

Prilicla zadrżał nagle i Hewlitt zrozumiał, że najwyraźniej wyczuł jego rozczarowanie i rozgoryczenie.

— Nie próbuj mnie pocieszać, do licha — powiedział. — Uważasz, że jestem zdrowy, i mnie też chcesz odesłać do domu.

— Niedokładnie — rzekł Prilicla. — Tym razem statek szpitalny zabierze pacjenta ze Szpitala na miejsce, gdzie wszystko się zaczęło.


ROZDZIAŁ SZESNASTY


Wprawdzie pobyt na oddziale siódmym pozwolił Hewlittowi wyleczyć się z ksenofobii, jednak z ulgą stwierdził, że większość załogi statku stanowią Ziemianie.

Jak szybko się dowiedział, podczas wykonywania zadań niemedycznych dowodził nim bardzo poważny młody oficer, major Fletcher, któremu podlegało trzech poruczników Korpusu Kontroli: Haslam, Chen i Dodds. Byli odpowiedzialni kolejno za łączność, siłownię i astrogację. Nie mogąc opuszczać pokładu szpitalnego, nie miał z nimi większego kontaktu. Oni też rzadko zapuszczali się na te tereny, chyba, że wymagała tego nagła potrzeba. Gdy statek przystępował do akcji ratunkowej, dowodzenie przejmował najstarszy lekarz zespołu, którym okazał się Cinrussańczyk Prilicla, empatyczny GLNO.

Ku miłemu zaskoczeniu Hewlitta jego zastępcą była patolog Murchison. W skład zespołu wchodzili także Kelgianka Naydrad, specjalista od trudnych akcji ratunkowych, oraz doktor Danalta, istota klasy TOBS zarówno najbardziej niezwykła, jak i dziwnie bliska Hewlittowi.

Danalta był zmiennokształtnym, który umiał przybrać postać każdej istoty i uwielbiał się tym popisywać. Najczęściej wszakże przypominał wielką gruszkę, która zalegała zieloną masą na pokładzie, dyżurując obok łóżka śpiącego pacjenta. W razie potrzeby wypuszczał z siebie wielkie oko i samotne ucho.

Hewlitt nie musiał tkwić wyłącznie w łóżku. Poza normalnymi okresami snu mógł się poruszać po całym pokładzie medycznym.

Pierwszego dnia przeszedł badania obejmujące także pobranie próbek tkanek stałych oraz krwi. W trakcie tych zabiegów cały zespół stał wokół jego łóżka, okazując przerażającą wręcz gotowość pospieszenia z pomocą, gdyby cokolwiek poszło nie tak. Poza tym nic z nim nie robili. Następne dwa dni upłynęły na zadawaniu mu niezliczonych pytań i stosowaniu wszelkiej maści uników, byle tylko nie zadośćuczynić jego ciekawości.

Patolog Murchison nie tylko należała do tego samego gatunku, co Hewlitt, ale ucieleśniała jego wyobrażenia o tym, jak powinien wyglądać medyczny anioł stróż. Gdy wypadł jej kolejny dyżur, Ziemianin spróbował nieśmiało zagadnąć ją w nadziei, że może, chociaż ona będzie skłonna wyjawić cel całej tej imprezy.

Nie musiał przy tym akurat w pełni panować nad swoimi emocjami, gdyż Prilicla znajdował się poza zasięgiem pola empatycznego.

— Wszyscy zadają mi te same pytania, co Medalont i lekarze, których spotykałem przez całe lata badań. Chciałbym wam pomóc, ale jak mam to zrobić? Na dodatek nie odpowiadacie na moje pytania i nie komentujecie mojego stanu. Co waszym zdaniem ze mną jest? Dlaczego nie chcecie powiedzieć mi, co zamierzacie ze mną zrobić?

Patolog obróciła się wraz z fotelem stojącym przy konsoli diagnostycznej i oderwała wzrok od wielkiego ekranu ukazującego coś w rodzaju przekroju przez żyłkowany czerwienią różowy marmur. Zapewne była to próbka jakiejś tkanki ze zmianami chorobowymi.

Może chce zanudzić mnie tymi obrazami, abym wreszcie zasnął, pomyślał Hewlitt.

Kobieta westchnęła przeciągle.

— Ta ostatnia informacja ma zostać przekazana na jutrzejszej odprawie zaraz po lądowaniu, ale skoro pański stan nie zmienił się przez ostatnie trzy dni, chyba nie ma powodu, aby dłużej cokolwiek przed panem ukrywać. Chociaż raczej nie spodoba się panu to, co powiem, gdyż…

— To złe wieści? — przerwał jej Hewlitt. — Chyba i tak wolałbym wiedzieć.

— Jeśli chce pan się czegoś dowiedzieć, proszę nie przerywać. To mi przeszkadza.

Trudno, pomyślał Hewlitt.

— Przepraszam, słucham.

Murchison skinęła głową i podjęła wątek.

— Nie ma dobrych ani złych wieści. W zasadzie w ogóle nie ma nic nowego. Po pierwsze, zadajemy panu ciągle te same pytania w nadziei, że znajdziemy coś, co umknęło Medalontowi i innym albo czego przez przeoczenie wcześniej pan nie powiedział. Coś, czego moglibyśmy się uczepić. Prilicla mówi, że nie jest pan osobą skłonną do kłamstwa, ale jak dotychczas prawda też nam nie pomogła. Jeśli chodzi o drugie pytanie, mogę powiedzieć, że z tego, co na razie wiemy, nic panu nie jest. Mamy przed sobą zdrowego mężczyznę ziemskiej klasy DBDG, i to wszystko. — Wzięła głęboki wdech, aż jej biały strój wypełnił się niebezpiecznie, udowadniając, że i ona jest zdrową kobietą. — W typowych okolicznościach powinniśmy uznać pana za hipochondryka z problemami emocjonalnymi i odesłać do domu z sugestią, aby nie marnował pan więcej czasu lekarzy… — Uniosła zgrabną dłoń. — Nie, proszę nie podnosić sobie ciśnienia. Nie zamierzamy pana odesłać. Nie zrobimy tego, dopóki nie znajdziemy wyjaśnienia objawów chorobowych opisanych w pańskiej historii i niedawnego, niewytłumaczalnego wyleczenia Morredetha, co nie musi, ale może być z panem powiązane. Chcemy znaleźć ten związek, o ile istnieje, a szukać będziemy tam, gdzie zaczęło się pańskie życie, na Etli. Licząc na pańską pomoc, radę i pamięć, postaramy się odtworzyć jak najwięcej z tego, co się z panem działo. Tak, więc, odpowiadając na trzecie pytanie — dodała z uśmiechem — absolutnie nie wiemy, co z panem zrobić.

— Chętnie pomogę — oświadczył Hewlitt. — Obawiam się jednak, że moje wspomnienia z dzieciństwa mogą nie przydać się na wiele. Bierzecie to pod uwagę?

— Według psychologii pańskie wspomnienia są bliskie doskonałości. Podobnie jak wiele innych rzeczy w panu. A teraz, pacjencie Hewlitt, proszę już spać i dać mi pracować.

— Postaram się. A co pani robi?

Murchison znowu westchnęła.

— Porównuję serię powiększonych skanów tkanki mózgowej DBDG i innych ras z pańskim mózgiem w nadziei znalezienia jakichś różnic albo anomalii, które wyjaśniłyby, jak pan robi to, co robi. Albo innych odpowiedzialnych za to czynników. Nie spodziewam się znaleźć mózgowego ośrodka czynienia cudów, ale muszę spróbować. A teraz proszę spać.

Kilka minut później sama jednak podjęła rozmowę.

— Jest pan pewien, że powiedział nam wszystko? Nie było żadnych wypadków, drobnych, wręcz trywialnych, które uznał pan za niewarte wzmianki? Na przykład takich jak ta historia z zębami? A co z kontaktami z chorymi, zarówno u pana w domu, jak i w pracy? Historia choroby nie wspomina ani słowem o tym, jaki pan ma zawód ani co robił. Miał pan kontakt ze zwierzętami innymi niż koty? Takimi, które były chore albo przeszły chorobę. I czy były…?

— Myśli pani o moich owcach? — spytał Hewlitt.

— Mogą być owce. Proszę o nich po kolei opowiedzieć.

— Trochę ich wiele na taką opowieść.

— Jest pan pasterzem? — spytała. — Nie myślałam, że w obecnych czasach jeszcze istnieją. Słucham.

— Nie byłem, ale trafiają się — odparł Hewlitt. — Pasterstwo jest rzadkim, wąsko wyspecjalizowanym i dobrze płatnym zawodem, szczególnie, gdy ktoś pracuje dla mnie. Odziedziczyłem interes rodzinny po dziadkach. Mój ojciec był ich jedynym synem i wolał służbę w kosmosie. Gdy zginął w katastrofie, zostałem ostatnim z Hewlittów. W historii choroby nie ma o tym wzmianki, bo na Ziemi chyba wszyscy wiedzą, kim jestem i co robię. Prowadzę Hewlitt Tailor.

— Chyba powinno to zrobić na mnie wrażenie? — spytała Murchison. — Przykro mi, ale nie urodziłam się na Ziemi.

— Podobnie jak blisko dziewięćdziesiąt procent obywateli Federacji — powiedział Hewlitt. — Nie czuję się urażony. To niewielka, ale bardzo ekskluzywna kompania odzieżowa, która zaopatruje całą Ziemię i Księżyc. Dostarcza ręcznie szyte ubrania robione na specjalne zamówienie, zawsze z oryginalnych, ręcznie tkanych tweedów albo najlepszej czesanej wełny. W dobie tanich syntetyków niektórzy gotowi są wydać majątek na nasze ubrania. Czasem próbują nawet wręczać łapówki, aby trafić na listę oczekujących. Jednak mimo bardzo wysokich cen zysk nie jest ogromny. Musimy sami utrzymywać stada owiec i innych zwierząt, z których pozyskuje się runo. Niektóre to gatunki chronione. Strzyżemy je co jakiś czas, a surowiec trafia do tkalni, które dostarczają nam materiał. Nie uwierzy pani, ile może kosztować utrzymanie takich zwierząt i zapewnienie im opieki weterynaryjnej. W ramach obowiązków odwiedzam nasze farmy i pastwiska oraz badam jakość wełny przed strzyżeniem. Ale dbamy o owce na tyle, aby nie chorowały, zatem nie o to chodzi. Ta informacja raczej się nie przyda, prawda?

— Chyba nie — zgodziła się Murchison. — Ale to ciekawe. Będziemy musieli nieco się nad tym zastanowić.

— Nie jestem też krawcem, tylko nienagannie ubranym szefem firmy. Oczywiście poza tym czasem, gdy paraduję w szpitalnej koszuli.

Murchison uśmiechnęła się i pokiwała głową.

— Wszyscy zastanawialiśmy się, dlaczego tak mało pilny pacjent jak pan trafił do naszego szpitala. Teraz rozumiem, że mogło dojść do tego za sprawą któregoś z pańskich wysoko postawionych klientów. Na przykład znanego lekarza, który chciał się dostać na listę oczekujących.

— Niemniej na pewno nie miał wystarczających wpływów, aby załatwić mi statek w rodzaju Rhabwara — rzekł Hewlitt. — Czy naprawdę jestem aż tak ważny?

Brak reakcji Murchison uświadomił mu, że nie uzyska odpowiedzi.

— Dość już pytań — stwierdziła z uśmiechem. — Pacjencie Hewlitt, może pan nawet liczyć owce, jeśli pan chce, ale proszę spać.

Spoglądała na niego, aż zamknął oczy. Potem usłyszał, że znowu zaczęła stukać w klawiaturę. Poza tym na statku panowała cisza, tylko gdzieś z części dziobowej dobiegały przez kanały wentylacyjne odległe, ledwie słyszalne głosy załogi. Normalnie pewnie w ogóle nie dałoby się ich wychwycić. Minuty dłużyły się Hewlittowi niby godziny. Starał się o niczym nie myśleć, ale nie mógł zasnąć. Łóżko było bardzo wygodne, on jednak wiercił się ciągle i ciągle coś było nie tak. W końcu uznał, że nie ma, co dłużej się męczyć.

— Nie śpię — powiedział, otwierając oczy.

— Przez ostatnie dwie godziny odczyty twierdziły to samo — przyznała Murchison, pokrywając irytację uśmiechem. — Ale zawsze to miło uzyskać werbalne potwierdzenie. I co mam z panem zrobić?

Pytanie było retoryczne i nie próbował na nie odpowiadać.

— Nie mogę panu niczego podać, czyli środki nasenne odpadają. Rhabwar nie ma kanałów rozrywkowych, bo nasi pacjenci rzadko mają ochotę na rozrywkę. Za godzinę zmieni mnie Danalta. Może pan spędzić resztę nocy, podczas gdy nasz kolega będzie zmieniał kształty, ale nie wiem, czy to najlepszy pomysł. Najciekawszym materiałem, jaki mamy na pokładzie, są chyba dzienniki z poprzednich operacji. Mogę puścić je panu na głównym ekranie. Znajdzie pan też trochę informacji, które mogą się przydać podczas jutrzejszej odprawy na Etli.

— I zasnę przy tym?

— Bardzo wątpliwe — odparła. — Proszę unieść oparcie, aż będzie pan widział cały ekran bez zginania karku. Dobrze? To zaczynamy…

Przed wejściem na pokład Hewlitt miał czas, aby połączyć się z biblioteką i poprosić o podstawowe informacje o Rhabwarze, wiedział już więc, że to specjalny statek szpitalny przeznaczony do akcji ratunkowych w próżni. Jego zadaniem było odnaleźć rozbitków i udzielić im wszelkiej niezbędnej pomocy. Powstał głównie z myślą o nieznanych jeszcze Federacji rasach. Gdy sygnał przychodził z możliwej do rozpoznania jednostki, prościej było wysłać statek z rodzinnej planety załogi, z lekarzami tej samej rasy i stosownym sprzętem.

Rhabwar przyjmował na pokład tych, o których nic wcześniej nie wiedziano. Była to trudniejsza, a czasem również bardziej niebezpieczna praca. Obcy mógł być nie tylko ranny, ale i niezdolny do logicznego myślenia. Niekiedy przerażony, w szoku albo zagubiony. Ten i ów wpadał w panikę na widok całkiem nieznanych istot, które spieszyły mu na ratunek. Dlatego właśnie w załodze Rhabwara znajdował się ekspert od obcych technologii oraz specjaliści od pierwszych kontaktów. No i lekarze.

Poza misjami specjalnymi statek pełnił zwykłe dyżury, reagując na normalne wezwania o pomoc. Czasem chodziło o uszkodzone jednostki, czasem o klęski ogarniające całe planety. Relacje z misji były wciągające, chociaż — bywało — jeżyły też włos na głowie. W zdecydowanej większości wymagały nietypowych rozwiązań.

Hewlitt słyszał, jak Murchison mówiła wcześniej do Naydrad, że obecna okaże się zapewne najdziwniejsza i najmniej niebezpieczna ze wszystkich.

Słuch ogólnie miał dobry, przy innych okazjach dowiedział się, zatem trochę o problemach, które załoga napotkała podczas poprzednich wypraw: o istotach zwanych Dewatti, o ciężarnym Gogleskaninie imieniem Khone, o Niewidzących i ich niewiarygodnie dzikich sługach, Obrońcach Nienarodzonych. Niewiele zrozumiał z tych wzmianek, które teraz zaczynały się układać w pewną całość. Widział obrazy zniszczonych statków i dryfujące w próżni wraki ze zwłokami na pokładach. Zobaczył też najróżniejsze, ledwie żywe istoty zajmujące łóżka na tym pokładzie, w tym i jego łóżko.

Murchison miała rację. Przy tym nie można było zasnąć. Starał się nawet nie mrugać za często, aby czegoś nie stracić. Nie zauważył ani przybycia Danalty, ani wyjścia Murchison. Przestał się wpatrywać w ekran dopiero wtedy, gdy zapalono światła. Chwilę później ekran pociemniał, a Hewlitt poczuł podmuch skrzydeł Prilicli, który unosił mu się nad głową.

— Dzień dobry, przyjacielu Hewlitt — powiedział Cinrussańczyk. — Wyszliśmy już z nadprzestrzeni i za pięć godzin będziemy lądować. Wyczuwam u ciebie wysoki stopień zmęczenia, chociaż wcale nie masz ochoty się do niego przyznać. Lepiej, żebyś nie ziewał podczas odprawy, spróbuj więc się odprężyć i oczyścić umysł. Jeśli zamkniesz teraz oczy na dziesięć sekund, na pewno zaśniesz. Zaufaj mi.


ROZDZIAŁ SIEDEMNASTY


Rhabwar został zbudowany w układzie delty i miał charakterystyki lotne lekkiego krążownika Korpusu Kontroli, tyle, że nie zamontowano na nim uzbrojenia. Był największą jednostką zdolną do manewrowania w atmosferze i mógł lądować na powierzchni planety z minimalnymi skutkami dla środowiska. W tym wypadku nie było to akurat istotne, bo o ile Hewlitt zdołał się zorientować, okolica, którą pamiętał z dzieciństwa, nie zmieniła się wiele. Wciąż była zarośniętym chwastami rumowiskiem o rozrzuconych tu i ówdzie przerdzewiałych wrakach. W trakcie podchodzenia ku otwartemu obszarowi między jego dawnym domem a kępą drzew nad rozpadliną zdołał wytyczyć palcem na ekranie drogę przebytą podczas dziecięcej wyprawy.

Odprawę zorganizowano na pokładzie medycznym, ponieważ było to największe pomieszczenie na statku. Obecny był cały zespół medyczny, zjawił się kapitan Fletcher. No i był też Hewlitt. Z ekranu spoglądał na nich szarawy futrzak, pułkownik Shech-Rar, dowódca miejscowej bazy Korpusu. Orligianin sprawiał wrażenie bardzo zajętego i niecierpliwego oficera.

— Sława wyprzedza pana, doktorze — powiedział, zanim Prilicla zdołał dokończyć swe przyjacielskie powitanie. — Podobnie słyszeliśmy już sporo dobrego o Rhabwarze. Ale nie marnujmy czasu. Szpital zażądał, bym współpracował z wami ściśle podczas wszystkich prac. Na czym ma polegać wasza misja, jak długo potrwa i czego będziecie potrzebować?

Hewlitt, który został przedstawiony jako niemedyczny doradca, zastanowił się, czy oficer nie miał przypadkiem zbyt często kontaktu z Kelgianami, a zbyt rzadko z Cinrussańczykami. Chyba, że sam z siebie nie bardzo umiał się zachować.

— Niestety, pułkowniku, nie zostałem upoważniony do szczegółowego przedstawienia celów naszej misji — rzekł Prilicla tym samym przyjaznym tonem. — Mogę tylko powiedzieć, że to dochodzenie w sprawie pewnych zdarzeń, które rozegrały się ponad dwadzieścia lat temu i mogły się wiązać z projektem, jaki prowadzimy obecnie w Szpitalu. Nie chodzi o bezpieczeństwo Federacji, tajemnicę urzędową czy cokolwiek w tym rodzaju, do czego oczywiście winien pan mieć pełen dostęp, ale raczej o kwestie etyki lekarskiej, która nie pozwala wyjawiać spraw związanych z prywatnym życiem pacjentów. Gdy tylko zakończymy prace i sformułujemy wnioski, zostaną one panu przekazane.

— Czy istnieje ryzyko, że wasze działania narażą na szwank zdrowie mojego personelu albo mieszkańców? — spytał Shech-Rar. — Pamiętajcie, co tu się kiedyś stało. Już wiele lat temu zdołaliśmy usunąć ślady tamtych zaraz, ale nie przysłuży nam się ten, kto zacznie teraz przypominać ludziom o ponurych czasach. Samo zapewnienie, że chodzi o sprawy medyczne, to dla mnie za mało, doktorze. Może mi pan obiecać, że nie poczynicie żadnych nierozważnych kroków?

— Tak — odparł Prilicla.

Shech-Rar pokazał zęby, ale Hewlitt nie wiedział, czy miał to być uśmiech czy raczej skrzywienie.

— Prosta odpowiedź. Dobrze. Niemniej, gdy statek taki jak Rhabwar przybywa z tajną misją, musi to budzić ciekawość. Również moją. Ale nieważne, doktorze. Czego dokładnie pan ode mnie oczekuje?

Prilicla przeszedł do szczegółów. Gdy skończył po kilku minutach, oficer wyraźnie nie był zadowolony.

— Trafiłem tutaj pięć lat po opisanych przez pana zdarzeniach — powiedział. — Osobiście, więc się tym nie zajmowałem. Wypadek ślizgacza, o którym mowa, został dogłębnie zbadany. Komisja ustaliła, że po części był on skutkiem złych warunków atmosferycznych, na które nałożyła się awaria systemu zasilania i sterów maszyny. Błąd popełnił też pilot, gdyż nie zaczekał na poprawę pogody. Możecie otrzymać kopię raportu komisji do badania wypadków lotniczych. Na marginesie dodam, że nigdy nie mogłem zrozumieć, dlaczego młodzi ludzie, mający przed sobą całe życie, bywają tak lekkomyślni i tak łatwo podejmują ryzyko, podczas gdy starsi są o wiele ostrożniejsi, chociaż zostało im mniej czasu. — Parsknął, zapewne poirytowany implikacjami własnej dygresji. — Niezależnie od niejawnego charakteru misji muszę dodać, że przybycie Rhabwara i waszego zespołu jest dobitnym świadectwem, iż chodzi o coś nad wyraz ważnego. Niemniej, jeśli wasze śledztwo doprowadzi do odkrycia zaniedbań albo innych uchybień w zachowaniu i pracy moich podkomendnych, nie zezwolę na ich przesłuchanie bez oficjalnego potwierdzenia, że Korpus Kontroli podejmuje się reprezentowania ich interesów. Czy to jasne, doktorze?

Kruche ciało empaty zadrżało, jakby Prilicla wyczuwał emanującą z ekranu złość Shech-Rara.

— Zapewniam pana, pułkowniku, że to nie ten rodzaj śledztwa. Potrzebujemy zgody na zbadanie okolic, w których nastąpiły interesujące nas wypadki. Chcielibyśmy także porozmawiać z osobami, które miały wówczas z nimi coś wspólnego, o ile przebywają jeszcze na Etli i cokolwiek pamiętają. Niczego więcej nie zamierzamy robić. Znamy orientacyjne daty wszystkich zdarzeń, ale pańska pomoc przyda się przy identyfikacji określonych osób. Na razie nie znamy nawet ich nazwisk.

— Te informacje znajdują się w notatkach sporządzonych przez mojego poprzednika — rzekł pułkownik. — Proszę zaczekać.

Na ekranie pojawił się emblemat Korpusu, sugerujący, że oczekiwanie nie powinno być długie. Wszyscy na pokładzie milczeli, nie chcąc zaczynać rozmowy, która mogła w każdym momencie zostać przerwana. I rzeczywiście, po chwili Shech-Rar powrócił.

— Interesujące was nazwiska to Stillman, Hamilton i Telford. Major Stillman, który był wówczas porucznikiem chirurgiem, przeszedł już na emeryturę, ale nadal jest zatrudniany przez bazę na Etli jako doradca do spraw kulturowych, podobnie zresztą jak doktor Hamilton, cywilny specjalista od stomatologii obcych. Kapitan Telford, w owym czasie starszy oficer medyczny bazy, został trzy lata temu przeniesiony na Duthę. Pełniący jego obowiązki porucznik Krack-Yar udostępni wam odpowiednie zapisy szpitalne.

— Sprawa nie wymaga aż tego, byśmy się udawali na Duthę — oznajmił Prilicla. — Wobec braku osoby zajmującej konkretne stanowisko zadowolimy się kopiami sporządzonych wówczas zapisów i raportów. Prosilibyśmy o ich dostarczenie, gdy tylko będzie pan mógł się tym zająć, pułkowniku.

Shech-Rar zwrócił się do kogoś, kto stał poza polem widzenia kamery, i pokiwał głową.

— Kwadrans to nie będzie za długo?

— Widzę, że nie marnuje pan czasu, pułkowniku — rzekł Prilicla. — Dziękuję, to będzie akurat.

— Wyślę wam wszystko, co potrzebne, ale jeszcze mniej czasu stracicie, jeśli poprosicie majora Stillmana, aby został waszym przewodnikiem. Może zabrać was w każde z tych miejsc i przedstawić odpowiednim osobom. A potem, mam nadzieję, powiedzieć mi, co właściwie tu robicie…

Hewlitt uznał, że bez dwóch zdań, pułkownik spędził sporo czasu między Kelgianami.

— Dom, o którym pan wspomniał, nie jest już zamieszkiwany przez Ziemian. Nadal chcecie go odwiedzić?

Wiszący w powietrzu Cinrussańczyk jakby się zachwiał, ale zaraz powrócił do równowagi.

— Tak, pułkowniku. Chociażby po to, aby przeprosić jego mieszkańców, że Rhabwar wylądował nieproszony zaraz za płotem.

Jako istota nad wyraz czuła na cudze emocje Prilicla zawsze starał się tak postępować, aby nie zrobić ani nie powiedzieć niczego, co mogłoby u kogoś wywołać złość albo niepokój. Sam by wtedy ucierpiał. Pułkownik był wprawdzie bardzo daleko, jednak odruch był chyba u Prilicli silniejszy. Z drugiej strony, jak kilka razy już zauważył Hewlitt, skrzydlaty potrafił niekiedy naginać prawdę do swoich potrzeb. Zdaje się, że to była jedna z tych sytuacji.

— Major Stillman stawi się w śluzie statku za trzy godziny — oznajmił pułkownik. — Czy jest coś, czego ode mnie oczekujecie, doktorze?

Prilicla nie zdążył się nawet odezwać, gdy połączenie zostało przerwane.

— Mógłbym was tam zaprowadzić i bez pomocy Stillmana — powiedział Hewlitt. — A swoją drogą, dlaczego chcecie zajrzeć do domu? Tak naprawdę, nie biorąc pod uwagę tej uprzejmej formułki, którą usłyszał pułkownik.

— Gdybyśmy zrezygnowali z pomocy miejscowego oficera Korpusu, przyjacielu Hewlitt, pułkownik byłby pewien, że próbujemy coś ukryć — wyjaśnił Prilicla. — A tymczasem niczego nie ukrywamy, bo sami nie wiemy nawet, co by to mogło być. Może poza naszym zakłopotaniem. Nie mam żadnych istotnych powodów, aby odwiedzać dom, jeśli nie liczyć nadziei, że może coś komuś tam przyjdzie do głowy. Albo się przypomni. Wyczuwam twoje niedowierzanie połączone z niezadowoleniem. Być może oczekiwałeś konkretniejszego powodu, ale naprawdę nie mam pojęcia, co tam znajdziemy. Jeśli cokolwiek. A teraz powróćmy do zasadniczej odprawy…

Może i nie wiedzą, czego szukają, pomyślał Hewlitt, ale są jak nikt wyposażeni i przygotowani do wszelkich poszukiwań. Z jego autotranslatora dobiegała w zasadzie zwykła mowa, ale przez nasycenie terminami fachowymi była dlań w znacznej części niezrozumiała. Nie odzywał się, więc, aż w pewnej chwili usłyszał dolatujący z głośnika komunikat.

— Tu łączność. Przyszły materiały obiecane przez pułkownika Shech-Rara. Co z nimi zrobić?

— Daj je, proszę, na nasz ekran, przyjacielu Haslam. Najpierw raport z wypadku — rzekł Prilicla i podleciał nieco niżej, aż podmuch wzburzył włosy Hewlitta. — Proszę cię, byś pozostał z nami, przyjacielu Hewlitt, ale jeśli uznasz, że cokolwiek w tym materiale burzy twój spokój, albo nie będziesz chciał słuchać naszych rozmów na ten temat, możesz w każdej chwili wrócić do łóżka i włączyć ekran akustyczny.

— To się zdarzyło bardzo dawno temu — odparł Hewlitt. — Dziecku nie wszystko się mówi. Dziękuję, ale sądzę, że mogę zostać.

— Będę wyczuwał twoje prawdziwe reakcje, przyjacielu Hewlitt — dodał Prilicla. — Proszę zaczynać, przyjacielu Haslam.

Raport otwierały reprodukcje zdjęć rodziców Hewlitta pochodzące z akt Korpusu. Zdziwił się, ujrzawszy ich w tym wieku, który on już osiągnął. W pamięci przechowywał obrazy ojca i matki znacznie większych i starszych niż on. Tutaj spoglądali poważnie w obiektyw aparatu. Obok przewijały się dane na ich temat. Nie widywał ich takimi, całkiem bez uśmiechu. Chwilę później pojawił się szczegółowy raport przedstawiający przebieg katastrofy ślizgacza. Wspomnienia zaczęły wracać…

Ojciec był zbyt zajęty, aby na niego spojrzeć, matka jednak uśmiechnęła się, powiedziała, aby się nie bał, przeszła nad oparciem fotela drugiego pilota do tyłu i usiadła obok niego. Przytuliła go mocno, drugą ręką zapinając wokół obojga pas bezpieczeństwa. Za szybami kabiny wirowały pokryte lasem góry i niebo. Drzewa były coraz bliżej, dawało się już dostrzec pojedyncze gałęzie. Nagle matka pchnęła go do przodu, praktycznie składając we dwoje na swoich kolanach, i wcisnęła jego głowę między swoje piersi. Poczuł silny wstrząs i ślizgacz został odrzucony na bok. Rozległ się ogłuszający trzask i jęk rozdzieranego metalu. Chłopiec poczuł deszcz na twarzy. I silny prąd powietrza. Spadał.

Pamiętał jeszcze eksplozję bólu w chwili, gdy uderzył o ziemię, ale to było wszystko. Potem ujrzał dopiero kogoś z zespołu ratunkowego wezwanego automatycznym sygnałem alarmu. Mężczyzna pytał go, gdzie jest ranny.

Według raportu osłona kabiny ślizgacza została przeszyta na wylot przez wierzchołek drzewa i zawieszona na jednym z najwyższych konarów. Kadłub spadł na ziemię i stoczył się po zboczu jakieś czterdzieści pięć metrów, aż wreszcie rozpadł się i zapalił. Mokra od padających przez ostatnie dni deszczów roślinność nie zaczęła się nawet tlić, ogień nie dotarł, zatem do leżącego wyżej siedmioletniego Hewlitta. Raport przedstawiał jeszcze szczegółowe dowody zebrane w czasie śledztwa, ale Prilicla pominął je na razie, przekazując kapitanowi Fletcherowi. Na końcu znajdował się fragment poświęcony autopsji ofiar i temu, co zrobiono z ich ciałami.

Jego rodzice odnieśli rozległe obrażenia i wiele wskazywało na to, że umarli, zanim jeszcze ogień ogarnął wrak. Na pewno zaś nie odzyskali przytomności. Hewlitta znaleziono we wstrząsie, ale poza tym całego i zdrowego, i uznano, że małe plamy krwi na jego ubraniu musiały być krwią matki. Mimo to trzymano go dziewięć dni na obserwacji w szpitalu, a potem przekazano babce, która przybyła, aby go zabrać oraz wydać dyspozycje w sprawie ciał jego rodziców.

Nie pozwoliła mu ich zobaczyć. Teraz zrozumiał, dlaczego. Kremacja tylko dokończyła to, co zaczął pożar szczątków ślizgacza.

Nagle poczuł ukłucie dawnego, ale nigdy niezaleczonego bólu wywołanego stratą. Żal powrócił niczym rozległa, ciemna pustka. Spróbował opanować swoje uczucia ze względu na Priliclę, który zaczął się nieco zataczać w powietrzu. Odsunął przykre wspomnienia, aby skupić się na reszcie raportu.

— Dziękuję, przyjacielu Hewlitt — powiedział empata i podjął zasadniczy wątek. — Jak widać, raport zdaje relację ze stanu zdrowia ocalonego i dalszego medycznego postępowania, które wobec niego podjęto. Opisuje jego zachowanie podczas dziewięciu dni spędzonych w szpitalu i możemy się przekonać, że nawet bardzo młody Hewlitt sprawiał lekarzom kłopoty. Zaczęły się w chwili, gdy oficer medyczny, kapitan Telford, przepisał chłopcu doustne środki uspokajające. Pacjent nie był ranny, ale zdradzał oznaki silnego wyczerpania i stresu wywołanego utratą rodziców. Nie mógł przez to spać. Jego organizm zareagował na podanie środków nietypowo: bólami brzucha, trudnościami z oddychaniem i wysypką w dolnych partiach klatki piersiowej i pleców. Zanim kapitan ustalił przyczyny, objawy ustąpiły. Przepisano inne środki i na wszelki wypadek najpierw podano minimalną ich dawkę. Tym razem chwilę po zastrzyku doszło do zatrzymania akcji serca, które trwało dwie minuty i sześć sekund. Towarzyszyły mu zaburzenia pracy układu oddechowego. Później wszystkie objawy znowu ustąpiły, najwyraźniej bez jakichkolwiek długofalowych skutków. — Prilicla wskazał widoczne u dołu podsumowanie. — Jak widzicie, doktor Telford zdiagnozował wówczas reakcję hipoalergiczną o nieznanej przyczynie i zabronił dalszej medykacji. Zamiast tego zajęto się problemami emocjonalnymi, podejmując terapię słowną. Prowadziła ją pewna starsza pielęgniarka, która zbliżała się do emerytury. W jej ramach pozwalano dziecku wydatkować wiele sił w zabawie, aby zmęczone nie myślało o przykrych rzeczach. Uznano też, że może odwiedzać innych pacjentów i rozmawiać z nimi. Dotyczyło to również oficerów służby kosmicznej, którzy zawsze mieli wiele do powiedzenia…

— Ta pielęgniarka była dla mnie bardzo miła — wtrącił się Hewlitt. Mówił cicho, nie kryjąc smutku, którego nie czuł od lat. — A co do opowieści, teraz rozumiem, że niektóre z nich mogły nie być prawdziwe. Niemniej terapia zadziałała i… Przepraszam, że przerwałem, doktorze. Nie chciałem wspominać głośno.

— Nie przepraszaj, przyjacielu Hewlitt. Twoje wspomnienia są dla nas bardzo cenne — rzekł Prilicla i po chwili wrócił do sprawy. — Mamy tu wpis porucznika chirurga Telforda, który nie był w stanie pojąć przyczyn tak tajemniczych i nietypowych reakcji na dwa proste, szeroko stosowane środki uspokajające. Mimo prób nie udało mu się ustalić, jaki obecny w nich czynnik okazał się tak silnym alergenem. Potem miał już pan odlecieć na Ziemię, a doktor Telford nie widział istotnych powodów, by zatrzymywać w szpitalu ogólnie zdrowe dziecko. A teraz, czy ktoś ma coś do powiedzenia o raporcie?

Hewlittowi przyszło do głowy kilka rzeczy, ale wiedział, że pytanie nie było adresowane do niego. Pierwsza odezwała się patolog Murchison.

— Wprawdzie objawy były nietypowe i pojawiły się niezwykle szybko, jednak sama diagnoza Telforda wydaje się słuszna w tym, że chodziło o niespecyficzną i silną alergię wywołaną nieznanym czynnikiem. Uzasadniona była również jego decyzja o odłożeniu leczenia farmakologicznego do chwili, gdy uda się ustalić dokładnie, na co pacjent jest uczulony. Tak samo decydowali potem lekarze na Ziemi oraz w Szpitalu Kosmicznym Sektora Dwunastego. Jednym słowem, niczego…

— Pani patolog, pani tylko podsumowuje problem — zauważyła Naydrad, strosząc sierść. — Nie proponuje pani rozwiązań.

— Możliwe — powiedziała Murchison, która aż za dobrze znała zwyczaje Kelgian, by się oburzyć. — Staram się jednak podkreślić, że objawy alergiczne pojawiły się już w bardzo młodym wieku i powtarzały, w różnych postaciach, przez wiele lat, podobnie jak widzieliśmy to w Szpitalu. To każe mi się zastanawiać, czy nie chodzi o jakąś wrodzoną cechę pacjenta i czy nie powinniśmy raczej szukać jakichś anomalii genetycznych. Nic nie wiadomo o tym, aby ktokolwiek był uczulony na syntetyczne jedzenie, co zresztą jest czynnikiem bardzo dogodnym. Nie zdarzają się też uczulenia na pożywienie dla małych dzieci. Nie ma reakcji alergicznej, jeśli… Hewlitt, czy był pan karmiony piersią?

— Jeśli byłem, to nie pamiętam — odparł Ziemianin.

Murchison uśmiechnęła się.

— Szkoda, ale może nie jest to ważne. Jeśli pan był i dopiero potem został przestawiony na syntetyczne pożywienie, to może wyjaśniać, dlaczego pierwsza odnotowana reakcja alergiczna miała związek z lekami. Jest jeszcze inna możliwość. Objawy wystąpiły w izbie przyjęć szpitala kilka godzin po katastrofie. Nie był pan ranny, ale należy założyć, że zderzenia z gałęziami podczas spadania i sam upadek na wilgotną ziemię pozbawiły pana przytomności. Wstrząs, w którym pana znaleziono, był typowy dla takiej sytuacji. Trudno jednak wykluczyć, że odniósł pan obrażenia, które były zbyt drobne, aby zostały w tych okolicznościach uwzględnione w raporcie. Otarcia czy drobne rany. Niewykluczone, że przy tej okazji dostało się do pańskiego krwiobiegu coś, co wywołało późniejszą reakcję alergiczną. Na przykład na skutek ukąszenia przez jakieś stworzenie, które żyło na drzewie lub na ziemi. Mógłby to być owad albo jakiś odpowiednik gryzonia. Mógł pan też trafić na zarodniki jakiegoś grzyba, zawierające taką czy inną toksynę. Albo zadrapać się o pokryte czymś gałęzie. Sugerowałabym przeszukanie miejsca katastrofy. Jeśli było to coś typowego dla ekosystemu Etli, nadal powinno się tam znajdować. I przestań wiązać sierść w węzełki, Naydrad — dodała. — Wiem, że patogeny z jednego świata nie mogą porażać istot zrodzonych gdzie indziej, ale z drugiej strony zdaję sobie sprawę z faktu, że przyroda Etli jest bardzo podobna do ziemskiej. Kiedyś pojawiły się nawet teorie sugerujące, że obie planety zostały zasiedlone przez tych samych, pradawnych kolonizatorów. Niemniej próby rozmnażania, podejmowane przez tych, którzy poczuli się silnie emocjonalnie związani z konkretnymi tubylcami, spełzły na niczym. Jeśli wszakże wspomniane genotypy mają jakiś, choćby bardzo mały wspólny fragment, trzeba będzie zbadać sprawę dokładniej. Mam nadzieję, że pacjent Hewlitt wyrazi zgodę na udział w testach z użyciem minimalnych dawek etlańskich lekarstw, abyśmy mogli potwierdzić lub wykluczyć ten związek. Zapewniam, że zachowamy wszelkie możliwe środki ostrożności.

— Żadnych testów, przyjaciółko Murchison — oznajmił Prilicla, zanim Hewlitt zdążył wyrazić to samo ostrzejszymi słowami. — Nie będziemy podawać pacjentowi żadnych lekarstw, etlańskich czy innych, dopóki nie dowiemy się, czego właściwie szukamy. Chyba zapomniałaś, że przyjaciel Hewlitt ucierpiał już raz wskutek zjedzenia miejscowego owocu.

— Przede wszystkim pamiętam, że młody Hewlitt przetrwał dwa poważne upadki — powiedziała Murchison. — Miał nadzwyczajne szczęście i to również może coś znaczyć, jeśli założymy, że właśnie zjedzenie owocu wywołało późniejszą alergię. W wypadku drugiego incydentu mamy do dyspozycji pełny zapis obrazu klinicznego, jednak o pierwszym nie wiemy właściwie nic. Znamy go tylko ze wspomnień pacjenta, a to niewiele, bo nie jesteśmy w stanie określić chociażby tego, z jak wysoka naprawdę spadł. Pacjent był wówczas dzieckiem i mógł mało precyzyjnie szacować miary odległości. Zjedzony owoc mógł być odmianą jedynie podobną do tego toksycznego. Późniejszy czas utraty przytomności też znamy wyłącznie z szacunków, mógł się zresztą wiązać z silnym zmęczeniem po całym dniu zabawy. Dzieci opowiadają różne rzeczy, a potem potrafią nawet same w nie wierzyć, ale póki nie mamy obiektywnych dowodów… Pacjencie Hewlitt, proszę się opanować!

Hewlitt bardzo starał się zachować spokój, ale Prilicla i tak trząsł się cały od emocjonalnej wichury. Murchison, chociaż była jedynym ziemskim lekarzem na pokładzie, zawodowo niewiele miała w sobie z człowieka. Owszem, poza rolą zimnego, analizującego wszystko patologa potrafiła być ciepła i przyjazna, Hewlitt zaś nawet ją lubił. Dotąd uważał też, że Murchison mu ufa, a tymczasem okazała się taka sama jak wszyscy.

— Nie powiedziałam, że pan kłamie — odezwała się, jakby czytała mu w myślach. — Chodzi tylko o to, że nie mamy dowodów, iż mówi pan prawdę.

Już miał odpowiedzieć, gdy głośnik znowu ożył.

— Dostaliśmy zgłoszenie, że pojazd naziemny z kapitanem Stillmanem właśnie opuścił bazę — rzekł porucznik Haslam. — Będzie tu za jakieś osiemnaście minut.


ROZDZIAŁ OSIEMNASTY


Hewlitt ze zdumieniem i zawodową ciekawością mierzył wzrokiem krępego, siwego mężczyznę, który wysiadł właśnie z pojazdu. Ich przewodnik nie nosił munduru, ale miejscowy strój składający się z krótkiej kurtki, kiltu i miękkich mokasynów. Wyglądało to całkiem nieźle i trzeba przyznać, że miało pewien styl, nawet, jeśli kieszenie kurtki wydawały się nazbyt wypchane. Hewlitt bez trudu poznał, że w odróżnieniu od tego, co nosił on i wszyscy wokoło, odzież Stillmana nie została uszyta z syntetyków. Zastanawiał się nawet, czy nie wprowadzić etlańskich kiltów do oferty dla częściej podróżujących klientów, gdy Prilicla ruszył, aby spotkać przewodnika w pół drogi.

— Przyjacielu Stillman — powiedział — przede wszystkim uważam, że powinienem przeprosić cię, że witam cię tutaj zamiast w środku, gdzie miałbyś sposobność dokładnie obejrzeć nasz statek. Odniosłem jednak wrażenie, iż pułkownik Shech-Rar nie chciał, byśmy marnowali zbyt wiele pańskiego czasu.

Jak się okazało, Stillman i tak potrzebował paru chwil, aby ochłonąć po pierwszym spotkaniu z cinrussanskim empatą. Potem rzucił jeszcze okiem na Murchison, ledwie zauważył innych i odzyskał głos.

— To zaszczyt dla mnie, doktorze Prilicla — rzekł z uśmiechem. — Jestem panem swojego czasu i mogę poświęcić go wam tyle, ile zechcecie. Owszem, słyszałem sporo o Rhabwarze i chętnie bym go zwiedził. Ale rozumiem, że najpierw powinniśmy się zająć tym, w czym mam wam pomóc. Ciekawość może poczekać.

— Jak pan sobie życzy — odparł Prilicla. — Jakie instrukcje otrzymał pan od pułkownika?

— Mamy najpierw zajść do domu. Jego obecni mieszkańcy pracują w bazie i dostali wolne na resztę dnia. Powinni już niebawem być u siebie. Należy liczyć się z trudnościami, jeśli będziecie chcieli porozmawiać z dentystą. Doktor Hamilton wizytuje obecnie inną bazę na kontynencie Yunnet i nie wróci wcześniej niż za trzy dni. W razie pilnej potrzeby mam jednak skontaktować się z nim i natychmiast ściągnąć go z powrotem. Potem mamy się udać do rozpadliny, gdzie możemy zostać, jak długo uznacie za stosowne.

Poszli na pełną współpracę, pomyślał cynicznie Hewlitt. Na tyle szybko i z takim entuzjazmem, żeby dać nam jak najmniej czasu na przygotowanie.

Dom prawie się nie zmienił, poza wejściem, które zostało powiększone. Zamiast schodów pojawiła się wygodniejsza dla Tralthańczyków rampa. Gospodarze czekali już na nich na zewnątrz. Stillman, który musiał chyba dobrze ich znać, przedstawił parę jako Crajarrona i Surriltora. Z oczywistych powodów powitanie nie objęło uścisków dłoni. Wnętrze, kiedyś tak znajome, wyglądało teraz całkiem obco.

Usunięto większość ścian działowych i niemal wszystkie krzesła i fotele używane przez mniejsze rasy. Tralthańczycy, którzy wcale nie siadali, lubili rozległe przestrzenie. W kącie widniała wyściełana niecka przypominająca posłanie, z którego korzystał na oddziale pacjent Hossantir. W przeciwieństwie do pustej podłogi ściany zostały niemal przesłonięte półkami z książkami i dyskami, obrazami i tkanymi kilimami, które zapewne coś przedstawiały, oraz stożkowatymi donicami z aromatyczną roślinnością.

Prilicla od razu przeprosił za najście i lądowanie statku szpitalnego nieopodal domu. Hewlitt szukał tymczasem słów, aby jakoś skomplementować gospodarzy.

— Przeprosiny nie są konieczne, doktorze Prilicla — powiedział Crajarron, machając zbywająco macką. — Jest pan pierwszym Cinrussańczykiem, którego spotykamy, i bardzo nam miło z tego powodu. Możemy was czymś ugościć? Coś do picia, do jedzenia? Nasz syntetyzator żywności ma programy pozwalające na przyrządzanie dań obcych.

— Nie, dziękujemy — odparł Prilicla. — Już jedliśmy.

Murchison, Stillman i Hewlitt spojrzeli dziwnie na empatę, który musiał przecież wyczuwać, że pozostałym burczy w brzuchu. Z drugiej strony nie skłamał, bo nie powiedział, kiedy jedli ostatnio.

— Przybyliśmy przeprosić za lądowanie wynikające z potrzeby przeprowadzenia ponownego śledztwa w sprawie wypadku, który zdarzył się, gdy przyjaciel Hewlitt był dzieckiem. Mieszkał wówczas z rodzicami w tym domu. Skoro już tu jesteśmy, postanowiliśmy odwiedzić znane mu miejsce. Wyprowadzał się stąd w wielkim pośpiechu oraz niemiłych okolicznościach tuż po katastrofie i nie wie, co się stało ze zwierzęciem, które żyło tu z jego rodziną. Byli do siebie bardzo przywiązani.

Teraz Hewlitt spojrzał ze zdumieniem na resztę. Stillman był w naturalny sposób zdziwiony, bo nie mógł o niczym wiedzieć. Murchison wręcz przeciwnie — chyba oczekiwała czegoś podobnego. Ale przecież jego kotka musiała umrzeć już wiele lat temu. Dlaczego więc Prilicla w ogóle o nią pytał?

Crajarron zwrócił dwoje oczu w kierunku Hewlitta.

— Czy chodzi o niewielkie, pokryte futrem stworzenie o ograniczonej inteligencji noszące imię Snarfe? Z początku zostało adoptowane przez inną ziemską rodzinę, ale nie chciało u niej zostać i wróciło do dawnego domu. Gdy się tu wprowadziliśmy, znaleźliśmy je krążące po budynku i ogrodzie. Potem dowiedzieliśmy się, że w niektórych sytuacjach stworzenia te przywiązują się mocno do miejsca. Okazało się całkiem przyjazne. Kiedy zaczęliśmy karmić je właściwymi pokarmami, nauczyło się upominać o jedzenie, wspinając się po naszych nogach. Zostało, zatem z nami.

Hewlitt zamrugał gwałtownie. Pamiętał przyjaciółkę jako kociaka, nigdy, zatem nie widział jej dorosłej. I już nie zobaczy… Crajarron wydał jednak serię dziwnych, sykliwych dźwięków, których autotranslator nie przełożył. Hewlitt dopiero po chwili skojarzył je z tralthańskimi próbami miauczenia. I nagle Snarfe stanęła w drzwiach salonu i podeszła wolno do Hewlitta.

Wszyscy milczeli jak zaklęci, gdy kotka spojrzała na niego i zaczęła krążyć wokół jego nóg, ocierając się o kostki i łagodnie machając długim, puszystym ogonem. Tego komunikatu nie trzeba było tłumaczyć. Hewlitt pochylił się, wziął ją na ręce i przytulił. Gdy przesunął palcami od czoła po grzbiet, stworzenie wyprężyło się lekko i zamruczało.

— Snarfe — powiedział Hewlitt. — W życiu nie sądziłem, że cię jeszcze zobaczę. Jak się miewasz?

Prilicla podleciał bliżej.

— Jej emocje są charakterystyczne dla bardzo wiekowej i zadowolonej istoty, która nie cierpi na żadne fizyczne dolegliwości ani nerwice. Gdyby mogła mówić, powiedziałaby, że ma się dobrze i chce, byś dalej robił to, co robisz. Przyjaciółko Murchison, wiesz, czym się zająć.

— Tak, oczywiście — powiedziała patolog, wyjmując skaner. — Mogę? — spytała, patrząc na gospodarzy, i zwróciła się do Hewlitta. — Nie zaszkodzi jej to, proszę tylko przez parę chwil trzymać ją nieruchomo. Nagram wszystko dla późniejszych badań.

Snarfe musiała uznać, że to jakaś nowa zabawa, bo dwa razy zamachnęła się na skaner łapą bez pazurów. Potem wróciła do pieszczot, Murchison zaś spokojnie dokończyła badanie.

— Chce pan odzyskać swoją własność, Ziemianinie Hewlitt? — spytał Crajarron.

Gospodarze skierowali na niego wszystkie szypułki oczne i Hewlitt nie musiał być empatą, aby zrozumieć, że pewne kontakty międzygatunkowe potrafią nabierać z czasem szczególnego znaczenia.

— Dziękuję za pytanie, ale nie — odparł, stawiając Snarfe na podłodze. — Ona wyraźnie nie chce być gdzie indziej. Jestem wam bardzo wdzięczny, że się nią zaopiekowaliście i że mogłem odświeżyć dawną przyjaźń.

Atmosfera natychmiast się rozluźniła. Prilicla zaczął latać równo i prosto, Snarfe wskoczyła jednemu z Tralthańczyków na masywne kolana. Pogrążyli się w rozmowie, którą kilka minut później przerwał podwójny sygnał komunikatora.

Był to doktor Hamilton.

— Przepraszam, że nie mogę zjawić się osobiście, doktorze Prilicla — powiedział. — Stillman na pewno wyjaśnił już panu, że przebywam w Vesparze, na kontynencie Yunnet. To jeden z minusów faktu, że jestem tu jedynym stomatologiem specjalizującym się w szczękach obcych. Jak mogę wam pomóc?

Prilicla zaczął wyjaśniać sprawę, gospodarze zaś, nie chcąc przeszkadzać, przenieśli się w róg pokoju i włączyli ekran akustyczny. Hewlitt wpatrywał się w komunikator, próbując przypomnieć sobie twarz lekarza, ale pamiętał jedynie dłonie wystające z mankietów białego fartucha. Pewnie w ogóle nie widział wówczas oblicza dentysty wystarczająco dokładnie, aby zachowało się we wspomnieniach.

— Owszem, pamiętam to zdarzenie — powiedział stomatolog. — Nie dlatego, aby było takie ważne, ale był to jedyny przypadek, kiedy musiałem usuwać mleczaki. Powinny same wypaść. Uznałem, że chłopak ma nazbyt bujną wyobraźnię i jest zarazem zbyt lękliwy, by wyjąć sobie te zęby palcami, jak robi to większość dzieci. Matka przyprowadziła go więc do mnie. Chodziło o zbyt drobny zabieg, żeby stosować znieczulenie, pacjent miał zresztą w karcie adnotację, aby ze względu na nierozpoznaną alergię nie podawać mu środków przeciwbólowych.

— Nadal staramy się ją zidentyfikować — oświadczyła Murchison. — A co z zębami? Badał je pan po ekstrakcji?

— Po co? — spytał Hamilton ze śmiechem. — To były zwykłe mleczaki. Poza tym, o ile zna pani ten ziemski zwyczaj, chłopiec chciał je z powrotem z powodów finansowych.

— Czy jest jeszcze cokolwiek, co pamięta pan w związku z tym zabiegiem, przyjacielu Hamilton? — spytał Prilicla. — Bez względu na to, jak dziwne czy nieistotne mogło się to wydawać?

— Niestety, nie. Nigdy więcej nie widziałem tego chłopca, zatem reszta pierwszych zębów wypadła mu pewnie normalnie.

Hewlitt ledwo słyszał koniec rozmowy, bo nagle przypomniał sobie jeszcze coś a propos zębów. Coś, co wypłynęło z głębin pamięci wywołane słowami dentysty. Wcześniej nikomu o tym nie mówił, bo uznano by, że sobie coś wymyśla. Już jako dziecko nie cierpiał, gdy zarzucano mu nadmierną wyobraźnię.

— Przyjacielu Hewlitt — rzekł Prilicla, podlatując bliżej — twoje emocje wskazują na pewną irytację, zastanowienie i coraz większe zakłopotanie. Chyba coś przed nami ukrywasz. Proszę, powiedz, co to jest. Nie będziemy się śmiali, a nowe dane zawsze mogą się przydać.

— Wątpię, ale proszę…

Gdy mówił, tylko jedna Naydrad wydała jakiś dźwięk.

— Doktor Hamilton o tym nie wspomniał — powiedział Prilicla, kiedy Hewlitt skończył. — Czy pokazywałeś mu te zęby albo rozmawiałeś o całej sprawie z kimkolwiek?

— Nie obejrzał porządnie zębów, zanim mi je oddał. Poza tym to było trudno dostrzec. Było ich tylko pięć czy sześć, bladozielonych, długich na jakiś cal. W każdym zębie. W drodze powrotnej trzymałem je w garści, ale nie pokazałem nikomu. Nim wróciłem, zniknęły. Pewnie wywiał je podmuch klimatyzacji pojazdu. Wiem, nie wierzycie mi.

Murchison roześmiała się.

— Przepraszam, ale trudno uwierzyć w coś tak dziwnego, niespotykanego, niczym niepotwierdzonego i nieprawdopodobnego zarazem. Nie może nas pan o to winić.

Prilicla zadrżał lekko.

— Obiecałem, że nie będziemy się śmiać z przyjaciela Hewlitta, który jest pewien, że mówi nam prawdę.

— Wiem, że on jest pewien, do licha! — rzuciła Murchison. — Ale co by to miało być? Włosy w zębach?

Tym razem Stillman podjął się zmiany tematu, aby zażegnać konflikt. Ostatecznie był specjalistą od kontaktów międzykulturowych.

— Doktorze Prilicla, udamy się teraz do wąwozu? — spytał.

Hewlitt poczekał, aż wyjdą na zewnątrz.

— To na pewno Snarfe. Byłem tego pewien od chwili, kiedy ją zobaczyłem. I wiem, że ona też mnie poznała. Nie potrafię tego opisać… To niesamowite.

— Twoje odczucia wobec tego zwierzaka były bardzo złożone — powiedział empata. — Nigdy jeszcze nie doświadczyłem podobnej reakcji emocjonalnej i nie byłbym zdziwiony, gdybyś poprosił Tralthanczyków o możliwość zabrania zwierzęcia. Ale cieszę się, że wybrałeś najlepsze w tej sytuacji rozwiązanie… Przyjaciółko Murchison, coś cię trapi. O co chodzi?

— O tego kota — mruknęła Murchison, oglądając się na dom. — Moi rodzice uwielbiali koty i w domu była ich zawsze, co najmniej dwójka, można, zatem powiedzieć, że trochę je znam. Wiem, że przeciętny czas życia kota to czternaście lat, niekiedy więcej, ale dwadzieścia cztery… To naprawdę niezwykłe, że Snarfe jeszcze żyje. Doktorze Stillman, jest pan pewien, że to ziemski kot, a nie jakiś tutejszy długowieczny odpowiednik tego gatunku?

— Całkiem pewien. Gdy ekipy kontaktowe przybyły na Etlę, nikt nie miał wątpliwości, że zostaną tu dłużej, i Korpus zgodził się, aby rodziny przywiozły swoje rzeczy osobiste. W jednym wypadku uczyniły wyjątek również dla kota. Kilka tygodni po przylocie okazało się, że była to ciężarna samiczka, która urodziła sześcioro młodych. Wszystkie znalazły domy. Snarfe to jeden z tamtych kociaków.

— Ale dlaczego zwykły ziemski kot żyje już prawie dwa razy tyle, ile wynosi średnia?

— Też często się nad tym zastanawiałem — odparł Stillman po przejściu kilku kroków. — Przypuszczam, że tutaj nie miał po prostu kontaktu z różnymi kocimi chorobami, które występują na Ziemi. Miejscowe patogeny nie mogą przecież na niego działać. Nic mu praktycznie nie zagraża, oprócz wypadków, no i starości.

— Wiemy, że Snarfe zdarzył się poważny wypadek, ale doszła do siebie. Ciekawa teoria, doktorze, ale gdzie dowody? Co z innymi kociętami z tego miotu?

— Obawiałem się, że pani spyta. Jeden zginął pod ciężarówką. Pozostałe zmarły naturalną śmiercią, ze starości. Prawie dziesięć lat temu.

— Aha… — mruknęła Murchison.


ROZDZIAŁ DZIEWIĘTNASTY


— Przyjacielu Hewlitt, na początek proponuję się udać do miejsca, w którym przeszedłeś przez ogrodzenie — powiedział Prilicla, przerywając dłuższą chwilę ciszy. — Jeśli jesteś gotowy, prowadź, proszę.

Po drugiej stronie płotu zaczęli brodzić w wysokiej, grubej trawie, która bardzo przypominała ziemską, o ile ktoś nie przyjrzał jej się bliżej. Wkoło polatywały owady zbyt małe, aby było widać jakąkolwiek różnicę, po błękitnym niebie zaś płynęły zwykłe, pierzaste obłoki. Stillman dotrzymywał mu kroku, ale nie odzywał się, reszta natomiast była za daleko, aby dało się słyszeć ich słowa. Zapewne rozmawiali o nim, pomyślał Hewlitt ze złością, albo szukali psychologicznych i klinicznych implikacji jego ostatniej fantazji.

— Z początku nie byłem pewien, doktorze Stillman, ale teraz już pana rozpoznaję — rzekł Hewlitt w nadziei na konwersację, która oderwałaby go od niewesołych rozmyślań. — Wtedy wydawał mi się pan znacznie wyższy, ale dla czterolatka każdy dorosły jest chyba olbrzymem. Poza tym nie zmienił pan się wiele.

— Ja nie pamiętam pana wcale — powiedział lekarz i z uśmiechem poklepał się po brzuchu. — Pan urósł i ja poniekąd także.

— Mieliśmy chyba szczęście, odnalazłszy pana tutaj. Myślałem, że Korpus Kontroli przemieszcza ludzi po całej galaktyce.

— Cieszę się, że mogłem tu zostać — stwierdził Stillman.

Przeszli ze trzydzieści kroków i Hewlitt zaczął się już zastanawiać, czy nie uraził jakoś oficera, gdy tamten jednak się odezwał.

— Obecna sytuacja na Etli należy do tych złożonych, ponieważ miejscowi są do nas w gruncie rzeczy bardzo podobni. Przy kontaktach z istotami, które sporo się od nas różnią, łatwiej o wzajemną tolerancję. Tutaj zaś musimy odkręcać pewien stan świadomości, który został kiedyś zaszczepiony tubylcom przez ich imperatora. Wmawiano im, że ciągle coś im grozi, i rozwijano w nich powszechną ksenofobię. Ciągle jeszcze przychodzi nam pokazywać im wszystkim, że obcy nie są wprawdzie tacy jak oni, ale nie muszą też być od razu źli czy dobrzy. Że po prostu są inni. Nawet w pańskich czasach w bazie było już kilku przedstawicieli innych ras poza Ziemianami. Chodziło o pokazanie tubylcom, że różne istoty mogą pracować i żyć razem. Niekiedy wysyłano ich nawet z wizytami. Pojawiali się, jako oficjalnie zaproszeni goście, na imprezach sportowych, zwiedzali to czy tamto, przy czym także ich oglądano. No i rozmawiali z dziećmi w szkołach, co chyba było najważniejsze. Obecnie na jednego Ziemianina lub innego obcego przypada w bazie trzech Etlan, można więc powiedzieć, że program przyniósł pewne efekty. Wiele komplikuje wszakże fakt, że wszyscy oni, chociaż mili i kulturalni, są jednak bardzo dumni, my zaś czasem zapominamy, z jak bardzo odmiennymi istotami mamy do czynienia. No i łatwo o nieporozumienia. To właśnie, oraz naturalny brak ogłady, jest powodem, że Shech-Rar nie jest zachwycony tym, że cała grupa obcych zaczyna mu się nagle w nieznanym celu kręcić po planecie. Nie chodzi o nic osobistego. To była tylko skrócona wersja wykładu, który przedstawiam regularnie nowo przybyłym oficerom Korpusu.

Hewlitt nie wiedział, co mógłby odpowiedzieć. Słyszał, że pozostali doganiają ich z wolna, ale chyba nie byli zainteresowani ich rozmową. Cisza trwała do chwili, gdy Stillman zaśmiał się krótko i podjął wątek.

— Jeśli komuś uda się tutaj zdobyć zaufanie miejscowych, przełożeni starają się zatrzymać go jak najdłużej. Chyba wykazałem w tej dziedzinie niejaki talent, żeniąc się z Etlanką i zostając na Etli po przejściu na emeryturę. To ona jest powodem, dla którego uważam swoje spotkanie z Etlą za szczęśliwe.

— Rozumiem — rzekł Hewlitt.

Oficer chyba wyczuł jego zakłopotanie.

— Spokojnie, nie tetryczeję z wiekiem… Spotkaliśmy się w drugim roku mojego pobytu. Ona była matką nauczycielką, jak to tutaj nazywają. Opiekowała się dziećmi w wieku od czterech do siedmiu lat i była pierwszą etlańską nauczycielką, która zgodziła się przedstawić uczniom tralthańskiego pedagoga. Zaakceptowała pomysł, aby uczyć dzieci tolerancji dla odmienności, zanim jeszcze przyswoją sobie przesądy rodziców. Sama była wdową. Wtedy było tu bardzo dużo wdów i sierot. Oczywiście nie mogliśmy mieć dzieci, ale zaadoptowaliśmy czwórkę maluchów…

— Doktorze — odezwała się Murchison, przyspieszając i dołączając do prowadzącej dwójki — wiem, że nasze rasy różnią się na tyle, iż uniemożliwia to krzyżowanie, ale czy może zna pan jakikolwiek wyjątek od tej reguły? Może jedno z rodziców Hewlitta było Etlaninem? Albo on był miejscowym dzieckiem?

Stillman pokręcił głową.

— Niestety, nie. Znałem jego rodziców jeszcze w czasach, nim doczekali się syna. I byłem przy jego narodzinach.

— Zawsze byłoby to jakieś wyjaśnienie — powiedziała Murchison, unosząc zaciśniętą pięść. — Cały czas próbujemy coś złapać.

Hewlitt nie odezwał się. Czuł się dziwnie, zupełnie jakby znalazł się w dwóch światach naraz. Trawa była równie wysoka jak wtedy, drzewa i krzewy urosły. On też. Zapach rozgrzanej słońcem łąki drażnił nozdrza, brzęczały owady. Tylko odległości dziwnie zmalały.

— Dobrze pamiętam to miejsce — powiedział. — Najpierw bawiłem się pod tamtym krzakiem.

— Jadł pan tu może cokolwiek? — spytała Murchison. — Jakieś jagody czy coś takiego? Może przeżuwał pan źdźbło trawy? Krążę myślami wokół ewentualnego antidotum na truciznę, którą przyjął pan później.

— Nie — odparł Hewlitt i znowu wyciągnął rękę. — Potem poszedłem do tamtego zrujnowanego domu. Dziwi mnie, że do dzisiaj nie zburzono go ani nie odbudowano. To ciągle takie samo pustkowie.

— Celowo — oświadczył Stillman i rozejrzał się. — W tej okolicy rozegrała się bitwa, która ostatecznie zdecydowała o klęsce starego rządu. Dlatego też wzniesiono tutaj domy dla obcych. Taki symbol minionego zła i obietnicy nowych czasów. Jak dotąd, zdaje się, działa. W świąteczne dni mamy spokojną okolicę do urządzania pikników. Chyba, że miejscowe dzieci spotkają się z dziećmi obcych. Strasznie hałasują podczas zabawy.

Z domu zostały w zasadzie tylko ściany bez dachu. Zielsko zarosło podłogi. W wielu miejscach widać było ślady ognia, ale po tylu latach zapach spalenizny uleciał ze szczętem. W ruinach mieszkały niezliczone owady i drobne zwierzęta. Murchison spytała, czy na pewno nic go tu nie użądliło. Pokręcił głową, ale patolog i tak poprosiła Naydrad o zebranie kilkunastu okazów.

— Później ruszyłem do tamtego wypalonego pojazdu bojowego — powiedział Hewlitt, wskazując palcem.

Tutaj badanie przeprowadził Fletcher. Słychać było, jak przemieszcza się w środku, mrucząc pod nosem, że dziecku na pewno było łatwiej. W końcu wysunął głowę z włazu.

— To średnio zaawansowane technologicznie działo samobieżne — obwieścił. — Ma trzy stanowiska załogi. Armata strzelała pociskami odłamkowymi, broń mniejszych kalibrów używała pełnej amunicji. Wszystko to, wraz z paliwem, zostało dawno temu usunięte z pojazdu. Nie ma nic poza resztkami wyposażenia i mnóstwem robactwa. Chcecie okazy?

— Tak, poproszę — powiedziała Murchison. — Inne, w miarę możliwości, od tych z domu.

— Dla mnie każdy żuczek wygląda tak samo — mruknął oficer.

— Jeśli potrzebuje pani informacji o miejscowych owadach, to specjalność mojej żony — powiedział Stillman. — Chętnie pani pomoże. Co konkretnie chciałaby pani wiedzieć?

— Nie wiemy dokładnie, doktorze — odparła Murchison. — Możliwe, że młody Hewlitt został podczas zabawy ukąszony albo użądlony. Gdyby tak było i gdyby miało to później wpływ na jego organizm…

— Chyba rozumiem.

Podeszli do pojazdu, który leżał na boku z rozerwaną gąsienicą, a potem do kolejnych, przy których też się bawił. Reszta przestała się odzywać, bo Hewlitt co rusz przypominał sobie jakieś szczegóły i przekazywał je towarzyszom. W końcu stanęli pod drzewem o powykręcanych konarach i zielono-żółtych, gruszkowatych owocach, które zwieszały się już nad rozpadliną.

— Konary tylko wyglądają na mocne — powiedział Stillman, gdy Fletcher zaczął się przymierzać do wspinaczki. — Nie utrzymają dorosłego mężczyzny.

— To nie problem, przyjacielu Stillman — odezwał się Prilicla i poruszając wolno skrzydłami, wzniósł się niczym wielka ważka nad sam czubek drzewa.

— Proszę uważać, doktorze! — krzyknął Stillman z niepokojem. — O tej porze roku owoce mają bardzo cienką skórkę, a sok jest silnie trujący.

Kapitan powstrzymał się od dalszych rad, chociaż wyraźnie było widać, że miał ochotę skomentować to i owo, gdy Hewlitt opowiadał o swojej wspinaczce, upadku i przebudzeniu na dnie rozpadliny, kiedy o wiele młodszy Stillman pochylił się nad nim. Milczał też, zaciskając silnie usta, gdy schodzili po zboczu.

— Mam wrażenie, że czeka pan na coś, przyjacielu Stillman — powiedział w końcu Prilicla.

Oficer Korpusu rozejrzał się po zarzuconym skałami i wrakami dnie, a potem spojrzał na rosnące w górze drzewo. Tym razem słońce stało wysoko i Hewlitt sam mógł się przekonać, jak wiele miał szczęścia, uchodząc z życiem z upadku w takim miejscu.

Stillman odchrząknął.

— To dość rzadki gatunek drzewa — powiedział. — Mimo trujących owoców należą do chronionych. Rosną bardzo wolno. To tutaj jest już bardzo stare i przez ostatnie dwadzieścia lat na pewno nie urosło więcej niż kilka metrów. Jeśli młody Hewlitt wspiął się wtedy na sam szczyt, zjadł, chociaż kęs tego owocu, a potem spadł na dno rozpadliny, powinien być martwy. I to po dwakroć. Nie chcę pana urazić — dodał, spoglądając prosto na Ziemianina. — Przed laty oceniłem, iż zasnął pan ze zmęczenia i pragnienia po wielu godzinach zabawy. Uznałem, że mógł pan się wspinać ku owocom, ale potem ześliznął się raczej po pniu, niż spadł. Stan pańskiej odzieży oraz brak sińców i zadrapań zdawały się to potwierdzać. Następnie zaś, jak sądziłem, zasnął pan i sny ostatecznie wymieszały prawdę i fantazję. Przykro mi. Być może pan nie kłamie, ale nie może pan też mówić prawdy.

Przez kilka minut zespół medyczny zachowywał dyplomatyczne milczenie, zbierając pod kierunkiem Murchison okazy owadów i roślin. Hewlitt przywykł już do okazywanego mu niedowierzania, a Stillman nie powiedział nic nowego. Nie było powodu do złości, może, co najwyżej do irytacji. Zdumiał się, więc, gdy nagle Prilicla zaczął wykazywać braki równowagi. Hewlitt był pewien, że nie za jego przyczyną. Nie był za to zdumiony, gdy empata odpowiedział nagle na niezadane pytanie.

— Przyjacielu Fletcher, wyczuwam u ciebie narastające ciekawość i ekscytację. O co chodzi?

Kapitan klęczał obok grubego przedmiotu w kształcie torpedy, który leżał niemal całkiem ukryty pod wymytą ze zbocza ziemią. Otworzył swoją torbę i wyciągnął skaner z penetrującą końcówką.

— Wygląda to na wytwór całkiem obcej technologii — powiedział. — Jest o wiele bardziej złożony niż reszta pozostałości. Więcej powiem, gdy przyjrzę mu się dokładniej.

— Może to bez znaczenia, ale Hewlitt spał właśnie pod tym czymś — oznajmił Stillman. — Wtedy interesowałem się tylko stanem chłopca i nie patrzyłem na nic więcej.

— Dziękuję, doktorze — powiedziała Murchison, podchodząc szybko do Fletchera. — Danalta, Naydrad, dopóki nie dowiemy się, co to jest, zajmujcie się okazami.

Drżący nadal Prilicla przysiadł na ziemi obok nich.

— Wszystkie rejestratory włączone, przyjacielu Fletcher. Jesteś już gotowy?

Kapitan działał jak zwykle precyzyjnie i bez pośpiechu, opisując wszystko, co widział i robił. Hewlitt zaczął się nawet zastanawiać, czy jego głos nagrywany jest na wypadek, gdyby ów przedmiot miał nagle wybuchnąć. Jednak nikt nie próbował się odsuwać. Nawet niezwykle ostrożny Prilicla trzymał się ich gromadki i nie wyglądał na zaniepokojonego. W końcu Hewlitt też do nich podszedł.

Według Fletchera obiekt był pusty, miał prawie trzy metry długości i pół metra średnicy oraz dwa zestawy trójkątnych stabilizatorów, z których cztery znajdowały się w środkowej i cztery w tylnej części. Zewnętrzna powierzchnia nosiła ślady działania wysokich temperatur. Udało się również wykryć słabe ślady radioaktywności, całkiem niegroźne, ale wskazujące na to, iż przedmiot znajdował się krótko w pobliżu źródła silnego promieniowania. Napędzany był przez pojedynczy silnik na paliwo chemiczne, którego zbiorniki zajmowały trzy czwarte wnętrza. Analiza resztek paliwa oraz obliczenia masy wskazywały, że zasięg pocisku wynosił od dziewięćdziesięciu pięciu do stu dziesięciu kilometrów.

W pobliżu środka ciężkości znajdowały się dwa otwory z zamocowanymi na zawiasach osłonami. Oba były otwarte, pierwszy w odległości około metra od drugiego. Wystawały z nich cztery mocno zniszczone wiązki kabli, co sugerowało, że pocisk miał opadać i zapewne lądować miękko na bliźniaczych spadochronach. Szczątków samych spadochronów nie było nigdzie widać, bo jak powiedział Fletcher, ich tkanina musiała już dawno spłonąć albo się rozpaść.

— Sam czubek jest zdejmowany. Pierwsze dwadzieścia pięć centymetrów odchyla się w dół — relacjonował. — Zapewne otworzył się podczas lądowania i został potem wypełniony ziemią i trawą. Poza mechanizmem zamka widzę tu jakąś przegniłą wyściółkę. Przednia część, w której zwykle znajduje się głowica, też wydaje się grubo wyściełana, poza cylindryczną przestrzenią o średnicy jakichś dwunastu centymetrów biegnącą wzdłuż osi podłużnej obiektu na długości trzech czwartych metra. Znajduje się tam dwunastocentymetrowy krąg z tworzywa, z przodu czymś osłonięty, z tyłu przechodzący w krótki pręt… co wygląda jak mechanizm mający wypchnąć cylindryczny pojemnik na zewnątrz. Podczas lądowania musiało dojść do awarii, ponieważ tłok przemieścił się tylko o połowę długości, tak, że pojemnik nie wysunął się całkowicie, a potem, w jakiejś nieustalonej chwili, został częściowo zniszczony.

Fletcher pracował w rękawicach, które były dla niego jak druga skóra. Wpatrując się w ekran skanera, wsunął dłoń do otworu.

— Poza milionami robaków w środku znajdują się drobiny materiału przypominającego szkło i… tak… teraz widzę tego więcej. Szklane kawałki są wymieszane z ziemią. Każdy wydaje się z jednej strony gładki, z drugiej zaś zmatowiały, pokryty brunatnym nalotem. Mam pobrać próbkę?

— Tak! — zawołała Murchison, opadając obok niego na kolana.

Hewlitt nie słyszał jeszcze takiego zniecierpliwienia w jej głosie. Fletcher podał jej drobny przedmiot, który został od razu wsunięty do przenośnego zestawu analitycznego. Wszyscy czekali bez słowa na odczyt.

— Tak, to gruby i bardzo mocny plastik o właściwościach szkła — powiedziała Murchison do Fletchera. — Kształt i rodzaj krzywizny sugerują, że pierwotnie była to część jakiegoś niedużego pojemnika albo buteleczki. Jeśli pominąć ślady owadzich odchodów, jego zewnętrzna powierzchnia jest całkiem czysta i bardzo gładka. Osad na powierzchni wewnętrznej wygląda na rodzaj syntetycznej odżywki. Kiedyś był to zapewne roztwór, który potem wysechł. Będę potrzebowała więcej takich odłamków i nieco czasu na badania w naszym laboratorium pokładowym, aby ocenić, dla jakiej formy życia była przewidziana ta odżywka. Na razie mogę powiedzieć tylko tyle, że naczynie zawierało organizm albo organizmy wraz z odpowiadającym tej formie życia środowiskiem.

Fletcher miał już sięgnąć po kolejny fragment, gdy nagle zamarł i spojrzał na Stillmana.

— Doktorze — spytał — czy Etlanie używali kiedykolwiek broni chemicznej albo biologicznej?


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY


Hewlitt odruchowo cofnął się o krok i oblał potem, chociaż wcale nie było gorąco. Pozostali tymczasem ani drgnęli. Albo brakowało im wyobraźni, w co trudno było uwierzyć, albo sytuacja naprawdę nie była niebezpieczna. Na wszelki wypadek cofnął się jednak jeszcze bardziej.

— Z tego, co wiemy, to nie — odparł Stillman. — Nie ma żadnych zapisków, aby taka broń została użyta podczas ich wojen planetarnych, a w kosmosie byłaby całkiem nieskuteczna. Poza tym ten świat i tak był chory. Owszem, naukowcy imperium mogli opracować coś takiego w tajemnicy i spróbować użyć w trakcie desperackiej obrony pod sam koniec wojny, ale nie sądzę, by do tego doszło. Lista ofiar walk z tamtego okresu jest dość dokładna. Można na niej odnaleźć cały katalog ran i obrażeń, ale nic więcej.

Przerwał na jakiś czas, aby Fletcher mógł przekazać Murchison trzy kolejne kawałki.

— Tak czy owak, broń chemiczna i biologiczna jest tak skonstruowana, aby uwolnić zawartość głowicy podczas uderzenia o ziemię albo opadania na cel. Ten pocisk miał lądować na spadochronach, mechanizm uwalniający zawiódł i ładunek nie został uwolniony, dopóki coś weń nie uderzyło.

— Coś albo ktoś — rzekł Prilicla.

Po kolei odwrócili się i spojrzeli na Hewlitta, który był tak samo jak oni zdumiony słowami empaty.

— Sugeruje pan, że Hewlitt spadł prosto na to coś i uwolnił zawartość — powiedział Stillman. — Może, nie wiem. Leżał obok, ale było za ciemno, a ja byłem zbyt zajęty, by dostrzec cokolwiek więcej, na przykład drobiny szkła. Poza tym etlańskie patogeny nie mogą oddziaływać na nikogo spoza planety. Wszyscy to wiemy. Zresztą on wygląda, jakby nie przechorował w życiu ani jednego dnia.

Prilicla zadrżał lekko, jak zwykle, gdy miał wyjaśniać komuś błąd w myśleniu.

— Przyjaciel Hewlitt ma za sobą długą historię bardzo szczególnej choroby — powiedział. — Choroby, która dotąd opiera się leczeniu. Z tego powodu nie udało się postawić diagnozy, bardzo zróżnicowane symptomy zaś przypisywano zwykle zaburzeniom emocjonalnym. Ustaliliśmy tylko tyle, że chodzi o szczególnie silną alergię na stosowane przez nas medykamenty. Jesteśmy pewni, że nie zagraża to jego życiu, jeśli nie będzie przyjmował doustnie leków, brał zastrzyków czy stosował środków inaczej jeszcze wchłanianych przez organizm. Jednak kliniczny obraz jest mocno niejasny.

Stillman pokręcił głową i wskazał pocisk.

— I myślicie, że to pomoże go rozjaśnić?

Prilicla zadrżał, być może znowu pod wpływem własnych myśli, ale nie odpowiedział.

— Przyjacielu Stillman, wyczuwałem, że byłeś głodny i że podobnie jak inni chętnie przyjąłbyś poczęstunek w domu Tralthańczyków. Odmówiłem jednak, wiedząc, że syntetyzer pokładowy Rhabwara został niedawno przeprogramowany przez samego głównego dietetyka Gurronsevasa i lepiej będzie zjeść na statku. Czy zechcesz teraz przyjąć zaproszenie na obiad?

— Tak, chętnie.

— Wyczuwam jeszcze narastającą ciekawość u jednego z członków naszego zespołu. Przyjacielu Fletcher, o co chodzi?

— O to — odparł kapitan, wskazując rakietę. — Muszę przyjrzeć się bliżej mechanizmowi wprawiającemu w ruch tłok. Wydaje się zbyt skomplikowany jak na zadanie, które miał wykonać, ale na razie wolałbym go nie rozbierać. Danalta potrafi wytworzyć wyspecjalizowane kończyny, które pozwolą nam zbadać go szczegółowo od środka. Nie chciałbym okazać braku subordynacji, doktorze, ale sądzę, że sam pan czuje, iż ciekawość jest u mnie w tej chwili silniejsza niż głód.

Prilicla zaświergotał melodyjnie w niskich rejestrach.

— Dobrze, wy dwaj macie wymówkę. Przyjaciółko Murchison, chcesz się przyłączyć do buntowników?

Patolog pokręciła głową.

— Nic więcej tu nie zdziałam — rzekła. — Osad to syntetyczna odżywka nadająca się potencjalnie dla całego szeregu ciepłokrwistych tlenodysznych. Jest tam też ileś organizmów, ale nie wiem, które pochodzą z wnętrza ampułki, a które pojawiły się tam później. Pełna analiza możliwa będzie dopiero na statku. Oczywiście po obiedzie.

Prilicla wzleciał ponad skraj urwiska. Blask słońca mienił się w jego skrzydłach wszystkimi kolorami tęczy. Po chwili zniknął, odlatując w kierunku statku. Fletcher i Danalta zabrali się do pracy, pozostali ruszyli w drogę powrotną.

Empata chyba bardzo się spieszy, pomyślał Hewlitt. Pierwszy raz widział, aby Prilicla zachował się w ten sposób. Prawie nieuprzejmie.

— Czasem żałuję, że nie umiem latać — rzekł Stillman do Murchison, która wspinała się obok niego. — Albo, chociaż tego, że pozwoliłem, aby tyle mnie przybyło na stare lata.

Patolog uśmiechnęła się uprzejmie. Odezwała się dopiero na samej górze.

— Kapitanie Stillman, odpowie pan na pewne pytanie?

— Bardzo oficjalnie pani o to pyta. To znaczy, że pytanie też będzie takie. Owszem, jeśli będę w stanie.

— Dziękuję — powiedziała Murchison i zrobiła trzy długie kroki przez wysoką trawę. — Podczas ostatniego powstania musiało się zdarzyć coś bardzo dziwnego. Znam to, co zostało opublikowane, ale gdy próbowałam drążyć sprawę, trafiłam na ograniczenie dostępu nałożone przez Korpus Kontroli i pozwalające badać pewne źródła tylko naukowcom, którzy, jak wiadomo, nigdy nie spieszą się z publikacją swoich prac. Oficjalne uzasadnienie jest takie, że ponieważ etlańskie światy zostały przyjęte do Federacji, ewentualne ujawnienie wszystkich szczegółów związanych z przyczynami powstania utrudniłoby asymilację tych kultur, szczególnie gdyby temat wzięli na warsztat łowcy tanich sensacji z popularnych stacji rozrywkowych. Usłyszałam, że odnosi się to zwłaszcza do tego świata, gdyż świeże są tu jeszcze rany po zbrodniach wojennych poprzedniego rządu i nie należy ich rozdrapywać. Ale, o jakie dokładnie zbrodnie chodzi? Czy były to może eksperymenty z bronią chemiczną albo biologiczną przeprowadzane na żywych, myślących istotach? Gdybyśmy to wiedzieli, nasze śledztwo zapewne nabrałoby rumieńców. A może i panu nie wolno o tym rozmawiać?

Stillman potrząsnął głową.

— Nie, proszę pani. Mogę rozmawiać o tym z każ dym, kto nie zrobi z informacji niewłaściwego użytku. Ale i w tym wypadku pod klauzulą tajemnicy lekarskiej, ponieważ imperator i jego rodzina, która tworzyła krąg doradców, byli bardzo chorzy. Chciałaby pani spytać o coś jeszcze? — dodał. — Może coś prostszego, co nie będzie wymagało paru godzin wykładu i grzebania się w bardzo niemiłych szczegółach?

Murchison poczekała, aż dotarli do rampy wejściowej Rhabwara.

— Tak. Wiadomo panu coś o tym, aby Snarfe zbłądziła kiedykolwiek na dno tej rozpadliny?

Kapitan Fletcher i Danalta, którzy okazali się bardziej ciekawi niż głodni, słuchali opowieści Stillmana przez komunikatory. Była to długa odpowiedź na pierwsze pytanie Murchison. Słuchali tym chętniej, że podobnie jak Hewlitt, nie byli obecni w Szpitalu podczas najsłynniejszego epizodu tamtej wojny, którym był zmasowany atak floty Etlan na Szpital Kosmiczny Sektora Dwunastego.

— Z czysto politycznych względów Korpus Kontroli nie nazywa tamtego konfliktu wojną — powiedział Stillman, rozluźniając pas podtrzymujący kilt, by ulżyć pełnemu brzuchowi. — Sama wizja Imperium, obejmującego pięćdziesiąt światów schowanych w niezbadanym rejonie galaktyki i deklarujących otwarcie wrogość wobec nieprzygotowanej na to Federacji, uznana została za zbyt niepokojącą, aby ją eksponować. Oficjalnie historia odnotowuje tylko jedną wojnę kosmiczną, która rozegrała się między Orligią i Ziemią. Jej zakończenie dało początek Federacji Galaktycznej. Od tamtego czasu powszechny stał się pogląd, że próba uzyskania czegokolwiek poprzez kosmiczny konflikt jest ekonomicznie nieopłacalna. Zbyt wiele niezamieszkanych planet czeka na kolonistów, aby warto było wydawać środki na zdobywanie już zamieszkanych. Owszem, w wypadku choroby struktur władzy albo całej kultury mogłoby dojść do napaści na inny świat tylko w celu jego zniszczenia. Niemniej takie cywilizacje nie osiągają zwykle etapu długodystansowych lotów kosmicznych, o kolonizacji nie wspominając. Zwykle wcześniej uczą się współpracy, zrozumienia dla innych i tego, jak żyć w pokoju. Uznajemy, zatem za aksjomat, że każda nowa rasa znająca podróże międzygwiezdne musi być wysoce cywilizowana. Imperium Etlańskie było dla Korpusu zaskoczeniem. Dopuszczono możliwość, że jest ono wyjątkiem od reguły, i do czasu dokładnego ustalenia wszystkiego zarządzono blokadę informacyjną, aby nie zdradzić Etlanom położenia światów Federacji. Ostatecznie okazało się to słuszne. Równocześnie przygotowywano środki, aby zażegnać niebezpieczeństwo, poznając od podszewki ich kulturę. Dlatego właśnie skłonni jesteśmy uznawać nasze działania wobec Etli raczej za policyjne niż jakiekolwiek inne.

— Ale przecież te setki jednostek, które walczyły wokół Szpitala, strzelając z czego popadnie, to była prawdziwa bitwa, nie zamieszki! — powiedziała Naydrad. — Był pan tam?

— Tak — odparł Stillman tonem na tyle poważnym, że można było wyczuć w nim wagę jego wspomnień. — Byłem młodszym lekarzem na Vespasianie, gdy zderzył się z etlańskim frachtowcem, i pomagałem dostarczyć rannych do Szpitala. Gdy Conway, który był wówczas najstarszym zdolnym do pełnienia obowiązków lekarzem, zobaczył, że wyszedłem z tego tylko z paroma draśnięciami, powiedział, że bardzo brakuje im personelu, i posłał mnie od razu na jeden z oddziałów dla obcych. Centralny translator został uszkodzony i szalenie trudno było się porozumiewać… Tak czy owak, to mogło wyglądać jak wojna, ale oficjalnie mówi się o akcji policyjnej z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu.

W trwającej chwilę ciszy Hewlitt spojrzał na Murchison, a potem na Priliclę, który w typowy dla siebie sposób reagował na przykre wspomnienia wielu osób. Hewlitt wcale im tej pamięci nie zazdrościł.

— Kłopoty zaczęły się, kiedy jeden z waszych byłych pacjentów, bardzo energiczna istota imieniem Lonvellin, odkrył planetę, którą potem nazwaliśmy Chorą, czyli Etlę — rzekł Stillman, kręcąc powoli głową.

— Znam sprawę Lonvellina — przerwał mu Prilicla. — Był pacjentem starszego lekarza Conwaya. Pomagałem odczytywać jego emocje, gdy był nieprzytomny. Przepraszam, przyjacielu Stillman. Słucham dalej.

— Po wypisaniu ze Szpitala Lonvellin wsiadł na prywatny statek i wznowił poszukiwania pewnego świata, który miał się znajdować w niezbadanej części Mniejszego Obłoku Magellana. Wcześniej słyszał o tym świecie pewne pogłoski. Mimo klasy fizjologicznej EPLH, masywnego ciała i groźnej naturalnej broni Lonvellin był wysoce inteligentny, bardzo altruistyczny, wybitnie długowieczny i nader niezależny, co pozwalało sądzić, że poradzi sobie w każdej trudnej sytuacji. Szczególnie, że specjalizował się w uzdrawianiu kultur, które zeszły z możliwych do zaakceptowania torów rozwoju. Wszyscy zdziwili się, zatem, gdy pewnego dnia Lonvellin zwrócił się do Korpusu Kontroli z prośbą o specjalistyczną pomoc w pracach nad pewną nowo odkrytą kulturą. Na znalezionym przez Lonvellina świecie panowały bardzo złożone stosunki społeczne, medycznie zaś tkwił w epoce barbarzyństwa. Przed podjęciem działań, które mogłyby uzdrowić sytuację, trzeba było przeanalizować sprawę pod względem możliwości zapewnienia mieszkańcom opieki zdrowotnej. Lonvellinowi zależało przede wszystkim na zebraniu na miejscu informacji przez osobniki klasy DBDG, przy czym najchętniej widział w tej roli Ziemian. Wyjaśnił, że tubylcy należą do tej samej klasy i równocześnie okazują wrogość wobec wszystkich istot, które wyglądają odmiennie, co bardzo utrudniło mu działanie. Materiały zebrane podczas wielomiesięcznych obserwacji i nasłuchu kanałów łączności pozwoliły ustalić, że planeta zwana przez mieszkańców Etlą była niegdyś kwitnącą kolonią, która podupadła na skutek epidemicznego rozprzestrzeniania się różnych chorób, obejmujących sześćdziesiąt pięć procent populacji. Istnienie małego, ale nadal funkcjonującego portu kosmicznego dawało nadzieję, że widok Lonvellina nie wywoła wstrząsu, ponieważ koncepcja spadających z nieba obcych nie powinna być na Etli niczym nowym. Lonvellin chciał odegrać rolę niezbyt rozgarniętego przybysza, który musiał wylądować gdzieś dla dokonania napraw na swoim statku. Do tej pracy potrzebować miał całego mnóstwa materiałów, zwykle zupełnie bezwartościowych, w zamian jednak chciał oferować różne nader cenne przedmioty. Tubylcy oczywiście nie od razu zrozumieliby, o co chodzi, ale potem coraz chętniej zaczęliby korzystać z sytuacji. Lonvellin nie miał nic przeciwko byciu wykorzystywanym, bo z czasem miało się to zmienić. W pewnej chwili w zamian za rzekome części zacząłby oferować rozmaite usługi, także jako nauczyciel. Ostatecznie oznajmiłby, że nie zdoła naprawić swojego statku na Etli i, jak to robił już wcześniej, spróbowałby zamieszkać na planecie. Wówczas byłoby już tylko kwestią czasu, kiedy zmieniłby Etlan w całkiem nowe społeczeństwo. Czasu zaś miał pod dostatkiem.

— Dla tak długowiecznej istoty nie był to zbyt trudny ani złożony plan — mówił Stillman. — Przeprowadzał zresztą takie akcje w przeszłości. Jednak tym razem wszystko poszło nie tak. Już od chwili lądowania na skraju pewnego małego miasta musiał przede wszystkim bronić statku i nie miał jak ruszyć ze swoim planem. Nie potrafiąc odkryć, dlaczego ta rasa jest aż tak ksenofobiczna, i nie mając szans na zadanie tego pytania osobiście, wezwał na pomoc Ziemian. Ze względu na wspomnianą powszechność różnych chorób poprosił też Szpital o oddelegowanie lekarza, który wcześniej go tam kurował. Wkrótce na miejscu zjawiła się ekipa Korpusu uzupełniona o starszego lekarza Conwaya. Po szybkiej ocenie sytuacji przeszła do działania.

Kontakt z Etlanami nawiązywano równocześnie na dwóch poziomach. Grupa językoznawców i lekarzy z autotranslatorami ukrytymi pod odzieżą krążyła po planecie, udając miejscowych. Ze względu na wielkie podobieństwo Ziemian i Etlan żadne przebranie nie było konieczne. Różnice akcentu maskowano rzekomymi wadami wymowy, które były tam bardzo częste.

Z drugiej strony wielka jednostka Korpusu wylądowała w porcie kosmicznym. Kontrolerzy przyznali, że są z innego świata, i otwarcie posługiwali się autotranslatorami. Oficjalna wersja była taka, że dobiegły ich wieści o problemach planety i przybyli z całą pomocą medyczną, jaką udało im się zebrać. Etlanie kupili opowieść i ujawnili, że co dziesięć lat zjawiał się na planecie imperialny frachtowiec z ładunkiem leków i lekarzami. Mimo to warunki zdrowotne na Etli pogarszały się systematycznie. Obcy otrzymali zgodę na wszelkie działania, ale usłyszeli też, że skoro Imperium złożone z pięćdziesięciu światów nie zdołało zaradzić złu, załoga jednego samotnego statku też raczej nic nie wskóra.

Etlanie byli w większości przyjaźnie nastawieni i wystarczająco ufni, aby swobodnie rozmawiać o sobie i Imperium. Kontrolerzy też zachowywali się przyjaźnie, ale byli znacznie ostrożniejsi w tym, co przekazywali.

Gdy pojawiał się temat pewnej obcej, przerażającej istoty zwanej Lonvellinem, oficerowie udawali, że nie wiedzą, o co chodzi, i w miarę możliwości prezentowali wypośrodkowane opinie.

Jednak najważniejsza informacja nadeszła od agentów działających w ukryciu. Odkryli oni, że miejscowi przerazili się Lonvellina, gdyż wierzyli, że obcy roznoszą choroby. Nie znali w ogóle zasady nieprzechodniości patogenów. Dokładniej rzecz biorąc, rozmyślnie ją przed nimi ukryto.

— Tyle dobrego, że zrozumieliśmy, iż bali się po prostu nowych chorób, które ich zdaniem musiałyby się pojawić wraz z obcymi. Etla i tak już była chora. Skolonizowana siedem pokoleń wcześniej nie była jeszcze gęsto zamieszkana. Epidemie gnębiły ją od ponad stu lat. Chorobom często towarzyszyły dysfunkcje fizyczne. Niewiele z nich było groźnych dla życia, ale często powodowały różnego rodzaju okaleczenia i oszpecenia. Sporo z nich dałoby się leczyć, izolując chorych, jednak wiedza medyczna Etlan stała na zbyt niskim poziomie. Nie istniały ośrodki badawcze; tym wszystkim zajmowało się Imperium. Dla nas było to coś nie do pojęcia. Wszystko, z czym się spotykaliśmy, nadawało się do leczenia. Gdybyśmy mogli ogłosić planetę obszarem klęski i ściągnąć odpowiednią pomoc, rozwiązanie problemu zajęłoby najwyżej kilka lat. Byliśmy wszakże w trudnej sytuacji. Tubylcy byli dumni, niezależni i wciąż jeszcze lojalni wobec władzy imperialnej, a także wdzięczni tym wszystkim światom, które wspierały Etlę w jej walce. Pojawienie się wielkiej grupy obcych mogłoby zostać uznane za próbę inwazji, zwłaszcza przez jedynego na planecie przedstawiciela Imperium, który dotąd z powodzeniem unikał kontaktu z przybyszami.

Aby uspokoić władze imperialne i ustalić, dlaczego pomoc medyczna udzielana Etli była tak mizerna, wysłano jeden ze statków Korpusu na Świat Centralny. Przypuszczano, że może widziane z bardzo daleka problemy chorej populacji wydają się tam mało istotne. Jednak, gdy nieuzbrojona jednostka kurierska wylądowała w głównym porcie kosmicznym planety, została z miejsca otoczona przez oddziały imperialnej gwardii.

Uzasadniono to obawą, że mniej inteligentna część populacji mogłaby przejawiać wobec przybyszy ksenofobiczne zachowania, a przecież bezpieczeństwo gości było sprawą priorytetową. Z tego samego powodu cała załoga, z wyjątkiem oficera medycznego, miała zostać na pokładzie i nie próbować nawet kontaktować się z kimkolwiek, dopóki władze nie przygotują odpowiednio opinii publicznej.

Lekarz został powitany bardzo ciepło i wypytany dokładnie o Federację. Przyjmowano go z honorami należnymi głowie państwa, ale równocześnie w sygnałach z nasłuchu zaczęto natrafiać na dziwne informacje rozpowszechniane w mediach. Dotyczyły one właśnie chorej planety, którą zresztą tak oficjalnie nazywano: Chorą.

Okazało się, że na informacje o planecie trafić można dosłownie wszędzie. Może leżała daleko, ale na Świecie Centralnym ciągle o niej myślano. Na każdym skrzyżowaniu i na każdej ulicy wisiały wielkie tablice wzywające do udzielenia pomocy rozpaczliwie chorym braciom na Etli. Czasem były to wieści wręcz przerażające, ale zawsze kończyły się prośbą o datki. Na wszystkich kanałach nadawano programy na ten temat. Żaden polityk nie mógł pominąć tej sprawy w swojej kampanii. Analogiczne akcje przeprowadzano na pozostałych planetach Imperium. I datki spływały regularnie. W grę wchodziły naprawdę wielkie sumy.

Trudno było uwierzyć, że można z nich sfinansować wysłanie tylko jednego statku raz na dziesięć lat.

Tak się złożyło, że statek z pomocą wylądował właśnie na Etli, zostawił ładunek i niezwłocznie odleciał, bo nikt z załogi nie chciał pozostawać zbyt długo na takim świecie. Materiały medyczne przewieziono do siedziby Teltrenna, przedstawiciela Imperium na Etli, majątku bardzo rozległego, zadbanego i pilnie strzeżonego. Podobno w związku z istniejącą nieustannie groźbą pozaplanetarnej inwazji. Miejscowi dostarczali tam regularnie żywność i byli zatrudniani na niższych stanowiskach. Co kilka miesięcy, najwyraźniej bez pośpiechu, Teltrenn wyprawiał się do tej czy innej prowincji, aby osobiście przekazać część leków i środków medycznych oraz nowinki dotyczące badań nad chorobami.

Można by to zrobić o wiele szybciej i sprawniej, ale Teltrenn upierał się, że musi sam wszystkiego dopilnować i że jego obowiązkiem jest też przekazanie wyrazów współczucia i życzeń pomyślności od Imperatora.

Ten brak pośpiechu wzbudził podejrzenia Conwaya i lekarzy Korpusu, więc zaczęli badać kierunki rozprzestrzeniania się chorób w ciągu paru ostatnich dziesięcioleci. Odkryli, że sporo dawnych chorób zanikło, prawdopodobnie na skutek wytworzenia przez Etlan naturalnej odporności na wywołujące je patogeny. Niemniej pojawiały się nieustannie nowe choroby, zwykle powodujące oszpecenia skóry, zniekształcenia kończyn albo nieuleczalne porażenia, które wbrew prawom medycyny, tutaj rzadko okazywały się śmiertelne.

Wszystkie dowody wskazywały na coś, co początkowo wydawało się nieprawdopodobne, ale było jedynym możliwym wnioskiem. Teltrenn, wielce szanowany i otoczony powszechną miłością przedstawiciel Imperium rozmyślnie i systematycznie zarażał mieszkańców Etli. Nikt przy tym nie próbował ich leczyć, a powodem były pieniądze.


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY PIERWSZY


Biorąc pod uwagę rozmach akcji, nawet drobne datki przekazywane przez pełnych współczucia mieszkańców Imperium musiały się składać na znaczącą sumę. Etlanie byli szczodrzy i nie zapominali o bliźnich, na dodatek nieustannie przypominano im o strasznym losie chorej planety. Strumień pieniędzy płynący nieustannie z pięćdziesięciu zamieszkanych światów urastał w ten sposób do niewyobrażalnych rozmiarów i było oczywiste, że przy jednym statku z pomocą wysyłanym, co dziesięć lat tylko drobny ułamek zgromadzonych środków trafiał do potrzebujących. Reszta — pod pozorem spłaty podatków — kierowana była do skarbca imperialnego, gdzie pozostawała do dyspozycji Imperatora i jego rodziny. Finansowano z niej między innymi prywatne armie członków klasy rządzącej.

Federacja nie mogła tolerować tej sytuacji, zaczęto więc zadawać coraz konkretniejsze pytania o sposób wykorzystania zbieranych datków. Zarówno na Etli Imperialnej, jak i na Etli Chorej reakcja była identyczna: Imperator i Teltrenn wpadli w panikę. Jednostki Korpusu zostały zaatakowane klasycznymi rakietami. Imperium dysponowało bronią jądrową, ale wolało rzecz jasna uniknąć zniszczenia portów kosmicznych. Statki włączyły tarcze przeciwmeteorytowe i odleciały.

Lekarz, który pozostał na Etli Imperialnej, przepadł bez śladu.

Na Etli Chorej, ostrzeżona w porę, ekipa Federacji miała dość czasu, aby się wycofać. Udało się to zrobić, zanim jeszcze przekonany o swoim bezpieczeństwie Lonvellin zginął w eksplozji nuklearnej. Pocisk przeszedł przez osłony jego statku.

Imperator nie mógł pozwolić, aby prawda o jego czynach dotarła do obywateli Imperium, obwinił, więc Federację o wszystko, co zaszło na Etli Chorej, przypisując jej również własne, popełniane od lat zbrodnie. Ogłosił także, że chociaż funkcjonariusze Korpusu Kontroli przypominają zewnętrznie ludzi, Federację tworzą w większości przerażające, zdeprawowane i sadystyczne potwory obdarzone wprawdzie inteligencją, ale przez to tym groźniejsze. Po raz pierwszy w swej długiej historii Imperium stanęło wobec kosmicznego zagrożenia i jedyną szansą na ocalenie pozostała wojna. Imperialni propagandziści zrobili, co mogli, a wpajana Etlanom od dzieciństwa ksenofobia dopełniła reszty. Szybko zebrano silną flotę.

— Jednak nie byliśmy aż tak głupi ani łatwowierni — powiedział Stillman. — Nie przekazaliśmy im koordynatów naszych planet, nie wiedząc, kogo właściwie mielibyśmy gościć. Na Świat Centralny i Eltę nie trafił nikt, kto znałby potrzebne dane. To standardowa procedura podczas pierwszego kontaktu. Etlanom pozostało, więc tylko jedno, gdyż każdy lekarz Federacji zna na pamięć koordynaty Szpitala Kosmicznego Sektora Dwunastego. Przebywający na Etli oficer medyczny również je znał. To, dlatego flota Etli zaatakowała właśnie Szpital. Chciała go raczej opanować, niż zniszczyć, aby dzięki zdobytym tam danym ruszyć ku naszym światom. Domyślaliśmy się tego i ewakuowaliśmy na czas wszystkich pacjentów oraz każdego, kto miał jakąkolwiek wiedzę z dziedziny astrogacji, zostawiając jedynie paruset ochotników…

Nieprzewidzianym skutkiem toczącej się w pobliżu Szpitala bitwy było to, że trafiali tam ranni obu stron. Etlanie w ogóle nie mieli korpusu medycznego. Na oddziałach Szpitala zaś nijak nie można było odróżnić jednych od drugich, na dodatek lekarze otwarcie odmawiali selekcjonowania ich pod tym kątem. Ranni zalegali wszystkie sale i korytarze, które były jeszcze hermetyczne, i nagle przybysze odkryli, że wszystkie te przerażające potwory dbają o nich i starają się ich leczyć. Pojawiły się oczywiście konflikty między obiema grupami, jednak w Szpitalu jedyną bronią były słowa. Nie było łatwo, chwilami robiło się wręcz bardzo ciężko, ale Etlanie poznali w końcu prawdę o chorym świecie. Ostatecznie dwóch głównodowodzących położyło kres bitwie, chociaż obaj byli tylko w szpitalnych koszulach.

Etlańska flota przerwała walkę i wycofała się, aby odwiedzić wszystkie światy Imperium, przedstawić sytuację i zaproponować pomoc w usunięciu Imperatora oraz jego świty wraz z prywatnymi armiami.

— To była największa znana rebelia — dodał Stillman. — Etlanie byli jednak nazbyt dumni i wściekli, aby skorzystać z naszej pomocy. Powiedzieli, że to ich sprzeczka rodzinna, i poprosili zdecydowanie, byśmy trzymali się z daleka od wszystkich, poza jedną, planet Imperium, aż sami zaprowadzą porządek. Ta wojna zaczęła się na Etli Chorej i tutaj też się skończyła. Pierwszym uderzeniem było odpalenie pocisku jądrowego w kierunku statku Lonvellina. Jakieś piętnaście kilometrów na zachód stąd znajduje się krater, ślad tamtego wydarzenia. Koniec nadszedł wtedy, gdy mieszkańcy planety, wspierani przez naszych, którzy przejęli nieco pojazdów pancernych, stoczyli krótką, ale krwawą bitwę, po której armia Teltrenna skapitulowała. Pozostał po niej wszakże wstyd, że w ogóle coś takiego się wydarzyło, nawet jeśli podjęcie walki było ze wszech miar uzasadnione. Dlatego Shech-Rarowi nie spodobało się, że chcecie prowadzić tu jakieś tajemnicze śledztwo. Obawia się, że w swojej ignorancji możecie urazić niechcący miejscowych. — Spojrzał na wiszącego kilka centymetrów od jego głowy Priliclę. — Teraz jednak sądzę, że obawy pułkownika są bezzasadne.

— Dziękuję, przyjacielu Stillman.

Oficer westchnął głęboko.

— Przed opuszczeniem Szpitala dowódca etlańskiej floty, który na własnej skórze przekonał się o poziomie sztuki medycznej Federacji, poprosił nas, byśmy wrócili na Etlę Chorą i dokończyli to, co przerwała nam wojna. Uczyniliśmy tak i jak sami widzicie, ksenofobia zniknęła wraz z innymi chorobami, które zaszczepiał tu Imperator. To nie jest już chora planeta.

Na dłuższą chwilę zapadła cisza.

— Też lubię szczęśliwe zakończenia i nie chciałabym tu niczego popsuć — stwierdziła w końcu Murchison. — Ale skąd macie pewność, że nic nie zostało? Wiem, że infekcje międzygatunkowe uważa się za niemożliwe, lecz przy tylu sztucznie wytworzonych chorobach nie da się chyba całkiem wykluczyć pojawienia mutacji zdolnej pokonać tę barierę. Mogło być i tak, że zdesperowany i wściekły Teltrenn zdecydował się użyć broni biologicznej przeciwko zbuntowanym poddanym. Doszło jednak do awarii, pocisk nie spełnił swojego zadania i leżał tu aż do chwili, gdy młody Hewlitt…

Przerwało jej buczenie dochodzące z głośnika i głośne chrząknięcie, które rozległo się zaraz potem.

— Zakończyłem badanie tej rakiety i sądzę, że wszyscy się mylicie — powiedział kapitan Fletcher. — Pocisk ma wiele cech broni biologicznej, ale analiza systemu naprowadzania, który został uszkodzony przez bliski wybuch nuklearny, wskazuje, że przewidziany cel leżał jakieś dziewięćdziesiąt pięć kilometrów na północny zachód od tego miejsca. To górzysta, porośnięta lasami okolica, gdzie nikt nie mieszka i zapewne długo jeszcze się nie osiedli. Dziwny cel jak na broń biologiczną. Poza tym pocisk na pewno nie został zbudowany przez Etlan. To zmodyfikowany model Federacji. Co więcej — rzekł, uprzedzając pytania — ładunek był zamknięty w cienkościennym plastikowym pojemniku wystarczająco wytrzymałym, aby nie pękł podczas lądowania na spadochronach. Nie wytrzymał jednak bezpośredniego uderzenia i dłuższego nacisku. Patolog Murchison wspomniała już, że wnętrze pojemnika pokryte było zaschniętą odżywką. Moje badania kształtu i liczby odłamków dowodzą, że obiekt, którzy uderzył w pojemnik, był raczej duży i elastyczny. Na pewno nie chodziło o kamień czy gałąź. Najbardziej pasuje mi tu właśnie małe dziecko, które spadło z drzewa i stoczyło się po zboczu.

Przez chwilę wszyscy bez słowa wpatrywali się w głośnik i tylko futro Naydrad falowało jak morze podczas sztormu. Fletcher ponownie odchrząknął.

— Kolejna interesująca sprawa to fakt, że atomowy zegar urządzenia, które miało otworzyć pojemnik, nastawiony był na nieco ponad sto lat.

Hewlitt nie rozumiał rzeczywistego znaczenia większości tego, co usłyszał, ale jedno było dla niego jasne. Po tylu latach znoszenia oskarżeń o hipochondrię i konfabulowanie nie zamierzał milczeć.

— Teraz mi już wierzycie — powiedział i roześmiał się. — Sam nie wiem, co mnie tak bawi, ale widzę, że złapałem tam coś, czego nikt nie potrafił…

Przerwał, gdyż Prilicla wylądował na pokładzie i złożył drżące skrzydła, a Murchison spojrzała na wszystkich oskarżycielsko. Hewlitt już wcześniej zauważył, że w pewnych sytuacjach patolog zaczynała coś na kształt „matkowania”, jak to określiła kiedyś Naydrad, wykazując przy tym wielką troskę o przełożonego.

— Ktokolwiek jest za to odpowiedzialny, niech się opanuje, do licha!

Prilicla nieco się uspokoił.

— Nie ma powodu do niepokoju, przyjaciółko Murchison. Sam straciłem na chwilę kontrolę nad emocjami. Pomyślałem o Lonvellinie oraz zębach przyjaciela Hewlitta i nagle coś do mnie dotarło. Przyjacielu Fletcher.

— Tak, doktorze?

— Musimy zaraz wracać do Szpitala. Maszynownia, przygotować się do startu, jak tylko kapitan i Danalta wrócą na pokład. Łączność, przekazać do Szpitala, że mamy przypadek potencjalnej infekcji międzygatunkowej manifestującej się szerokim spektrum nietypowych reakcji alergicznych. Chodzi o pacjenta Hewlitta, a zapewne także o pacjenta Morredetha, który powinien przejść dalsze badania. Doradzam, aby wszyscy, którzy mieli z nimi kontakt, zostali poddani kwarantannie. Wystarczą lekkie skafandry ochronne. Dotyczy to tak personelu, jak i pacjentów. Gdyby ktoś z tej grupy zaczął się uskarżać na objawy w rodzaju bólu głowy czy zmęczenia mięśni, nie powinien przyjmować żadnych środków uśmierzających, w wypadku pacjentów zaś nie należy podawać żadnych nowych leków. Dalsze instrukcje przekażę po otrzymaniu wyników badań pacjenta Hewlitta. — Spojrzał na gościa. — Doktorze Stillman, gdy wracał pan z rozpadliny, przygotowałem dla pana taśmę ze spotkania z Diagnostykami, które odbyło się w Szpitalu. Usunąłem tylko fragmenty niedotyczące naszej misji. Znajdzie pan tam odpowiedzi na większość pytań, które na pewno chciałby jeszcze nam zadać. Opierając się na tych informacjach, pułkownik Shech-Rar i pan możecie zrobić, co tylko uznacie za stosowne, ale skoro przez dwadzieścia lat nie stwierdzono podobnych objawów u nikogo poza pacjentem Hewlittem, ryzyko jest zapewne nieduże. W tej chwili nie mamy już na Etli nic więcej do roboty i musimy jak najszybciej wracać. Przyjaciółko Naydrad — kontynuował — czeka nas czterodniowy skok do Szpitala. To dość czasu na przeprowadzenie pełnego zestawu testów i wszelkie badania kliniczne. Musimy ustalić reakcje na wszystkie typy leków stosowanych wobec DBDG, biorąc pod uwagę także te środki, które pacjent Hewlitt już otrzymywał i które wywoływały u niego reakcję alergiczną. Na wszelki wypadek z pełnym monitorowaniem.

— Nie rozumiem — wtrącił się Stillman, podnosząc głos. — Lonvellin zginął. Jego statek wyparował, zanim jeszcze Hewlitt się urodził.

— Jeśli chcesz uniknąć przymusowej wizyty w Szpitalu, przyjacielu Stillman, musisz zaraz opuścić statek — rzekł Prilicla, słysząc kapitana i Danaltę wchodzących po rampie. — Nie ma czasu na wyjaśnienia, ale niebawem prześlę panu i pułkownikowi kopię naszego raportu na temat znalezisk. Proszę wybaczyć mi tę obcesowość i dziękuję za współpracę. Do widzenia.

Hewlitt odczekał, aż oficer zniknie w śluzie.

— Też nie rozumiem, co tu się, u diabła, dzieje. Dlaczego chcecie sprawdzać moje reakcje na leki, które omal mnie nie zabiły? — spytał.

— Proszę o spokój, przyjacielu Hewlitt — powiedział Prilicla, nieco się trzęsąc. — Nie sądzę, aby oznaczało to dla pana poważne ryzyko. Proszę wracać do łóżka i pozostać tam, aż pozwolę panu wstać. Musimy przedyskutować sprawę i ustalić sposób postępowania. Dla własnego dobra zostanie pan na ten czas odgrodzony ekranem akustycznym.


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY DRUGI


Hewlitt wpatrywał się w szarawą nicość nadprzestrzeni widoczną na ekranie połączonym z kamerą zaburtową i czekał, co złego spotka go tym razem. Na innych nie spoglądał, gdyż cały czas wbijali w niego wzrok, czekając na to samo, co on, i uśmiechali się albo jeszcze inaczej próbowali dodać mu odwagi. Masa zgromadzonego wkoło sprzętu i liczba czujników, którymi go okleili, odwagi mu w żadnym razie nie dodawały.

— Dotąd mówili mi, że nie mam przyjmować żadnych lekarstw — powiedział. — Teraz każecie mi to wszystko brać hurtem. Dlaczego, u diabła?

Patolog przyglądała mu się uważnie przez kilka chwil.

— Zmieniliśmy zdanie. Jak pan się czuje?

— Dobrze. Może jestem trochę senny. A jak mam się czuć?

— Dobrze i trochę sennie — odparła Murchison z uśmiechem. — Podałam panu łagodny środek uspokajający. Powinien pomóc panu się rozluźnić.

— Ale wie pani, co się stało, kiedy starszy lekarz Medalont podał mi coś takiego.

— Wiem. Sprawdziliśmy jednak pańskie reakcje na ten i kilka jeszcze innych środków, stosując je w minimalnych dawkach. Nie doszło do reakcji alergicznej. Obecnie testuję kolejny, całkiem nowy, którego lekarze na pańskim świecie jeszcze nie stosują. Jak teraz pan się czuje?

Hewlitt poczuł podmuch skrzydeł Prilicli, ale wiedział, że nie o takie wrażenia chodzi Murchison.

— Nadal nic — odparł. — Chociaż chwilę… Cała ta okolica zaczęła mi drętwieć. Co się dzieje?

— Nic niepokojącego. To środek do miejscowego znieczulenia. Odczyty mówią, że wszystko z panem w porządku. Na pewno nie czuje pan czegoś w rodzaju swędzenia, niepokoju lub czegokolwiek, co według pańskich subiektywnych kryteriów odbiegałoby od normy?

— Nie.

Prilicla zaświergotał miękko.

— Pacjent jest uprzejmy, ale poza tym narastają w nim ciekawość, zatroskanie, zmieszanie i irytacja. Zapewne zaspokojenie pierwszego wygasi pozostałe. Jeśli chcesz o coś spytać, przyjacielu Hewlitt, odpowiemy.

Ale z pewnością nie powiecie wszystkiego, pomyślał Hewlitt.

— Wiesz, że wszyscy zadajemy sobie ciągle kilka podstawowych pytań — odezwała się niespodziewanie Murchison, spoglądając na Danaltę oraz Naydrad i z powrotem na Priliclę. — Skąd to zainteresowanie byłym pacjentem, który zginął ćwierć wieku temu? Dlaczego wysłałeś ostrzeżenie przed międzygatunkową infekcją, skoro wiadomo, że to niemożliwe? Po co wracamy w takim pośpiechu do Szpitala i męczymy pacjenta Hewlitta całą serią testów?

— O to też chciałem spytać — wtrącił Ziemianin.

Prilicla opadł na pokład, zapewne w oczekiwaniu na wzrost napięcia emocjonalnego otaczających ich osób.

— Istnieją pewne podobieństwa między oboma pacjentami, co do wczesnych negatywnych reakcji na leczenie. Możliwe, że się mylę i że to tylko zbieg okoliczności, ale muszę to sprawdzić, zanim dotrzemy do Szpitala. Przyjaciela Hewlitta mogę zbadać, Lonvellina niestety już nie.

Murchison pokręciła głową.

— Osobiście nie, ale materiał porównawczy jest dostępny. Dlaczego nie zwrócisz się do archiwum Szpitala o jego historię choroby?

— Akta Lonvellina uległy zniszczeniu podczas ostrzału prowadzonego przez Etlan — wyjaśnił Prilicla. — Wtedy, gdy główny komputer wyłączył się na jakiś czas wraz z całym modułem autotranslatora.

— Pamiętam to — mruknęła Murchison tonem, który sugerował, że nie jest to miłe wspomnienie. — Ale samego pacjenta nie kojarzę.

— Pozostały jedynie informacje możliwe do uzyskania z zawodnych zasobów pamięci Diagnostyków Conwaya i Thornnastora oraz mojej. To my leczyliśmy Lonvellina. Ponieważ jego śmierć po wypisaniu ze Szpitala nie miała nic wspólnego z chorobą ani leczeniem, nie podjęto próby odtworzenia zapisów. Nie dziwię się, że go nie pamiętasz. W tamtym czasie odbywałaś ostatni rok stażu, jeszcze przed specjalizacją z patologii, i nie byłaś towarzyszką Conwaya, wówczas starszego lekarza, chociaż pamiętam wasze emocje, gdy udawało wam się spotkać w pracy…

— Doktorze, to chyba nie było nic dziwnego w tej sytuacji.

— Oczywiście. Szczególnie, że cały Szpital i tak o tym wiedział. Poza tym każdy męski osobnik DBDG ziemskiego typu charakteryzował się podobnymi reakcjami na twoją obecność, chociaż zabarwionymi dodatkowo zazdrością. Zwłaszcza, gdy oficjalnie byliście już razem. Niemniej wątpię, abyś podczas spotkań we dwoje dyskutowała z Conwayem o pacjentach i ich chorobach.

— Racja — odpowiedziała Murchison jakby nieobecnym tonem.

Prilicla odczekał, aż patolog wróci z dalekiej wycieczki.

— To samo przekazałem Shech-Rarowi i przyjacielowi Stillmanowi, możecie odsłuchać taśmę. Jednak podczas narad Diagnostyków porusza się wiele spraw, które nie zawsze są zrozumiałe dla laików, więc ze względu na przyjaciela Hewlitta postaram się przedstawić rzecz jak najprościej… Lonvellina znaleziono w nieuszkodzonym statku, który jednak wysłał sygnał alarmowy. Był sam i pierwotnie postawiono mu nawet zarzut zamordowania współzałoganta oraz dokonania aktu kanibalizmu na jego zwłokach, gdyż log jednostki wspominał o drugiej istocie na pokładzie. Miał to być osobisty lekarz, który popełnił jakiś błąd w sztuce. Nie pozostał po nim najmniejszy ślad. Z tego powodu oraz za sprawą budowy Lonvellina, który był potężny i wyglądał na drapieżcę, ktoś uznał, że do czasu wyjaśnienia zarzutów należy przekazać go Korpusowi Kontroli. Lonvellin należał do ciepłokrwistych tlenodysznych klasy EPLH. Miał głowę chronioną grubym kostnym pancerzem, z rozmieszczonymi regularnie otworami, które mieściły narządy zmysłów. Osadzona była na szczycie gruszkowatego, pokrytego łuską ciała z pięcioma kończynami na poziomie ramion. Cztery z nich kończyły się wyspecjalizowanymi wyrostkami, jedna czymś w rodzaju kostnej maczugi, która zapewne pozwoliła jego gatunkowi wywalczyć sobie drogę na szczyt drabiny ewolucyjnej. Poruszał się jak wąż, ale całkiem szybko, za pomocą zespołów mięśni otaczających dolną część ciała. Wydawało się, że cierpi na coś, co opisano jako rozległe i zaawansowane epithelioma, chociaż podobne zmiany nowotworowe skóry nie powodują zwykle długiej utraty przytomności. Opracowano szybko działający lek dostosowany do metabolizmu pacjenta. Pierwsze podskórne iniekcje przynosiły, jak mniemano, pozytywne rezultaty, ale już kilka minut później pacjent ożywił się i zdołał jakoś zneutralizować działanie specyfiku, tak, że poddany leczeniu obszar wrócił do poprzedniej postaci. Niemniej czujniki informowały, że EPLH wcale nie odzyskał przytomności i w zasadzie nie powinien być zdolny do poruszania się. Jako że lek okazał się nieskuteczny, podjęto próbę chirurgicznego usunięcia zmienionego chorobowo obszaru, ale i tutaj spotkano się ze sprzeciwem. Po usunięciu kilku pierwszych łusek pozostałe rozwinęły wyrostki, które sięgały w głąb organizmu, aż do ważnych życiowo organów, zatem ich ekstrakcja stała się niemożliwa bez narażenia życia pacjenta. Chcąc ustalić przyczyny takiego stanu rzeczy oraz mechanizm pozwalający na energiczne reakcje mimo braku przytomności, Conway zarządził badania emocji pacjenta.

— Wtedy właśnie się włączyłem — powiedział Prilicla. — Odkryliśmy, że ciało Lonvellina kryje jeszcze jedną istotę, autonomiczną w pełni osobowość, która nie reagowała na podawane pacjentowi leki i której obecności nie sposób było wykryć za pomocą rutynowych badań medycznych. Przyjaciel Conway wykazał się wówczas tą zdolnością intuicyjnego kojarzenia faktów, która przyniosła mu po latach awans na Diagnostyka, i zasugerował, że może chodzić o coś z jednej strony zbyt małego, z drugiej zaś nazbyt wszechobecnego, aby skaner mógł to wskazać. Odniósł się w ten sposób również do wzmianek o osobistym lekarzu obecnym wcześniej na pokładzie statku i powiązał to ze znanymi zachowaniami oraz postawami istot wybitnie długowiecznych. Lonvellin był nie tylko długowieczny, ale i bardzo stary. Normalnym zjawiskiem jest wówczas postępujące z latami niedołężnienie. Starał mu się przeciwdziałać, aby nadal móc prowadzić swoje programy reform społecznych na różnych planetach. To był sens jego życia, wymagał jednak pełnej sprawności fizycznej i intelektualnej. EPLH przewidywał, że nadejdzie taka chwila, gdy będzie potrzebował nieustannej opieki lekarskiej, na którą na mało rozwiniętych planetach nie ma przecież, co liczyć. Wszakże w jakimś nieodległym momencie przeszłości odkrył sposób i na to, a Conway wydedukował, o co może chodzić. Tym sposobem było wprowadzenie do organizmu dobrze zorganizowanej kolonii inteligentnych wirusów, które utrzymywały gospodarza w zdrowiu, chroniąc go przed patogenami i stymulując naturalne mechanizmy obronę i regeneracyjne. Jednak coś poszło nie tak. Lonvellin pozostawał nieprzytomny i nic nie dawało się z tym zrobić, mimo że emanacja emocjonalna sugerowała niejaką aktywność wewnątrz jego ciała. Conway postanowił zweryfikować teorię, przeprowadzając bezpośredni atak na pacjenta. Taki, którego naturalne mechanizmy obronne nie mogły zneutralizować. Zaczął powoli przyciskać do ciała zaostrzony kołek, i to w miejscu, gdzie pod skórą kryły się ważne organy. Wirusy dały się oszukać, gromadząc się w tym miejscu i tworząc twardą płytkę. Była ona zbudowana przede wszystkim z samych wirusów i niewielkiej ilości materii organicznej Lonvellina. Conway wyciął natychmiast ten obszar i umieścił istotę w hermetycznym pojemniku. Jak się potem okazało, masa wirusowej istoty tylko trochę przekraczała masę ludzkiej pięści. Choroba pacjenta, podobnie jak rana po interwencji chirurgicznej, zostały szybko i bez przeszkód wyleczone. Zasadniczy problem wywołała ignorancja wirusowego lekarza, który usiłował nie dopuścić do odrzucenia przez organizm obumierających łusek, mając to za naruszenie jego cielesności. Tymczasem u rasy Lonvellina był to całkiem naturalny proces i na miejsce utraconych pojawiały się zawsze nowe łuski. Można zrozumieć ten błąd o tyle, że między gospodarzem i lekarzem nie było bezpośredniego kontaktu, a jedynie słaba więź empatyczna, która pozwalała co najwyżej na rozpoznanie niektórych emocji. Mimo to Lonvellin wybaczył swojemu doktorowi i poprosił o jego zwrot. Szpital chętnie zbadałby tak wyjątkową kolonię wirusów, która tworzyła swoistą szarą strefę rozciągającą się gdzieś między pacjentem a chorobą, ale nikt nie sprzeciwił się Lonvellinowi. Ten zaś poleciał później na Etlę, gdzie wyparował wraz ze statkiem. Sądzono, że wirus zginął razem z nim, i tak też przyjęto podczas narady Diagnostyków, gdy szukano rozwiązania przypadków Hewlitta i Morredetha. Nikt nie spodziewał się podobnego rozwiązania.

— Teraz jednak możemy się domyślać, że Lonvellin przewidział fatalny rozwój sytuacji i poczynił stosowne przygotowania, aby ocalić swojego inteligentnego symbionta. Nie mieli, jak już wspomniałem, większego kontaktu, ale sądzę, że ostrzeżenie przed bliskim atakiem nuklearnym było dla długowiecznej istoty wystarczająco silnym bodźcem, aby skłoniła wirusy do opuszczenia swego organizmu. Potem lekarz został umieszczony w pojemniku i w głowicy pojazdu ratunkowego. Zamek ustawiono na sto standardowych lat w nadziei, że wtedy na Etli nie będzie już wojny czy śladów ksenofobii. Jednak podmuch wybuchu atomowego musiał musnąć rakietę. Spadła kilka sekund po starcie, a sam wirus został przedwcześnie uwolniony przez pewnego chłopca, który spadł dokładnie na pojemnik.

— Więc to tak? — spytał Hewlitt, odczuwając przede wszystkim bezgraniczną ulgę, że wreszcie coś wie. Nawet tak niesamowite wyjaśnienie lepsze było od podejrzeń od hipochondrię. Roześmiał się. — Więc to znaczy, że od lat noszę w sobie nie chorobę, ale lekarza?


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY TRZECI


— Jestem przekonany, że właśnie o to chodzi — rzekł Prilicla. — Skojarzyłem przede wszystkim dwie rzeczy. Tamte wyrostki przy łuskach Lonvellina i to dziwne coś, co przypominało włosy, przy twoich mlecznych zębach. Jeśli uznamy, że wszystko, co nam powiedziałeś, jest prawdą, teoria zaczyna nabierać kształtu. Sam pomyśl. Gdy zjadłeś owoc i spadłeś z drzewa, powinieneś umrzeć zatruty albo zginąć przy upadku. Tymczasem uwolniona istota wirusowa wniknęła do twojego organizmu. Uznała cię za odpowiedniego nosiciela, ale nosiciel ten umierał. Wirusy naprawiły, więc uszkodzenia ciała, a potem zajęły się detoksykacją i zneutralizowały truciznę. Udało im się to zrobić tak szybko zapewne, dlatego, że wówczas twoje ciało miało masę równą około jednej dwudziestej masy poprzedniego gospodarza. Jak dokładnie to przebiegło, nie dowiemy się, póki nie nawiążemy z tą istotą bogatszego kontaktu niż tylko empatyczny. Przypuszczam, że nie może żyć długo poza cudzym organizmem i że jest skłonna zwiększać swoje szanse przetrwania, wybierając istoty względnie silne i długowieczne. Analizuje potem ich materiał genetyczny, aby chronić je przed problemami i utrzymywać w jak najlepszym zdrowiu, co wydłuża ich czas życia. Jednak nikt nie jest niezmienny. Wirusy zapewne nie przewidziały, że kondycja nosiciela może wymagać modyfikacji albo uszczuplenia o coś i że będzie to proces całkiem naturalny albo wręcz służący zdrowiu. Tak właśnie było z łuskami Lonvellina i twoimi zębami. Oraz z całą historią alergicznych reakcji. Z drugiej strony jest także coś, co świadczy o tym, że nosiciel może do pewnego stopnia kontrolować tę istotę.

Prilicla zamilkł i Hewlitt pomyślał, że chce pozwolić innym na skomentowanie swej wypowiedzi, ale nikt się nie odezwał. Albo empata się pomylił, albo sam potrzebował chwili przerwy.

— Na przykład ten incydent z rannym kotem — odezwał się znowu Cinrussańczyk. — Byłeś z nim mocno związany emocjonalnie. Do tego stopnia, że zabrałeś go do łóżka w nadziei, że jednak go wyleczysz. Tak bardzo tego chciałeś, że spowodowałeś zapewne przeniesienie się wirusów na zwierzę. I wirusy w jedną noc uleczyły organy wewnętrzne, a przywróciwszy kota do zdrowia, wróciły do większego i dłużej żyjącego nosiciela. Wiele lat później zaś, gdy zaprzyjaźniłeś się z pacjentem Morredethem i przejąłeś kalectwem, które miało go prześladować przez resztę życia, prosty fizyczny kontakt wystarczył, aby dokonać czegoś podobnego i zrekonstruować jego sierść.

— Ależ ja niczego takiego nie oczekiwałem — wyjąkał Hewlitt. — To był przypadek. Po prostu dotknąłem go…

— Niemniej Morredeth został uleczony, mimo że nie chodziło o nic zagrażającego życiu — powiedział Prilicla. — Tyle, że w odróżnieniu od historii z kotem, istota nie wróciła do ciebie po zakończeniu dzieła. Dlaczego?

Hewlitt uznał pytanie za retoryczne i nie odezwał się. Inni podobnie.

— Każdy organizm ewoluuje — stwierdził mały empata. — Inteligentny organizm uczy się dodatkowo i szuka nowych doświadczeń. Jestem pewien, że były lekarz Lonvellina zmienił się bardzo przez ćwierć wieku. Może na skutek bliskiego wybuchu atomowego, chociaż normalnie to raczej zahamowałoby jego wzrost. Może też jest to naturalna cecha podobnych kolonii żywych stworzeń. Tak czy owak, wydaje się, że jego wrażliwość empatyczna wzrosła w tym czasie i zaczął reagować na wydarzenia na zewnątrz nosiciela. Kłopot pojawił się tylko przy trzech mlecznych zębach, pozostałe wypadły już bez problemów. Wiele twoich objawów chorobowych występowało tymczasowo, potem zanikały. To dodatkowo powodowało, że przypisywano je twojej nazbyt bujnej wyobraźni. Niesłusznie, jak już wiemy. Z drugiej strony żaden lekarz na Ziemi czy u nas nie zaleci podania środka, który raz wywołał już reakcję alergiczną. Gdyby jednak to zrobiono, twój symbiont miałby szansę nauczyć się dość o twoim metabolizmie, by zacząć tolerować ów materiał jako niegroźny. W ten sposób druga dawka zostałaby przyjęta normalnie. Niemniej podczas pobytu w Szpitalu Kosmicznym Sektora Dwunastego zachowanie istoty wirusowej znowu się zmieniło. Nie jest już tak skłonna do obaw jak wtedy, gdy była poza organizmem Lonvellina i przede wszystkim chciała do niego wrócić. Zdaje się, że upodobała sobie przesiadki. Może zresztą już nie odpowiadałeś jej jako nosiciel.

— W tych okolicznościach nie czuję się urażony — powiedział Hewlitt. — Wręcz odwrotnie.

Prilicla zignorował wtręt.

— Być może po tylu latach znudziła się istotą DBDG i chciała poznać coś bardziej interesującego. Szpital Kosmiczny to idealne miejsce do realizacji takich planów. Bardziej wszakże skłonny byłbym przyjąć, że zależało jej na kimś równie długowiecznym jak dawny gospodarz, Lonvellin. Dlatego nie została w twoim zwierzęciu i wróciła, gdy tylko zrobiła, co należało. Jednak po uleczeniu Morredetha było inaczej. Pozostała w nim. Nie mam pojęcia, celowo czy przez przypadek, nie zdążywszy po prostu z odwrotem. Ale i w nim nie zabawiła długo. Wiem to na pewno, bo badałem Morredetha przez odlotem. Z tobą mam kontakt już od czterech dni i jestem pewien, że nie ma jej także w tobie. Nie wykryłem również jej obecności w ciele twojego wiekowego kota. Tak, więc w tej chwili najważniejsze pytanie brzmi: Kogo obecnie zamieszkuje i kto będzie następny?

Hewlitt wciąż nie posiadał się z ulgi, ale w pewnej chwili zaczął też odczuwać lekki niepokój, czy naprawdę miał tyle szczęścia. Znowu wszyscy na niego patrzyli. Danalta bez szczególnego wyrazu, Murchison z uśmiechem, ale poważnie, Naydrad spomiędzy targanego wichurą futra, a Prilicla z drżeniem.

— Czy to możliwe, że ta istota nauczyła się ukrywać swoje emocje przed empatą? — spytał w końcu Hewlitt.

— Nie, przyjacielu — odparł Prilicla bez wahania. — Każde żywe stworzenie zdradza słabszą lub silniejszą aktywność emocjonalną, której nie można ukryć. Pamiętam odczucia osobistego lekarza Lonvellina. Były typowe dla wysoce inteligentnego bytu. Myślenie zaś rodzi emocje. Tylko nieorganiczne komputery zachowują się inaczej. Spokojnie, przyjacielu Hewlitt. Zdarzało się w przeszłości, że te wirusy popełniały mimowolne błędy, ale z drugiej strony przetrwały i pomogły tobie i twojemu kotu, który żyje już tyle lat. Przypuszczam, że i ty, jeśli nie spotka cię jakiś wypadek, pożyjesz długo ponad przeciętną.

— Dziękuję, doktorze — mruknął Hewlitt i zaśmiał się. — Ale chyba coś mi tu umyka. Dlaczego w ogóle uznawać obecność tej istoty w kimś za problem, skoro nie szkodzi, a często pomaga? Po prostu przybył wam w Szpitalu jeszcze jeden doktor. W sumie to chyba zwykła sprawa?

Murchison nie uśmiechnęła się. Danalta zakołysał gruszkowatym ciałem, a Naydrad po swojemu zwinęła sierść w węzły. Prilicla też chyba nie docenił jego poczucia humoru.

— Owszem, istota nie chce czynić nikomu krzywdy — powiedział. — Tobie też nie chciała, a skończyło się na dwudziestoletniej mordędze. Obecnie ma zapewne ochotę na eksperymenty i gotowa jest zmieniać nosiciela tak często, jak tylko będzie to możliwe. Wolę nie myśleć, ile może mimowolnie namieszać w ten sposób w Szpitalu, gdzie można spotkać przedstawicieli sześćdziesięciu ras.

Hewlitt poczuł całym sobą, że statek wyszedł z nadprzestrzeni. Ekran ukazywał już zwykły, rozjaśniony gwiazdami przestwór kosmosu oraz wielokolorową sylwetkę Szpitala Kosmicznego, który nawet z tej odległości, minimalnej dla bezpiecznego zakończenia skoku, imponował wielkością.

— Przede wszystkim musimy odnaleźć ją, wyizolować i usunąć z organizmu obecnego nosiciela — rzekł do wszystkich Prilicla. — Potem trzeba będzie jakoś nawiązać z nią kontakt. Pełniejszy niż tylko przez empatię. Taki, który pozwoli przekazać jej nasze zamiary, uspokoić ją i uzyskać zgodę na pełne badania kliniczne. Następnie dobrze będzie wypytać ją o wszystko inne. Gdzie i jak wyewoluowała, jakie są jej fizjologiczne, fizyczne i psychiczne potrzeby, na jakiej zasadzie i jak często dokonuje prokreacji. Jeśli to się uda, co wcale nie jest pewne, przyjdzie nam zdecydować, czy zezwolić jej potomstwu na przenoszenie się na kolejnych gospodarzy. Muszę dodać, że ten osobisty lekarz może potencjalnie odebrać pracę wszystkim innym medykom. To jedyny taki gatunek, jaki dotąd poznaliśmy. Jeśli potrafi wystarczająco często i szybko się rozmnażać oraz być aktywnym w istotach wielu ras, medycyna Federacji zmieni się nie do poznania. Zwykli lekarze będą potrzebni tylko w naprawdę nagłych wypadkach.

Spoglądali na niego tak intensywnie, że znowu musiał wylądować. Hewlitt całkiem się już pogubił i niczego nie rozumiał. Nowiny ogłaszane przez Priliclę powinny ucieszyć każdego, kto miał kontakt ze światem medycyny. Dlaczego więc miał wrażenie, że empata próbował pocieszyć wszystkich, ze sobą włącznie, i że mu się to nie udało?

— Przepraszam, jeśli nadal coś was trapi, ale mam jeszcze kilka pytań — powiedział. — Skoro wirusy opuściły moje ciało i wasze testy wykazały u mnie brak reakcji alergicznych na leki, czy znaczy to, że pozostałe dolegliwości też powinny ustąpić? Czy z tego wynika, że po powrocie na Ziemię nie będę już musiał… unikać towarzystwa kobiet?

— Tak — przerwała mu Murchison.

Hewlitt westchnął z ulgą. Chciałby powiedzieć wszystkim, jak bardzo jest im wdzięczny za to, co dla niego zrobili, nawet jeśli z początku nie dawali mu wiary. Nie poddali się, jak ziemscy lekarze. Nie mógł jednak znaleźć właściwych słów.

— Czyli mam już kłopot z głowy.

— Nasz dopiero się zaczyna — rzuciła Naydrad.

— Oto prawdziwie optymistyczne… — zaczął Hewlitt, ale zamilkł, usłyszawszy, że głośnik nagle ożył.

— Doktorze Prilicla, Szpital przekazuje wiadomość opatrzoną kodem zagrożenia trzeciego stopnia. Na wszystkich wolnych częstotliwościach. Wszystkie przybywające statki, które nie mają na pokładach ofiar w stanie krytycznym, powinny zawrócić i skierować się do szpitali właściwych poszczególnym gatunkom. Przyjmowane będą tylko bardzo pilne przypadki, po potwierdzeniu stanu wyższej konieczności przez Diagnostyków. Transportowce i jednostki zaopatrzeniowe proszone są o pozostanie poza wewnętrzną strefą wyznaczoną przez boje i poczynienie przygotowań do wzięcia udziału w ewakuacji pacjentów oraz personelu. Twierdzą, że mają problemy z reaktorem i że dział eksploatacji już się tam uwija. Cały czas staram się złapać kogoś, kto powiedziałby mi dokładnie, o co chodzi…


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY CZWARTY


Hewlitt wrócił do Szpitala, ale już nie jako pacjent i nie na oddział siódmy. Dostał małą, pojedynczą kabinę przystosowaną dla ziemskiej klasy DBDG. Była całkiem wygodna, chociaż nie miał oczywiście jak jej urządzić ponad standard. Pacjentom pozwalano zabierać jedynie najniezbędniejsze przedmioty osobistego użytku, więc i on miał ze sobą tylko tyle, ile mieściło się w szafce. Otrzymał kompletny strój lekarski z rękawicami oraz hełmem, który powinien gwarantować, że wszystko będzie zgodnie z zasadami kwarantanny. Zabroniono mu jakiegokolwiek fizycznego kontaktu z innymi, niemniej przesłonę hełmu mógł nosić otwartą, ponieważ inteligentny wirus na pewno nie był w stanie zarażać na odległość. Usłyszał, aby nie próbował wędrować po Szpitalu bez kogoś z medycznego zespołu Rhabwara albo oficera z działu psychologii. Jednak przez pierwsze trzy dni na rozmowach i przepytywaniu spędzał tyle czasu, że do kabiny wracał tylko na sen.

Niezbyt miał ochotę pozostać w Szpitalu, ale nie potrafił odmówić Prilicli. Żywił też nadzieję, że zdoła jakoś pomóc w odszukaniu obecnego gospodarza wirusa, chociaż licząc razem pacjentów i personel, symbiont miał do dyspozycji około dziesięciu tysięcy kryjówek. Jednak, gdy Hewlitt wspomniał w pewnej chwili, że jego udział nie da chyba wiele i że pewnie lepiej by było, gdyby wrócił do domu, Prilicla zmienił temat.

Na początku czwartego dnia Braithwaite wpadł, żeby zabrać go na spotkanie w dziale psychologii, po którym jednak nie spodziewał się zbyt wiele. Gdy przybyli do gabinetu naczelnego psychologa, wszyscy już na nich czekali.

— Panie Hewlitt, jestem Diagnostyk Conway — powiedział wysoki Ziemianin z twarzą zakrytą częściowo przez hełm. — Dla ułatwienia sprawy postaram się naświetlić panu z grubsza sytuację. Proszę słuchać uważnie i przerywać mi pytaniami, jeśli uzna pan, że to konieczne. Chcąc uniknąć niepotrzebnych plotek i spekulacji oraz oszczędzić wszystkim nerwów, zasugerowałem, aby krąg osób wtajemniczonych w sprawę poszukiwań został ograniczony do grona, które pan tu widzi — rzekł, zerkając po kolei na wszystkich obecnych w gabinecie. — Tylko ta grupa wie, czego dokładnie szukamy. Oni oraz oczywiście ci członkowie starszego personelu medycznego, którzy wcześniej zetknęli się z problemem…

Hewlitt wiedział już, że sugestia Diagnostyka ma tutaj mniej więcej taką samą wagę, co wyroki historii.

— Wprawdzie wydaje nam się wysoce nieprawdopodobne, byśmy mogli znaleźć tę istotę w jej naturalnej postaci, czyli tej garści różowej, półprzezroczystej galarety, którą widziałem wiele lat temu, ale musimy brać to pod uwagę. Obecnie może być jaśniejsza, bo tamten róż wziął się z niewielkiej ilości krwi, którą Lonvellin stracił podczas operacji…

Za biurkiem siedział ktoś, kto musiał być majorem O'Marą — starszy oficer o surowej twarzy i w zielonym mundurze Kontrolera. Obok stal Braithwaite, trochę dalej Conway, naprzeciwko zaś cały zespół medyczny Rhabwara. Wszyscy byli w lekkich kombinezonach ochronnych, nawet Prilicla, który przy skrytych pod odzieniem skrzydłach korzystał z modułu antygrawitacyjnego. Poza Naydrad, która znalazła sobie kelgiański fotel, reszta stała i słuchała w skupieniu.

— Nie mieliśmy sposobności bliżej zbadać tej istoty — powiedział Conway. — Skoro okazała się inteligentną formą życia, musielibyśmy najpierw uzyskać jej zgodę na takie, być może ryzykowne, działania. Porozumieć się z nią można było jedynie na poziomie empatycznym, co daje wprawdzie pełen obraz czyichś emocji, ale nie pozwala na wymianę danych klinicznych. Gdy Lonvellin zaczął nalegać, aby niezwłocznie zwrócić mu osobistego lekarza, reabsorpcja przez błony śluzowe jamy gębowej zajęła osiem i trzy dziesiąte sekundy. Poza pojawieniem się dwóch źródeł emanacji emocjonalnej i lekkim wzrostem wagi ciała, który odpowiadał dokładnie wadze wirusów, stan gospodarza nie zmienił się w zauważalny sposób. Musimy jednak znaleźć tego pasożyta, i to szybko. To inteligentna istota, która — choć stara się być pomocna — może spowodować długotrwałe dolegliwości fizyczne i psychiczne, jak to było w przypadku Hewlitta. Nie możemy ponadto pozwolić, aby po wielośrodowiskowym Szpitalu grasował organizm, który mogąc wniknąć prawie w każdego, nie ma jakiejkolwiek wiedzy medycznej o swych potencjalnych gospodarzach ponad to, co sam zebrał dzięki własnemu doświadczeniu.

Conway przerwał, aby raz jeszcze spojrzeć na każdego z osobna. Gdy znowu się odezwał, mówił spokojnie i rzeczowo, ale lekko rozkołysany Prilicla musiał chyba i tak wyczuwać jakieś napięcie.

— Przede wszystkim musimy zawęzić pole poszukiwań do jednostek albo grup najbardziej nadających się na gospodarzy oraz tych, którzy z innych powodów mogą budzić podejrzenia. Psychologia zapuściła już sondę w nadziei na plotki dotyczące pacjentów, których stan nagle się poprawił, chociaż wcześniej nie reagowali dobrze na leczenie. Gdyby trafili na jakiś trop, przekażą nam informację do dalszego postępowania. Niemniej w warunkach szpitalnych nagłe pogorszenie stanu zdrowia, podobnie jak nagła poprawa, nie są niczym niezwykłym i zdarzają się także bez pomocy inteligentnego wirusa. Czy jako długoletni, choć już były jego gospodarz, miałby pan jakieś sugestie, które mogłyby się okazać pomocne?

Hewlitt zdumiał się, że pierwsze pytanie skierowano właśnie do niego, mimo iż tylko on nie był tu medykiem. Zastanowił się, czy wynikało to z uprzejmości czy może raczej z głębokiej desperacji Diagnostyka Conwaya.

— Nie wiedziałem nawet, że go mam. Przykro mi, ale nic nie powiem.

— Na pewno wie pan niejedno, nawet, jeśli nie zdaje sobie z tego sprawy — odezwał się po raz pierwszy O'Mara. — Czy zdarzały się panu nastroje, myśli, odczucia lub emocje, które wydawały się nie do końca pańskimi? Może miał pan kiedyś wrażenie, że patrzy na ludzi albo przedmioty z cudzego punktu widzenia? Pamięta pan jakieś dziwne marzenia, sny albo nietypowe dla pana zachowania? Żyjąca w panu istota była niewykrywalna, ale pański umysł powinien podświadomie ją wyczuwać. Przypomina pan sobie cokolwiek takiego? Proszę się zastanowić.

Hewlitt pokręcił głową.

— Zwykle czułem się całkiem dobrze, a kiedy było inaczej, odczuwałem głównie złość, że nikt nie wierzy w moją chorobę. Teraz wiem, co mi było. Ale skoro to coś egzystowało we mnie prawie przez całe życie, niezbyt potrafię powiedzieć, jak czułbym się bez intruza. Nie zdołam wam pomóc.

— Ale też nie dał pan sobie wiele czasu na zastanowienie — zauważył oschle O'Mara.

— Przyjacielu Hewlitt — rzekł Prilicla, odbierając zakłopotanie oraz irytację i pragnąc je zmniejszyć — rozumiemy, że pytanie jest w pewien sposób nieracjonalne, ponieważ istota jest niewykrywalna. Ale zastanów się. Przez ponad dwadzieścia lat byłeś gospodarzem stworzenia, które potrafiło odczytać twój kod genetyczny, usunąć truciznę z twojego organizmu i odbudować go po dwóch poważnych upadkach. Może istocie tej chodziło tylko o swój byt, bo czuła, że jak długo ty będziesz zdrowy, jej też nic nie zagraża. Trudno wykluczyć, że czerpie ona jakąś przyjemność czy satysfakcję z dostosowywania się do warunków dyktowanych przez kolejnych nosicieli. Możliwe jednak, że chodzi o coś więcej. Wysoce inteligentna istota potrafi przejawiać też zachowania subtelniejsze i dalekie od egoizmu, jak choćby altruizm. Może mieć własne poczucie sprawiedliwości, może wiedzieć, co to wdzięczność. Mogła dzielić z tobą twoje emocje, przynajmniej te najprostsze i najsilniejsze, a niektóre z nich, na przykład te z okresu dojrzewania, zapewne nie były jej obojętne. Inne zaś potrafiła najpewniej odczytać, i to trafnie, skoro pomogła ci uratować umierającego przyjaciela i zrekonstruować futro pacjenta Morredetha. Czy zrobiła to, bo podzielała twój żal? A może po prostu wykorzystała szansę, aby poznać jeszcze jedną żywą istotę? Tak czy owak, kota uczyniła tak zdrowym, że żyje nadal, chociaż dawno temu przekroczył średnią właściwą swemu gatunkowi. Zostawiła ciebie, podobnie jak potem pacjenta Morredetha i nieznaną liczbę kolejnych nosicieli, w idealnym zdrowiu. Chciałbym wiedzieć, dlaczego. Jeśli przyjaciel O'Mara zdoła zgromadzić nieco wiedzy na temat motywacji tego wirusa, będziemy mieli większe szanse, aby wytropić go i złapać.

— Pomógłbym, gdybym potrafił… — zaczął Hewlitt, ale naczelny psycholog uniósł dłoń.

— To wiemy — rzekł. — Ta myśląca istota zajmowała pańskie ciało. Musiała korzystać z pańskich zmysłów, bo była w pewien prosty sposób świadoma zewnętrznego świata i znajdowała się pod wpływem pańskich emocji podczas zdarzeń z kotem i Morredethem. Rozumiem, że sytuacja była nietypowa i brak panu punktu odniesienia, ale jeśli ona odbierała pańskie wrażenia zmysłowe i uczucia, logiczne jest założenie, iż był to proces dwustronny. Musiał pan otrzymywać coś od niej, nawet jeśli nie był tego świadom. Zapewne myśli pan teraz, że chwytam się brzytwy. Owszem. I co?

Hewlitt milczał chwilę, jakby próbował pozbierać myśli.

— Chcę panu pomóc, majorze O'Mara. Gdybym jednak zaczął przywoływać wspomnienia i wrażenia z całych dwudziestu lat, mogłyby one nie być zbyt wierne, a na pewno byłyby skażone tym, co wiem teraz. Czy nie tak?

Szare oczy psychologa spojrzały przenikliwie na Hewlitta.

— A następne pańskie słowo to będzie „ale”.

— Ale — rzekł Hewlitt posłusznie — wszystko, co stało się ze mną od przybycia do tego szpitala, pamiętam znacznie lepiej i pamiętam też pewne odczucia, które mnie samego zaskoczyły. Aby rzecz wyjaśnić, muszę się cofnąć z opowieścią do dzieciństwa.

O'Mara nadal się w niego wpatrywał i chyba całkiem zapomniał, jak się mruga.

Hewlitt zaczerpnął głęboko powietrza.

— Byłem wtedy za młody — zaczął — by rozumieć kulturowe powody, dla których obcy pracujący w bazie na Etli nakłaniani byli do demonstracyjnego wręcz okazywania braku przesądów rasowych. Obejmowało to wspólne zabawy dzieci. Tralthańskich, orligiańskich, kelgiańskich i wszystkich innych. Oczywiście odbywało się to pod nadzorem. Pewnego dnia opiekun zajęty był akurat w innej części basenu, kiedy zostałem wciągnięty pod wodę przez Melfianina, który sądził, że też jestem dwudyszny. Nic mi się wtedy nie stało, ale bardzo się wystraszyłem i nigdy więcej nie brałem udziału we wspólnych zabawach. Rodzice powiedzieli mi, że wyrosnę z tego lęku, lecz nigdy nie naciskali na powrót między rówieśników. Dlatego też nudziłem się w domu i próbowałem samotnych wycieczek. A podczas jednej z nich miałem wypadek na drzewie. Przesłuchiwaliście moje rozmowy z oddziału i wiecie już, że mam na Ziemi ciekawą, chociaż raczej monotonną pracę, która w żadnym wypadku nie wymaga spotkań z obcymi. Widywałem ich w ziemskich dziennikach, ale wbrew oczekiwaniom rodziców, nie wyrosłem z dawnego lęku. Na paru obcych natknąłem się w szpitalach, w których leżałem, lecz nie godziłem się, aby kładziono ich blisko mnie. Przekonani o moim braku równowagi psychicznej lekarze godzili się na to.

O'Mara zmarszczył niecierpliwie czoło.

— Zapewne chce pan w ten sposób do czegoś dojść?

— Jeszcze nie wiem — odparł Hewlitt, ignorując sarkazm. — Podczas podróży do Szpitala opiekował się mną wielki, owłosiony i zarozumiały orligiański lekarz, który też skłonny był przypisywać moje problemy nadmiernie wybujałej wyobraźni. Wiedziałem jednak podświadomie, tak jak teraz jestem tego pewien, że mimo strasznego wyglądu nie skrzywdziłby mnie. To był pierwszy obcy, którego spotkałem od dzieciństwa. Bałem się go, ale byłem też ciekaw. Nie podobał mi się tylko jego zwyczaj zadawania całego mnóstwa pytań. A potem dotarłem tutaj — dodał szybko. — Zostałem przywitany przez hudlariańską pielęgniarkę, w drodze na oddział zaś mijaliśmy stworzenia, których nie widziałem dotąd nawet w najgorszych koszmarach. Wiedziałem, że to personel szpitalny i inni pacjenci, ale byłem tak przerażony, że długo nie mogłem zasnąć. Owszem, ich też byłem ciekaw i chciałem poznać niektórych lepiej, chociaż się bałem. Siostra oddziałowa Leethveeschi wzbudzała we mnie paniczny strach, ale także zainteresowanie.

Naydrad zagulgotała niezrozumiale. Wszyscy ją zignorowali.

— Nim minęło kilka godzin, zacząłem zadawać im pytania. Najpierw Hudlariance, Leethveeschi i Medalontowi. Następnego dnia rozmawiałem z innymi pacjentami i grałem z nimi w karty. Chcę powiedzieć, że w ogóle nie spodziewałem się, iż mogę być zdolny do czegoś takiego. Przypuszczam, że odzywająca się, co rusz ksenofobia była moja, ale ciekawość musiała mieć źródło w kimś innym.

Na chwilę wszyscy w gabinecie zamienili się w figury woskowe. Dopiero głos O'Mary jakby obudził obecnych.

— Ma pan rację, chociaż nie do końca. Zapewne pańscy rodzice nie mylili się i rzeczywiście wyrósł pan ze swoich dawnych lęków w niewiele godzin po przylocie do Szpitala. Prilicla był pod wrażeniem. Wspominał, że spotkawszy zespół medyczny, nie objawiał pan już prawie ksenofobii, a to, co zostało, było pod kontrolą i też szybko zniknęło. Wówczas nie znajdował się już pan pod wpływem istoty wirusowej. Od incydentu z Morredethem ciekawość i zainteresowanie obcymi są już na pewno wyłącznie pańskie.

— To chyba jest komplement? — spytał Hewlitt z uśmiechem.

O'Mara skrzywił się.

— Spostrzeżenie. Moja praca tutaj nie polega na prawieniu komplementów. Wręcz przeciwnie. Ale może mamy tu coś użytecznego. Potrafi pan opisać tę ciekawość, określić stopień jej intensywności oraz, zakładając, że wirus był zainteresowany przede wszystkim obcymi jako nosicielami, powiedzieć, czy wyczuwał pan jego egoistyczne potrzeby skryte za ciekawością? Na przykład, czy byłby pan gotów uznać, że istota przeniosła się do kogoś innego z własnej woli czy było to raczej podyktowane pańskim stanem emocjonalnym? Proszę spróbować odtworzyć swoje odczucia, wszystkie i jak najdokładniej, i nie spieszyć się z odpowiedzią.

— Nie muszę się długo nad tym zastanawiać — żachnął się Hewlitt. — W obu sytuacjach, w których wirus opuścił moje ciało, odczuwałem głębokie współczucie, ale trudno orzec, czy był to konieczny warunek transferu. Gdy chodziło o kota, byłem blisko niego przez całą noc. Kontakt z Morredethem trwał nieco ponad minutę. Pamiętam, że chciałem odruchowo cofnąć ręce, bo dotyk smarowidła spod opatrunku wydał mi się niemiły. Ale z jakiegoś powodu nie mogłem tego zrobić. Gdy w końcu mi się udało, dłonie były jakby rozgrzane, a skóra wydawała się podrażniona. To dziwne uczucie przeszło po paru sekundach. Nie wspominałem o tym wcześniej, bo gdy i tak człowiekowi nie wierzą, nic nie wydaje się naprawdę istotne.

— Pamięta pan jeszcze jakiś równie nieistotny szczegół? — spytał O'Mara.

Hewlitt wciągnął głęboko powietrze i spróbował się opanować. Głównie ze względu na Priliclę, nie na majora.

— Jeśli przyjmiemy, że transfer wymaga fizycznego kontaktu i że istota wirusowa była nim zainteresowana, co powiedzieć o moim zainteresowaniu Leethveeschi i lekarzem, który przemieszczał się w kapsule ciśnieniowej? Jestem pewien, że nie chciałem fizycznego kontaktu z żadną z tych istot, szczególnie z siostrą oddziałową, więc ciekawość ich nie mogła należeć do mnie. Czy to znaczy, że wirus skłonny jest tracić czas na myślenie o rzeczach, których i tak nie zdoła zrealizować, czy też może potrafi przenieść się do każdego, niezależnie od szczególnych wymogów środowiskowych?

O'Mara sapnął z irytacją.

— Zawsze istnieje ryzyko, że pytany doda nam problemów, zamiast pomóc. Jeśli ma pan rację i nasz przyjaciel nie ogranicza swoich zainteresowań do ciepłokrwistych tlenodysznych, mocno utrudni nam to poszukiwania. — Spojrzał na lekarzy. — Czy coś takiego jest możliwe?

— Prawie niemożliwe — rzekł Conway. — Czyli jakby niemożliwe.

— Dopóki nie poznaliśmy pacjenta Hewlitta, zarażenie obcymi mikroorganizmami też uważaliśmy za niemożliwe — stwierdził O'Mara z sarkazmem.

Conway nie poczuł się urażony.

— Dlatego właśnie powiedziałem, że prawie. Niemniej między nami a chlorodysznym jest tyle różnic metabolicznych, że adaptacja wymagałaby… bardzo złożonych działań. Znowu takich prawie niemożliwych.

— A kto by tam chciał przesiadywać w Illensańczyku? — odezwała się Naydrad.

— Jeśli chodzi o bardziej egzotyczne formy życia, jak TLTU, SNLU czy VTXM — ciągnął Conway, ignorując wtręt i spoglądając na Hewlitta, aby podkreślić, że mówi to głównie dla niego — uznałbym, że jeszcze bardziej nie nadają się na nosicieli tej istoty. Pierwsi oddychają przegrzaną parą i żyją w środowisku, które w dawnych czasach uzyskiwano w autoklawach do sterylizacji narzędzi chirurgicznych. SNLU oddychają wzbogaconym metanem i są bytami krystaliczno-mineralnymi, które rozkładają się w temperaturze dziewiętnastu stopni powyżej absolutnego zera. Co do VTXM, czyli Telfi, oni też egzystują w wysokich temperaturach, tyle że nie dzięki własnej ciepłocie, ale twardemu promieniowaniu, które podtrzymuje ich procesy życiowe. Sądzę, że możemy spokojnie wyeliminować te formy życia jako potencjalnych nosicieli. Wirus nie zdołałby w nich przetrwać.

Zanim O'Mara odpowiedział, Prilicla wylądował niepewnie na jednym z siedzisk. Nie trząsł się przesadnie, co wskazywało, że chce tylko przekazać im coś kontrowersyjnego.

— Możesz się mylić, przyjacielu Conway. Niestety, obawiam się, że i ja dodam problemów, miast podsunąć jakieś rozwiązanie, bo nie możemy wykluczyć Telfi jako potencjalnych nosicieli. Nasz wirus ocalał, gdy jego kapsuła znalazła się blisko miejsca wybuchu atomowego, który zniszczył statek Lonvellina. Zewnętrzna powłoka rakiety została nadtopiona, a ślady promieniowania nie zniknęły przez dwadzieścia pięć lat. Do momentu przejścia na młodego Hewlitta wirus musiał chłonąć promieniowanie otoczenia.

— Hm… — mruknął Diagnostyk.

O'Mara uśmiechnął się, chociaż mięśnie jego twarzy wyraźnie nie nawykły do podobnych grymasów.

— Czy ktokolwiek jeszcze chce zrobić z siebie idiotę? Pan chyba chciał coś powiedzieć, Hewlitt?

Przez chwilę Hewlitt nie był pewny, czy naczelny psycholog też nie jest przypadkiem empatą, ale uznał, że to prawdopodobnie raczej efekt długoletniego treningu i umiejętności obserwacji.

— To zapewne nic istotnego.

— Jeśli nic istotnego, sam panu to powiem. Wyrzuć pan to z siebie.

Hewlitt milczał moment, zastanawiając się, jak równie niesympatyczna osoba mogła przetrwać między ludźmi i zdobyć jeszcze wysoką pozycję w tak delikatnej profesji jak psychologia.

— Jest coś, co chodzi mi po głowie od czasu spotkania z moim kotem na Etli. To zwykła czarno-biała kotka, duża już i nieco gruba, całkiem inna od tamtego chudego kociaka, którego pamiętam, ale poznałem ją. I ona mnie też. Urosłem znacznie, trochę też przytyłem i zmieniłem się na twarzy, a mimo to od razu do mnie podeszła. Może pomyślicie, że jestem sentymentalny, ale…

— Owszem, przeszło mi to przez głowę — wtrącił O'Mara.

— …sądzę, że to coś więcej niż wspomnienia. Przez lata w ogóle nie myślałem o moim kocie, aż zostałem przyjęty do Szpitala i porucznik Braithwaite zaczął wypytywać mnie o dzieciństwo. Nagle okazało się, że mamy coś wspólnego, jakby podobne doświadczenia, z których jesteśmy dumni. Nie tylko dawne echa przyjaźni chłopca z jego zwierzęciem. Trudno to opisać i może tylko zasugerowałem się naszą rozmową o inteligentnym wirusie, ale… ale nie powinienem o tym wspominać.

— Jednak zrobił pan to — powiedział O'Mara — chociaż sam siebie wprawił pan tym w zakłopotanie. A może oczekuje pan, że zebrane tu gremium medyczne orzeknie, czy było to albo nie było warte przekazania?

Gremium milczało tak samo jak Hewlitt, który spojrzał w wiecznie otwarte oczy naczelnego psychologa.

— Dobrze — rzucił O'Mara. — Proszę zastanowić się nad tym, co pan powiedział, i wyciągnąć wnioski. Słowo „niemożliwe” padło już tu dzisiaj za wiele razy, więc go nie użyję. Czy sugeruje pan, aczkolwiek nieśmiało, że to dziwne i nieopisywalne uczucie, które pojawiło się, gdy spotkał pan swojego kota, o którym myślał, że już nie żyje, było skutkiem wspólnego doświadczenia? Tego, że i pan, i pański kot byliście gospodarzami wirusowego intruza? Czy sugeruje pan także, że byli nosiciele mogą w jakiś sposób się rozpoznać? Chyba mam rację, bo oblewa się pan rumieńcem, chociaż brakuje werbalnego potwierdzenia.

— Tak, do diabła! — warknął Hewlitt. — Na oba pytania.

O'Mara pokiwał głową.

— To oznacza, że może pan zostać wykorzystany jako swego rodzaju czujnik do wykrywania wirusów, a dokładniej, byłych i być może obecnych nosicieli naszego pasożyta. Oczywiście wdzięczni jesteśmy za wszystko, co pan powiedział. Może poza opowieścią o tym, jak rozpoznał pan swojego kota, który niestety, ale nie może tego potwierdzić. Ma pan jeszcze jakieś obserwacje, dowody, sugestie czy cokolwiek, co dotyczyłoby pańskich odczuć?

Hewlitt odwrócił wzrok od O'Mary. Miał wrażenie, że jego zakłopotanie zaraz wykipi z pokoju.

— Przyjacielu O'Mara — odezwał się Prilicla — byłem świadkiem tamtego spotkania i wyczuwałem także emocje kota. Były dokładnie takie, jak opisał przyjaciel Hewlitt.

— I bez wątpienia były niewyraźne, nieopisywalne, subiektywne i zapewne bezużyteczne, tak jak powiedziałem, mały przyjacielu — rzekł O'Mara i spojrzał na komunikator, który był już włączony. — Czy Ojczulek wrócił? Dobrze, przyślijcie go. — Znowu popatrzył na Hewlitta. — Mamy teraz do przedyskutowania pewne sprawy medyczne, które nie wymagają pańskiej obecności. Jestem pewien, że dość się już pan narumienił jak na jeden dzień. Dziękuję za pomoc. Ojczulek Lioren odprowadzi pana do stołówki.

W tej samej chwili Tarlanin stanął w progu i spojrzał wszystkimi czterema oczami na buraczkową twarz Hewlitta. Ten odwzajemnił spojrzenie i chciał coś powiedzieć, ale wstrzymał się, jakby uznał, że chyba nie warto.

— Panie Hewlitt — odezwał się O'Mara, tym razem ze współczuciem i troską — ma pan za sobą wiele lat kontaktów z lekarzami, którzy nie traktowali pana poważnie, uznałem więc, że moje niedowierzanie nie dotknie pana za bardzo. W obecnych okolicznościach pańska reakcja wydaje się anormalna. Czego tak bardzo nie chce mi pan powiedzieć?

— To nieuchwytne odczucie, o którym wspomniałem, pojawiło się znowu — oznajmił Hewlitt, wskazując na Liorena. — W związku z Ojczulkiem.

— Potwierdzam — rzekł Prilicla.

Po raz pierwszy od wejścia do gabinetu Hewlitt ujrzał, że naczelny psycholog zamrugał.


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY PIĄTY


— Czyżby Ojczulek coś przed nami ukrywał? — spytał O'Mara, patrząc na stojącego w drzwiach Liorena.

Tarlanin skierował na niego jedno oko. Pozostałe trzy wpatrywały się wciąż w Hewlitta.

— Całkiem niechcący — odparł Lioren. — To dla mnie takie samo zaskoczenie jak dla was. Polecił pan, aby personel w recepcji słuchał tego, co dolatuje zza drzwi, aby móc później o tym porozmawiać. Wróciłem właśnie z oddziału AUGL i usłyszałem wypowiedź pacjenta Hewlitta na temat tego dziwnego odczucia. I muszę… muszę chwilę pomyśleć.

— Proszę — powiedział O'Mara. — Uporządkuj myśli, Ojczulku. Ale nie okrawaj ich.

— Dobrze — mruknął Lioren, pozornie nieurażony tą uwagą, ale po chwili skierował jedno oko ku sufitowi, co było tarlańską reakcją na nietakt. — W trakcie pełnienia obowiązków przepływa przeze mnie wiele różnych odczuć wzbudzanych przez moich podopiecznych, tak pacjentów, jak i pracowników Szpitala. Wyczuwam też rozmaite ich nastawienia do mnie. Chociaż Tarlanie wzdragają się przed fizycznym kontaktem z kimś obcym, czasem nie mogę go uniknąć. Zdarza mi się położyć dłonie na czyjejś głowie albo uścisnąć ręce w geście, który trudno zastąpić słowami. Słysząc słowa Hewlitta, uświadomiłem sobie podobną więź istniejącą między nami i jeszcze jednym byłym pacjentem, Morredethem. Wcześniej nie wydawało mi się to istotne, teraz jednak ma znaczenie, bo wskazuje, że stałem się nosicielem istoty wirusowej. Niemal na pewno wiem też, jak i kiedy doszło do transferu. Nie byłem jeszcze wówczas świadom niezwykłości tego zdarzenia. Wiedziałem, jaką tragedią jest dla Kelgianina utrata części futra. Pacjent powiedział mi, że okaleczenie będzie permanentne. Jego stan psychiczny pilnie wymagał wsparcia. Znam kelgiańskie wierzenia, lecz Morredeth nie wyznawał żadnego z nich. Podczas codziennych wizyt mogłem mu więc zaoferować jedynie współczucie, rozmowę oraz, jak to bywa w Szpitalu, plotki o innych pacjentach i personelu, aby miał czym zająć myśli. Nie udawało mi się wszakże wiele dla niego zrobić i nadal tkwił na krawędzi depresji. Tak było do mojej wizyty zaraz po kontakcie fizycznym z pacjentem Hewlittem, kiedy to wszystkie objawy się cofnęły. — Przerwał na chwilę i wzdrygnął się na to wspomnienie. — Mimo że jestem szpitalnym kapelanem, trudno mi było zaakceptować równie niewytłumaczalne, cudowne wręcz zdarzenie. Nie wiedziałem wówczas o istnieniu inteligentnego wirusa. Zachowanie Morredetha po owym uzdrowieniu dalece odbiegało od normy, oszalał prawie z ulgi i radości. Dotknąłem wtedy, czy raczej pogłaskałem jego nowe futro. On jednak chciał, abym sprawdził jego ruchliwość jedną ze środkowych rąk. Wtedy musiało dojść do przesiadki. Futro rzeczywiście było w pełni elastyczne. Włosy wręcz owijały mi się wokół palców i przez chwilę przytrzymały moją dłoń przy skórze Kelgianina. Nie chciałem jej wyrywać, aby nie uszkodzić nowej sierści. Czułem, że skóra mi zwilgotniała, ale nie byłem pewien, czy chodzi o pot pacjenta czy mój. Nie wiedziałem, że takie właśnie objawy towarzyszą transferowi. Wkrótce cofnąłem rękę bez najmniejszych trudności, pogratulowałem Morredethowi wyleczenia i poszedłem odwiedzać innych.

— I niczego poza tym nie poczułeś? — wyrwał się Hewlitt. — Nie poczułeś się zdrowszy, czy jakoś tak? Zupełnie nic?

O'Mara spojrzał na Hewlitta spod zmarszczonych brwi.

— Też chciałem o to spytać. Więc jak, Ojczulku?

— Nie pamiętam niczego niezwykłego. Niczego zresztą nie oczekiwałem. Jeśli było cokolwiek, być może zginęło wobec radości z powrotu pacjenta Morredetha do zdrowia. Poza tym nie narzekam na zdrowie, nawet, jeśli niekiedy powątpiewam w stan mojego umysłu. Ale umiejętności wirusa nie rozciągają się chyba na podobne sprawy.

Jakie problemy psychiczne może mieć tak wysoce etyczna i altruistyczna istota, która jest w Szpitalu lubiana niemal tak samo jak Prilicla? — zastanowił się Hewlitt.

Naczelny psycholog zaraz wyjaśnił jego wątpliwości.

— Ojczulku, jeśli o to chodzi, już dawno zostałeś oczyszczony z zarzutów. Nie jesteś winien temu, co się stało z mieszkańcami Cromsaga, i mam nadzieję, że kiedyś zaakceptujesz wreszcie to orzeczenie. Ale skoro już o tym mowa, na Cromsagu zostałeś poważnie ranny. Na statku pomocy udzielał ci lekarz nieznający dobrze tarlańskiej fizjologii i pozostały ci nieduże blizny. Nadal są widoczne?

— Nie wiem, rzadko oglądam swoje ciało. Tarlanom obcy jest narcyzm. Mam zdjąć płaszcz?

— Poproszę.

Spod fałd materiału wyłoniły się dwie środkowe kończyny Tarlanina i zaczęły rozpinać płaszcz. Hewlitt spojrzał z niejakim zakłopotaniem na wiszącego w pobliżu Priliclę.

— Mam się odwrócić? — spytał.

— Nie, przyjacielu Hewlitt. Tarlanie wolni są od ziemskiego tabu nagości, a błękitny płaszcz Tarli jest symbolem zawodu i godności akademickiej. Poza tym ma wiele przydatnych wewnętrznych kieszeni. Przyjrzyj się uważnie. Nie widzę żadnych blizn.

Lioren obrócił się wokół własnej osi i każdy mógł potwierdzić prawdziwość słów empaty.

— Bo ich nie ma — mruknął Ojczulek. Jego szypułki oczne zwieszały się niczym dojrzałe owoce. — Chirurg był wystarczająco wprawny, aby nie zostawić wielkich śladów, ale teraz zniknęły całkowicie.

O'Mara pokiwał głową.

— Najwyraźniej wirus i na tobie zostawił swoją wizytówkę. Idealnie zdrowe i w pełni prawidłowe ciało. Nie potrzebujemy więcej dowodów, że byłeś jego nosicielem. Albo nadal jesteś. — Spojrzał na Priliclę. — Nadal w nim jest?

— Nie — odparł empata. — Wyczuwam tylko jedno źródło emocji. Samego Ojczulka. Z tej odległości drugie źródło wykryłbym od razu.

— Na pewno, bez możliwości popełnienia błędu i bez względu na rasę nosiciela?

— Tak, przyjacielu O'Mara. Musiałbym wykryć tę istotę. Jej obecność byłaby czymś tak oczywistym jak twoja druga myśląca głowa, gdyby nagle ci wyrosła.

O'Mara uśmiechnął się wreszcie.

— W tym domu wariatów mogłaby się nawet przydać.

— Mniej pewny byłbym w wypadku osób takich jak przyjaciel Conway, który myśli w tej chwili za ośmiu. To może trochę zbić z tropu.

— Diagnostyk Conway nie był gospodarzem wirusa — oświadczył zdecydowanie Hewlitt.

— Potwierdzam — dodał Lioren.

— A ja bardzo się z tego cieszę — powiedziała ze śmiechem Murchison. — Obcowanie z wielokrotnie roztargnionym mężem jest już wystarczająco trudne.

Naczelny psycholog uśmiechnął się lekko i postukał w blat biurka.

— Rozpraszamy się. Naszym priorytetem powinno być odnalezienie tej istoty. To chyba dla wszystkich oczywiste.

Dla mnie nie do końca, pomyślał Hewlitt, ale nie miał szansy o nic spytać.

— Na potrzeby poszukiwań dysponujemy jednym lekarzem empatą, który musi podejść do badanego na dystans umożliwiający rozmowę i który nie jest Diagnostykiem, oraz dwoma byłymi nosicielami zdolnymi rozpoznać podobnych sobie. Tutaj wystarczy kontakt wzrokowy. Jednak w obu przypadkach niemożliwe jest działanie na odległość. Tymczasem trzeba bez zwłoki odszukać wszystkich byłych gospodarzy wirusa oraz tego obecnego. Jesteśmy pewni, że pacjent Hewlitt miał bliski kontakt tylko z Morredethem. Z niego wirus przeszedł na Ojczulka, a potem na kolejnego pacjenta…

— Z całym szacunkiem — przerwał mu Lioren — to nie musiał być pacjent.

O'Mara przytaknął zirytowany.

— Ojczulku, nie zapomniałem, że twoja praca nie ogranicza się do kontaktów z pacjentami. Musisz ponownie odwiedzić wszystkich swych rozmówców i rozpoznać tego, który przejął od ciebie wirusa. Jeśli go tam już nie będzie, prześledzisz wszystkie kontakty tego nosiciela, aż znajdziesz aktualnego. Zameldujesz mi o tym i pozostaniesz z tą osobą, ja zaś wezwę pomoc medyczną, ochronę Korpusu oraz doktora Priliclę, aby ostatecznie potwierdził obecność wirusa. Mały przyjacielu — rzekł, spoglądając na empatę — jeśli nie masz nic przeciwko temu, chciałbym, abyś poprowadził równoległe poszukiwania. Najpierw wśród ciepłokrwistych tlenodysznych, poczynając od stołówki i poziomu rekreacyjnego. Może trafisz na niego pierwszy. Ktokolwiek to będzie, niezależnie od rasy musimy go odizolować i podjąć wszelkie możliwe kroki, by wirus nie przeszedł na kolejnego nosiciela. Potem wykorzystasz swoje umiejętności empatyczne, aby uspokoić wirusa, aż znajdziemy lepszy sposób na komunikowanie się z nim. W żadnym wypadku nie możesz robić nic więcej. Będziesz tylko naszym detektorem i komunikatorem. Nie chcę ofiar.

— Jestem silniejszy, niż się wydaje, przyjacielu O'Mara — powiedział Prilicla. — No, trochę silniejszy.

Obecni w pomieszczeniu Ziemianie zaśmiali się, włączając w to O'Marę, który podjął przerwany wątek.

— Chcę też, aby Ojczulek działał razem z Hewlittem. Mają tworzyć zespół. Z dwóch powodów. Po pierwsze, nie do końca rozumiem, na czym polega owo intuicyjne rozpoznawanie byłego nosiciela. Przy wspólnych staraniach mniejsze jest ryzyko, że kogoś pominiecie. Po drugie, każdy były pacjent chodzący bez opieki szpitalnymi korytarzami to potencjalna ofiara wypadku. Szczególnie, jeśli nie zna rozkładu Szpitala ani nie ma doświadczenia w omijaniu innych przechodniów. Dlatego musi mieć anioła stróża. Z tego powodu zostanie pan przeniesiony do kabiny położonej bliżej kwatery Ojczulka. Czy obaj się na to zgadzacie?

Hewlitt przytaknął i spojrzał na Liorena. Ten opuścił dwie gałki oczne w geście, który znaczył zapewne to samo.

— Dobrze — powiedział naczelny psycholog. — Powinniście jednak zostawiać sobie trochę czasu do namysłu, zanim się na coś zgodzicie. Każdą chwilę pokładowego dnia macie spędzać na poszukiwaniach. Skoro Prilicla nie jest pewny swoich szans na rozpoznanie wirusa u osób z zapisami medycznymi, najpierw zajmiecie się Diagnostykami. Za trzy godziny będą mieli spotkanie na poziomie osiemdziesiątym trzecim. Lioren wie, gdzie dokładnie. Ponieważ chodzi o problemy ze szpitalnymi generatorami mocy, na pewno zjawią się wszyscy. Staniecie przy wejściu i przyjrzycie się każdemu z osobna, a potem natychmiast zameldujecie mi o wynikach. Jeśli nikt nie ma nic więcej, to kończymy niemedyczną część naszego spotkania.

— Chwilę — odezwał się Hewlitt. — Zastanawia mnie ten problem z zasilaniem, o którym pan wspomniał. Gdy Rhabwar wrócił z wyprawy, usłyszeliśmy, że główny reaktor…

— Nie ma powodów do niepokoju — przerwał mu O'Mara. — To sprawa czysto techniczna, której my nie możemy nijak zaradzić. Mamy za to pilne kwestie medyczne do omówienia. — Skinął głową w kierunku drzwi.

Podążając zatłoczonym i splątanym labiryntem szpitalnych korytarzy, Hewlitt nie mógł się uwolnić od obaw. Wcześniej rzeczywiście nie zdawał sobie sprawy z tego, jaką wygodą była podróż na noszach, i to prowadzonych przez masywną Hudlariankę, której wszyscy schodzili z drogi. Teraz mogło być gorzej, jednak obecność Tarlanina też coś znaczyła. Ułożył środkową kończynę na ramieniu Ziemianina i w ten sposób prowadził go, pomagając unikać kłopotów oraz potencjalnie groźnych zderzeń. Hewlitt zaś nie rozumiał, jakim cudem, odczuwając strach, nie daje mu się sparaliżować.

Uznał, że dzieje się tak głównie dzięki Liorenowi, który cały czas z nim rozmawiał, pokazywał, co się dało, i objaśniał, kim jest każda mijana akurat poczwara. Często poruszał tematy, które gdyby nie szpitalne plotki, winny pozostać tajemnicą lekarską. Koszmar, o którym opowiadają dykteryjki, nie jest już koszmarem, pomyślał Hewlitt. Przeszło mu przez myśl, czy nie zaczyna jednak widzieć w tych stworzeniach zwykłych ludzi zamkniętych w odmiennych ciałach. Coraz częściej spoglądał na nie z ciekawością i wcale nie miał ochoty uciekać, gdzie pieprz rośnie.

Może rzeczywiście to wirus rozbudził jego ciekawość, która teraz żyła już własnym życiem? Chciał podzielić się tą refleksją z Ojczulkiem, gdy skręcili w długi boczny korytarz, dziwnie cichy i pusty.

— To pomieszczenia personelu — wyjaśnił Lioren. — Nie zawsze jest tu tak spokojnie, ale obecnie mieszkańcy albo pracują, albo śpią. Tutaj będzie odtąd twoja kabina. Nie wejdę, bo już ty wystarczająco ją wypełnisz. Powinna jednak być dość wygodna. Rozejrzyj się.

Pomieszczenie było nawet przestronne, ale niższe niż kabina na statku, który przywiózł Hewlitta do Szpitala. Z ulgą zauważył, że górne oświetlenie wpuszczono w sufit, bo i bez tego muskał go włosami.

— Oba łóżka są za krótkie — zaprotestował. — Stopy będą mi wystawać.

— Oczywiście — powiedział Ojczulek, pochylając się, aby wsunąć do środka jedno oko i kończynę. — To kabina dwóch Nidiańczyków, którzy są właśnie na kursie ratownictwa okrętowego. Potrwa jeszcze kilka tygodni. Łóżka są ruchome i można je zestawić. Za brązowymi drzwiami znajdziesz uniwersalną łazienkę podobną do tej, którą widziałeś na oddziale siódmym. Obaj mieszkańcy należą do rodzaju męskiego i oczywiście wolą ozdabiać ściany wizerunkami nidiańskich kobiet.

Hewlitt spojrzał na zdjęcia misiowatych istot o rudym futrze oraz pozach, które zapewne były w jakiś sposób prowokujące, i postarał się nie roześmiać.

— Nie wydają mi się nieobyczajne.

— I dobrze — stwierdził Lioren. — Tam jest twoja konsola. Wysokość fotela można regulować. Masz tu to, co zwykle: bibliotekę, kanały rozrywkowe i edukacyjne, a to zielone w żółtym trójkącie to wejście do menu i objaśnień podajnika żywności. Też jesteś głodny? Chciałbyś teraz odpocząć czy może raczej wolisz pójść do stołówki?

— Tak. I nie wiem. Dziwnie się czuję, chciałbym porozmawiać. Czy możemy zamówić coś tutaj? Co byś proponował?

Lioren zawahał się.

— Twój podajnik nie jest jeszcze zaprogramowany na ziemskie potrawy. To zrobią dopiero jutro. Z drugiej strony nidiańskie jedzenie podobno nie różni się praktycznie smakiem od twojego. Oba są wszakże niestrawne dla Tarlan, więc wolałbym skorzystać ze stołówki. Ty zresztą chyba też powinieneś. Tam menu dla poszczególnych ras jest tak obszerne, że na pewno znajdziesz coś dla siebie.

Teraz Hewlitt się zawahał.

— Czy tam jest bardzo tłoczno? Gorzej niż na korytarzach? I jak powinienem się zachować?

— Jadają w niej wszyscy ciepłokrwiści tlenodyszni — wyjaśnił Ojczulek. — Chociaż nie wszyscy w tym samym czasie, co zapewne cię ucieszy. Po prostu stoją, klęczą, siedzą albo polatują przy stołach i jedzą, starając się nie wpadać na siebie. Poza tym, jeśli uda nam się znaleźć pusty stolik przy wejściu, powinno być łatwiej. Tam niewielu lubi siadać. No i będziemy mogli pracować w czasie posiłku.

— Pracować? — spytał zdumiony Hewlitt. Jak dla niego, za wiele już się zdarzyło tego dnia. — Jak?

— Ćwicząc naszą nową umiejętność rozpoznawania pewnych osób — odparł Ojczulek. — Będziemy się przyglądać wszystkim wchodzącym i wychodzącym, sprawdzając, czy nie byli nosicielami wirusa. Nawet, jeśli nikogo nie znajdziemy, uda nam się w ten sposób wyeliminować całkiem sporą część personelu i będziemy się mogli skoncentrować na pacjentach oraz pracownikach, którzy aktualnie są na dyżurze. Trzeba jak najszybciej ustalić, w kim jest teraz to stworzenie. Wolę nie myśleć, co by było, gdyby zaczęło krążyć tu swobodnie.

— Dlaczego? — spytał Hewlitt. — Jak dotąd nie zrobiło nikomu krzywdy. Szpital zajmuje się uzdrawianiem, wirusy też. Dlaczego tak się wszyscy przejmujecie? Chciałem spytać O'Marę, ale nie dał mi szansy. A na Rhabwarze wymigiwali się od odpowiedzi na to pytanie.

Lioren spojrzał się na korytarz i poczekał, aż Hewlitt zamknie drzwi.

— Niestety, i ja muszę uczynić to samo.

— Ale dlaczego, u diabła?! — spytał gniewnie Ziemianin. — Nie jestem już pacjentem. Nie musisz mieć przede mną tajemnic, jak lekarz.

— Bo nie możemy ci powiedzieć — powtórzył Ojczulek. — Łatwiej ci będzie bez tego brzemienia. Dość masz własnych obaw i wątpliwości.

— Osobiście wolę już niepokój od niewiedzy.

— Osobiście wolę oczekiwać najlepszego, przygotowując się na najgorsze — powiedział Lioren. — Dzięki temu nie jestem rozczarowany, gdy coś się nie uda, jak może się zdarzyć tutaj. Nie ma, co wzajemnie się straszyć. A odpowiedź na twoje wcześniejsze pytanie brzmi: Nie ma żadnych.

— Jakich żadnych?

— Manier przy stole — wyjaśnił Ojczulek. — Pytałeś, jak należy się zachować w stołówce. Nikogo nie obchodzi tam, jak jesz. Nikt nie poczuje się też urażony, jeśli będziesz celowo omijał kogoś wzrokiem podczas rozmowy. To zwykła sprawa, że czasem lepiej nie widzieć, jak ta czy inna istota podaje sobie jedzenie do otworu gębowego. Chodźmy, pacjencie Hewlitt, czeka nas praca i przekąska.


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY SZÓSTY


Na Rhabwarze Hewlitt widział już Priliclę jedzącego ziemskie spaghetti, ulubione obce danie Cinrussańczyka. Wciągał po prostu długi makaron do otworu gębowego, wisząc wprost nad talerzem. Naydrad też nie używała kończyn przy jedzeniu, tylko zanurzała wąską głowę w tłustej, zielonej masie, aż opróżniła miskę. Zmiennokształtny Danalta zwyczajnie siadał na tym, co zamierzał pochłonąć, a gdy odchodził, na ziemi zostawały jakieś nędzne resztki. Wcześniej jeszcze Hewlitt mógł obserwować, jak jedli Powab, Horrantor i Morredeth. Dzięki temu dzielenie stołu z Ojczulkiem nie było teraz dlań problemem.

Lioren używał palców dwóch górnych kończyn. Na dłonie nałożył małe, srebrzyste rękawiczki, które zjawiły się na tacy tak samo jak nóż i widelec u Hewlitta. Ojczulek oszczędnymi ruchami unosił jedzenie do ust. Były to kawałki brunatnożółtej gąbczastej materii, która nijak nie kojarzyła się Ziemianinowi z jedzeniem i tym samym nie wywoływała obrzydzenia.

Miał nadzieję, że z perspektywy Ojczulka wygląda to podobnie, gdyż syntetyczny stek okazał się bardzo smaczny. Trudno było jednak orzec, jak Lioren go widział. Nie odezwał się od chwili, gdy weszli do stołówki.

— Podjedliśmy, ale co z pracą? — spytał Hewlitt, patrząc na wejście, w którym grupa głodnych Kelgian opływała właśnie z obu stron wychodzącego Tralthańczyka. — A może wyczułeś jednak coś, co mi umknęło?

— Nie — odparł Lioren i wrócił do jedzenia.

Wydawał się czymś zirytowany. Obok nich przeszło, przeleciało, przepełzło albo przeskakało już około dwustu istot. Możliwe, że Lioren też zaczynał powątpiewać w ich talent do wykrywania intruza.

— Kto wie, czy więź, której istnienie stwierdziliśmy pomiędzy Ziemianami, Tarlanami i kotami, manifestuje się u kogokolwiek innego — powiedział Hewlitt, aby zmącić panującą przy stole ciszę. — Nie znamy ich na tyle, aby poznać różnicę. Sądzisz, że marnujemy czas?

— Nie — powtórzył Lioren i oczyścił talerz. — Rozkład dyżurów układa się tak, aby nigdy nie panował tu zbyt duży tłok, chociaż tobie może się wydawać, że jest inaczej. Jednocześnie może zjawić się tu nie więcej niż pięć procent pracujących w Szpitalu ciepłokrwistych tlenodysznych. Chlorodyszni, Hudlarianie, metanowcy i inne, bardziej egzotyczne rasy jadają gdzie indziej. Podobnie pacjenci. Mylisz początkowy brak rezultatów z porażką.

— Rozumiem. Przekazujesz mi taktownie, że powinienem być cierpliwszym byłym pacjentem i powinniśmy dalej robić to, co robimy.

— Nie — raz jeszcze rzekł Lioren. — Nie powinniśmy…

Panel wyboru menu rozjarzył się na czerwono, a z głośnika popłynął powtarzany w kółko komunikat.

— Stołownicy, którzy skończyli już jeść, proszeni są o zwolnienie stolików, aby zrobić miejsce następnym chętnym. Wszystkie niedokończone rozmowy proszę kontynuować gdzie indziej. Stołownicy, którzy skończyli…

— Nie wolno nam tu siedzieć, jeśli nie jemy — powiedział Lioren, podnosząc głos. — To coś będzie gadać coraz głośniej, dopóki sobie nie pójdziemy, a łapanie kogoś z obsługi, aby wyłączył funkcję, zajęłoby zbyt wiele czasu. Zawsze możemy zmienić stolik i znowu coś zamówić, ale osobiście nie jestem już głodny…

— Ja też nie — oznajmił Hewlitt.

— No to proponuję zająć się moimi najbardziej podejrzanymi pacjentami — rzekł Ojczulek. — Pierwszy leży na twoim byłym oddziale. Trafił tam po twoim odejściu i Leethveeschi czeka na mnie. Chyba, że należysz do tych istot, które muszą się zdrzemnąć po jedzeniu?

Tym razem to Hewlitt zaprzeczył.

Głośnik umilkł, gdy tylko wstali od stołu, który zaraz zajęło dwóch włochatych orligiańskich starszych lekarzy. Wydawało się, że żaden z nich nie miał kontaktu z wirusem.

Gdy chcieli już wyjść, do środka wleciał Prilicla. Empata pozdrowił ich, ale nie spytał o wyniki poszukiwań, bo wyczuwał świetnie, że jeszcze na nic nie trafili. Stanęli i przyglądali mu się chwilę, on zaś krążył, podlatując tu i tam, niby przypadkiem albo żeby się z kimś przywitać, w rzeczywistości jednak badał pola emocjonalne jedzących. Hewlitt pamiętał, jak mało wytrzymały jest empata, i życzył mu w duchu, aby znalazł to, czego szuka, zanim spadnie na ziemię ze zmęczenia.

— Dziękuję, przyjacielu Hewlitt — zawołał Prilicla, przerywając rozmowę.

Kilka minut później byli już na zatłoczonym głównym korytarzu. Ziemianin w zamyśleniu lawirował między przechodniami.

— Niepokoję się — oznajmił.

Lioren mruknął tylko coś w odpowiedzi.

— Sama ta zdolność też mocno mnie zastanawia — kontynuował Hewlitt. — Kilka minut temu zatroskałem się o Priliclę i życzyłem mu szczęścia. Tylko w myślach. On wyczuł to, chociaż rozmawiał wtedy z kimś innym. Akurat w tym nie ma nic dziwnego, bo Cinrussańczycy są bardzo wrażliwi na sygnały empatyczne, nawet na spore odległości. Ale ciekawe, jak jest z nami? Czy to też jakiś rodzaj empatii czy może coś całkiem innego? A jeśli tak, jak bardzo musimy się zbliżyć do byłego nosiciela, aby cokolwiek poczuć? Czy musimy go widzieć? Czy obecność fizycznej przeszkody ma jakieś znaczenie? Pomożesz mi przeprowadzić mały eksperyment?

— Sześć razy: Nie wiem — odparł Lioren. — Jaki eksperyment?

Chwilę później, usłyszawszy wszystko od Hewlitta, zaprotestował.

— Ale to nie eksperyment. To zabawa małych dzieci! Z drugiej strony może nam dostarczyć użytecznych informacji. Zgadzam się, ale pod warunkiem, że nigdy nie powiesz nikomu, iż ja, dorosły mogący nosić zaszczytny błękitny płaszcz, bawiłem się z tobą w coś takiego.

— Spokojnie, Ojczulku — odparł Hewlitt. — W moim wieku też nie mam się co chwalić, że bawiłem się w szukanego. Chyba ty powinieneś chować się pierwszy, bo lepiej znasz tutejsze zakamarki.

Długi korytarz kończył się skrzyżowaniem w kształcie litery T, na którym znajdowały się też rampy, schody i windy umożliwiające dostęp do pozostałych poziomów. Po bokach były przejścia do oddziałów, drzwi magazynów i schowków z wyposażeniem oraz wejścia do tuneli technicznych. Hewlitt miał się odwrócić na dziesięć minut i pozwolić Liorenowi schować się gdzieś bliżej lub dalej w obrębie korytarza. Ustalili tylko, że Ojczulek omijać będzie pełne pacjentów oddziały, aby nie budzić sensacji i nie przeszkadzać w ich funkcjonowaniu. Hewlitt miał odszukać go, zdając się tylko na intuicję, empatię czy cokolwiek, co zostało mu po obecności wirusa. Bez zaglądania za każde drzwi.

Po dwudziestu minutach obwąchiwania potencjalnych kryjówek i wytrwałym ignorowaniu pytań oraz krytycznych komentarzy Hewlitt uznał, że nic z tego. Rozczarowany włączył komunikator.

— Nic nie czuję — powiedział. — Wychodź, gdziekolwiek jesteś.

Lioren wyłonił się zza drzwi, przed którymi Ziemianin stał kilka minut wcześniej.

— Ja też niczego nie wyczułem — powiedział — chociaż słyszałem, jak przystanąłeś pod drzwiami. Kroki Ziemian są łatwe do rozpoznania. Ale gdy tylko cię zobaczyłem, wrażenie powróciło.

— U mnie też. Ale dlaczego musimy się widzieć? Ojczulek wygulgotał coś.

— Bóg, albo może wirus, jeden wie.

Hewlitt zastanawiał się nad tym przez całą drogę na oddział siódmy. Lioren wywołał O'Marę, aby przekazać mu nową informację, ale poza tym nie chciał rozmawiać. Możliwe, że myślami był już przy pacjencie, do którego zdążali.

— Pacjent Hewlitt — odezwała się Leethveeschi, gdy weszli na siódemkę. — Co pan tu robi?

Siostra przywykła już do wizyt Ojczulka, nie wyglądała jednak na zachwyconą obecnością byłego pacjenta, i to takiego, który wywołał całkiem sporo zamieszania. Nim Hewlitt znalazł właściwe słowa, Lioren odpowiedział za niego. Nie skłamał przy tym, chociaż nie powiedział też całej prawdy.

— Za pozwoleniem, siostro oddziałowa, nasz były pacjent towarzyszy mi dzisiaj jako niemedyczne wsparcie. Chciałbym, aby poobserwował pacjenta i też z nim porozmawiał. Zapewniam, że nie będzie zagadywał nikogo w trakcie leczenia albo w stanie niepozwalającym na swobodną rozmowę. Były pacjent Hewlitt nie sprawi żadnych kłopotów.

Leethveeschi skręciła się dziwnie w kombinezonie, co podobno było gestem wyrażającym zgodę.

— Chyba rozumiem — powiedziała. — Doświadczenie uzyskane z pacjentem Morredethem zrodziło, a może tylko wzmocniło w panu decyzję, aby zostać kapelanem stażystą. Godne pochwały, pacjencie Hewlitt, i ma pan świetnego mentora.

— Powodem mojej wizyty…

— To na pewno długie wyjaśnienie — przerwała mu Leethveeschi. — Ja zaś nie mam czasu słuchać o teologii obcych, jakkolwiek może to być interesujące. Może pan rozmawiać z moimi pacjentami, jeśli są do tego zdolni. Proszę tylko nie czynić cudów.

— Obiecuję — odparł Hewlitt i podążył za Ojczulkiem.

Zdołali już wykluczyć Leethveeschi i resztę personelu w dyżurce. Nie należał do poszukiwanych również pacjent, którego mieli odwiedzić. Był to Kennonalt, Melfianin otoczony całą masą aparatury medycznej, z modułem podtrzymywania życia włącznie. Hewlitt nie wiedział, co mu jest, ponieważ zaraz po przedstawieniu gościa Lioren oznajmił, że to czysto prywatna rozmowa i że Ziemianin powinien w tym czasie sprawdzić pozostałych pacjentów.

Ruszył powoli przez znajomy oddział, zygzakując od jednego łóżka do drugiego, chociaż nie był pewien, czy pozna niedawnych przyjaciół. Kelgianie, Tralthańczycy czy Melfianie nadal wydawali mu się bardzo podobni. Większość pacjentów chętnie zamieniła z nim parę zdań, kilku było pod wpływem leków albo po prostu go zignorowało. Przyglądał się jednak każdemu wystarczająco długo, aby upewnić się, z kim ma, a raczej nie ma, do czynienia. Na koniec zostawił Tralthańczyka i Duthanina, którzy grali przy stoliku w scremmana. Zanim jeszcze się odezwał, był już pewien, że to także nie oni.

— Horrantor? Bowab? — spytał. — Jak się macie?

— A to musi być pacjent Hewlitt — powiedział Tralthańczyk. — Dziękuję, noga mi rośnie, a Bowabowi też idzie nie najgorzej. Zarówno w życiu, jak i w tej przeklętej grze. Miło, że wpadłeś. Powiedz, co u ciebie. Udało im się odkryć, na co chorowałeś?

— Tak. Nie mam już powodów do narzekań — odparł, starannie dobierając słowa. — Powiedzieli mi, że to było coś bardzo niezwykłego, i poprosili, abym został jeszcze, bo chcieliby wyjaśnić parę rzeczy. Trudno było odmówić.

— To teraz jesteś zdrowym zwierzątkiem laboratoryjnym — rzekł Bowab z niepokojem. — Mało zachęcające. Nie zrobili ci jeszcze nic złego?

Hewlitt roześmiał się.

— Nie, to całkiem nie tak. Dostałem własną kabinę, która należy normalnie do dwóch Nidiańczyków, i mogę chodzić sobie po Szpitalu, jak długo Ojczulek ma na mnie oko. Chcą tylko, abym rozmawiał z ludźmi i odpowiadał na pytania.

— Zawsze byłeś dziwnym pacjentem — stwierdził Bowab. — Ale twoja rekonwalescencja wygląda jeszcze dziwniej.

— A mówiąc poważnie — odezwał się Horrantor — skoro masz tam rozmawiać i odpowiadać na pytania, oni pewnie też rozmawiają w twojej obecności. Albo z tobą. Może przypadkiem usłyszałeś w ten sposób coś, czego nie miałeś w ogóle usłyszeć? Jeśli tak i jeśli wolno ci o tym mówić, czy byłbyś skłonny odpowiedzieć nam na jedno pytanie?

Brzmiało to o wiele poważniej niż zwykła pogawędka pacjentów przy kartach albo próba poznania najnowszych szpitalnych plotek. Należało zachować ostrożność.

— Jeśli tylko będę mógł.

— Horrantor zawsze wymyśli coś dziwnego — powiedział Bowab, znowu włączając się do rozmowy. — Ma bujną wyobraźnię. Dlatego tak często wygrywa. Podsłuchaliśmy rozmowę dwóch pielęgniarek. Umilkły, gdy tylko się zorientowały, że je słyszymy. Może to była tylko plotka, może nie, ale poczuliśmy się zaniepokojeni.

— Wszyscy lubią plotkować, ale nie zawsze wychodzi im to na zdrowie — powiedział Hewlitt. — Co to było?

Horrantor i Bowab spojrzeli po sobie. Duthanin zaczął.

— Zgodnie z tym, co siostra mówiła mi dziesięć dni temu, powinienem już zostać wypisany, aby dokończyć rekonwalescencję w szpitalu na mojej planecie. W Szpitalu Kosmicznym nie zwykli marnować czasu ani zasobów na pacjentów, którzy nie wymagają już tutaj pomocy. Jednak wczoraj, gdy spytałem Leethveeschi, dlaczego ciągle siedzę na oddziale, czy cokolwiek jest ze mną nie tak, usłyszałem, że chwilowo brakuje dla mnie właściwego statku, że nie ma żadnych problemów medycznych i że nie mam się niepokoić. Mniej więcej to samo powiedział Medalont Horrantorowi. Objaśnił stażystom, że pacjent doszedł już do siebie i że zostanie niezwłocznie wypisany. Takie coś nigdy nie powinno trwać długo, bo przecież większość statków z zaopatrzeniem, które tutaj przylatują, ma załogi złożone z ciepłokrwistych tlenodysznych i mogłaby nas zabrać. Na dodatek Traltha i Dutha to światy leżące na skrzyżowaniach uczęszczanych szlaków handlowych, więc dotrzeć do nich można praktycznie z każdego innego miejsca. Jednak Horrantor usłyszał to samo: że brakuje odpowiedniego transportu.

— Nie zapomnij też o ćwiczebnej ewakuacji — dodał Tralthańczyk.

— Nie zapomnę. Dwa dni temu wpadło tu dwudziestu silnych członków działu utrzymania i powiedziało Leethveeschi, że ogłoszono próbny alarm i ewakuację. Odczepili mocowania łóżek z obłożnie chorymi, dołączyli do nich dodatkowe butle z tlenem i moduły antygrawitacyjne, założyli hermetyczne osłony, po czym wyprowadzili wszystko i wszystkich na korytarz i dalej, do krzyżówki, od której idzie się do śluzy numer pięć. A potem przyprowadzili nas z powrotem. Leethveeschi mierzyła im czas i stwierdziła, że mogliby się bardziej starać. Oni zaś przeprosili za kłopot i powiedzieli, byśmy wracali do kart i niczym się nie martwili. Jednak, gdy opuszczali oddział, narzekając na naszą wymagającą siostrę, chociaż przecież nikt nie próbował czegoś takiego od dwudziestu lat, podsłuchaliśmy kilka dziwnych zdań, które mocno nas zaniepokoiły. I stąd pytanie: Co oni właściwie przed nami ukrywają?

— Nie wiem — powiedział Hewlitt. Nie wiem dokładnie, dodał w myślach.

W zasadzie była to prawda, ale sam pamiętał, jak wracający Rhabwar otrzymał komunikat o awarii reaktora i polecenie, aby poczekać w pewnej odległości od Szpitala. Była też mowa o ewakuacji.

— Nie słyszałem żadnych plotek na ten temat — dodał bez większego przekonania. — Nadstawię jednak ucha i popytani. Czy braliście pod uwagę, że mogliście całkiem niewłaściwie zrozumieć podsłuchane słowa? W każdej stacji czy bazie urządza się od czasu do czasu podobne ćwiczenia. Widać ktoś połapał się w końcu, że tutaj zaniedbania sięgają już dwudziestu lat, i zarząd postanowił to nadrobić. Oczywiście na wczoraj. No i, rzecz jasna, zwalając wszystko na barki młodszych stażem. Leethveeschi też może mówić prawdę. Na pewno nie ma się czym przejmować.

— Też to sobie powtarzamy — mruknął Horrantor. — Ale za długo już gramy w scremmana, by sobie wierzyć.

— A skoro o tym mowa, może przysiadłbyś się na partyjkę? — spytał Bowab. — Jeden z nas mógłby zatrudnić cię jako krótkoterminowego konsultanta, a drugi patrzeć, kiedy zmienisz stronę…

Hewlitt dojrzał kątem oka Ojczulka nadchodzącego powoli z głębi oddziału. Rozglądał się, tu przystanął, tam zamienił z kimś kilka słów.

— Przepraszam, ale nie teraz. Zaraz będę musiał iść.

Gdy byli już na korytarzu, powiedział:

— Żaden z pacjentów, nikt z personelu.

— U mnie też nic — mruknął Lioren.

— Słyszałem za to ciekawą plotkę — dodał Hewlitt i streścił obserwacje oraz podejrzenia przyjaciół, a potem wspomniał o sygnale odebranym przez statek szpitalny. Wiedział, że Ojczulek nie byłby skłonny świadomie wprowadzić go w błąd i że jeśli nie będzie mógł nic powiedzieć, zignoruje po prostu pytanie. — A ty słyszałeś jakieś plotki o ewakuacji i wiesz może, co się właściwie dzieje?

Lioren milczał kilka chwil, nim się odezwał.

— Idziemy teraz na osiemdziesiąty trzeci, do Diagnostyków.


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY SIÓDMY


Pierwszy zjawił się olbrzymi, powolny i wiekowy Tralthańczyk, w którym Lioren rozpoznał Thornnastora, Diagnostyka z patologii. Prowadzili go wzrokiem przez cały trzydziestometrowy korytarz, aż do wejścia do sali. Minął ich, nie ruszając nawet okiem.

— Nie? — spytał Ojczulek.

— Nie — zgodził się Hewlitt. — Ale dlaczego nas zignorował? Jesteśmy wystarczająco sporych rozmiarów, aby zwrócić na nas uwagę, a nikogo innego tu akurat nie ma.

— Nosi w sobie wiele osobowości… — zaczął Lioren, ale przerwał wyjaśnienia. — Idzie następnych trzech. Conway i szef psychologii są czyści, jak już wiemy. Towarzyszy im kelgiański Diagnostyk Kurrsedeth. I co?

— Nic.

Conway kiwnął im głową, O’Mara zaś tylko się skrzywił.

— Dlaczego Ojczulek i ten męski DBDG tak się na mnie gapią? — spytał Kurrsedeth.

— Chwilowo nie mają nic lepszego do roboty — wyjaśnił oschle O’Mara.

Na korytarzu pojawił się klimatyzowany pojazd, według Liorena osobista lodówka Diagnostyka Semlica. Vosanin należał do istot żyjących w superniskich temperaturach, w metanowym środowisku, w którym życie przybrało krystaliczną postać i było całkiem nieatrakcyjne dla ich wirusa. Mimo powiewu chłodu, który pozostał za wehikułem Semlica, Hewlitt pocił się coraz bardziej. Za sprawą O'Mary.

— Jak ktoś tak sarkastyczny, niewychowany i ogólnie odpychający mógł zostać naczelnym psychologiem Szpitala? I jakim cudem jeszcze nikt nie rzucił się na niego z pięściami, tak jak ja miałbym ochotę zrobić w tej chwili?

Lioren wskazał jedną ze środkowych kończyn w głąb korytarza.

— To kolejny ziemski DBDG, pułkownik Skempton, który odpowiada za dział utrzymania i zaopatrzenia. Jest szefem spraw niemedycznych i najwyższym stopniem oficerem Korpusu Kontroli w Szpitalu. Chyba obaj się zgadzamy, że nigdy nie nosił w sobie wirusa.

— Owszem. Ale nie rozumiem, dlaczego na miejscu O'Mary nie znajduje się raczej ktoś w rodzaju Prilicli? Jest pełen współczucia, sympatyczny, potrafi dodać ducha i naprawdę czuje pacjentów. I jeśli o to chodzi, dlaczego jego empatia nie działa w wypadku Diagnostyków? A może tylko dodaję kolejne trzy pytania do listy tych, na które nie odpowiesz?

Ojczulek nie spojrzał na niego. Oczy utkwione miał w korytarzu.

— Te trzy mają jedną odpowiedź, którą możesz usłyszeć nawet teraz, chyba, że znowu ktoś będzie przechodził. Po pierwsze, Prilicla jest zbyt łagodny i wrażliwy, aby zajmować się psychologią na podobnym stanowisku, podczas gdy O’Mara jest wrażliwy i troskliwy, ale bynajmniej nie łagodny…

— Wrażliwy i troskliwy? — spytał Hewlitt. — Chyba translator mi szwankuje.

— Nie mamy wiele czasu. Chcesz słuchać czy rozmawiać o majorze?

— Przepraszam. Słucham.

Lioren wyjaśnił, że jako naczelny psycholog O’Mara odpowiada przede wszystkim za niezakłóconą współpracę i kondycję psychiczną ponad dziesięciu tysięcy pracowników Szpitala. Z powodów formalnych otrzymał stopień majora, co teoretycznie lokowało go pośród oficerów niższego szczebla dowodzenia Korpusu Kontroli. Niemniej, biorąc pod uwagę pracę, którą wykonuje, trudno byłoby naprawdę określić granice jego władzy.

Nawet przy największej możliwej tolerancji oraz dobrej woli i mimo starannej selekcji kandydatów do stażu zdarzały się rozmaite konflikty wywołane niewiedzą czy nieporozumieniami wynikłymi z odmiennych kontekstów kulturowych albo zachowań. Czasem mogła się u kogoś pojawić głęboka neuroza, skutkująca ksenofobią. Ta zaś, nieleczona, mogła poważnie wpłynąć na zawodowe kompetencje.

Major miał wychwytywać takie zagrożenia, zanim jeszcze urosły do poważnych rozmiarów. Nieustannie wypatrywał wszystkiego, co mogłoby świadczyć o nietolerancji. Jego dział wywiązywał się ze swych obowiązków tak gorliwie, że O’Mara był chyba najbardziej nielubianą istotą w Szpitalu. Niemniej miał podwójne szczęście, ponieważ nigdy nie zależało mu na wzbudzaniu podziwu i wydawał się lubić swoją pracę.

— Spoczywa na nim szczególna i trudna do przecenienia odpowiedzialność, gdyż czuwa również nad równowagą psychiczną Diagnostyków, którzy… Ten, który teraz idzie, to Melfianin Ergandhir. Gdy ostatni raz z nim rozmawiałem, nosił siedem zapisów. Czujesz coś?

Hewlitt poczekał, aż krabowaty minął go, skrobiąc czterema łapami o pokład.

— Nie. I on też w ogóle nas nie zauważył. A przecież się znacie, tak?

— Znamy się bardzo dobrze — odparł Lioren. — I dlatego domyślam się, że umysł Ergandhira musi być obecnie zajęty hipnozapisem osobowości jakiejś istoty, która nigdy mnie nie spotkała. Trudno nawet powiedzieć, czy oryginalny dawca jeszcze żyje.

— Wzdragam się przed zadaniem kolejnego pytania, ale może na nie odpowiesz?

— To wciąż część odpowiedzi na poprzednie. Staram się rzecz wyjaśnić…

Hipnozapisy były w zasadzie błogosławieństwem, ponieważ nikt nie mógł zapamiętać kompletu nawet najważniejszych informacji na temat wielu klas fizjologicznych równocześnie. A przecież w takim szpitalu nie można się było bez nich obyć. Stąd ta niewyobrażalna suma danych przechowywana była na specjalnych taśmach edukacyjnych stanowiących kompletny zapis osobowości wybitnych specjalistów medycznych. W ten sposób, jeśli ziemski lekarz miał leczyć Kelgianina, pobierał zapis DBLF i nosił go aż do zakończenia kuracji, kiedy to zapis był usuwany z jego głowy. Starsi lekarze, którzy byli też wykładowcami, często nosili przez dłuższy czas dwa albo trzy takie zapisy, co nie było przyjemne. Mogli się tylko pocieszać, że i tak mają lepiej niż Diagnostycy.

Ci ostatni tworzyli elitę Szpitala. W swej wyjątkowości potrafili przechowywać stale do dziesięciu zapisów. Zajmowali się ksenomedycyną, stawianiem diagnoz oraz ustalaniem leczenia w wypadkach nowych chorób albo u nieznanych wcześniej form życia.

Po Szpitalu krążyło przypisywane O'Marze powiedzenie, że każdy wystarczająco normalny, aby zostać Diagnostykiem, musi być bez wątpienia szalony.

— Musisz zrozumieć, że te dane nie ograniczają się do wiedzy medycznej — powiedział Ojczulek. — To pełny zapis pamięci i osobowości dawcy, który posiadł ponad to rozległą wiedzę. Wskutek tego każdy Diagnostyk cierpi na coś w rodzaju wielokrotnej schizofrenii, gdy obce umysły próbują wpływać na jego myśli, motywacje i tak dalej… No, ale geniusze nie należą zwykle do miłych ludzi. Osobowość taka nie może przejąć kontroli nad myślami Diagnostyka ani nadzorować jego zachowań, ale ktoś o nie dość spójnej osobowości mógłby dać się przekonać wewnętrznym ja, że jest kimś całkiem innym. Trudno chodzi się na dwóch nogach, jeśli jakiś głos nalega ciągle, że powinno się używać sześciu. Jeszcze gorzej bywa z jedzeniem i ze snem, kiedy to nie mamy świadomej kontroli nad tworzonymi fantazjami. Najgorsze zaś są podobno fantazje seksualne obcych. Te dopiero potrafią namieszać. W ten sposób O’Mara ma naprawdę pełne ręce roboty.

Hewlitt zastanowił się chwilę.

— Teraz rozumiem uwagę patolog Murchison o wielokrotnym roztargnieniu jej męża i niepewność Prilicli, czy uda mu się skutecznie badać Diagnostyków. Ale i tak trudno mi uwierzyć, że…

Przerwał, ujrzawszy kolejnego Diagnostyka nadciągającego chwiejnym krokiem w skafandrze, ale z otwartym hełmem. Był to Creppelianin, dwudyszna istota przypominająca ośmiornicę. W związku z problemami starszego wieku wolał obecnie oddychać powietrzem, ale nie mógł całkiem obyć się bez wody. Hewlitt nie dosłyszał jego imienia, bo autotranslator zbył je krótkim kichnięciem. Gdy obaj uznali, że to też nie on, Lioren sięgnął po komunikator.

— Ostatni przeszedł, majorze — powiedział. — Poza Semlikiem, którego nie mogliśmy zbadać, wszyscy Diagnostycy i pułkownik Skempton czyści.

— Dobrze, Ojczulku — odparł O’Mara. — Nie marnujcie czasu, szukajcie dalej.

Odeszli ścigani przez gniewne głosy, które właśnie zaczęły dobiegać zza zamkniętych drzwi sali konferencyjnej. Były jednak zbyt ciche, by autotranslator je wychwycił.

— Nasz następny cel to oddział AUGL. W co nie możesz uwierzyć?

— Bez urazy, ale sądzę, że twoja profesja sprawia, iż nazbyt łagodnie oceniasz naczelnego psychologa. Nikt mnie nie przekona, że taka nieczuła i gruboskórna osoba może skrywać wrażliwość i troskę o kogokolwiek poza sobą. Przekonywałem się o tym za każdym razem, gdy się odzywał.

Ojczulek zamruczał coś niezrozumiale.

— To prawda, że major O’Mara nie jest doskonały, ale wielu tutaj powie ci, że tylko strach przed nim utrzymuje ich przy zdrowych zmysłach. Może to przesada, a na pewno żart, ale jest w nim ziarenko prawdy.

— Skoro tak mówisz…

Byli znowu na głównym korytarzu. Prowadzony przez Liorena Hewlitt omijał przeszkody i jednocześnie rozmawiał. Sam dziwił się swojej sprawności, ale był z niej też zadowolony.

— Uwierz mi, że jeśli ktoś naprawdę zachoruje psychicznie, nie ma w Szpitalu właściwszej osoby, do której mógłby się zwrócić o pomoc — dodał Ojczulek. — O’Mara zajmuje się najtrudniejszymi przypadkami, mogącymi doprowadzić do trwałych zmian osobowości. Bywa też, że poza zdrowiem psychicznym uratuje karierę kogoś, kto poważnie naraził się w Szpitalu. Jednak akta tych spraw nie są ogólnie dostępne i ani major, ani jego pacjenci nigdy potem o nich nie mówią.

Hewlitt nabrał nagle przekonania, że Lioren chyba też był kiedyś takim pacjentem, chociaż w zasadzie nic o tym nie świadczyło.

— Dla niego wszyscy w Szpitalu to pacjenci, co do jednego. Szczęśliwie większość nie wymaga przesadnej uwagi ani leczenia i wobec nich może okazywać zwykły sarkazm oraz brak manier. Ale gdy okazuje komuś zainteresowanie, jak na przykład tobie, jest to powód do niepokoju. Ty wszakże szybko doszedłeś do siebie, więc i O’Mara zaczął znowu traktować cię normalnie, jak w zasadzie zdrowego i dobrze przystosowanego pacjenta. Zamiast tak się złościć, powinieneś się czuć doceniony. Nawet, jeśli brzmi to dziwnie.

Hewlitt roześmiał się.

— Dziękuję za tak niewiarygodne wieści. Ale mówmy poważnie. Mam jeszcze jedno pytanie, które zadawałem już wcześniej. Co wszyscy przede mną ukrywacie?

— Moja poprzednia odpowiedź miała na celu zmianę tematu w ten sposób, byś zaczął myśleć o czymś innym — oznajmił Lioren. — Dochodzimy do oddziału AUGL. Umiesz pływać?


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY ÓSMY


Przed wejściem na oddział Lioren sprawdził dokładnie szczelność hełmu i dopływ powietrza, ale siostra oddziałowa Hredlichli i tak powtórzyła w dyżurce kontrolę, zanim wpuściła go dalej. Hewlitt zaczynał podejrzewać, że stanowiska średniego personelu medycznego muszą być rezerwowane dla Illensańczyków. Niemniej, biorąc pod uwagę, że oddzielały ich skafandry i kilka metrów wody, zapach chloru był bez dwóch zdań złudzeniem.

— Odwiedzam tu pacjenta Dwa Trzydzieści Trzy — powiedział Lioren. — To AUGL, co oznacza, że mamy do czynienia z istotą skrzelodyszną. Określamy go tylko numerem, ponieważ rasa ta nie zwykła zdradzać swoich imion nikomu poza najbliższą rodziną. Robią dość przerażające wrażenie i potrafią niekiedy żartować sobie z mniejszych stworzeń, ale za nic nie skrzywdzą innej istoty rozumnej.

Ojczulek popłynął w kierunku wyjścia z dyżurki. Jego niezgrabne ciało o dwunastu kończynach wyglądało teraz nad wyraz zgrabnie.

— Większość ludzi reaguje na nich w pierwszej chwili lękiem i nie odważa się nawiązać kontaktu czy podpłynąć bliżej. Jeśli i ciebie to spotka, nie przejmuj się. To nie wyścig, nie musisz robić nic od razu. Wyjdź stąd, a może przy innej okazji wrócisz porozmawiać z nimi.

Hewlitt dłuższą chwilę spoglądał przez przezroczyste ściany dyżurki na mroczny, zielonkawy świat, w którym dryfowały splątane masy dekoracyjnych wodorostów. Jednak te większe kształty mogły oznaczać pacjentów. Hredlichli i kelgiańska pielęgniarka wpatrywały się w monitory i ignorowały gościa, który bez dalszego wahania popłynął do wyjścia.

Gdy dyżurka została jakieś dziesięć metrów za nim, jeden z cieni zalegających dotąd na dnie, przy samej ścianie, poruszył się i zaczął bezgłośnie zbliżać się do Hewlitta niczym wielka, żywa torpeda. Im był bliżej, tym straszniej wyglądał. Kiedy zatrzymał się nagle, wzbudzony jego ruchem prąd wody uderzył w Ziemianina, aż ten zaczął bezwładnie koziołkować.

Jedna z masywnych płetw przesunęła się po jego plecach i wyhamowała koziołkowanie. Następnie potwór zaczął okrążać Hewlitta tak ciasnymi kręgami, że jego pysk niemal stykał się z ogonem. Stworzenie musiało mieć, co najmniej dwadzieścia metrów długości. Hewlitt mógł teoretycznie odpłynąć w górę lub w dół, ale ręce i nogi nie chciały go słuchać.

Z bliska stwierdził, że Chalderescolanin zdradza pewne podobieństwo do pancernej ryby z ciężkim, ostrym ogonem, zestawem krótkich płetw i grzywą ruchomych macek otaczającą szyję. Podczas ruchu wstążkowate macki przylegały do boków, ale poza tym były wystarczająco długie, aby sięgnąć do samego przodu głowy. Niedaleko nich znajdowało się dwoje oczu równie wielkich i wyłupiastych jak wazy do zupy. Patrzyły na Hewlitta z nieskrywaną uwagą. Nagle głowa jakby pękła na dwoje, ukazując wielką, różową paszczę z trzema rzędami trójkątnych, białych zębów.

— Cześć — rzekł potwór. — Jesteś tym nowym stażystą? Oczekiwaliśmy Kelgianki.

Hewlitt otworzył usta, ale nie od razu udało mu się odezwać.

— N… nie. Nie jestem lekarzem, ale kimś z zewnątrz, kto odwiedza ten oddział po raz pierwszy.

— Aha — mruknął Chalderescolanin. — Mam nadzieję, że cię nie wystraszyłem. Jestem pacjent Dwa Jedenaście. Jeśli podasz mi numer pacjenta, którego chcesz odwiedzić, chętnie cię zaprowadzę.

Hewlitt już miał się przedstawić, ale przypomniał sobie, że Chalderescolanie nie zwykli podawać swych imion. Zapewne uniknął tym samym sporego nieporozumienia. Co więcej, zdobył się nawet na odwagę.

— Dziękuję. Nie pragnę rozmawiać z nikim konkretnym. Czy mógłbym zwyczajnie pokrążyć trochę między pacjentami?

Dwa Jedenaście kilka razy zamknął i otworzył paszczę. Czyżby miał coś przeciwko propozycji?

— To możliwe, a nawet pożądane, gdyż jest aż trzech pacjentów takich jak ja, czyli czekających tylko na wypisanie, i mocno się już nudzimy. Ale nie zostało wiele czasu. Za niecałą godzinę będą wydawać główny posiłek. Jedzenie jest oczywiście syntetyczne, lecz wysoce mobilne i nader ożywione. Z tego powodu mniejsze stworzenia, takie jak ty, muszą wtedy opuścić oddział, aby uniknąć przypadkowego połknięcia.

— Spokojnie. Do tego czasu na pewno wyjdę.

— To rozsądna decyzja — stwierdził Chalderescolanin. — Nie poczujesz się urażony, jeśli poczynię pewną uwagę?

Hewlitt spojrzał na masywne cielsko, pancerne boki i wielkie zębiska.

— Nie, w żadnym razie.

— Dziękuję — rzekł potwór, przysuwając pysk i jedno z oczu do Hewlitta. — Wy, Ziemianie, nie radzicie sobie najlepiej w wodzie. Marnujecie mnóstwo energii, a mimo to poruszacie się powoli. Gdybyś złapał za podstawę mojej płetwy, którą widzisz tuż obok siebie, tak mocno, obiema rękami, moglibyśmy przepłynąć wśród pacjentów w ułamku tego czasu, który potrzebny byłby ci na samotną podróż.

Hewlitt zawahał się.

— Ta płetwa wygląda na delikatną. Jesteś pewien, że jej nie uszkodzę?

— Bez wątpienia nic jej nie będzie — odparł Dwa Jedenaście. — Nie tak dawno nie czułem się najlepiej, ale teraz jestem silniejszy nawet, niż może się wydawać.

Hewlittowi nic więcej nie przyszło już do głowy, złapał, zatem sterczącą z otworu w pancerzu czerwono żyłkowaną podstawę płetwy. Zaraz też poczuł coraz silniejszy prąd wody. Wzmocnił chwyt, bo jeszcze chwila, a zostałby w tyle. Wodorosty, inni pacjenci i małe postaci obsługi przesuwały się obok z coraz większą szybkością.

Na tym oddziale nie było łóżek, co nawet Hewlitta nie zdziwiło, biorąc pod uwagę środowisko. Niemobilnych pacjentów umieszczano w swoistych rusztowaniach, które przypominały nieukończone latawce skrzynkowe. Do jednego z nich, chyba bardzo starego, o popękanej i wyblakłej skórze, zmierzał Lioren. Większość pozostałych pływała tam i z powrotem, trzymając się osobistych, oznaczonych akwenów przy ścianach i suficie. Na drugim końcu oddziału, dokąd najwyraźniej płynęli, dwóch Chalderescolan unosiło się nieruchomo nos w nos. Gdy Dwa Jedenaście i Hewlitt byli już blisko, ogony potworów poruszyły się i oba spojrzały na nadpływających. Oba też otworzyły szeroko paszcze.

— Możesz zsiadać — powiedział Dwa Jedenaście, unosząc mackę. — To są pacjenci Jeden Dziewięćdziesiąt Trzy i Dwa Dwadzieścia Jeden. A to ziemski gość, który chce z nami porozmawiać.

— Sam widzę, że to nie pasożyt skóry — rzucił Jeden Dziewięćdziesiąt Trzy. — A o czym chce rozmawiać? O tym, dlaczego tu jeszcze jesteśmy?

Hewlitt nie zdążył się odezwać.

— Proszę wybaczyć naszemu przyjacielowi — rzekł Dwa Dwadzieścia Jeden — ale jest nieco znudzony i zniecierpliwiony oczekiwaniem. No i tęskni też za domem. Zwykle zachowuje się lepiej. No, może niewiele lepiej, ale zawsze. Jednak pytanie pozostaje. Skąd się tu wziąłeś i co masz nam do powiedzenia?

Hewlitt odczekał, aż cała trójka znalazła się z przodu, paszczami do niego. Widok jednego tylko kompletu tych zębisk mógł zbić z tropu, jednak trzy to było coś wręcz widowiskowego. Z wolna zaczął się uspokajać. Uznał, że i tym razem najlepiej zrobi, nie wyjawiając całej prawdy.

— Nie mam wam nic konkretnego do powiedzenia — odparł. — Nie przybyłem zresztą rozmawiać o niczym konkretnym. Zależy mi tylko na paru minutach konwersacji. Nie jestem ani lekarzem, ani psychologiem, tylko byłym pacjentem, który pomaga przy badaniu swego przypadku. Dopóki nie pozwolą mi opuścić Szpitala, nie mam właściwie nic do roboty, poprosiłem, więc o zgodę na zwiedzanie różnych oddziałów i rozmowy z pacjentami, a jeśli będzie to możliwe, także personelem. W tym szpitalu można spotkać przedstawicieli praktycznie wszystkich ras Federacji, podczas gdy na Ziemi miałbym szczęście, widząc ich może pięciu w ciągu całego życia. Szkoda byłoby stracić taką okazję.

— Ależ na Ziemi jest ponad stu Chalderescolan — zaprotestował Dwa Jedenaście. — Doradzają w kwestiach odrodzenia populacji i nauki półinteligentnych ssaków morskich, które wasi przodkowie niemal wytrzebili.

— Większość z nich to naukowcy — rzekł Hewlitt. — Tylko nieliczni Ziemianie, specjaliści z zakresu oceanografii i biologii morza, mają zgodę na pracę z nimi. Zwykli goście, tacy jak ja, są bez szans. Tutaj jednak mogę was odwiedzić.

— Tak czy owak, wydaje mi się, że istota równie krucha jak ty bardzo ryzykuje w ten sposób. Co prawda nasze środowisko można nazwać przyjaznym w porównaniu z paroma innymi, które też tu znajdziesz. Czy twoja choroba miała związek z jakimiś problemami psychicznymi?

— Większość lekarzy na moim świecie tak uważała — odparł Hewlitt, rozumiejąc, że nie zdoła przekazać ironii sytuacji. — Tutaj jednak odnaleziono i usunięto prawdziwą przyczynę moich problemów, dowodząc, że lekarze na Ziemi byli w błędzie. Nie ryzykuję zaś wiele, ponieważ Ojczulek zgodził się być moim przewodnikiem i chronić mnie od złego.

— Szpital musi mieć wobec ciebie jakiś dług wdzięczności — powiedział inny Chalderescolanin. — To niezwykła prośba i jeszcze rzadziej się ją spełnia. Co ci było?

Hewlitt namyślał się jeszcze, jak dyplomatycznie odpowiedzieć, gdy Jeden Dziewięćdziesiąt Trzy zabrał głos.

— Zapewne chodziło o jeden z tych niemiłych problemów rozrodczych, które częste są u stworzeń nieznoszących jaj. Sami widzicie, że nie zamierza nam powiedzieć. Zresztą, nawet nie jestem ciekaw.

Hewlitt chciał zaprotestować i oznajmić, że nie jest samicą, ale zreflektował się, że sam przecież też nie wie, z osobnikami jakiej płci rozmawia, nie ma zatem sensu się oburzać.

— Chyba wszystkie najciekawsze plotki dotyczą właśnie kwestii rozrodczych — rzekł dyplomatycznie. — No i każdy lepiej się czuje, gdy słyszy o cudzych problemach ze zdrowiem.

— Rozumiemy — powiedział Jeden Dziewięćdziesiąt Trzy. — Teraz jednak wolelibyśmy się dowiedzieć, kiedy wreszcie zostaniemy odesłani do domu. Słyszałeś może cokolwiek na ten temat?

— Niestety, nie. Ale będę próbował się dowiadywać.

To przynajmniej jest prawda, pomyślał Hewlitt, wspominając dziwne ostrzeżenie i ewakuację, która była rzekomo tylko próbnym alarmem. Czy będzie miał szansę przekazać komukolwiek informację, o ile zdoła ją uzyskać, to już była druga sprawa. Zaczynał podejrzewać, że wyjaśnienie może nie być ani proste, ani przyjemne. Zaraz jednak okazało się, że Chalderescolanie tak naprawdę mieli ochotę rozmawiać o domu.

Z początku sądził, że ich opisy wodnego świata Chalderescola będą dla niego równie czytelne, co tekst o słońcu dla niewidomego, ale się mylił. Wkrótce widział już oczyma wyobraźni głębokie miejscami na ponad sto pięćdziesiąt kilometrów oceany pokrywające niemal całą planetę poza małymi obszarami lądu wokół biegunów.

Chalderescolanie wywalczyli sobie drogę na szczyt podwodnej drabiny ewolucyjnej i nauczyli się trwać w swoim wulkanicznym środowisku, a potem także kontrolować je i wykorzystywać. Był to jeden z najpiękniejszych światów Federacji, chociaż małe, oddychające powietrzem istoty w rodzaju Ziemian musiały korzystać z pojazdów głębinowych, żeby cokolwiek zobaczyć. Wielkie stworzenia były już cywilizowane, zanim odkryły ogień, następnie zaś wszystko inne, co potrzebne jest do rozwoju techniki. Z czasem nauczyły się wzlatywać w przestworza ponad falami i jeszcze dalej, w kosmos. Niemniej, jakkolwiek daleko by podróżowały, zawsze były częścią macierzystego oceanu i co jakiś czas musiały do niego wracać.

Biorąc pod uwagę ich olbrzymią masę i złożoność systemu podtrzymywania życia, którym musiały się posługiwać, Hewlitt był zdumiony, że w ogóle wyruszyły do gwiazd.

— A dlaczego ktokolwiek zdrowy na umyśle tam leci? — spytał Dwa Jedenaście, uświadamiając Hewlittowi, że myślał głośno. — To raczej filozoficzne pytanie, zbyt złożone na krótką rozmowę przed obiadem. Zapraszam ponownie do płetwy…

Kontakt z trzema chalderskimi potworami przekonał Hewlitta, że może przez parę chwil rozmawiać z innymi pacjentami, wykazując nawet niejakie zrozumienie dla ich uczuć, a przynajmniej nie robiąc z siebie kompletnego idioty. Zatrzymał się przy ciężko chorym pacjencie, którego odwiedzał Lioren, ale nie powiedział ani słowa. Rozmowa dobiegła końca i nie należało kusić losu. Unosząc się w pobliżu ramy, stwierdził tylko, że ani ta istota, ani nikt w pobliżu nie był nigdy nosicielem wirusa.

Wróciwszy, ujrzał gotowy do użycia podajnik żywności umieszczony obok dyżurki. Tuż przed nim unosiło się w wodzie może sto jajowatych kształtów o blisko metrowej średnicy. Ich górną powierzchnię pokrywały nieregularne szarawe plamy, dolna była jasnopopielata. Z przodu i z boków sterczały płetwy, z tyłu zaś widniały trzy regularnie rozmieszczone otwory. Podpłynął do jednego z obiektów i trącił go, wprawiając w powolny ruch wirowy. Hredlichli była już przy nim.

— Co…? — spytał Hewlitt, gdy nagle illensańska kończyna wystrzeliła tuż obok niego, złapała i ustabilizowała jajowaty przedmiot.

— Proszę nie przestawiać kursu — powiedziała ze zwykłą szorstkością siostra oddziałowa. — Dla pańskiej informacji, jeśli jeszcze pan tego nie wie, te pojemniki zawierają koncentrat odżywczy skryty w jadalnej powłoce i napęd wykorzystujący nietoksyczny, sprężony gaz. Poruszając się w wodzie, odtwarzają zachowanie pewnego nierozumnego stworzenia, które w rodzimym oceanie jest ulubionym pożywieniem Chalderescolan. Taki sposób przyswajania pokarmu pobudza ich apetyt i dobrze działa na psychikę. Gdyby któryś z tych pojemników wystartował przypadkiem i rozbił się o ścianę lub dno, moje podopieczne miałyby mnóstwo niepotrzebnego sprzątania i filtrowania wody, proszę, więc uważać. Najlepiej niech pan wraca już do dyżurki, bo niebawem zaczniemy wydawanie posiłku. Pacjenci, proszę o uwagę…

Ostatnie zdanie rozległo się nie tylko w słuchawkach Hewlitta, ale także z zamontowanych na ścianach głośników. Ziemski gość został zignorowany.

— Zaraz będzie obiad — oznajmiła Hredlichli. — Następnie podamy dania dietetyczne w pojemnikach oznaczonych koncentrycznymi niebieskimi kręgami.

Dieta przeznaczona jest dla pacjentów Jeden Dziewięćdziesiąt Trzy, Dwa Jedenaście i Dwa Piętnaście. Proszę, aby nikt inny nie polował na te dania. Pacjenci na stanowiskach leczniczych otrzymają posiłek po zakończeniu karmienia pacjentów zdolnych do ruchu. Cała obsada medyczna, która nie znajduje się jeszcze w dyżurce, proszona jest o natychmiastowy powrót. Ojczulku Lioren, to dotyczy także pana.

Lioren zjawił się po chwili, ale nie chciał z nikim rozmawiać. Może był wciąż myślami przy chorym pacjencie. Hewlitt ujrzał, jak za pojemnikami pojawiły się smugi bąbelków gazu i obiad wystartował w głąb oddziału. Im dalej, tym mniej było jasnych kształtów, łapanych w paszcze kolejnych pacjentów. Hredlichli unosiła się wciąż obok niczym wielkie, opakowane w plastik warzywo i po raz pierwszy od ich przybycia nie miała chyba niczego do roboty.

Hewlittowi przyszło do głowy, aby spróbować podstępu. Wiedział, że w pewnych sytuacjach pozorna ignorancja pozwala się dowiedzieć całkiem ciekawych rzeczy…

— Siostro oddziałowa — rzekł pewnym siebie tonem — AUGL są raczej trudni do ruszenia. Ile by potrwało, gdyby trzeba było w trybie pilnym ewakuować wszystkich pacjentów, na przykład podczas alarmu? I jak ocenia pani szanse na powodzenie takiej operacji?

Hredlichli wykonała kilka trudnych do opisania manewrów w swoim kombinezonie.

— Oczywiście musiał pan słyszeć o alarmie. Zdumiewa mnie to. Informacja ta została przekazana jedynie starszemu personelowi medycznemu, fachowcom od eksploatacji oraz siostrze oddziałowej, czyli mnie, ponieważ zarządzam oddziałem, który jest szczególnie trudny do ewakuacji. A może jest pan kimś więcej niż tylko ciekawym świata gościem i miał jakiś konkretny powód do rozmowy z moimi pacjentami?

Odpowiedź na oba pytania była twierdząca, lecz Hewlitt nie mógł przyznać tego głośno, gdyż informacja o wirusie też należała do zastrzeżonych. Chętnie spytałby o szczegóły dotyczące alarmu, ale przecież oficjalnie o niczym nie wiedział. Wcześniejsza ciekawość uleciała gdzieś zastąpiona przez cały szereg obaw.

— Przepraszam, siostro oddziałowa — odparł. — Nie mogę odpowiedzieć na to pytanie.

Hredlichli wywinęła się jeszcze bardziej groteskowo.

— Nie pochwalam takiej tajemniczości na moim oddziale. Chalderescolanie są wielcy, ale nie głupi. Nawet w tym szpitalu jest aż nazbyt wiele istot, które utożsamiają duże rozmiary z brakiem wrażliwości. Moi pacjenci musieli zostać poinformowani o awarii reaktora będącej zagrożeniem dla całego Szpitala, gdyż z racji wielkiej masy są przewidziani do ewakuacji jako ostatni, a co gorsza, może nie wystarczyć dla nich odpowiednio zmodyfikowanych statków. Dzięki temu, że znają sytuację, nie grozi nam wybuch paniki. Wasza trująca atmosfera poza tym oddziałem byłaby dla nich równie groźna jak chlor albo próżnia dla was. Ci, którym nie udałoby się wydostać, z godnością przyjęliby swój los i zapewne namawiali personel medyczny, aby ratował się mimo to. To myślące, wrażliwe i zdolne do troski o innych istoty.

— Zgadzam się — powiedział Hewlitt, który właśnie mógł się o tym przekonać. Wiedział też, dlaczego ćwiczenia zostały przeprowadzone wszędzie, tylko nie tutaj, na oddziale Chalderescolan. Nagle poczuł przypływ sympatii dla tej chlorodysznej istoty. — Nigdy do tego nie dojdzie, siostro. To problem dla inżynierów od eksploatacji. Na pewno dadzą sobie radę.

— Biorąc pod uwagę, ile trwa już naprawa toalety na ramie pacjenta Jeden Osiemdziesiąt Siedem, nie jestem skłonna do aż takiego optymizmu — powiedziała Hredlichli swoim zwykłym tonem.

Przez całą rozmowę z siostrą Lioren patrzył na niego wszystkimi oczami, ale niczego nie komentował. Milczał też, gdy wrócili na korytarz. Hewlitt nie wiedział, czy Ojczulek nie poczuł się urażony tym nadprogramowych indagowaniem siostry oddziałowej.

— Rozumiem, że jesteśmy zgodni, co do tego, że na oddziale siódmym nie ma ani jednego gospodarza wirusa? — spytał w pewnej chwili.

— Tak.

Zasłona milczenia została naderwana. Hewlitt wiedział, że następne pytanie może znowu ją scalić, ale był zbyt pełen obaw, aby czekać cierpliwie.

— Zna pan powód próbnego alarmu? — spytał. — Rozmyślnie go pan przede mną ukrywa?

— Tak.

Hewlitt nie zdążył nawet zadać oczywistego pytania.

— Przyczyny są trzy — powiedział Ojczulek. — Pierwszą już pan zna. Nie jest pan specjalistą w tej dziedzinie i nijak nie może pan pomóc. Ponadto szersza informacja mogłaby wzbudzić u pana niepokój i tym samym utrudnić nasze poszukiwania. Ja też nie mam pełnej wiedzy o zajściu, a co wiem, zdobyłem sam. Tak czy owak, obecnie usłyszał pan od siostry tyle, że wiemy mniej więcej to samo i możemy na ten temat rozmawiać. W pewnych granicach, oczywiście.

— Czy to znaczy, że nadal jest coś, czego nie usłyszę? Dla mojego własnego dobra, naturalnie?

— Tak — odparł Lioren.

Tym razem to Hewlitt odgrodził się ciszą, bo to, co miałby ochotę powiedzieć Ojczulkowi, nie nadawało się do werbalizacji. Lioren w końcu nie wytrzymał.

— Teraz idziemy do pacjenta na oddziale SNLU. To krucha istota bytująca w środowisku metanowym. Jej krystaliczne tkanki są superwrażliwe na jasne światło i niewielki nawet wzrost temperatury. Wjedziemy tam w klimatyzowanej kapsule wyposażonej w zestaw czujników i manipulatory. Ze względu na wielką czułość narządów słuchu tych istot należy dostosować do nich wszystkie przekaźniki dźwięku. To bardzo cichy oddział. Będzie pan mógł zbliżyć się do mojego pacjenta i trzech innych w trakcie leczenia, ale gdy powiem, zostawi nas pan samych, tak jak u Chalderescolan, i spróbuje porozmawiać z innymi. Nie będzie pan musiał się uczyć sterować kapsułą. Tym zajmie się ktoś z personelu, kto przyjmie nas w dyżurce.

Hewlitt nadal milczał, rozzłoszczony wypowiedzianą wprost sugestią, że nie można ufać jego opanowaniu, gdyby poznał całą prawdę.

— Sam pan się przekona, że mimo niskiej temperatury na tym oddziale bywa całkiem gorąco — dodał Lioren.


ROZDZIAŁ DWUDZIESTY DZIEWIĄTY


Na oddziale było nie tylko zimno i ciemno. Nie przenikało tu praktycznie nic. Grube tarcze chroniły metanowców nawet przed śladowymi ilościami promieniowania i ciepła pochodzącymi z manewrujących wkoło Szpitala statków. Nie zamontowano okien, gdyż światło odległych gwiazd byłoby dla tych istot niebezpieczne. Obrazy widoczne na ekranie zostały tak przetworzone, aby ludzkie oko mogło je odbierać. Hewlitt widział widmowy, całkiem fantastyczny krajobraz. Łuski pokrywające ciała wyposażonych w osiem kończyn i przypominających rozgwiazdy pacjentów lśniły zimno w metanowej mgle niczym oszlifowane starannie diamenty. Przypominali niesamowite bestie, potwory z heraldycznych opracowań.

Przesuwając się między pacjentami, wyłączył autotranslator, aby posłuchać ich naturalnych głosów. Nie słyszał dotąd niczego podobnego. Była to niezwykła, dźwięczna symfonia zderzających się i opadających z wiatrem płatków śniegu. Chociaż nie trafili na tym oddziale na nosiciela wirusa i Hewlitt wątpił, aby ktokolwiek poza SNLU mógł tutaj przetrwać, było mu dziwnie żal, gdy musiał już wychodzić.

Następnie mieli odwiedzić kwatery pracowników, a konkretnie będącą akurat po dyżurze melfianską pielęgniarkę Lontallet. Hewlitt znowu został przedstawiony i wyproszony na korytarz. Wcześniej sprawdził oczywiście, czy istota ta nie jest nosicielem wirusa.

Oczekiwanie nie było ani długie, ani nudne, ponieważ korytarzem przesuwała się akurat długa procesja pacjentów. Hewlitt doliczył się trzydziestu różnych tlenodysznych, spośród których kilku wieziono na noszach. Z rozmów pielęgniarek wywnioskował, że to ewakuacja, chociaż wielu nazywało ją całkiem inaczej. Gdy ostatni już się oddalali, na korytarzu pojawił się Lioren.

— Przechodzili na tyle wolno, aby ich sprawdzić? — spytał. — I co?

— Tak. I nic. Dokąd teraz?

— Do śluzy na poziomie pierwszym — odparł Lioren. — Po drodze będziemy zaglądać na oddziały i obserwować wszystkich mijanych. Musimy działać szybciej. Nie będziemy już rozmawiać z pacjentami. Możemy pozwolić sobie tylko na spojrzenie i kilka słów. Nie jesteś zmęczony?

— Nie. Tylko ciekawy. I głodny. Nie jedliśmy od…

— Może, ale głód nas nie zabije. Dzwoniłem z kabiny do O'Mary. Odbywa przez komunikator konferencję z kapitanami czekających statków, jednak zostawił dla nas wiadomość. Sytuacja pogorszyła się, lecz nadal nie zdecydowano o ujawnieniu natury zagrożenia. Obecnie przeprowadzane są trzy osobne akcje ewakuacyjne, ale nie ma jeszcze statków przy śluzach. Pacjenci narzekają na niewygody, personel medyczny zaś na niedoinformowanie i mimo wszelkich starań obie strony nakręcają się nawzajem i są coraz bardziej nerwowe. To niebezpieczna sytuacja, z którą należy szybko coś zrobić.

— Ale w czym dokładnie tkwi problem? — spytał Hewlitt. — Nie ma dość statków do ewakuacji, czy co? Ukrywajcie to przede mną, jak chcecie, ale przecież tu jest mnóstwo ludzi, którzy na pewno świetnie wiedzą, co robić w takich sytuacjach, i o wiele lepiej by sobie radzili, gdyby znali całą prawdę, nawet, jeśli jest bardzo nieciekawa.

Lioren przyspieszył kroku. Korytarz był akurat pusty.

— Zebranie wystarczającej liczby jednostek w pobliżu Szpitala nie powinno być problemem, biorąc pod uwagę, że Federacja zawsze sprawnie odpowiadała na podobne wezwania. Być może nie chcą nic mówić, bo sami do końca nie rozumieją, co się dzieje. Albo problemów jest więcej niż tylko jeden.

— Chcesz zamieszać mi w głowie? A może coś podpowiadasz?

Lioren zignorował pytania.

— Prilicla nie doniósł o niczym niezwykłym w jadalni. Wśród posilających się nie ma nosiciela wirusa, ale nasz empata jest na tyle zmęczony, że musi się udać na spoczynek. Wznowi poszukiwania za kilka godzin. W ten sposób jesteśmy obecnie jedynymi, którzy mogą coś zrobić. O’Mara kazał nam się pospieszyć. Poza tym mamy zamknąć hełmy i korzystać tylko z własnych zapasów powietrza, aby uniknąć przebierania się przy zmianie środowiska.

— Ale to zawsze tylko kilka minut… — zaczął Hewlitt. — Mniejsza z tym.

Pomyślał, że to głupi pomysł, skoro dotąd wszystkie oddziały, które odwiedzili, były — poza dwoma — miejscami dla istot oddychających takim samym powietrzem jak oni. Ale cóż. Być może wyjątkowe sytuacje dają się też we znaki naczelnym psychologom.

Następny oddział należał do tych nielicznych, na których leczono tylko jeden gatunek pacjentów, podobnie jak w wodnym świecie Chalderescola. Hewlitt po raz pierwszy mógł zobaczyć, jak wygląda Illensańczyk bez skafandra ochronnego. Nie zdumiał się, nie wykrywszy u nikogo śladu wirusa, bo nie mógł sobie wyobrazić, aby nawet najbardziej zdesperowany pasożyt próbował szukać schronienia w tak groteskowym ciele.

Odwiedzali oddział za oddziałem, napotykając najdziwniejszych pacjentów i nie mniej osobliwych lekarzy. Niektórych Hewlitt nigdy dotąd nie widział. Nie mieli już czasu na rozmowy. Ich pospieszne obchody wzbudzały różne komentarze, podobnie jak zalatujące nadal chlorem ubrania ochronne, ale obecność Ojczulka nieco łagodziła sytuację. Nigdzie nie trafili na istoty równie paskudne jak Illensańczycy, nigdzie nie było też dawnych ani obecnych nosicieli wirusa. Taki sam wynik dało wpatrywanie się w pacjentów mijanych na korytarzach.

— Zaczynam się zastanawiać, czy nie zwodzimy sami siebie tą wiarą, że potrafimy go rozpoznać — rzekł w pewnej chwili Hewlitt. — Owszem, wyczuwamy siebie, ale może nikogo poza tym? W ogóle coś jest tu nie tak. Nie wiem dokładnie, co, ale mam nadzieję, że ty mi to powiesz.

Lioren zatrzymał się tak gwałtownie, że Hewlitt musiał się cofnąć trzy kroki. Opuścili już chyba poziomy medyczne, bo co rusz spotykali kogoś z działu eksploatacji, więcej było też przejść do tuneli inspekcyjnych, zawsze oznaczonych symbolami informującymi, co jest po drugiej stronie: stacja przekaźnikowa, wymiennik ciepła czy coś jeszcze. Na włazie nad ich głowami widniał nawet znak radioaktywności. Ciekawe, jaki tam był oddział?

— Jesteś zmęczony? — spytał Ojczulek.

— Nie. Chcesz zmienić temat?

— Jak już wiesz, pracowałem tu kiedyś jako lekarz… Tak czy owak, znam fizjologię Ziemian na tyle dobrze, by wiedzieć, ile mogą znieść. W tej chwili powinieneś być już zarówno głodny, jak i zmęczony. Mój następny i ostatni pacjent należy do klasy VXTM. Żywi się twardym promieniowaniem i jako taki jest całkiem nieprzydatny dla wirusa. Jest też terminalnie chory i odwiedzam go, bo prosił, aby zaglądać do niego jak najczęściej. Możesz wykorzystać sytuację i już teraz pójść coś zjeść i odpocząć.

— Nie jestem zmęczony — powtórzył Hewlitt. — Zapomniałeś już, co zostawił nam wirus? Idealny stan zdrowia, doskonałą wydolność i zwiększoną odporność na zmęczenie. Czy dobrze zakładam, że mimo dużej aktywności ty też jesteś teraz w lepszym stanie niż zwykle?

— Nie lubię z tobą dyskutować — powiedział Ojczulek. — Szczególnie wtedy, gdy masz rację. Jak teraz. Mam zbyt wiele na głowie, aby pamiętać o drobiazgach. Ale niech będzie, że nie jesteśmy tak zmęczeni, jak powinniśmy.

Wyraźnie zirytował Liorena. Być może wcześniejsze religijne spory też miały z tym coś wspólnego. Hewlitt spróbował go przeprosić.

— Chyba zbyt często się dotąd wykłócałem — powiedział. — Zwykle z lekarzami, którzy byli pewni swego i nie chcieli mnie słuchać. Prawdopodobnie weszło mi to w krew. Przepraszam. Jeśli masz osobiste albo religijne powody, dla których nie powinienem towarzyszyć ci w tej wizycie, powiedz tylko. Sądzę jednak, że jeśli dotąd sprawdzaliśmy wszystkich razem, powinniśmy być konsekwentni i tak samo dokończyć pracę, nawet gdyby to była strata czasu.

Ojczulek nie odpowiedział. Hewlitt zaśmiał się i dodał:

— Poza tym, jeśli uważasz Telfi za potencjalnych nosicieli, co z metanowymi SNLU? Czy wirus mógłby przetrwać w temperaturze bliskiej absolutnego zera? I dlaczego inteligentny wirus miałby pragnąć takiego gospodarza?

Lioren nie poczuł się rozbawiony.

— Nie wiem dość o jego motywach, by spekulować, czego może chcieć albo nie. Jeśli pamiętasz odkrycia dokonywane na twoim rodzinnym świecie, sam przyznasz, że trafiano tam na zastanawiające znaleziska, choćby proste formy życia zdolne przetrwać pod czapami polarnego lodu. Niekiedy nawet miliony lat.

— A czy ty pamiętasz, jak mówiłem u O'Mary, że wirus przeżył podmuch eksplozji nuklearnej? — odezwał się Hewlitt, powściągając irytację. — A potem przetrwał jeszcze ileś lat, nim we mnie wszedł.

Odsunęli się, aby przepuścić dwóch Orligian w mundurach Korpusu Kontroli jadących platformami ze sprzętem, jakby startowali w wyścigach.

— Nie pamiętam tego — rzekł po paru chwilach Lioren — ponieważ nie przysłuchiwałem się tej części spotkania. Dla mnie to nowa informacja. Jest jednak pewna różnica między krótkim impulsem promieniowania a długą, trwającą całe życie ekspozycją na nie, jak u Telfi. Znowu się ze mną spierasz i znowu możesz mieć rację. Niech będzie, możesz iść ze mną.

— Dziękuję — powiedział Hewlitt. — Gdy zobaczę pacjenta, zostawię was samych.

— Tym razem to nie będzie konieczne — stwierdził Ojczulek. — Pacjent jest bliski śmierci. Wie o tym i nic więcej go nie trapi. Jak można oczekiwać, wszystkie ich religie opierają się na różnych formach kultu słońca, ale nie mam pojęcia, czy ten akurat którąś wyznaje. Nie powiedział mi tego. Chciał tylko mieć od czasu do czasu kontakt z inną inteligentną istotą, albo istotami, która by go wysłuchała i mówiła do niego w mowie obcych, póki nie będzie już umiał ułożyć myśli w słowa. Możemy jedynie z nim być. Być, słuchać, mówić i mieć nadzieję, że wyniknie z tego jakieś dobro.

Lioren skręcił bez ostrzeżenia w boczny korytarz i Hewlitt musiał przyspieszyć, aby go dogonić.

— Czy pacjent nie czułby się lepiej, gdyby był z nim któryś z jego pobratymców?

— Najwyraźniej mało wiesz o Telfi — powiedział Ojczulek.

— Niewiele — zgodził się Hewlitt, czując, że znowu płoni się przyłapany na ignorancji. — Nigdy nie spodziewałem się, że spotkam jakiegoś, nie miałem, zatem powodu dużo się o nich uczyć. Wiem, że są radioaktywni i niebezpieczni. Aha, i mało przystępni.

— To ich środowisko jest dla nas groźne, nie oni. Mało, kto w Federacji potrzebuje na co dzień wiedzy o Telfi, więc się nie obrażaj. Przed spotkaniem z pacjentem musisz jednak dowiedzieć się trochę o życiu tych stworzeń oraz, co może nawet ważniejsze, o tym, jak umierają. Mam nadzieję, że umiesz przyswajać wiedzę i przebierać trochę szybciej dolnymi kończynami?

— Nadążę za tobą — rzucił Hewlitt.

— Obiecałem dotknąć astrogatora Cherxica i wysłuchać jego ostatnich myśli, jeśli będzie miał jeszcze siłę je artykułować. Jak dotąd nie udało nam się trafić na ślad wirusa. Chcę jednak poświęcić nieco czasu, by spełnić obietnicę.

— A na słuchanie mnie szkoda ci go?

— Tak — odparł Ojczulek bez wahania. — Wyczuwam w tobie ostatnio narastające wzburzenie, ale czy chodzi o złość na mnie, bo nie zaspokajam twojej ciekawości, czy o jakieś sprawy osobiste, tego nie wiem. Jeśli o drugie, czy to pilna sprawa? I tak cię wysłucham, teraz albo później, ale sam wiesz, że to nie jest dobra chwila. Możesz powiedzieć mi krótko, w paru słowach, co cię trapi?

Hewlitt nawet na niego nie spojrzał.

— Masz rację, Ojczulku. Jestem ciekawy i zły na ciebie, że nie zaspokajasz mojej ciekawości. Ponadto niepokoi mnie coraz bardziej to, że nie mogę się niczego dowiedzieć. Powtarzam, więc pytania, na które nie dostaję odpowiedzi, i jeszcze bardziej się denerwuję. Jest w całej tej sprawie jakiś haczyk, który nie daje mi spokoju.

— Słucham — rzekł Lioren, stając przed wieszakiem z ziemskimi kombinezonami przeciwradiacyjnymi w różnych rozmiarach. — Włóż to na swoje ubranie. I mów, a ja pomogę ci się pozapinać.

Też mógłbyś nie tracić tyle czasu, pomyślał, ale był zbyt uprzejmy, aby to powiedzieć.

— Dobrze — odparł Hewlitt. — Na razie wiemy tylko o kilku istotach opanowanych przez wirusa. To byłem ja, mój kot, Morredeth, ty i jeszcze jakaś nieznana osoba lub osoby. On wchodzi i wychodzi, zostawiając nas w wyśmienitym zdrowiu i z dziwną zdolnością rozpoznawania tych, którzy mieli podobną przygodę. Do czego mu to potrzebne? A dokładniej, co takiego nam zrobił? — Przerwał, ale tylko na chwilę, i nie czekał na odpowiedź. — To telepatia czy może empatia, jak u Prilicli? Nie możemy odbierać ani przekazywać sobie myśli i odczuć, zatem nie. Nie wiem wystarczająco dużo o ksenobiologii ani o zachowaniu obcych wirusów, inteligentnych czy nie, i chyba nikt nie potrafi odpowiedzieć na te pytania, z tobą włącznie. Ale czy mogę mieć rację, zakładając, że ta zdolność rozpoznawania nosicieli jest wynikiem jakiejś zmiany w nas? Może to tylko efekt uboczny czegoś innego, co wirus robi z każdym, kogo nawiedzi? Może ma to coś wspólnego ze zdolnością jego przetrwania? Może zostawił w nas coś, co ma się dopiero rozwinąć?

Zamarł nagle, stojąc na jednej nodze. Drugą wepchnął już częściowo do nogawki skafandra. Ojczulek stał za nim. Nic nie powiedział. Cisza przedłużała się niemiłosiernie.

— Nie wolno mi o tym mówić — rzekł Lioren. — Powody już znasz. Musimy oszczędzić ci dodatkowego stresu, a takie spekulacje raczej go zwiększają. Nie będę jednak dłużej wstrzymywał się z odpowiedziami, skoro sam je znajdujesz.

Teraz Hewlitt milczał. Nie był już taki pewien, czy chce to wszystko usłyszeć.

— Jak wiesz, podczas leczenia pacjentów różnych ras istotnym czynnikiem jest brak możliwości infekcji krzyżowej, gdyż patogeny z jednego świata nie mogą zarażać stworzeń pochodzących z innych miejsc we wszechświecie. Bardzo ułatwia nam to pracę, no i nigdy jeszcze nie natrafiono na wyjątek od tej reguły. Aż do teraz.

— Alę to nie jest groźny wirus — zaprotestował Hewlitt. — To nie choroba. W sumie wręcz przeciwnie.

— Tak, ale to nadal wirus, postać patogenu zdolnego do infekowania wielu gatunków, ze wszystkimi tego skutkami. Przyznaję, że wydaje się inteligentnym organizmem, który nie chce nikomu zrobić krzywdy, lecz nie możemy przecież być tego stuprocentowo pewni. Możemy mylić altruizm z egoistyczną chęcią przetrwania. Owszem, jego sposób zachowania to niejakie pocieszenie, ale w takim miejscu jak Szpital Kosmiczny nie możemy ignorować faktu, że niezależnie od motywacji, jest to najgorszy koszmar w historii medycyny.

— Nadal nie widzę powodów do niepokoju — mruknął Hewlitt. — Przecież on tylko leczy.

— Zapominasz, czego dokonał. Co najmniej sześć razy przekroczył barierę międzygatunkową. Zrobił to bez trudu, nie uruchamiając mechanizmów obronnych nosiciela, chociaż potem reagował ostro na każde wprowadzenie obcej substancji do jego organizmu. Można powiedzieć, że jest superpatogenem, zorganizowaną i inteligentną kolonią wirusów, które potrafią tak mutować, aby przetrwać w rozmaitych warunkach nieznanej jeszcze liczby najróżniejszych organizmów.

— Poczekaj — odezwał się Hewlitt. — Czy zespół medyczny Rhabwara wiedział o tym i celowo nie wyjawiał mi prawdy?

— Tak. Gdy tylko pojęli, że chodziło o osobistego lekarza Lonvellina, i przekonali się, że przestałeś reagować alergicznie na leki. Prilicla nie chciał cię jednak niepokoić.

— Pamiętam, jak w drodze powrotnej z Etli Naydrad rzuciła, że moje kłopoty dopiero się zaczynają. Wtedy myślałem, że mówi o czymś innym.

— Nie mówiła — mruknął Lioren. — Organizm, który potrafi to wszystko, jest potencjalnie bardzo groźny. Może nie mieć zamiaru krzywdzić, ale sam mechanizm przechodzenia między różnymi istotami może posłużyć do przenoszenia patogenów naprawdę groźnych. Gdyby zaczął bez ograniczeń buszować po Szpitalu, zapewne wielu by uleczył, jak bywało to już wcześniej. Może nawet udałoby się z nim porozumieć i wyjaśnić, na czym nam zależy. Ale on jest tylko jeden i może leczyć tylko jedną istotę naraz. Gdyby w Szpitalu wybuchła epidemia, nie byłby wystarczająco szybki. Znaleźlibyśmy się w opałach. Cała Federacja być może także. Skończyłyby się otwarte, swobodne kontakty między kulturami. Znowu musielibyśmy wszyscy mieszkać tylko na swoich rodzinnych planetach, a z wizytą udawać się jedynie po jak najdokładniejszej dekontaminacji.

— I to jest powód, dla którego jednostki ewakuacyjne nie mogą podejść do śluz — rzekł Hewlitt.

Tym razem nie było to pytanie.


ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY


Hewlittowi zrobiło się tak zimno, jakby nagle wrócił na oddział metanowców. Po czole spłynęły mu krople potu, ciężkie niczym grad. Niemal oczekiwał, że spadną zaraz z hukiem werbli na podłogę. Ojczulek wpatrywał się w niego wszystkimi oczami. Trudno było orzec, czy jego słowa dyktowane były zniecierpliwieniem czy odruchem terapeuty.

— Staraj się o tym nie myśleć. Właśnie masz po raz pierwszy w życiu zobaczyć Telfi, niestety takiego, który umiera. Musisz jednak coś zapamiętać. Tak ze względu na własne bezpieczeństwo, jak dla oszczędzenia dodatkowego stresu pacjentowi. Słuchaj uważnie, w miarę możliwości nie zadając pytań…

Lioren zaczął opisywać warunki życia Telfi, ich planetę orbitującą w odległości około czterdziestu pięciu milionów kilometrów od słońca i zwróconą do niego zawsze tą samą półkulą. Flora rozwinęła się tam jakby w szarej strefie, lokując się gdzieś między strukturami roślinnymi a mineralnymi. Temperatura i poziom promieniowania osiągały wartości zabójcze dla każdego znanego Federacji gatunku. Było to prawdziwe piekło dla wszystkich — oprócz Telfi.

Byli półzwierzęcą formą życia, która wyewoluowała po dziennej stronie i wymagała nieustannego promieniowania oraz dużych ilości ciepła. Poza zdolnością mowy wykształcili też zmysł telepatyczny, który pomagał im łączyć się we wspólnoty pozostające również w kontakcie fizycznym.

Najpierw zbudowali starą, bogatą i dobrze zorganizowaną cywilizację, potem dopiero rozwinęli technologię lotów kosmicznych. Ich naturalne środowisko trudno było odtworzyć na pokładach statków i — według standardów Federacji — mieli bardzo wysoki odsetek strat na skutek najróżniejszych awarii. Jednak nie powstrzymało ich to od podróży do gwiazd i dołączenia do galaktycznej społeczności. Od tamtej pory prowadzili ożywioną wymianę handlową, nawiązywali kontakty z innymi kulturami, a czasem korzystali także ze służby zdrowia Federacji.

Jeśli udawało się w miarę szybko doprowadzić uszkodzony statek Telfi do Szpitala, istniała spora szansa udzielenia skutecznej pomocy. Najczęstsze problemy wiązały się z nagłym odcięciem promieniowania albo niekontrolowanym wzrostem jego wartości, co w obu wypadkach prowadziło do silnych zaburzeń działania mechanizmu absorpcji energii. Zdarzały się też zranienia, mające podobne skutki. Pośpiech w udzielaniu pomocy był naprawdę wskazany. Od wystąpienia problemu do rozpoczęcia leczenia nie mogło upłynąć więcej niż sto standardowych godzin. Samo leczenie polegało na dostarczaniu starannie dobranych dawek różnego promieniowania, swoistego koktajlu mającego zregenerować pacjenta.

Właśnie po to utrzymywano w Szpitalu niewielki klasyczny reaktor, prawdziwe muzeum techniki w porównaniu z głównym reaktorem fuzyjnym. Przez lata Szpital nauczył się także leczyć inne choroby Telfi, na przykład związane z układem oddechowym czy wręcz ginekologiczne, ale i tak znacznie częściej należało zatrudniać przy nich nie tyle lekarzy, ile fizyków.

— Ten, którego mamy odwiedzić, jest ostatnim z trójki, która ucierpiała podczas awarii ich statku. Na czym polegała ta awaria, nie udało nam się zrozumieć. Cherxic należał do wyspecjalizowanej wspólnoty odpowiedzialnej za obsługę jednostki, ale gdy tylko przestał być jej czynnym członkiem, pozostali zwarli szeregi i zerwali z nim wszystkie kontakty…

— Mówiłeś, że to cywilizowane istoty — przerwał mu Hewlitt.

— Tak — odparł Lioren i przesunął szybko środkowymi kończynami i wzrokiem po szwach kombinezonu Ziemianina. — Dobrze. Zostaw jedną z rękawic i tę chirurgiczną też. Nie będziesz ich tam potrzebował. Sprawdź dokładnie przesłonę hełmu, gdy będę się ubierał. Tam jest naprawdę jasno.

— Ale ten kombinezon wydaje się bardzo cienki — zauważył Hewlitt nieufnie.

— Materiał kombinezonu oraz przesłona to import z Telfa. Oni sami stworzyli jedno i drugie dla ochrony gości. Nie musisz się martwić ani o siebie, ani o swoje przyszłe potomstwo.

— A gdybyśmy nosili w sobie zarodki tego wirusa? — spytał Hewlitt. — Czy Prilicla by je zauważył?

— Tak. Pod warunkiem, że byłyby już na tyle rozwinięte, aby móc coś odczuwać.

Hewlitt zastanawiał się jeszcze nad tym, gdy Lioren podjął opowieść.

— Pacjent Cherxic nie chce, podobnie jak nie chciałby tego żaden Telfi, aby ktokolwiek z jego rodziny był przy nim, gdy jest w takim czasie. Powolne umieranie bez utraty przytomności to bardzo przejmujące doświadczenie dla każdej rasy, nie tylko Telfi, którzy do samego końca zachowują zdolności telepatyczne. Nie chcą przekazywać nikomu swych ostatnich doznań. Bólu towarzyszącego obumieraniu narządów zmysłów, strachu, którego nie daje się opanować ani ukryć, bo nie można przecież wyłączyć telepatii. I poczucia osamotnienia, które jest czymś strasznym dla istoty żyjącej od narodzin w bezpośrednim fizycznym i mentalnym kontakcie z najbliższymi. Ktoś niebędący telepatą zapewne nie bardzo może sobie nawet wyobrazić, czym jest taka izolacja. Dlatego też tylko my, nieznający udręk zamierającego kontaktu telepatycznego, możemy pomóc Telfi w takiej chwili, rozmawiając z nim przez autotranslator, słuchając jego ostatnich myśli, pozwalając wyczuć bliski kontakt z inną istotą inteligentną, która potrafi współczuć, ale nie przejmie bólu.

Hewlitt już czuł się nieswojo, że pozwolił własnemu, samolubnemu strachowi wziąć górę nad współczuciem.

— Jak oni wyglądają? — spytał. — I dlaczego wspomniałeś o bliskim kontakcie? Jak bliskim?

— Już idziemy — powiedział Lioren. — Trzymaj się mnie i nie martw niczym. Tutaj nie ma niebezpiecznego promieniowania.

Drzwi śluzy otworzyły się, ukazując tunel, na końcu, którego płonęło coś na kształt kwadratowego słońca. Zanim doszli bliżej, oczy Hewlitta przywykły do intensywnego światła, jednak mimo przesłony nie zdołał dojrzeć niczego, co znajdowało się w dalszej części zalanego blaskiem pomieszczenia. Ze ścian i sufitu sterczało jakieś wyposażenie, którego przeznaczenia nie znał. Pośrodku stały nosze z dwiema otwartymi metalowymi skrzynkami. Podszedł do nich w ślad za Ojczulkiem, myśląc, że trumny wszędzie wyglądają tak samo, chociaż ustawienie ich tutaj już teraz dowodzi pewnego braku wrażliwości.

— Tych dwóch już nie żyje — wyszeptał Lioren i Hewlitt znów przyłapał się na tym, że myślał głośno. — Obaj zmarli kilka minut po moim przybyciu. Zostali tutaj, w przedsionku blisko wejścia, aby ich ciała nie burzyły spokoju żywych członków wspólnoty, a także dla wygody patologii, która w jakimś momencie kogoś po nie przyśle. Jako że Telfi nie troszczą się o nic poza pamięcią o zmarłych, zwłoki przekazano Szpitalowi do celów badawczych. Potem zostaną wysłane prosto w jakieś słońce. To stary zwyczaj ich wspólnot ze statków kosmicznych. Przepraszam, ale muszę spytać, czy mogę się spotkać z moim pacjentem. Być może już nie żyje, lecz proszę pamiętać, aby w rozmowie z Telfi nigdy nie wspominać o śmierci.

— Dobrze. Ale wcześniej mówiłeś o kontakcie…

— Ojczulek Lioren i pacjent Hewlitt, ziemski DBDG, chcą zobaczyć się z porażoną częścią wspólnoty Cherxic — powiedział Tarlanin do mikrofonu. — Czy to możliwe i czy pora jest odpowiednia?

W słuchawkach rozległo się coś przypominającego lekko modulowany wybuch szumów statycznych.

— Zapraszamy, Ojczulku i pacjencie Hewlitt — przełożył autotranslator. — Krótka wizyta jest możliwa. Proszę poczekać.

Ojczulek przysunął się do Hewlitta i też spojrzał na ciała leżące w trumnach.

— Cierpienie oraz samotność to coś strasznego i niewiele możemy na to poradzić, ale reszta wspólnoty Cherxic ciągle żyje — powiedział ze smutkiem.

Wszystko, co Hewlitt słyszał o tej egzotycznej rasie, nijak nie przygotowało go na zastany widok.

Jeśli nie liczyć dodatkowej pary przednich kończyn wyrastających u podstawy szyi, Telfi przypominali wielkie ziemskie jaszczurki. Od okrągłej głowy do końca szczątkowego ogona mierzyli prawie półtora metra. Ciało leżało na brzuchu i jedyne charakterystyczne cechy, które dawało się dostrzec, to dwoje drobnych oczu bez powiek oraz małe, zamknięte usta. Wszystkie cztery nogi były zgięte wpół i przytulone do ciała, podczas gdy przednie kończyny — wysunięte do przodu i skrzyżowane pod brodą — podpierały głowę. Skóra była jasnoszara, z cętkami i widocznymi dobrze żyłkami, tak, że istota przypominała trochę rzeźbę z niewygładzonego marmuru.

Hewlitt miał ochotę skomentować ten widok.

— Interesujący kolor skóry — powiedział zgodnie z zasadą, aby o zmarłych nie wyrażać się źle. — Wręcz piękny.

— Nie wolno ci mówić przy nich w ten sposób — upomniał go Lioren. — Dla Telfi bladość skóry nie jest ani interesująca, ani piękna. To objaw wygłodzenia i śmiertelnego w skutkach uszkodzenia narządów absorpcyjnych. Możesz jej dotknąć, jeśli się nie brzydzisz. Przyłóż nagą dłoń gdziekolwiek do ciała.

Po tak fatalnej uwadze Hewlitt czuł się wręcz w obowiązku wykonać jakiś gest.

— Ciepła — powiedział ze zdumieniem.

— Nie przetwarza już energii — wyjaśnił Ojczulek — więc ma temperaturę pokojową. Na mojego pacjenta najlepiej działa powolne głaskanie szczytu głowy. Fizyczny i werbalny kontakt to tylko skąpy substytut telepatii, ale wydaje się, że i to przynosi mu pewną ulgę.

Hewlitt zamarł z dłonią na głowie jaszczura.

— Chwilę… Wcześniej chciałem zadać to pytanie, ale ty… Czy kładłeś dłoń na swoim pacjencie tak jak wtedy, gdy badałeś nowe futro Morredetha?

— Tak. Ale nie ma, co się podniecać. Fizjologicznie Telfi nie nadają się na gospodarzy wirusa. To tak, jakby próbować zainfekować reaktor.

Hewlittowi coś zaczęło świtać w głowie.

— Mówiłem ci już, że wirus przetrwał bliską eksplozję nuklearną. No i szpitalny reaktor jest bardzo chory, że tak powiem.

Do jasności w głowie Hewlitta doszedł jeszcze blask bijący z otwieranej śluzy. Na jego tle widać było sylwetkę Telfi. Dalej znajdowały się drugie drzwi, tyle, że przezroczyste, pozwalające ujrzeć wnętrze statku. Hewlitt uznał, że to musi być jakiś zdrowy jaszczur, bo mimo blasku w ogóle nie odbijał światła. Znajdujący się dalej Telfi też przypominali ruchome czarne dziury o zwierzęcych kształtach.

I każdy z nich nosił ślad po wizycie wirusa, jeden zaś był aktualnym nosicielem.

— Jestem częścią wspólnoty Cherxic — powiedział ten w otwartej śluzie. — Proszę, dotknijcie mnie, moi bracia z innych światów i dobroczyńcy. Po kolei. Nasz statek wraca niebawem na Telfa, ale wcześniej chcę wam przekazać coś ważnego.


ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY PIERWSZY


Cherxic przeszedł między Hewlittem a Ojczulkiem, którego ciekawość musiała znacznie przewyższać strach, bo pierwszy położył nagą środkową dłoń na głowie Telfi. Ciało Liorena zadrżało, chociaż nie wyglądało, aby działa mu się jakaś krzywda. Nie padło ani jedno słowo, a Hewlitt nie umiał odczytywać wyrazu twarzy Tarlan, nie wiedział więc, co się właściwie dzieje. Po kilku minutach Ojczulek oderwał dłoń i przyszła kolej Ziemianina.

W odróżnieniu od ciała martwego jaszczura ta ciemna skóra była zimna. Hewlitt poczuł w dłoni lekkie, ciepłe mrowienie podobne do tego, które pamiętał z kontaktu z Morredethem. Jednak tym razem przesunęło się ono wyżej, po ręce, wzdłuż ramienia, prosto do głowy. Na chwilę doznał silnego zaburzenia zmysłów, odczuwając na zmianę ciepło, zimno i ogarniający całe ciało ból. Przed oczami migotały mu smugi o kolorach, których istnienia nawet nie podejrzewał, w nozdrza uderzyły znajome i całkiem obce zapachy.

Z jakiegoś powodu przypomniał sobie swoją kotkę, jak krążyła i mościła mu się na kolanach, jak układała starannie łapy i ogon, ilekroć szykowała się do snu. Teraz też coś szukało sobie miejsca w jego głowie, aby umościć się jak najwygodniej. I też było to coś wytrwałego, ale łagodnego.

Nagle jasność eksplodowała mu pod czaszką. I już wiedział.

Przeglądał jeszcze swoje nowe wspomnienia niczym dziecko, które biega uradowane po odkrytym właśnie ogrodzie, gdy wirus wycofał się tą samą drogą, którą przybył, i przeszedł do jaszczurowatego. Telfi bez słowa wrócił do śluzy i zamknął za sobą właz.

Obaj wiedzieli, że nie ma już nic do dodania. I że nie ma już, o co pytać.

W milczeniu wyprowadzili nosze z trumnami przez rękaw do śluzy Szpitala. Ta zamknęła się za nimi, po czym zaraz zawyła i zaświeciła sygnałami ostrzegającymi, że statek Telfi rozhermetyzował połączenia. Lioren sięgnął po komunikator.

— Braithwaite? Tu Lioren. Muszę rozmawiać z O'Marą. To pilne.

— O’Mara — rozległ się głos naczelnego psychologa. — Słucham, Ojczulku.

— Odwołujemy poszukiwania — oznajmił Lioren. — Ostatni i jedyny nosiciel wirusa został znaleziony. To wspólnota Telfi, której statek szykuje się właśnie do odlotu. Powinien niezwłocznie dostać zgodę na start. Można odwołać próbny alarm i ewakuację i odesłać czekające statki. Problem z reaktorem też został rozwiązany i..

— Nie widzę związku — przerwał mu ostro O’Mara. — Chce mi pan powiedzieć, że to była jedna i ta sama sprawa?

— Tak. Gdy dwa niezwykłe wydarzenia zachodzą jednocześnie, zwykle mają wspólną przyczynę. Zapomniałem o tej niepisanej zasadzie i dopiero Hewlitt podsunął mi właściwe skojarzenie. Nikomu nic już nie grozi. Wszystkie niebezpieczeństwa zostały zażegnane. Gdy tylko dotrzemy do gabinetu, złożymy pełny meldunek.

— Zostańcie, gdzie jesteście — polecił O’Mara.

Przez dłuższą chwilę Hewlitt patrzył na Liorena, który z kolei spoglądał na ciała Telfi.

— Zgadza się, Ojczulku — rozległ się znowu głos naczelnego psychologa. — Inżynierowie potwierdzają, że niestabilność reaktora i problemy z wymiennikami ciepła ustały samoistnie jakiś kwadrans temu. Nikt nie ma pojęcia, jak do tego doszło, lecz alarm jest odwołany. Ale to był mniej groźny z dwóch problemów. Pozostaje jeszcze kwestia wirusa, który grasuje po Szpitalu, oraz was, jak mi się wydaje. Chyba tak bardzo zaangażowaliście się w poszukiwania, że gotowi jesteście uznać twór wyobraźni za coś w rodzaju faktu. Czy Hewlitt jest w pełni świadom sytuacji?

— Sądzę, że tak — odparł Ziemianin, gdy stało się jasne, że Lioren nie zamierza się wypowiedzieć.

— To niech się pozbędzie wszelkich złudzeń — rzekł O’Mara. — Macie obaj poważne kłopoty. Bardzo mi przykro z tego powodu, wszystkim nam jest przykro. Pańskie kłopoty, Hewlitt, zaczęły się dawno temu, na Etli, a doprowadziły pana aż tutaj, gdzie zaraził pan byłego pacjenta Morredetha, Ojczulka Liorena oraz, co moim zdaniem jest zupełnie absurdalne, Telfi, których fizjologia i metabolizm nadają się dla wirusa mniej więcej tak jak wnętrze autoklawu. Gdzieś muszą być jeszcze inni nosiciele, o których nie wiemy. Dlatego właśnie, chociaż zarządziliśmy alarm po awarii reaktora, nie można było nakazać ewakuacji. Nie możemy ryzykować, że międzygatunkowa choroba o nieznanej zaraźliwości rozejdzie się po Federacji. Ojczulku, nie chcę pana urazić, powątpiewając w słowa kogoś, kto nosi błękitny płaszcz Tarli, ale przetrwanie Federacji jest ważniejsze niż wasza chęć przeżycia. To prosty ewolucyjny imperatyw, zgodny z każdą etyką. Dlatego też Kelgia otrzymała polecenie, aby poddać Morredetha orbitalnej kwarantannie. Podobne instrukcje zostaną wysłane na Telfa w sprawie statku, który właśnie odleciał, oraz na Etlę w sprawie kota. Wy dwaj zostaniecie umieszczeni w izolatkach, aby patologia mogła się wami zająć. Flota czekająca na ewakuowanych zostanie odprawiona, a jednostki Korpusu całkowicie zablokują Szpital. Może odbije się to na kondycji Federacji, ale nie mamy wyboru. Czy rozumiecie nasze położenie?

— Wydaje mi się, że gotów jest pan wysadzić Szpital, aby oszczędzić wszystkim kłopotów — powiedział Hewlitt, wzdragając się lekko. Jak można być tak głupim? — pomyślał. — Proszę nam jednak uwierzyć: nie ma żadnego powodu do niepokoju.

— Przykro mi, Hewlitt — odparł O’Mara. — A teraz niech pan zrobi coś, aby Lioren był znowu uprzejmy się do nas odezwać. Poza mną są tu Diagnostycy Conway i Thornnastor oraz Murchison, Prilicla i pułkownik Skempton. Jak zapewne pan już wie, Lioren był kiedyś bardzo szanowanym starszym lekarzem tego szpitala. Bez obrazy, Hewlitt, ale potrzebujemy profesjonalnego podsumowania sytuacji.

Lioren spojrzał jednym okiem na Hewlitta, ale zaraz ponownie skupił uwagę na martwym jaszczurze. Był wyraźnie pełen obecnego smutku i dawnego, niemożliwego do zapomnienia bólu. Nie odzywał się.

— Lioren nie bardzo może z wami teraz rozmawiać — oznajmił Hewlitt. — Ze mną też nie chce. Ale kilka chwil temu całkiem sporo się dowiedzieliśmy. O Telfi i o sobie nawzajem. Wiem dokładnie, co Ojczulek o tym sądzi, i mogę wam to przekazać.

— Dziwne. Lioren nigdy się tak nie zachowywał — powiedział z niepokojem i prawdopodobnie odrobiną złości naczelny psycholog. — Ale trudno, chyba musimy zawierzyć amatorzynie. Słuchamy, mości panie. Hewlitt zgrzytnął zębami.

— Możliwe, że Ojczulek wziął sobie do serca pańską sugestię — zaczął — że kłamiemy. Mnie na pewno to ubodło. Jest jednak mocno poruszony myślami na temat dwóch martwych Telfi. Gdyby tylko wiedział nieco wcześniej to, co teraz wiemy, te stworzenia nie musiałyby umrzeć. Przez przypadek zdecydował się pomóc innemu pacjentowi, którego stan był trochę lepszy. To był nierozmyślny błąd i chociaż nie ma, za co się winić, w pewien sposób przypomina mu to wydarzenia, które wiele lat temu były skutkiem innej jego błędnej decyzji. Ojczulek nigdy nie uwolnił się od Cromsaga…

— Lioren opowiadał o Cromsagu? — spytał O'Mara. — Nigdy z nikim o tym nie rozmawiał, nawet ze mną.

— Nie opowiadał. Kilka minut temu wirus przeniósł się na chwilę z Telfi na Liorena, a potem na mnie. Znam teraz wszystko, co Ojczulek ma w głowie.

Musiał przerwać, bo w głośniku rozległ się gwar sześciu głosów. Spojrzał na Liorena w poszukiwaniu pomocy, ale Ojczulek nie wrócił jeszcze z przeszłości.

— Jeśli przestaniecie zasypywać mnie pytaniami, może zdołam coś powiedzieć — rzucił do komunikatora. — Przymknijcie się, proszę, i słuchajcie.

Ku jego zdumieniu po drugiej stronie naprawdę zrobiło się cicho. Dopiero po chwili pojął, że O’Mara musiał przekazać wszystkim podobny komunikat, tyle, że jeszcze mniej uprzejmie.

— Tak, wirus na krótko wniknął do mojego ciała, zwłaszcza do mózgu. I nie, nie uczynił mnie telepatą. Bardziej przypomina to zapewne skutek zastosowania hipnozapisu, co starszy lekarz Lioren pamięta z własnego doświadczenia, tyle że jest o wiele łagodniejsze i nie powoduje jakiejkolwiek dezorientacji czy zagubienia. To nie było przeniesienie umysłu, a tylko wspomnień myślącej, wrażliwej istoty, która miała wobec nas dług wdzięczności i nie chciała sprawiać żadnych kłopotów.

— Chwila — przerwał mu O’Mara podejrzliwie. — Chce pan powiedzieć, że wspomnienia były okrawane, wymazywane czy nawet zmieniane?

— Tyle, co przez upływ czasu — odparł Hewlitt. — Ale nadal były zborne. Ma pan doświadczenia z istotami telepatycznymi, rozumie pan zatem, że nie można w ten sposób kłamać. Wiem wszystko, co wcześniej wiedział wirus, który jako, że jest chyba jedyny w swoim rodzaju, nie ma imienia. To znaczy, że jestem też świadom jego intencji, które na pewno nie mogły zostać zafałszowane.

— Słucham.

— Podczas tego kontaktu poznałem też wspomnienia wszystkich wcześniejszych nosicieli. Najsilniejsze należą do Liorena i całego szczepu Telfi, który sam, z własnej woli, zaprosił go do transferu. W sumie jest między nimi wiele podobieństw. Wirus także jest świadom siebie, inteligentny, dobrze zorganizowany i żyje jako kolonia. Niemniej wszystko zaczęło się od kontaktu telepatycznego nawiązanego przez Telfi. Wirus pierwszy raz porozumiał się z inną istotą inteligentną. Okazało się, że szukał czegoś takiego całe życie, ale nie wiedział, jak to zrobić. Równie ważny, a może nawet ważniejszy okazał się niezwykły metabolizm jaszczurowatych i ich umiejętność dostosowywania trudnego środowiska do swoich potrzeb. Obiecali mu długotrwałą współpracę, która być może pozwoli mu z czasem na jeszcze bardziej ryzykowną zmianę nosiciela. To, dlatego rozpoczął eksperymenty, które tak rozchwiały szpitalny reaktor. W sumie ani przez chwilę nie było poważnego zagrożenia. Brak mi terminologii technicznej, ale wydaje mi się, że on potrafi kontrolować materię na poziomie subatomowym. — Przerwał na chwilę i wrócił na bardziej znajomy grunt. — Otrzymałem też wspomnienia Morredetha i własne z czasu, gdy byłem dzieckiem. Niesamowite doświadczenie. Wcześniej był Lonvellin i cały szereg nierozumnych nosicieli, szereg, którego nawet wirus nie pamiętał. To stara, bardzo stara istota…

Nie wiadomo, jakie czynniki środowiskowe go zrodziły ani czy były jeszcze inne rozumne wirusy. Być może to tylko jednostkowy przypadek. Na samym początku jego nosicielami były małe stworzenia, które zabijał tak samo jak zwykłe patogeny. Potem spróbował zadbać o siebie, poprawiając stan zdrowia nosiciela i wydłużając czas jego życia. Przenosił się, gdy mimo jego wysiłków gospodarz umierał ze starości albo padał ofiarą drapieżcy, który tym samym stawał się nowym nosicielem.

Wiele wieków musiało minąć, nim trafił na niego tak doświadczony i długowieczny badacz jak Lonvellin, który odwiedził świat wirusa i pewien, że w obcej ekosferze nie grozi mu zarażenie miejscowymi chorobami, nie zadbał nijak o środki bezpieczeństwa.

Wirus wyczuł instynktownie, że znalazł organizm, który przetrwa naprawdę długo, ale ciało obcego było zbyt masywne i złożone, aby adaptacja przebiegła bez problemów. Jednak Lonvellin, który sporo się w życiu nachorował, rozpoznał właściwości wirusa. Wszystkie objawy starych schorzeń nagle ustąpiły. Wówczas wirus nie potrafił jeszcze komunikować się z nosicielem ani nie pojmował do końca wszystkich jego procesów metabolicznych. Umiał jedynie utrzymywać go w takim stanie, jaki wydawał mu się właściwy, a i to kosztowało go sporo trudu.

Popełniał przy tym błędy.

Jednym była próba zapobieżenia usuwaniu zrzucanych normalnie łusek. Innym nabranie się na sztuczkę doktora Conwaya, który wyizolował wirusa z organizmu. Na tym etapie wirus był inteligentny, ale niekoniecznie specjalnie bystry.

Wróciwszy do Lonvellina, poleciał z nim na Etlę, gdzie niemal cudem uniknął ataku atomowego, który zabił jego gospodarza. Sam też został napromieniowany, co spowodowało pierwsze mutacje, które później umożliwiły mu wejście w radioaktywnych Telfi.

Hewlittowi uratował życie dwa razy. Po zatruciu i potencjalnie niebezpiecznym upadku z drzewa oraz po katastrofie ślizgacza. Nadal jednak zdarzało mu się błądzić, czego skutkiem było na przykład zatrzymanie akcji serca, aby zyskać więcej czasu na neutralizację nowoczesnych, szybko działających leków. I przez to też Hewlitt został w pewnej chwili wysłany do Szpitala Kosmicznego Sektora Dwunastego. Wirus uczył się wszakże. Był coraz bardziej świadomy myśli i uczuć gospodarza. Zaczęło się to jeszcze w czasach Lonvellina, ale ważniejszy był incydent z ciężko rannym kotem, ponieważ wtedy po raz pierwszy zadziałał pod wpływem emocji nosiciela.

— Transfer był chwilowy, bo tak małe stworzenie nie było interesujące dla wirusa. Potem jednak zaczęła narastać w nim ciekawość i chęć eksperymentowania oraz pragnienie zagwarantowania sobie jak najpewniejszej przyszłości. Tymczasem wokół mnie byli tylko inni Ziemianie, on zaś i tak nie opanował w pełni tajników mego ciała. Gdy znalazłem się tutaj, jego ciekawość wzrosła niepomiernie. Wszędzie byli potencjalni nosiciele. Kiedy stwierdził, że współczuję pacjentowi Morredethowi, skorzystał z przypadkowego dotknięcia i przeszedł na Kelgianina. Zregenerował jego futro i z kolei przeskoczył na Ojczulka, a potem na przedstawiciela wspólnoty Cherxic i poniekąd na całą wspólnotę, gdzie czuje się chyba najlepiej. Dzięki rozwiniętym, telepatycznym stworzeniom nauczył się komunikować z nosicielami i rozumieć strukturę materii na tyle, by zacząć regulować poziom potrzebnego im promieniowania. Po drodze eksperymentował zaś, instruowany przez Telfi, na szpitalnym reaktorze. Teraz ma już wszystko, co potrzebne, aby trwać przez wieczność. Jeśli pojedynczy Telfi umrze, co i tak będzie się zdarzać rzadziej niż dotąd, wspólnota przetrwa albo nawet się rozrośnie. Znalazł sobie idealny gatunek nosiciela, który na dodatek jest chętny do współpracy i przez kontakt z promieniowaniem zapewnia mu szybki wzrost możliwości intelektualnych. Będzie ewoluował z nimi, aż rozprzestrzeni się wśród gwiazd albo zginie, z czym mimo wszystko godzi się jako z nieuniknionym ryzykiem. Szpital nie będzie już więcej miał z nim kłopotów. Zaległa dłuższa cisza.

— Zamierza więc zasiedlić gwiazdy — rozległ się nagle głos cichy, ale tak nabrzmiały emocjami, że mógł należeć do każdego. — Nie wątpię, że naprawdę zamierza to zrobić, bo już wiemy, że nie ma rzeczy niemożliwych dla intelektu. Jeśli wirus zaleje wszystkie światy, może dojść do kryzysu Federacji, końca swobodnych kontaktów różnych gatunków albo nawet całego inteligentnego życia. A zaleje je, jeśli nie zaczniemy zaraz działać. Bardzo nam przykro, Hewlitt, ale musimy odizolować na resztę życia pana, Liorena, Morredetha, całą załogę statku Telfi oraz pańskiego kota.

— Nie! — rzucił gniewnie Ziemianin. — Dlaczego mnie nie słuchacie ani nie wierzycie w to, co mówię? Ojczulku, może ty im to wyjaśnisz? Proszę…

Lioren zamknął w tym czasie trumny jaszczurów i począł znowu zwracać uwagę na Hewlitta. Chyba panował już nad swoim smutkiem i żalem.

— Sam lepiej bym tego nie wyjaśnił — rzekł. — Ale chyba musimy się pospieszyć, bo już po nas jadą. O, są. Z zamkniętymi noszami i uzbrojoną eskortą.

Hewlitt zaczerpnął głęboko powietrza i zaczął mówić, dobierając starannie proste słowa.

— Mylisz się, O’Mara, i to podwójnie. Żaden z nosicieli wirusa nie został zakażony ani nie nosi w sobie zarodków. On nie działa w ten sposób. To inteligentna, wysoce zorganizowana kolonia wirusów, która nie zgodzi się dobrowolnie na oddzielenie jakiejkolwiek części siebie, gdyż zredukowałoby to potencjał całości. Moje problemy okresu dojrzewania wzięły się z tego, że chociaż wirus rozumiał, na czym polega wydalanie odchodów, idea wyrzucania na zewnątrz zdrowego, żywego materiału w postaci półpłynnego nasienia była mu całkiem obca. Nie wyobrażał sobie, że jakakolwiek istota może chcieć się rozmnażać, miast po prostu istnieć dla siebie. Nadal nie rozumie też, jak możliwe jest poświęcanie się jednych jednostek dla innych, tak by ocalał jakiś gatunek. W żadnym szpitalu, na Ziemi, na Etli czy tutaj, nie było ryzyka zarażenia innych osób. Może w przyszłości, gdy nauczy się dzielić, pojawi się taka możliwość, ale chodzi o bardzo odległą przyszłość, gdy nie będzie już w stanie nam zagrozić. Obecnie wirus może zajmować tylko jedną istotę naraz. Nie zostawia jej chorej, tylko nader zdrową i z szansą na długowieczność, co można nazwać organicznym podpisem artysty na jego dziele. Robi to z wdzięczności za wiedzę i doświadczenie zdobyte dzięki gospodarzowi. Uważa się za dłużnika, który jest mu coś winien.

Nosze czekały już z otwartymi osłonami. Obok stało dwóch masywnych hudlariańskich sanitariuszy oraz ośmiu uzbrojonych Kontrolerów, którzy jak na ziemskie standardy byli bardzo rośli. Wyglądali na zakłopotanych, ale nieskłonnych do ustępstw.

— Proszę mi uwierzyć, że ani Federacja, ani jej obywatele nie mają żadnych powodów obawiać się wirusa — mówił szybko Hewlitt. — Nie jest już zainteresowany krótko żyjącymi mieszkańcami którejkolwiek z planet. Chce zasiedlać słońca, ale potrwa to wieki i będzie się nimi zajmował po kolei, poczynając od rodzimej gwiazdy Telfi, która w kategoriach astronomicznych jest już stara i z wolna przygasa. Zawsze może się zdarzyć, że zginie przy takiej próbie, ale uważa, że warto ryzykować. Ten rodzaj stabilizacji to jego ostateczny cel. Inteligentna gwiazda będzie najdłużej żyjącą istotą, jaka w ogóle jest możliwa.

Tym razem odezwali się Diagnostycy Conway i Thornnastor oraz starszy lekarz Prilicla, podczas gdy ekipa z noszami czekała na decyzję. Przez jakiś czas można było pomyśleć, że debatujący zapomnieli całkiem o Hewlitcie i Liorenie. Rozprawiano o możliwości odtworzenia tras wcześniejszych podróży Lonvellina, aby odszukać planetę wirusa, na której żyją jeszcze może inne, w tym nierozumne, podobne stworzenia. W takim wypadku pomoc byłych gospodarzy wirusa byłaby nie do przecenienia. Należałoby oczywiście przedsięwziąć wszelkie niezbędne środki bezpieczeństwa i z pewnością napotkano by wiele problemów, ale w razie powodzenia otwierałaby się możliwość, że kiedyś, w odległej przyszłości, każdy obywatel Federacji miałby swojego wirusa i tym samym nie cierpiałby na żadne choroby. Lekarzom pozostałoby wówczas jedynie leczyć ofiary wypadków…

W końcu O’Mara przerwał te radosne wywody.

— Wystarczy, panowie lekarze. Wasze wizje hipotetycznej przyszłości są chwilowo mniej ważne niż to, co nastąpi w ciągu kilku najbliższych minut. Musimy zdecydować, czy Morredeth może wylądować na Belgii i czy pozwolić załodze Telfi wrócić do domu. Ojczulek i Hewlitt mogą już być spokojni. Kazałem odejść eskorcie, ale wy siadajcie na nosze i proszę na górę. Nie do izolatek patologii, ale tutaj, do mnie, zdać szczegółową relację…

Hewlitt jęknął cicho. Ojczulek i tak to usłyszał.

— Spokojnie, przyjacielu — rzekł scenicznym szeptem. — W gabinecie majora jest podajnik żywności. Zagrozimy, że jeśli nie dostaniemy nic do jedzenia, nie będziemy mówić.

— Czy jest jeszcze coś, co chcecie mi w tej chwili powiedzieć? — spytał O’Mara.

Hewlitt nie wiedział, czy wypsnęło mu się to ze zmęczenia, głodu czy tylko z ulgi, ale roześmiał się i oznajmił:

— Tyle tylko, że mam pewien problem psychologiczny. Obawiam się, że jestem byłym hipochondrykiem, który jest całkiem zdrowy, a mimo to chce zostać w Szpitalu. Nie mam ochoty wracać do pasania owiec.